Radioverici qurğu — informasiyanın radiodalğaların köməyi ilə ötürülməsi üçün istifadə olunur. Radioverici qurğunun tərkibinə verici və verici antena daxildir.
Struktur sxemləri
Vericidə üç əsas proses baş verir:
Yüksək tezlikli rəqsin generasiyası;
Yüksək tezlikli rəqsin zəruri gücə qədər gücləndirilməsi;
Yüksək tezlikli rəqsin parametrlərindən birinin (amplitudasının, tezliyinin və ya fazasının) ötürülən informasiyaya uyğun dəyişdirilməsi.
Yüksək tezlikli rəqs avtorəqs generatorunda generasiya olunur. Bu generatoru oyadıcı və ya verici generator adlandırırlar. Belə ki o vericinin daşıyıcı tezliyini qərarlaşdırır. Yüksək tezlikli rəqsin parametrlərindən birinin ötürülən informasiyaya uyğun idarə olunması modulyasiya adlandırılır. Bu proses modulyatorda həyata keçirilir. İstifadə məqsədindən asılı olaraq vericidə amplitud modulyasiyası (AM), tezlik modulyasiyası (TM) və ya faza modulyasiyası (FM) həyata keçirilə bilər. Amplitud modulyasiyasının xüsusi halı olan impuls modulyasiyasıda geniş tətbiq olunur. Modulyasiya nəticəsində modulyasiya olunmuş yüksək tezlikli cərəyan, gərginlik və elektromaqnit sahə rəqsləri alınır. Modulyasiya olmadıqda vericinin antenasında yüksək tezlikli modulyasiyasız rəqs yaranır və o fəzaya şüalandırılır. Modulyasiyalı və ya modulyasiyasız yüksək tezlikli rəqslərin gücləndirilməsi üçün güc gücləndiricisindən istifadə olunur. Güc gücləndiricisini, həmçinin xaricdən təsirlənən generator da adlandırırlar. İş rejimlərinə nəzərən vericidə istifadə olunan gücləndiriciləri üç əsas qrupa bölmək olar:
bufer gücləndiriciləri;
gücləndirici-vurucular;
çıxış gücləndiriciləri.
Sadə vericidə birinci iki növ gücləndirici olmaya, çıxış gücləndiricisi isə həmdə tezlik vurucusu ola bilər. Bir çox radiolokasiya vericilərində gücləndirici olmur. Belə vericilər impuls rejimində işləyir. Bu halda avtogenerator kifayət qədər böyük gücə malik olur. Radiolokasiya vericisinin tipik güclü impuls avtogeneratoru maqnetrondur. Metal-keramiklampalar, xüsusi ifrat yüksək tezlikli (İYT) cihazlar və adi lampalar üzərində yığılmış güclü avtogeneratorlardan da istifadə olunur.
İmpuls radiorabitə vericilərində (o cümlədən radiolokasiya vericilərində) şüalandırılan radioimpulsların davametmə müddəti, onların amplitudaları və ya təkrarlanma tezliyi dəyişə bilər. Bundan əlavə radioimpulsların generasiya vaxtı müəyyən takt momentlərinə nəzərən də dəyişə bilər. Ona görə də impuls modulyasiyası ümumi şəkildə çox müxtəlif ola bilər.
Radiovericiləri cədvəldə göstərilən kimi qruplaşdırmaq olar:
Əsas istifadə məqsədinə görə
radiorabitə
radioyayım
televiziya
radiolokasiya
radionaviqasiya
Quraşdırılma yerinə nəzərən
stasionar
mobil
İşçi tezlik diapazonuna əsasən
uzundalğalı
ortadalğalı
qısadalğalı (QD)
ultraqısadalğalı (UQD)
Öz növbəsində UQD vericilərini metrlik, desimetrlik, santimetrlik və millimetrlik vericilərinə bölürlər. Optik diapazon (lazer) vericilərini xüsusi qrup kimi ayırırlar.
Vericiləri həmçinin iş növünə, modulyasiya növünə, gücünə və digər əlamətlərinə nəzərən fərqləndirirlər.
AM və TM radiovericilər
Sadə AM radiovericinin struktur sxemi və hər bir pillənin çıxışında formalaşan gərginlik epürləri.
Sadə TM radiovericinin struktur sxemi və hər bir pillənin çıxışında formalaşan gərginlik epürləri.
AM radiovericinin verici generatorunda parametrləri dəyişməyən yüksək tezlikli rəqslər yaradılır. Güc gücləndiricilərində onlar gücləndirilir və amplitudaları modulyatorda informasiya siqnallarının təsiri ilə dəyişdirilir. Nəticədə tələb olunan gücə malik amplitud modulyasiyalı siqnal alınır. Bu siqnal verici antenaya istiqamətləndirilir və fəzaya şüalandırılan AM radiodalğa yaradır.
TM radiovericidə modulyator verici generatorun rəqs konturuna təsir edərək onun kökləmə tezliyini informasiya siqnalına uyğun olaraq dəyişdirir. Bu səbəbdən generasiya olunan rəqslərin tezliyi dəyişir. Bu dəyişmə orta qiymətə nəzərən kiçik intervalda həyata keçirilir. Güc gücləndiricisində TM rəqslər gücləndirilir. Verici antena fəzaya TM dalğa şüalandırır. TM yalnız (ultraqısa dalğalı) UQD diapazonda tətbiq olunur. Digər diapazonda onun tətbiqi mümkün deyil.
Vericilərin əsas göstəriciləri
Radiovericilər müəyyən texniki göstəricilərinə nəzərən xarakterizə olunurlar.
1. Vericinin işçi dalğa diapazonu. Vericilərin əksəriyyəti işçi dalğa uzunluğunu dəyişməyə imkan verən kökləmə elementinə malik olur. Adətən vericini geniş dalğa diapazonunda kökləmək mümkün olur. Bu kökləmə səlis və ya diskret ola bilər. Səlis kökləmə zamanı verici verilmiş diapazonun istənilən tezliyində işləyə bilər. Diskret kökləmə zamanı isə verici yalnız müəyyən edilmiş (fiksə olunmuş) tezliklərdə işləyə bilir. Bir çox hallarda vericinin işçi tezlik diapazonu bir neçə alt diapazona bölünür. Bu alt diapazonlardan hər biri örtmə əmsalı ilə, yəni dağa uzunluğunun maksimal qiymətinin onun minimal qiymətinə nisbəti ilə xarakterizə olunur. Adətən örtmə əmsalı 3-4 həddində olur. Alt diapazonların örtmə əmsallarının eyni olması məqsədəuyğun hesab edilir.
2. Vericinin gücü. Vericidən antenaya istiqamətləndirilən elektrik rəqslərinin gücüdür. Müxtəlif vericilər üçün bu güc vattın hissələrində onlarla meqavatta qədər ola bilər. İmpuls rejimində işləyən vericilər üçün impuls gücünü və impulsların təkrarlanma dövrü ərzində olan orta gücü fərqləndirirlər. Adətən impuls gücü vericinin orta gücündən yüzlərlə və ya minlərlə dəfə böyük olur.
3. Vericinin faydalı iş əmsalı (FİƏ). Bu parametr antenaya ötürülən gücün vericinin qida mənbəyindən sərf etdiyi gücə nisbəti kimi tapılır. Vericinin FİƏ-si onun iqtisadi cəhətdən əlverişli olmasını müəyyən edir. Az güclü vericilər üçün FİƏ (10-20)%, böyük güclü vericilər üçün isə (40-60)% həddində olur.
4. Vericinin tezliyinin stabilliyi. Bu parametr konkret şəraitdə işləyən vericinin daşıyıcı tezliyinin müəyyən olunmuş zamanda buraxıla bilən meylini xarakterizə edir. Vericinin tezliyinin stabilliyi ədədi qiymətcə nisbi qeyri-stabillik əmsalı ilə xarakterizə olunur. Bu əmsal vericinin daşıyıcı tezliyinin buraxıla bilən maksimal meylinin onun nominal qiymətinə nisbəti kimi tapılır. Vericinin tezliyinin stabilliyi nə qədər böyük olursa nisbi qeyri-stabillik əmsalı bir o qədər kiçik olur. O adətən 10-4 ÷ 10-8 həddində olur.
İstinad
↑ радиопередатчик
Основные характеристики передатчиков
Параметры радиопередатчиков
Классификация радиопередатчиков
↑ Радиопередающие устройства
Назначение радиопередающих устройств
Назначение, области применения и основные характеристики радиопередатчиков
Ədəbiyyat
Левичев В.Г. (1974.-510 с). Радиопередающие и радиоприемные устройства. М.: Воениздат, 3-е, переработ. и дополн.
Avqust 12, 2021
radioverici, qurğu, informasiyanın, radiodalğaların, köməyi, ilə, ötürülməsi, üçün, istifadə, olunur, tərkibinə, verici, verici, antena, daxildir, mündəricat, struktur, sxemləri, radiovericilər, vericilərin, əsas, göstəriciləri, istinad, ədəbiyyatstruktur, sxe. Radioverici qurgu informasiyanin radiodalgalarin komeyi ile oturulmesi ucun istifade olunur Radioverici qurgunun terkibine verici ve verici antena daxildir 1 Mundericat 1 Struktur sxemleri 1 1 AM ve TM radiovericiler 2 Vericilerin esas gostericileri 3 Istinad 4 EdebiyyatStruktur sxemleri RedakteVericide uc esas proses bas verir 1 Yuksek tezlikli reqsin generasiyasi Yuksek tezlikli reqsin zeruri guce qeder guclendirilmesi Yuksek tezlikli reqsin parametrlerinden birinin amplitudasinin tezliyinin ve ya fazasinin oturulen informasiyaya uygun deyisdirilmesi Yuksek tezlikli reqs avtoreqs generatorunda generasiya olunur Bu generatoru oyadici ve ya verici generator adlandirirlar Bele ki o vericinin dasiyici tezliyini qerarlasdirir Yuksek tezlikli reqsin parametrlerinden birinin oturulen informasiyaya uygun idare olunmasi modulyasiya adlandirilir Bu proses modulyatorda heyata kecirilir Istifade meqsedinden asili olaraq vericide amplitud modulyasiyasi AM tezlik modulyasiyasi TM ve ya faza modulyasiyasi FM heyata kecirile biler 2 3 Amplitud modulyasiyasinin xususi hali olan impuls modulyasiyasida genis tetbiq olunur Modulyasiya neticesinde modulyasiya olunmus yuksek tezlikli cereyan gerginlik ve elektromaqnit sahe reqsleri alinir Modulyasiya olmadiqda vericinin antenasinda yuksek tezlikli modulyasiyasiz reqs yaranir ve o fezaya sualandirilir Modulyasiyali ve ya modulyasiyasiz yuksek tezlikli reqslerin guclendirilmesi ucun guc guclendiricisinden istifade olunur Guc guclendiricisini hemcinin xaricden tesirlenen generator da adlandirirlar Is rejimlerine nezeren vericide istifade olunan guclendiricileri uc esas qrupa bolmek olar bufer guclendiricileri guclendirici vurucular cixis guclendiricileri Sade vericide birinci iki nov guclendirici olmaya cixis guclendiricisi ise hemde tezlik vurucusu ola biler Bir cox radiolokasiya vericilerinde guclendirici olmur Bele vericiler impuls rejiminde isleyir Bu halda avtogenerator kifayet qeder boyuk guce malik olur Radiolokasiya vericisinin tipik guclu impuls avtogeneratoru maqnetrondur Metal keramik lampalar xususi ifrat yuksek tezlikli IYT cihazlar ve adi lampalar uzerinde yigilmis guclu avtogeneratorlardan da istifade olunur Impuls radiorabite vericilerinde o cumleden radiolokasiya vericilerinde sualandirilan radioimpulslarin davametme muddeti onlarin amplitudalari ve ya tekrarlanma tezliyi deyise biler Bundan elave radioimpulslarin generasiya vaxti mueyyen takt momentlerine nezeren de deyise biler Ona gore de impuls modulyasiyasi umumi sekilde cox muxtelif ola biler Radiovericileri cedvelde gosterilen kimi qruplasdirmaq olar 4 5 6 Esas istifade meqsedine goreradiorabiteradioyayimteleviziyaradiolokasiyaradionaviqasiyaQurasdirilma yerine nezerenstasionarmobilIsci tezlik diapazonuna esasenuzundalgaliortadalgaliqisadalgali QD ultraqisadalgali UQD Oz novbesinde UQD vericilerini metrlik desimetrlik santimetrlik ve millimetrlik vericilerine bolurler Optik diapazon lazer vericilerini xususi qrup kimi ayirirlar Vericileri hemcinin is novune modulyasiya novune gucune ve diger elametlerine nezeren ferqlendirirler AM ve TM radiovericiler Redakte Sade AM radiovericinin struktur sxemi ve her bir pillenin cixisinda formalasan gerginlik epurleri Sade TM radiovericinin struktur sxemi ve her bir pillenin cixisinda formalasan gerginlik epurleri AM radiovericinin verici generatorunda parametrleri deyismeyen yuksek tezlikli reqsler yaradilir Guc guclendiricilerinde onlar guclendirilir ve amplitudalari modulyatorda informasiya siqnallarinin tesiri ile deyisdirilir Neticede teleb olunan guce malik amplitud modulyasiyali siqnal alinir Bu siqnal verici antenaya istiqametlendirilir ve fezaya sualandirilan AM radiodalga yaradir TM radiovericide modulyator verici generatorun reqs konturuna tesir ederek onun kokleme tezliyini informasiya siqnalina uygun olaraq deyisdirir Bu sebebden generasiya olunan reqslerin tezliyi deyisir Bu deyisme orta qiymete nezeren kicik intervalda heyata kecirilir Guc guclendiricisinde TM reqsler guclendirilir Verici antena fezaya TM dalga sualandirir TM yalniz ultraqisa dalgali UQD diapazonda tetbiq olunur Diger diapazonda onun tetbiqi mumkun deyil Vericilerin esas gostericileri RedakteRadiovericiler mueyyen texniki gostericilerine nezeren xarakterize olunurlar 7 5 1 Vericinin isci dalga diapazonu Vericilerin ekseriyyeti isci dalga uzunlugunu deyismeye imkan veren kokleme elementine malik olur Adeten vericini genis dalga diapazonunda koklemek mumkun olur Bu kokleme selis ve ya diskret ola biler Selis kokleme zamani verici verilmis diapazonun istenilen tezliyinde isleye biler Diskret kokleme zamani ise verici yalniz mueyyen edilmis fikse olunmus tezliklerde isleye bilir Bir cox hallarda vericinin isci tezlik diapazonu bir nece alt diapazona bolunur Bu alt diapazonlardan her biri ortme emsali ile yeni daga uzunlugunun maksimal qiymetinin onun minimal qiymetine nisbeti ile xarakterize olunur Adeten ortme emsali 3 4 heddinde olur Alt diapazonlarin ortme emsallarinin eyni olmasi meqsedeuygun hesab edilir 2 Vericinin gucu Vericiden antenaya istiqametlendirilen elektrik reqslerinin gucudur Muxtelif vericiler ucun bu guc vattin hisselerinde onlarla meqavatta qeder ola biler Impuls rejiminde isleyen vericiler ucun impuls gucunu ve impulslarin tekrarlanma dovru erzinde olan orta gucu ferqlendirirler Adeten impuls gucu vericinin orta gucunden yuzlerle ve ya minlerle defe boyuk olur 3 Vericinin faydali is emsali FIE Bu parametr antenaya oturulen gucun vericinin qida menbeyinden serf etdiyi guce nisbeti kimi tapilir Vericinin FIE si onun iqtisadi cehetden elverisli olmasini mueyyen edir Az guclu vericiler ucun FIE 10 20 boyuk guclu vericiler ucun ise 40 60 heddinde olur 4 Vericinin tezliyinin stabilliyi Bu parametr konkret seraitde isleyen vericinin dasiyici tezliyinin mueyyen olunmus zamanda buraxila bilen meylini xarakterize edir Vericinin tezliyinin stabilliyi ededi qiymetce nisbi qeyri stabillik emsali ile xarakterize olunur Bu emsal vericinin dasiyici tezliyinin buraxila bilen maksimal meylinin onun nominal qiymetine nisbeti kimi tapilir Vericinin tezliyinin stabilliyi ne qeder boyuk olursa nisbi qeyri stabillik emsali bir o qeder kicik olur O adeten 10 4 10 8 heddinde olur Istinad Redakte 1 2 radioperedatchik Osnovnye harakteristiki peredatchikov Parametry radioperedatchikov Klassifikaciya radioperedatchikov 1 2 Radioperedayushie ustrojstva Naznachenie radioperedayushih ustrojstv Naznachenie oblasti primeneniya i osnovnye harakteristiki radioperedatchikovEdebiyyat RedakteLevichev V G 1974 510 s Radioperedayushie i radiopriemnye ustrojstva M Voenizdat 3 e pererabot i dopoln Menbe https az wikipedia org w index php title Radioverici qurgu amp oldid 4888742, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
