Yeni torpaq effekti — Arktika zonasında müşahidə edilən üç ilğım. Bu hadisə günəş işığının müxtəlif temperatura malik hava qatlarında qırılması nəticəsində meydana gəlir. Bu ilğım növü əsasən Antarktida və Arktikada müşahidə edilir.
Bu effektik əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, günəşi gürübü real gürübdan daha tez müşahidə edilir. Metroloji vəziyyətdən asılı olaraq günəş həm xətti boyunca həmdə dördbucaqlı formasında görünə bilər.
Bu effektin əsas səbəbi günəş şüalarının atmosfer qatlarındakı moxbucaqlı əks olunmasının invertsiyasıdır. Aytın havada müxtəlif temperatura malik hava qatları işıq bələdçisi rolunu oynayır və günəş daha hündürdə görünür. Əslində isə bu belə olmur. Müsahidə edilən effekt o zaman mümkün olur ki, temperatur qradienti yüksək və inversiya qatının uzunluğu ən azı 400 km olsun.
Bu effektin adı 24 yanvar1597-ci ildə ilk dəfə Yeni Torpaq arxipelaqında Vilem Barensin ekspedisiyası tərəfindən müşahidə edilməsidir. Ekspedisiya üzvləri olan Herrit de Ver və Yakob van Hemskerk o zaman üçün anormal bir hadisəni müşahidə etmişdilər. Günəş üfüqdə müşahidə edilsə də astronomik təqvimə görə hələ qütb gecələrinin bitməsinə 2 həftə qalmışdı. Herrit de Ber bu hadisəni öz gündəliyində qeyd etmişdir. Herrit Hollandiyaya geri dönəndə ona inanmamışdılar. Səbəb isə onların Yuli təqvimindən istifadə etməsi göstərilirdi. Yeni Torpaq effektini 1915-ci ildə Ernest Şekltonun ekspedisiyası Antarktidada olarkən müşahidə etmişdir. Effektin elmi izanı yalnız XX əsrin sonları verilərək qəbul edilir. Bundan sonra effektin izlərini İohan Keplerin 1604-cü il qeydlərində də aşkarladılar.
Mənbə
S. Y. van de Werf, G. P. Können, W. H. Lehn, F. Steenhuizen, «Waerachtige beschrijvingen van het Nova Zembla effect»[ölü keçid], Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde 66, p. 120—126 (2000)
Avqust 12, 2021
yeni, torpaq, effekti, arktika, zonasında, müşahidə, edilən, üç, ilğım, hadisə, günəş, işığının, müxtəlif, temperatura, malik, hava, qatlarında, qırılması, nəticəsində, meydana, gəlir, ilğım, növü, əsasən, antarktida, arktikada, müşahidə, edilir, effektik, əsa. Yeni torpaq effekti Arktika zonasinda musahide edilen uc ilgim Bu hadise gunes isiginin muxtelif temperatura malik hava qatlarinda qirilmasi neticesinde meydana gelir Bu ilgim novu esasen Antarktida ve Arktikada musahide edilir Bu effektik esas xususiyyeti ondan ibaretdir ki gunesi gurubu real gurubdan daha tez musahide edilir Metroloji veziyyetden asili olaraq gunes hem xetti boyunca hemde dordbucaqli formasinda gorune biler Bu effektin esas sebebi gunes sualarinin atmosfer qatlarindaki moxbucaqli eks olunmasinin invertsiyasidir Aytin havada muxtelif temperatura malik hava qatlari isiq beledcisi rolunu oynayir ve gunes daha hundurde gorunur Eslinde ise bu bele olmur Musahide edilen effekt o zaman mumkun olur ki temperatur qradienti yuksek ve inversiya qatinin uzunlugu en azi 400 km olsun Bu effektin adi 24 yanvar 1597 ci ilde ilk defe Yeni Torpaq arxipelaqinda Vilem Barensin ekspedisiyasi terefinden musahide edilmesidir Ekspedisiya uzvleri olan Herrit de Ver ve Yakob van Hemskerk o zaman ucun anormal bir hadiseni musahide etmisdiler Gunes ufuqde musahide edilse de astronomik teqvime gore hele qutb gecelerinin bitmesine 2 hefte qalmisdi Herrit de Ber bu hadiseni oz gundeliyinde qeyd etmisdir Herrit Hollandiyaya geri donende ona inanmamisdilar Sebeb ise onlarin Yuli teqviminden istifade etmesi gosterilirdi Yeni Torpaq effektini 1915 ci ilde Ernest Sekltonun ekspedisiyasi Antarktidada olarken musahide etmisdir Effektin elmi izani yalniz XX esrin sonlari verilerek qebul edilir Bundan sonra effektin izlerini Iohan Keplerin 1604 cu il qeydlerinde de askarladilar Menbe RedakteS Y van de Werf G P Konnen W H Lehn F Steenhuizen Waerachtige beschrijvingen van het Nova Zembla effect olu kecid Nederlands Tijdschrift voor Natuurkunde 66 p 120 126 2000 Menbe https az wikipedia org w index php title Yeni torpaq effekti amp oldid 5708598, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
