Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Hüsnüşah Xatun (1454, Qaramanoğulları bəyliyi – 1513, Bursa) — 8. Osmanlı sultanı II Bəyazidin xanımlarından.
| Hüsnüşah Xatun | |
|---|---|
| osman. حُسن شاہ خاتون | |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1454 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1513 |
| Vəfat yeri | Bursa, Osmanlı imperiyası |
| Dəfn yeri | Muradiyə külliyəsi, Bursa |
| Fəaliyyəti | əsilzadə |
| Atası | Qaramanlı Nasuh bəy |
| Həyat yoldaşı | II Bəyazid |
| Uşaqları | Şahzadə Şahənşah Sultanzadə Sultan |
| Ailəsi | Osmanlı xanədanı |
Həyatı
Hüsnüşah Xatun 1454-cü ildə dünyaya gəldi. Atası İçəl sancaqbəyi Qaramanlı Nasuh bəy, Qaramanoğlu II İbrahim bəyin qızının nəvəsi idi. Pir Əhməd bəy və Əbdülkərim bəy adlı 2 qardaşının olduğu məlumdur. Qaramanoğulları ilə bağlanan süh sazişlərindən birinə əsasən, Fateh Sultan Mehmedin böyük oğlu və o əsnada Amasya sancaqbəyi olan Şahzadə Bəyazidlə evlənmişdir. Ancaq bəzi vəqf sənədlərində "Əbdülcəlil qızı" olaraq anılır və bu səbəblə saraya cariyə olaraq anıldığı iddia edilir. 1474-cü ildə Şahzadə Şahənşahı, 1475-ci ildə isə Sultanzadə Sultanı dünyaya gətirdi. Ancaq qızı uşaq yaşlarında vəfat etmişdir.
1480-ci ildə oğlu Şahzadə Şahənşah qardaşlarıyla birlikdə babası Fateh Sultan Mehmedin yanına İstanbula göndərildi və burada möhtəşəm mərasimlə sünnət edildi. Mərasimin ardından oğlu Şahzadə Şahənşah Manisa sancaqbəyi təyin edildi və Hüsnüşah Xatun oğluyla birlikdə Manisaya yollandı. Cəmi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vəfatıyla əri II Bəyazid dərhal İstanbula yola düşdü və qardaşı Şahzadə Cemlə girişdiyi taxt mübarizəsinin ardından taxta çıxdı.
1483-cü ildə isə oğlunun Qaraman sancaqbəyi təyin edilməsiylə, onunla birlikdə Konyaya yollandı. Oğlunun edamına qədər burada qalan Hüsnüşah Xatun Manisa və Konyada bir çox xeyriyyə işləri görmüşdür. 1490-cı ildə Manisada bir məscid, 1497-ci ildə isə Kurşunlu Han adlı karvansara inşa etdirmişdir. Vaxtilə öz ailəsi tərəfindən idarə edilən Konyada müxtəlif vəqflərə ianələrlə yardım etmişdir.
Ancaq oğlunun 1511-ci ildə müəmmalı şəkildə ölümündən sonra Bursaya köçən Hüsnüşah Xatun qalan ömrünü burada yaşadı. Bəzi mənbələrdə oğlunun edam edildiyi qeyd edilsə də, bu iddia doğru deyil. Belə ki, Şahzadə Şahənşahın ani ölümündən sonra atası Sultan Bəyazid dərin kədərə boğulmuş, bu hadisənin ardından taxtı böyük oğlu Şahzadə Əhmədə təhvil vermək niyyətinə gəlmişdir. Beləcə, Yavuz Sultan Səlim səltənətinin ilk illərini də əhatə edən uzun taxt mübarizəsi başlamış oldu.
Oğlunun vəfatından sonra çox yaşamayan Hüsnüşah Xatun 1513-cü ildə Bursada vəfat etdi və cənazəsi Muradiyə külliyəsinə dəfn edildi.
Övladları
- Şahzadə Şahənşah
- Sultanzadə Sultan
Mənbə
- Uluçay, Mustafa Çağatay (2011). Padişahların kadınları ve kızları. Ankara: Ötüken.
- Sakaoğlu, Necdet (2008). Bu mülkün kadın sultanları: Vâlide sultanlar, hâtunlar, hasekiler, kadınefendiler, sultanefendiler. Oğlak Yayıncılık.
- Ahmed Akgündüz, Said Öztürk (2011). Ottoman History: Misperceptions and Truths. Oxford University Press. ISBN
İstinadlar
- Anthony Dolphin Alerson, The Structure of the Ottoman Dynasty
- . 2006-05-02 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2006-05-02.
- Leslie P. Peirce (1993). The Imperial Harem: Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 2022-07-05 at the Wayback Machine. Oxford University Press. pp. 106–107. ISBN .
- Anthony Dolphin Alerson (1956). The Structure of the Ottoman Dynasty 2014-07-07 at the Wayback Machine. Clarendon Press.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-10-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2022-05-06.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Husnusah Xatun 1454 Qaramanogullari beyliyi 1513 Bursa 8 Osmanli sultani II Beyazidin xanimlarindan Husnusah Xatunosman ح سن شاہ خاتونSexsi melumatlarDogum tarixi 1454Dogum yeri Qaramanogullari beyliyiVefat tarixi 1513Vefat yeri Bursa Osmanli imperiyasiDefn yeri Muradiye kulliyesi BursaFealiyyeti esilzadeAtasi Qaramanli Nasuh beyHeyat yoldasi II BeyazidUsaqlari Sahzade Sahensah Sultanzade SultanAilesi Osmanli xanedaniHeyatiHusnusah Xatun 1454 cu ilde dunyaya geldi Atasi Icel sancaqbeyi Qaramanli Nasuh bey Qaramanoglu II Ibrahim beyin qizinin nevesi idi Pir Ehmed bey ve Ebdulkerim bey adli 2 qardasinin oldugu melumdur Qaramanogullari ile baglanan suh sazislerinden birine esasen Fateh Sultan Mehmedin boyuk oglu ve o esnada Amasya sancaqbeyi olan Sahzade Beyazidle evlenmisdir Ancaq bezi veqf senedlerinde Ebdulcelil qizi olaraq anilir ve bu sebeble saraya cariye olaraq anildigi iddia edilir 1474 cu ilde Sahzade Sahensahi 1475 ci ilde ise Sultanzade Sultani dunyaya getirdi Ancaq qizi usaq yaslarinda vefat etmisdir Manisada insa etdirdiyi Hatuniye mescidi 1480 ci ilde oglu Sahzade Sahensah qardaslariyla birlikde babasi Fateh Sultan Mehmedin yanina Istanbula gonderildi ve burada mohtesem merasimle sunnet edildi Merasimin ardindan oglu Sahzade Sahensah Manisa sancaqbeyi teyin edildi ve Husnusah Xatun ogluyla birlikde Manisaya yollandi Cemi bir il sonra Fateh Sultan Mehmedin vefatiyla eri II Beyazid derhal Istanbula yola dusdu ve qardasi Sahzade Cemle girisdiyi taxt mubarizesinin ardindan taxta cixdi 1483 cu ilde ise oglunun Qaraman sancaqbeyi teyin edilmesiyle onunla birlikde Konyaya yollandi Oglunun edamina qeder burada qalan Husnusah Xatun Manisa ve Konyada bir cox xeyriyye isleri gormusdur 1490 ci ilde Manisada bir mescid 1497 ci ilde ise Kursunlu Han adli karvansara insa etdirmisdir Vaxtile oz ailesi terefinden idare edilen Konyada muxtelif veqflere ianelerle yardim etmisdir Ancaq oglunun 1511 ci ilde muemmali sekilde olumunden sonra Bursaya kocen Husnusah Xatun qalan omrunu burada yasadi Bezi menbelerde oglunun edam edildiyi qeyd edilse de bu iddia dogru deyil Bele ki Sahzade Sahensahin ani olumunden sonra atasi Sultan Beyazid derin kedere bogulmus bu hadisenin ardindan taxti boyuk oglu Sahzade Ehmede tehvil vermek niyyetine gelmisdir Belece Yavuz Sultan Selim seltenetinin ilk illerini de ehate eden uzun taxt mubarizesi baslamis oldu Oglunun vefatindan sonra cox yasamayan Husnusah Xatun 1513 cu ilde Bursada vefat etdi ve cenazesi Muradiye kulliyesine defn edildi OvladlariSahzade Sahensah Sultanzade SultanMenbeUlucay Mustafa Cagatay 2011 Padisahlarin kadinlari ve kizlari Ankara Otuken ISBN 978 9 754 37840 5 Sakaoglu Necdet 2008 Bu mulkun kadin sultanlari Valide sultanlar hatunlar hasekiler kadinefendiler sultanefendiler Oglak Yayincilik ISBN 978 9 753 29623 6 Ahmed Akgunduz Said Ozturk 2011 Ottoman History Misperceptions and Truths Oxford University Press ISBN 978 9 090 26108 9IstinadlarAnthony Dolphin Alerson The Structure of the Ottoman Dynasty 2006 05 02 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2006 05 02 Leslie P Peirce 1993 The Imperial Harem Women and Sovereignty in the Ottoman Empire 2022 07 05 at the Wayback Machine Oxford University Press pp 106 107 ISBN 978 0 195 08677 5 Anthony Dolphin Alerson 1956 The Structure of the Ottoman Dynasty 2014 07 07 at the Wayback Machine Clarendon Press Arxivlenmis suret 2018 10 04 tarixinde Istifade tarixi 2022 05 06