Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Qanqdis, QandisışanTranshimalay (çin. 冈底斯山) — Çində Tibet yaylası ilə Himalay dağlarına paralel uzanan, Brahmaputra və Satlec çayları arasında yerləşən dağ sistemi.
| Qanqdis | |
|---|---|
 | |
| Ümumi məlumatlar | |
| Mütləq hündürlüyü | 7162 m |
| Uzunluğu | 1600 km |
| Eni | 300 km |
| Süxurları | |
| Yerləşməsi | |
| Ölkə |  ÇXR |
| | |
Ümumi xüsusiyyətlər
Dağ sisteminin uzunluğu 1600 km, eni isə ən geniş hissədə 300 km təşkil edir. Qanqdisin şərqində ən hündür nöqtə (7162 m), mərkəzi hissədə (7095 m), qərb hissədə (6720 m) dağlarıdır. Hündürlüklərinin böyük qismi 5000-5500 metr arasında dəyişir. Aşırımlarının çoxu (Dinla, Koqbopa, Qorinq) 5000 metr və daha yüksəkdə yerləşir. Əsasən mezazoy erasında formalaşmışdır. Suxurlarının tərkibi qranit, kvarsit, əhəng daşından ibarətdir. Bundan başqa parlaq-qırmızı lava suxurlarına da rast gəlinir.
Dağ sistemi öz növbəsində bir sıra silsilələrə bölünür. Üzunluqlarına və eninə görə Alinq-Qanqri (şimal-qərbində), (cənubunda) və (şərqondə) seçilir. Əsas silsilələr arasında ikinci dərəcəli Lapçunq və Kançunq-Qanqri və d. yerləşir.
Daxili rayonlarda çoxlu sayda dərələr vardır. Bu tip dərələrdə çay yatağı yerləşir. Onlar daxili hövzə yaradırlar. Bu səbəbdən çoxlu sayda göl meydana gəlmişdir. Bunlar arasında gölünü göstərmək olar.
Şimal silsilələri özünün dairəvi formaya malik zirvələri ilə seçilir. Bu hissədə dağlar arasında elə də dərin olmayan dərələr vardır.
Cənub silsilələri Hind okeanı ilə Tibet arasında su ayırıcı rolunu oynayır. Silsilələr adıcıl şəkildə uzanaraq böyük bir məsafədə yerləşir. Bu hissədə yerləşən zirvələr ucu şiş piklərə sahibdirlər. Onlardan şimala və cənuba iri buzlaqlar uzanır. Bu silsilələr dərin dərələrə və sıldırımlı enişlərə malikdir. Çaylar əsasən Brapmaputra çayına tökülür.
İqlimi
İqlimi olduqca sərtdir. Şimal hissəsində iqlimi Tibet dağlığında olduğu kimidir. Cənub hissəsi isə mussonların təsirinə məruz qalır. Təbii ki, bu hissədə yağıntının miqdarı da çoxdur.
Lanşaftı
Nençentanqlxa və Kaylasın cənubundan dağ lanşaftını ətraflı şəkildə müşahidə etmək olur. Şimal hissəsində yerləşən silsilələrdə gil-çınqıldan ibarət olan səhralar mövcuddur. Bu səhralarda böyük sahəni tutan şoranlıqlara rast gəlmək mümkündür. Mərkəzi hissələrdə dağ çölləri geniş sahəni tutur. Yüksək dağlıq ərazilərdə dağ buzlaqları və dağ səhraları yayılmışdır.
Bitki və heyvanlar aləmi
Bitki örtüyü dağlarda sıxlıq təşkil etmir. Daxili hissələrdə alçaqboylu otlarla örtülü çöllər vardır. Yüksək dağlıq ərazilərdə , qırtıc bikiləri çəmənlikləri örtmüşdür. Yastığabənzər çox illik bitkilər meşə əmələ gətirir. Dağ göllərinin ətrafında nadir bitkilər bitir. Dağlarda : yak, və s. yayılmışdır. Yırtıclılar arasında isə canavar, tibet tülküsü və s. seçilir.
Kənd təsərrüfatında əhəmiyyəti
Torpaqları əsasən otlaq məqsədi ilə istifadə edilir. Əkin işləri isə ancaq digər ərazilərlə sərhəd hissəsində aparılır.
İstinadlar
- Словарь географических названий Китая. М.: Наука, 1984.
- Поспелов Е. М. Географические названия мира. Топонимический словарь. / отв. ред. Р. А. Агеева. — М.: Русские словари, 1998. — С. 112. — 503 с. — 3000 экз. —
- Западный Китай // Атлас мира / сост. и подгот. к изд. ПКО «Картография» в 1999 г. ; отв. ред.: Т. Г. Новикова, Т. М. Воробьёва. — 3-е изд., стер., отпеч. в 2002 г. с диапоз. 1999 г. — М. : Роскартография, 2002. — С. 132—133. — .
- Географический энциклопедический словарь: географические названия / Под ред. А. Ф. Трёшникова. — 2-е изд., доп.. — М.: Советская энциклопедия, 1989. — С. 122. — 210 000 экз. — .
- 2016-03-04 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-11-06.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Qanqdis QandisisanTranshimalay cin 冈底斯山 Cinde Tibet yaylasi ile Himalay daglarina paralel uzanan Brahmaputra ve Satlec caylari arasinda yerlesen dag sistemi QanqdisUmumi melumatlarMutleq hundurluyu 7162 mUzunlugu 1600 kmEni 300 kmSuxurlariYerlesmesi29 49 57 sm e 84 36 35 s u Olke CXRQanqdisUmumi xususiyyetlerDag sisteminin uzunlugu 1600 km eni ise en genis hissede 300 km teskil edir Qanqdisin serqinde en hundur noqte 7162 m merkezi hissede 7095 m qerb hissede 6720 m daglaridir Hundurluklerinin boyuk qismi 5000 5500 metr arasinda deyisir Asirimlarinin coxu Dinla Koqbopa Qorinq 5000 metr ve daha yuksekde yerlesir Esasen mezazoy erasinda formalasmisdir Suxurlarinin terkibi qranit kvarsit eheng dasindan ibaretdir Bundan basqa parlaq qirmizi lava suxurlarina da rast gelinir Dag sistemi oz novbesinde bir sira silsilelere bolunur Uzunluqlarina ve enine gore Alinq Qanqri simal qerbinde cenubunda ve serqonde secilir Esas silsileler arasinda ikinci dereceli Lapcunq ve Kancunq Qanqri ve d yerlesir Daxili rayonlarda coxlu sayda dereler vardir Bu tip derelerde cay yatagi yerlesir Onlar daxili hovze yaradirlar Bu sebebden coxlu sayda gol meydana gelmisdir Bunlar arasinda golunu gostermek olar Simal silsileleri ozunun dairevi formaya malik zirveleri ile secilir Bu hissede daglar arasinda ele de derin olmayan dereler vardir Cenub silsileleri Hind okeani ile Tibet arasinda su ayirici rolunu oynayir Silsileler adicil sekilde uzanaraq boyuk bir mesafede yerlesir Bu hissede yerlesen zirveler ucu sis piklere sahibdirler Onlardan simala ve cenuba iri buzlaqlar uzanir Bu silsileler derin derelere ve sildirimli enislere malikdir Caylar esasen Brapmaputra cayina tokulur IqlimiIqlimi olduqca sertdir Simal hissesinde iqlimi Tibet dagliginda oldugu kimidir Cenub hissesi ise mussonlarin tesirine meruz qalir Tebii ki bu hissede yagintinin miqdari da coxdur LansaftiNencentanqlxa ve Kaylasin cenubundan dag lansaftini etrafli sekilde musahide etmek olur Simal hissesinde yerlesen silsilelerde gil cinqildan ibaret olan sehralar movcuddur Bu sehralarda boyuk saheni tutan soranliqlara rast gelmek mumkundur Merkezi hisselerde dag colleri genis saheni tutur Yuksek dagliq erazilerde dag buzlaqlari ve dag sehralari yayilmisdir Bitki ve heyvanlar alemiBitki ortuyu daglarda sixliq teskil etmir Daxili hisselerde alcaqboylu otlarla ortulu coller vardir Yuksek dagliq erazilerde qirtic bikileri cemenlikleri ortmusdur Yastigabenzer cox illik bitkiler mese emele getirir Dag gollerinin etrafinda nadir bitkiler bitir Daglarda yak ve s yayilmisdir Yirticlilar arasinda ise canavar tibet tulkusu ve s secilir Kend teserrufatinda ehemiyyetiTorpaqlari esasen otlaq meqsedi ile istifade edilir Ekin isleri ise ancaq diger erazilerle serhed hissesinde aparilir IstinadlarSlovar geograficheskih nazvanij Kitaya M Nauka 1984 Pospelov E M Geograficheskie nazvaniya mira Toponimicheskij slovar otv red R A Ageeva M Russkie slovari 1998 S 112 503 s 3000 ekz ISBN 5 89216 029 7 Zapadnyj Kitaj Atlas mira sost i podgot k izd PKO Kartografiya v 1999 g otv red T G Novikova T M Vorobyova 3 e izd ster otpech v 2002 g s diapoz 1999 g M Roskartografiya 2002 S 132 133 ISBN 5 85120 055 3 Geograficheskij enciklopedicheskij slovar geograficheskie nazvaniya Pod red A F Tryoshnikova 2 e izd dop M Sovetskaya enciklopediya 1989 S 122 210 000 ekz ISBN 5 85270 057 6 2016 03 04 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 11 06