Azərbaycanca
Deutsch
日本語
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
United State
Zəylik alunit yatağı — dünyada ən böyük alunit yataqlarından biri olaraq, filizləşmənin miqyasına, yaranma şəraitinə və layşəkilli yatımına görə çox nadirdir və Azərbaycan Respublikasının və dünyanın başqa yataqlarından kəskin surətdə fərqlənir. Yataq Daşkəsən sinklinalının orta və üst yura vulkanogen və vulkanogen-çökmə süxurlarından təşkil olunmuş şimali-şərq qanadında yerləşir və sənaye ehtiyatları 170 mln. tondan çoxdur.
| Zəylik alunit yatağı | |
|---|---|
 | |
| Yerləşdiyi yer | |
| Ölkə | |
| Koordinatlar | |
Minerallar paragenezinə alunit, kaolinit (dikkit), kvars, xalsedon, pirofillit, serisit, diaspor, züniit, korund, hematit və flüorit daxildir. Hipergen minerallardan qalluazit, limonit, tək-tək hallarda isə kalsit, gips və başqalarına rast gəlinir.
Yataq Daşkəsən rayonunda, Quşçu körpüsündən 18 km məsafədə yerləşir. Azərbaycanda ən iri faydalı qazıntı obyektlərindən biri və istismar edilən yeganə alunit yatağıdır.
Zəylik alunit yatağı Gəncə Gil-Torpaq Kombinatının mineral-xammal bazası kimi 1964-cü ildən istismar olunur 1990-cı ilin əvvəllərinə qədər istismar olunmuşdur. Yatağın qalıq ehtiyatları 160 mln. tondan çoxdur. Yataq SSRİ ərazisində alüminium xammalı kimi istismar olunan yeganə yataq olmuşdur. Hər il alunitdən 200 min ton gil-topraq, 385 min ton sulfat turşusu, 78 min ton kalium gübrəsi alınırdı və o illərdə əsasən Krasnoyarsk və Irkutsk alüminium zavodlarına göndərilirdi.
Geologiya
Alunit filizləri üst yura yaşlı tufogen çöküntülərdə intişar tapmışlar və lay formalı iki filiz qatı ilə təmsil olunurlar. Filizlər əsasən alunitdən və kvarsdan ibarətdir. Alunitin miqdarı 10-80% arasında dəyişməklə, yataq üzrə orta miqdarı-53%-dir. Alunit filizləri Respublika üzrə ümumi filiz ehtiyatlarının 29,7% -ni təşkil edir.
Yatağın ən cəlbedici amillərindən biri də odur ki, alunit filizlərinin tərkibində nüvə reaktorlarında, təyyarə və raket texnikasında, ərinti birləşmələrində istifadə edilən vanadium və qallium metalları vardır.
Mənbə
- Azərbaycan Respublikasının geoloji irsi. Bakı: Nafta-Press, 2013.
İstinadlar
- Azərbaycan Coğrafiya Cəmiyyəti, AZƏRBAYCANIN FAYDALI QAZINTILARI, 2023-02-03 tarixində , İstifadə tarixi: 2023-12-24
- Səfərov, Elnur. Kiçik Qafqazın faydalı qazıntı yataqları. Bakı: "Apostrof" nəşriyyatı. 2012. 23.
- Cəfərov, Allahverdi. "Milyonlar səltənəti...Vanadium və qallium kimi metallarımız da var". Zaman. 8–9 fevral 2011. səh. 9.
- Azər Şükürov. "Ağır sənaye. Dağ-mədən sənayesinin Azərbaycan iqtisadiyyatında yeri və rolu" (PDF). Geo strategiya. 5 (11). 2012: 32-35. 2023-07-16 tarixində (PDF). İstifadə tarixi: 2023-12-24.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Zeylik alunit yatagi dunyada en boyuk alunit yataqlarindan biri ola raq filizlesmenin miqyasina yaranma seraitine ve laysekilli yatimina gore cox nadirdir ve Azerbaycan Respublikasinin ve dunyanin basqa yataqla rindan keskin suretde ferqlenir Yataq Daskesen sinklinalinin orta ve ust yura vulkanogen ve vulkanogen cokme suxurlarindan teskil olunmus simali serq qanadinda yerlesir ve senaye ehtiyatlari 170 mln tondan coxdur Zeylik alunit yatagiYerlesdiyi yerOlke AzerbaycanKoordinatlar 40 10 11 sm e 46 34 49 s u Minerallar paragenezine alunit kaolinit dikkit kvars xalsedon pirofillit serisit diaspor zuniit korund hematit ve fluorit daxildir Hipergen minerallardan qalluazit limonit tek tek hallarda ise kalsit gips ve basqa larina rast gelinir Yataq Daskesen rayonunda Quscu korpusunden 18 km mesafede yerlesir Azerbaycanda en iri faydali qazinti obyektlerinden biri ve istismar edilen yegane alunit yatagidir Zeylik alunit yatagi Gence Gil Torpaq Kombinatinin mineral xammal bazasi kimi 1964 cu ilden istismar olunur 1990 ci ilin evvellerine qeder istismar olunmusdur Yatagin qaliq ehtiyatlari 160 mln tondan coxdur Yataq SSRI erazisinde aluminium xammali kimi istismar olunan yegane yataq olmusdur Her il alunitden 200 min ton gil topraq 385 min ton sulfat tursusu 78 min ton kalium gubresi alinirdi ve o illerde esasen Krasnoyarsk ve Irkutsk aluminium zavodlarina gonderilirdi GeologiyaAlunit filizleri ust yura yasli tufogen cokuntulerde intisar tapmislar ve lay formali iki filiz qati ile temsil olunurlar Filizler esasen alunitden ve kvarsdan ibaretdir Alunitin miqdari 10 80 arasinda deyismekle yataq uzre orta miqdari 53 dir Alunit filizleri Respublika uzre umumi filiz ehtiyatlarinin 29 7 ni teskil edir Yatagin en celbedici amillerinden biri de odur ki alunit filizlerinin terkibinde nuve reaktorlarinda teyyare ve raket texnikasinda erinti birlesmelerinde istifade edilen vanadium ve qallium metallari vardir MenbeAzerbaycan Respublikasinin geoloji irsi Baki Nafta Press 2013 IstinadlarAzerbaycan Cografiya Cemiyyeti AZERBAYCANIN FAYDALI QAZINTILARI 2023 02 03 tarixinde Istifade tarixi 2023 12 24 Seferov Elnur Kicik Qafqazin faydali qazinti yataqlari Baki Apostrof nesriyyati 2012 23 Ceferov Allahverdi Milyonlar selteneti Vanadium ve qallium kimi metallarimiz da var Zaman 8 9 fevral 2011 seh 9 Azer Sukurov Agir senaye Dag meden senayesinin Azerbaycan iqtisadiyyatinda yeri ve rolu PDF Geo strategiya 5 11 2012 32 35 2023 07 16 tarixinde PDF Istifade tarixi 2023 12 24