Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Pаlаnqа (lit. Palanga) — Litvada kurort şəhəri.
| Palanqa | |||
|---|---|---|---|
| Palanga | |||
 | |||
| |||
| Ölkə | |||
| Tarixi və coğrafiyası | |||
| İlk məlumat | 1161 | ||
| Sahəsi |
| ||
| Mərkəzin hündürlüyü | 10 m | ||
| Əhalisi | |||
| Əhalisi |
| ||
| Rəsmi dili | |||
| Digər | |||
| palanga.lt | |||
| | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
fikrinə görə, şəhərin adı – kurşsk mənşəlidir. Adın kökü pal- görünür ki, düzənliklərin və ya bataqlıqların landşaftı ilə əlaqədardır (məs. palös (palios) – "böyük bataqlıqlar, alçaq bataqlı yer"). Beləliklə Palanqanın ilkin adı alçaqlıq, bataqlıq, çaybasar çəmənlər və ya bunu kimi anlayışlarla bağlı ola bilər. İnsanların danışdığına görə, Palanqanın adı palanqe (lit. рalange, tərc. pəncərə altı) əmələ gələ bilər – guya ki haçansa balıqçıların evləri dənizə o qədər yaxın yerləşirdi ki, dalğa və qum evlərin pəncərə altına qədər çatırdı.
Palanqa ərazisində insanların artıq 3000 il bundan əvvəl və ondan öncə yaşayırmış. Arxeoloqlar məzarlıqlarda Roma sikkələrini, dəmir alətlər və silah, tuncdan bəzəklər və s. aşkar edir.
Palanqa yazılı mənbələrdə ilk dəfə 15 iyun 1161-ci ildə, danimarkalıların Palanqanın kurşsk qəsrini zəbt etdikdən sonra qeyd olunur. Livon ordeni və Kurşiyanı müqaviləsində Palanqa yaşayış məntəqəsinin adı 1253-cü ildə çəkilir. 1300–1413-cü ildə isə Palanqada, Birute dağında Günəşi və Ayın hərəkətinin müşahidəsi və təqvimin nizama salınması və dəqiqləşdirilməsi üçün dirək rəsədxanası fəaliyyət göstərirdi. XIII-XIV əsrdə Palanqa balıqçı kəndi, mühüm ticarət mərkəzi və Litvanın ən vacib limanlarından biri kimi tanınırdı. Ona danimarkalılar, isveçlilər, Əhli-səliblər və Livon ordeni hücum etmişdir. Lakin Qrünvald döyüşündən sonra, 31 dekabr 1435-ci ildə imzalanmış Brastsk müqavilədən sonra, Palanqa BLK-na keçdi – sakit dövr gəldi. XVIII əsrdə İsveç ordusu Palanqanı və limanı yenidən dağıtdı.
1824-cü ildə Palanqanı çar ordusunun polkovniki, qraf Mikolay Yuozapas Tışkeviçü alıb. O limanı yeniləyib, gəmilərin yan aldığı palıd pirsi, yeni saray tikmişdir. 1888-ci ildə kurortun əsası qoyulmuş, 1892-ci ildən pirs yalnız istirahət edənlərin gəzintisi üçün nəzərdə tutulmuşdu. 1899-cu ilin avqustunda pirsin yanında yerləşən sarayda ilk Litva tamaşası qoyulmuşdur (Kyaturakisin "Amerika hamamda"). Bu gün Palanqa – palçıq terapiya və aktiv rekreasiya üçün beynəlxalq iqlim, balneoloji, dəniz kurortudur. Kurortda qəlyanaltı, kafe, restoran, diskoteka, bar və gecə klubları, kazinolar çoxdur. Aktiv istirahət sevənlər üçü – su motosikletlər, velosipedlər, atlar, tennis kortları, hovuzlar, sauna kompleksi və s. var. – açıq fəaliyyət həvəskarları üçün Klaypeda tərəfə piyada və velosiped cığırları çəkilib.
Sakit gəzinti üçün Tışkeviç sarayı və onu dövrələyən Y. Andrenin layihələndirdiyi böyük park cəlb edir. Sarayda kəhrəba muzeyi yerləşir. Burada inklüzlərin dünyada ən böyük olan kolleksiyası toplanılmışdır. Avqust axşamlarında sarayın terrasında konsertlər və poeziya axşamları keçirilir. Qorunub saxlanılmış memarlıq şedevrlər: XIX-cu əsrin sonlarında inşa edilmiş "Anapilis" və "Yuros akis" villaları, 1827-ci ildə təsis edilmiş aptekin binası, 2002-ci ildə yanğınla dağıdılmış Palanqa kurxauzunun yoxluğa baxan xarabalıqları, Palanqa Müq. Məryəmin Qeybi neoqotik kostyolu (isveç memarı K.Y. Strandman), "İversk" Müq. Məryəm ikonası adına Kilsə, Palanqanın köhnə təriqətçilik kilsəsinə mütləq baxmaq lazımdır. Kiçik memarlıq abidələri nümunələri: "İsanın xeyir-duası", "Eqle suilanılarının kraliçası", "Yurate və Kastitis" və s. heykəlləri unutmaq olmaz. Heykəltəraş və rəssam Antanas Monçisin ev-muzeyini, Palanqanın birinci burqomistri Yonas Şlüpasın memorial malikanəsini ziyarət etmək, knyazın sevdiyi və oğurladığı kahinəsinin şərəfinə adlandırılmış Birute dağına çıxmaq, Palanqanın qədim sakinlərinin qalıqlarını gizlədən, XIII-cü əsrin mədəni təbəqəsinin təpəsi – Jəmaylıların təpələrinə çatmaq, rəvayətlərə görə knyazın gözəl arvadı Brakşva onun öldüyü yerdə düzəltdiyi Naqlisa kurqanını görmək lazımdır. Müasirimiz V. Qaldikas danışırdı ki, dağ ovsunlanmışdır: insan Naqlis kurqanını tapdalasa və ya hoppansa boğuq səs eşidilir, sanki altda kimsə dəfn olunub. Balıqçılar iddia edir ki, gecə tonqalın yandığını və kimsə ağ parçaya bürünüb gəzdiyini görmək olar. Naqlis kurqanında xəzinə gizlədilib, lakin onu tapmaq asan deyil – müəyyən bir zaman qazmaq lazımdır, çatdırmayanda xəzinə ilə dolu sandıq yenidən yanı üstə çevrilir.
Cənuba, Klaypeda istiqamətinə çəkildikdə – Dənizkənarı Regional Parkda – təsiredici vəhşi təbiət, vəhşi dəniz və daşlıq sahil. Şəhərin qərb ətrafını Baltik dəniz əhatə edir, burada çoxlu çimərlik var. Palanqanın mərkəzindən Şvyantoyi istiqamətində yolda, Kuniqişkyay yaxınlığında – Palanqa hava limanı yerləşir. Palanqada cıdır meydanı da var.
Palanqa Baltik dənizi boyunca 24 km-ə uzanır. Şəhərdən Baltik dənizinə üstündən 10 körpü və körpülər keçirilmiş Raje çayı axır. Şəhərin şimalında Baltik dənizinə Şvyantoyi çayı axıb tökülür.
Coğrafiyası
Bu gün Palanqaya aid olan yaşayış məntəqələrinin əksəriyyəti: , , , , , , , , , , , , , XX əsrin 7 onilliyində qoşulub. Ən şimal – Butinqe, cənubda – Nemirseta, mərkəzdə – Köhnə Palanqadır.
İdman
Futbol
- Palanqa FK futbol klubu.
Əhalisi
2001-ci il məlumatlarına əsasən şəhərdə 17 min nəfər yaşayır.
Həmçinin bax
İstinadlar
- Resident population by city / town at the beginning of the year. State Data Agency of Lithuania, 2023.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Palanqa lit Palanga Litvada kurort seheri PalanqaPalangaGerb55 55 sm e 21 04 s u Olke LitvaTarixi ve cografiyasiIlk melumat 1161Sahesi 79 km Merkezin hundurluyu 10 mEhalisiEhalisi 18 132 nef 1 yanvar 2023 Resmi dili Litva diliDigerpalanga ltXeriteni goster gizle Palanqa Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixifikrine gore seherin adi kurssk menselidir Adin koku pal gorunur ki duzenliklerin ve ya bataqliqlarin landsafti ile elaqedardir mes palos palios boyuk bataqliqlar alcaq bataqli yer Belelikle Palanqanin ilkin adi alcaqliq bataqliq caybasar cemenler ve ya bunu kimi anlayislarla bagli ola biler Insanlarin danisdigina gore Palanqanin adi palanqe lit ralange terc pencere alti emele gele biler guya ki hacansa baliqcilarin evleri denize o qeder yaxin yerlesirdi ki dalga ve qum evlerin pencere altina qeder catirdi Palanqa erazisinde insanlarin artiq 3000 il bundan evvel ve ondan once yasayirmis Arxeoloqlar mezarliqlarda Roma sikkelerini demir aletler ve silah tuncdan bezekler ve s askar edir Palanqa yazili menbelerde ilk defe 15 iyun 1161 ci ilde danimarkalilarin Palanqanin kurssk qesrini zebt etdikden sonra qeyd olunur Livon ordeni ve Kursiyani muqavilesinde Palanqa yasayis menteqesinin adi 1253 cu ilde cekilir 1300 1413 cu ilde ise Palanqada Birute daginda Gunesi ve Ayin hereketinin musahidesi ve teqvimin nizama salinmasi ve deqiqlesdirilmesi ucun direk resedxanasi fealiyyet gosterirdi XIII XIV esrde Palanqa baliqci kendi muhum ticaret merkezi ve Litvanin en vacib limanlarindan biri kimi taninirdi Ona danimarkalilar isvecliler Ehli selibler ve Livon ordeni hucum etmisdir Lakin Qrunvald doyusunden sonra 31 dekabr 1435 ci ilde imzalanmis Brastsk muqavileden sonra Palanqa BLK na kecdi sakit dovr geldi XVIII esrde Isvec ordusu Palanqani ve limani yeniden dagitdi 1824 cu ilde Palanqani car ordusunun polkovniki qraf Mikolay Yuozapas Tiskevicu alib O limani yenileyib gemilerin yan aldigi palid pirsi yeni saray tikmisdir 1888 ci ilde kurortun esasi qoyulmus 1892 ci ilden pirs yalniz istirahet edenlerin gezintisi ucun nezerde tutulmusdu 1899 cu ilin avqustunda pirsin yaninda yerlesen sarayda ilk Litva tamasasi qoyulmusdur Kyaturakisin Amerika hamamda Bu gun Palanqa palciq terapiya ve aktiv rekreasiya ucun beynelxalq iqlim balneoloji deniz kurortudur Kurortda qelyanalti kafe restoran diskoteka bar ve gece klublari kazinolar coxdur Aktiv istirahet sevenler ucu su motosikletler velosipedler atlar tennis kortlari hovuzlar sauna kompleksi ve s var aciq fealiyyet heveskarlari ucun Klaypeda terefe piyada ve velosiped cigirlari cekilib Sakit gezinti ucun Tiskevic sarayi ve onu dovreleyen Y Andrenin layihelendirdiyi boyuk park celb edir Sarayda kehreba muzeyi yerlesir Burada inkluzlerin dunyada en boyuk olan kolleksiyasi toplanilmisdir Avqust axsamlarinda sarayin terrasinda konsertler ve poeziya axsamlari kecirilir Qorunub saxlanilmis memarliq sedevrler XIX cu esrin sonlarinda insa edilmis Anapilis ve Yuros akis villalari 1827 ci ilde tesis edilmis aptekin binasi 2002 ci ilde yanginla dagidilmis Palanqa kurxauzunun yoxluga baxan xarabaliqlari Palanqa Muq Meryemin Qeybi neoqotik kostyolu isvec memari K Y Strandman Iversk Muq Meryem ikonasi adina Kilse Palanqanin kohne teriqetcilik kilsesine mutleq baxmaq lazimdir Kicik memarliq abideleri numuneleri Isanin xeyir duasi Eqle suilanilarinin kralicasi Yurate ve Kastitis ve s heykelleri unutmaq olmaz Heykelteras ve ressam Antanas Moncisin ev muzeyini Palanqanin birinci burqomistri Yonas Slupasin memorial malikanesini ziyaret etmek knyazin sevdiyi ve ogurladigi kahinesinin serefine adlandirilmis Birute dagina cixmaq Palanqanin qedim sakinlerinin qaliqlarini gizleden XIII cu esrin medeni tebeqesinin tepesi Jemaylilarin tepelerine catmaq revayetlere gore knyazin gozel arvadi Braksva onun olduyu yerde duzeltdiyi Naqlisa kurqanini gormek lazimdir Muasirimiz V Qaldikas danisirdi ki dag ovsunlanmisdir insan Naqlis kurqanini tapdalasa ve ya hoppansa boguq ses esidilir sanki altda kimse defn olunub Baliqcilar iddia edir ki gece tonqalin yandigini ve kimse ag parcaya burunub gezdiyini gormek olar Naqlis kurqaninda xezine gizledilib lakin onu tapmaq asan deyil mueyyen bir zaman qazmaq lazimdir catdirmayanda xezine ile dolu sandiq yeniden yani uste cevrilir Cenuba Klaypeda istiqametine cekildikde Denizkenari Regional Parkda tesiredici vehsi tebiet vehsi deniz ve dasliq sahil Seherin qerb etrafini Baltik deniz ehate edir burada coxlu cimerlik var Palanqanin merkezinden Svyantoyi istiqametinde yolda Kuniqiskyay yaxinliginda Palanqa hava limani yerlesir Palanqada cidir meydani da var Palanqa Baltik denizi boyunca 24 km e uzanir Seherden Baltik denizine ustunden 10 korpu ve korpuler kecirilmis Raje cayi axir Seherin simalinda Baltik denizine Svyantoyi cayi axib tokulur CografiyasiBu gun Palanqaya aid olan yasayis menteqelerinin ekseriyyeti XX esrin 7 onilliyinde qosulub En simal Butinqe cenubda Nemirseta merkezde Kohne Palanqadir IdmanFutbol Palanqa FK futbol klubu Ehalisi2001 ci il melumatlarina esasen seherde 17 min nefer yasayir Hemcinin baxLitva seherleriIstinadlarResident population by city town at the beginning of the year State Data Agency of Lithuania 2023