Zaqafqaziya təlxəsi(lat.E.hohenackeri Str) — zəhərli ilan növü.
Görünüşü
Zaqafqaziya təlxəsinin bədəninin uzunluğu 75 sm -ə ,quyruğu bundan 4-5 dəfə qısa olan orta ölçülü ilandır. Bir gözünü qalxancığı var. Gözaltı qalxancığı yoxdur. İki gözarxası, adətən 8,seyrək hallarda 7 və ya 9 üstdodaq qalxancığı vardır. Gövdənin ortası ətrafında 23, seyrək hallarda 21 və ya 25 pulcuq olur. Qarın qalxancıqları 195-226, quyruqaltı qalxancıqlar 57-74 cütdür. Üstdən qəhvəyimtil-qonur, qonurumtul-boz və ya açıq qəhvəyi rəngdə olub, bəzi yerlərdə gödək köndələn zolaqlar əmələ gətirən qəhvəyi, qonur və ya az qala qara xallardan ibarət iki uzununa sırası vardır. Əksər hallarda bu xalların sıraları bel tirəsi boyunca gedən ensiz açıq zolaqla bir birindən ayrılır. Bədənin böyürləri boyunca xırda tünd xallardan ibarətbir sıra uzanır. Başı üstdən qara çilli, ənsə qalxancıqlarında isə bir qədər iri çillidir. Peysərindəki iki səciyyəvi tünd xal irəliyə doğru daralan birləşmiş kənarları ilə uzunsov yabanı xatırladır. Qarnı qonurumtul-boz, çoxsaylı tünd xallı və səciyyəvi sədəf çalarlıdır.
Yayılması
Kiçik Asiyada, Şimali –Qərbi İranda, Zaqafqaziyada, Dağıstanda, Şimali Osetiyada və Çeçen –İnquşetiyada yayılmışdır.İki Yarımnövündən Azərbaycanda nominativ növ yaşayır.Başlıca olaraq dağətəyi meşələrdə yaşasa da aran meşələrinə də girir.Meşənin seyrək hissələrində ,talalarında, kol bitkiçiliyi ilə zəngin olan dərə və yarğanlarda olur.Daşların altında ,gəmirici yuvalarında və torpaqdakı müxtəlif çuxurlarda gizlənir.İnsanla yaxınlıqdan qaçmayaraq üzümlüklərdə və bağlarda məskunlaşır.2500 m-ə qədər dağlara qalxır.
Çoxalması
İyunun ikinci yarısı – iyulda 23-40 mm uzunluğunda 3-7 yumurta qoyur. Körpələr avqustun sonu – sentyabrda üzə çıxır. Siçankimi gəmiricilərlə qidalanaraq çox vaxt onları öz yuvalarında udur. Müxtəlif kərtənkələlərlə qidalanır. Körpələri cücülərlə qidalanır. Çox hərəkətli ilan olub sərt qayalara və ağaclara yaxşı dırmaşır. Təhlükə zamanı başın arxa hissəsini güclü şəkildə enlədərək fışıltı ilə düşmən tərəfə atılır, ancaq nadir hallarda dişləyir. İnsan üçün zərərsizdir. Zahirən gürzəyə çox oxşadığına görə çox vaxt onu öldürürlər. Nadir növ olduğundan Azərbaycan respublikasının Qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
Mənbə
Azərbaycan heyvanlar aləmi. III cild, Onurğalılar. Bakı «Elm». 2004 - 620 s.
Coluber constrictor - Video Learning - WizScience.com
İstinadlar
TƏBİƏTİ QORUYAQ
Azərbaycan Qırmızı Kitabı
September 19, 2021
zaqafqaziya, təlxəsi, zaqafqaziya, təlxəsielmi, təsnifataləmi, heyvanlartip, xordalılarsinif, sürünənlərdəstə, pulcuqlularyarımdəstə, ilanlarfəsilə, suilanıcins, dırmanan, təlxələrnöv, elmi, adı, hohenackeri, 1773, vikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, nc. Zaqafqaziya TelxesIElmi tesnifatAlemi HeyvanlarTip XordalilarSinif SurunenlerDeste PulcuqlularYarimdeste IlanlarFesile SuilaniCins Dirmanan telxelerNov Zaqafqaziya telxesiElmi adi E hohenackeri Str 1773 VikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Zaqafqaziya telxesi lat E hohenackeri Str zeherli ilan novu Mundericat 1 Gorunusu 2 Yayilmasi 3 Coxalmasi 4 Menbe 5 Hemcinin bax 6 Xarici kecidler 7 IstinadlarGorunusu RedakteZaqafqaziya telxesinin bedeninin uzunlugu 75 sm e quyrugu bundan 4 5 defe qisa olan orta olculu ilandir Bir gozunu qalxancigi var Gozalti qalxancigi yoxdur Iki gozarxasi adeten 8 seyrek hallarda 7 ve ya 9 ustdodaq qalxancigi vardir Govdenin ortasi etrafinda 23 seyrek hallarda 21 ve ya 25 pulcuq olur Qarin qalxanciqlari 195 226 quyruqalti qalxanciqlar 57 74 cutdur Ustden qehveyimtil qonur qonurumtul boz ve ya aciq qehveyi rengde olub bezi yerlerde godek kondelen zolaqlar emele getiren qehveyi qonur ve ya az qala qara xallardan ibaret iki uzununa sirasi vardir Ekser hallarda bu xallarin siralari bel tiresi boyunca geden ensiz aciq zolaqla bir birinden ayrilir Bedenin boyurleri boyunca xirda tund xallardan ibaretbir sira uzanir Basi ustden qara cilli ense qalxanciqlarinda ise bir qeder iri cillidir Peyserindeki iki seciyyevi tund xal ireliye dogru daralan birlesmis kenarlari ile uzunsov yabani xatirladir Qarni qonurumtul boz coxsayli tund xalli ve seciyyevi sedef calarlidir Yayilmasi RedakteKicik Asiyada Simali Qerbi Iranda Zaqafqaziyada Dagistanda Simali Osetiyada ve Cecen Inqusetiyada yayilmisdir Iki Yarimnovunden Azerbaycanda nominativ nov yasayir Baslica olaraq dageteyi meselerde yasasa da aran meselerine de girir Mesenin seyrek hisselerinde talalarinda kol bitkiciliyi ile zengin olan dere ve yarganlarda olur Daslarin altinda gemirici yuvalarinda ve torpaqdaki muxtelif cuxurlarda gizlenir Insanla yaxinliqdan qacmayaraq uzumluklerde ve baglarda meskunlasir 2500 m e qeder daglara qalxir Coxalmasi RedakteIyunun ikinci yarisi iyulda 23 40 mm uzunlugunda 3 7 yumurta qoyur Korpeler avqustun sonu sentyabrda uze cixir Sicankimi gemiricilerle qidalanaraq cox vaxt onlari oz yuvalarinda udur Muxtelif kertenkelelerle qidalanir Korpeleri cuculerle qidalanir Cox hereketli ilan olub sert qayalara ve agaclara yaxsi dirmasir Tehluke zamani basin arxa hissesini guclu sekilde enlederek fisilti ile dusmen terefe atilir ancaq nadir hallarda disleyir Insan ucun zerersizdir Zahiren gurzeye cox oxsadigina gore cox vaxt onu oldururler Nadir nov oldugundan Azerbaycan respublikasinin Qirmizi kitabina daxil edilmisdir 1 2 Menbe RedakteAzerbaycan heyvanlar alemi III cild Onurgalilar Baki Elm 2004 620 s Hemcinin bax RedakteRengareng telxe Zeytuni telxe Qirmiziqarin telxe Suilani SuilanikimilerXarici kecidler RedakteColuber constrictor Video Learning WizScience comIstinadlar Redakte TEBIETI QORUYAQ Azerbaycan Qirmizi KitabiMenbe https az wikipedia org w index php title Zaqafqaziya telxesi amp oldid 5331824, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
