Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Adilşah Sultan (v. 19 dekabr 1803, Konstantinopol, Osmanlı imperiyası) — 26-cı Osmanlı sultanı III Mustafanın xanımlarından biri.
| Adilşah Sultan | |
|---|---|
| Şəxsi məlumatlar | |
| Vəfat tarixi | 19 dekabr 1803 |
| Vəfat yeri | |
| Dəfn yeri | |
| Fəaliyyəti | qul[d] |
| Uşaqları | |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Həyatı
Həyatının ilk illəri haqqında yetərli məlumat olmasa da, Sultan Mustafanın üçüncü xanımı olaraq saraya alındığı məlumdur. Bu səbəblə sultanın baş xanımı olan Aynülhəyat Sultanın vəfat etdiyi 1764-cü ildən sonra hərəmə alındığı anlaşılır. Qısa zamanda sultanın rəğbətini qazanan Adilşah Sultan 13 yanvar 1766-cı ildə ilk övladı Beyhan Sultanı, 14 iyun 1768-ci ildə isə Xədicə Sultanı dünyaya gətirdi. Ancaq uşaqları hələ körpə ikən 21 yanvar 1774-cü ildə həyat yoldaşı Sultan Mustafa anidən vəfat etdi və qardaşı I Əbdülhəmid taxta çıxdı. Adilşah Sultan və qızları isə sabiq sultanın digər hərəm üzvləriylə birlikdə Köhnə saraya göndərildi.
Burada qızlarının təlim-tərbiyəsi ilə məşğul olan Adilşah Sultan əmiləri Sultan Əbdülhəmidə məktub yazaraq evlilik çağına gələn qızlarının münasib görülən dövlət adamlarından biriylə evləndirilməsini istədi. Ardından sədrəzəm Həmid Paşaya yazılan məktubla münasib bir bəy namizədi axtarmağa başlayan Sultan Əbdülhəmid öncə 1784-cü ildə Beyhan Sultanı, daha sonra 1787-ci ildə Xədicə Sultanı evləndirdi. Qızlarının evlənərək saraydan ayrılmasının ardından tez-tez onları öz saraylarında ziyarət edən Adilşah Sultan qalan ömrünü xeyriyyə işləriylə keçirdi. 1795–1796-cı illərdə Təkfur sarayı qarşısında kiçik bir məscid və sübyan (yetimlər) məktəbi inşa etdirdi. Ancaq bir müddət sonra çıxan yanğın səbəbiylə hər iki bina yanmışdır.
19 dekabr 1803-cü ildə vəfat edən Adilşah Sultanın cənazəsi Laləli külliyəsindəki Sultan Mustafa türbəsinə — həyat yoldaşının yanına dəfn olundu. Vəfatının ardından qızları tərəfindən onun adına bir çox xeyriyyə işləri görüldü. Qızlarının maliyyə dəstəyiylə 1805–1806-cı illərdə indiki Adilşah Qadın məscidi (digər adı Xədicə Sultan məscidi) inşa olundu. Böyük qızı Beyhan Sultan isə bacısının sahil sarayı önündə anasının xatirəsinə bir məktəb inşa etdirdi.
Övladları
Mənbə
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu Mülkün Kadın Sultanları: Vâlide Sultanlar, Hâtunlar, Hasekiler, Kandınefendiler, Sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
- Aynur, Hatice (1995). Saliha Sultan'ın düğününü anlatan surnâmeler, 1834: Kısım. İnceleme ve tenkitli metin. Harvard University
İstinadlar
- Uluçay, M. Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ötüken.
- Peirce, Leslie (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire. Oxford University Press. p. 108.
- İstanbuldaki Camii'ler 2023-08-07 at the Wayback Machine — Hatice Sultan Camii, Fatih.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Adilsah Sultan v 19 dekabr 1803 Konstantinopol Osmanli imperiyasi 26 ci Osmanli sultani III Mustafanin xanimlarindan biri Adilsah SultanSexsi melumatlarVefat tarixi 19 dekabr 1803 1803 12 19 Vefat yeri Konstantinopol Osmanli imperiyasiDefn yeri Sultan Mustafa turbesiFealiyyeti qul d Usaqlari Beyhan Sultan Xedice SultanAilesi Osmanli xanedaniHeyatiHeyatinin ilk illeri haqqinda yeterli melumat olmasa da Sultan Mustafanin ucuncu xanimi olaraq saraya alindigi melumdur Bu sebeble sultanin bas xanimi olan Aynulheyat Sultanin vefat etdiyi 1764 cu ilden sonra hereme alindigi anlasilir Qisa zamanda sultanin regbetini qazanan Adilsah Sultan 13 yanvar 1766 ci ilde ilk ovladi Beyhan Sultani 14 iyun 1768 ci ilde ise Xedice Sultani dunyaya getirdi Ancaq usaqlari hele korpe iken 21 yanvar 1774 cu ilde heyat yoldasi Sultan Mustafa aniden vefat etdi ve qardasi I Ebdulhemid taxta cixdi Adilsah Sultan ve qizlari ise sabiq sultanin diger herem uzvleriyle birlikde Kohne saraya gonderildi Heyat yoldasiyla birlikde defn olundugu Sultan Mustafa turbesi Istanbul Burada qizlarinin telim terbiyesi ile mesgul olan Adilsah Sultan emileri Sultan Ebdulhemide mektub yazaraq evlilik cagina gelen qizlarinin munasib gorulen dovlet adamlarindan biriyle evlendirilmesini istedi Ardindan sedrezem Hemid Pasaya yazilan mektubla munasib bir bey namizedi axtarmaga baslayan Sultan Ebdulhemid once 1784 cu ilde Beyhan Sultani daha sonra 1787 ci ilde Xedice Sultani evlendirdi Qizlarinin evlenerek saraydan ayrilmasinin ardindan tez tez onlari oz saraylarinda ziyaret eden Adilsah Sultan qalan omrunu xeyriyye isleriyle kecirdi 1795 1796 ci illerde Tekfur sarayi qarsisinda kicik bir mescid ve subyan yetimler mektebi insa etdirdi Ancaq bir muddet sonra cixan yangin sebebiyle her iki bina yanmisdir 19 dekabr 1803 cu ilde vefat eden Adilsah Sultanin cenazesi Laleli kulliyesindeki Sultan Mustafa turbesine heyat yoldasinin yanina defn olundu Vefatinin ardindan qizlari terefinden onun adina bir cox xeyriyye isleri goruldu Qizlarinin maliyye desteyiyle 1805 1806 ci illerde indiki Adilsah Qadin mescidi diger adi Xedice Sultan mescidi insa olundu Boyuk qizi Beyhan Sultan ise bacisinin sahil sarayi onunde anasinin xatiresine bir mekteb insa etdirdi OvladlariBeyhan Sultan Xedice SultanMenbeSakaoglu Necdet 2008 Bu Mulkun Kadin Sultanlari Valide Sultanlar Hatunlar Hasekiler Kandinefendiler Sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 6 051 71079 2 Aynur Hatice 1995 Saliha Sultan in dugununu anlatan surnameler 1834 Kisim Inceleme ve tenkitli metin Harvard UniversityIstinadlarUlucay M Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Peirce Leslie 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire Oxford University Press p 108 ISBN 0 19 508677 5 Istanbuldaki Camii ler 2023 08 07 at the Wayback Machine Hatice Sultan Camii Fatih