fbpx
Wikipedia

Yusif ağa Dadaşov

Dadaşov Ağa Yusif Hacı ağa oğlu (18 mart 1870(1870-03-18), Bakı26 mart 1918(1918-03-26), Bakı) — Azərbaycanlı zadəgan, milyonçu və xeyriyyəçi.

Ağa Yusif Dadaşov
Dadaşov Ağa Yusif Hacı ağa oğlu
Doğum tarixi
Doğum yeri Bakı,
Vəfat tarixi (48 yaşında)
Vəfat yeri Bakı,
Mükafatları

Həyatı və təhsili

1870-ci ildə İçərişəhərdə doğulub. O, Bakıda üç məşhur sülalədən (Bakıxanovlar, Aşurbəyovlar və Dadaşovlar) birinin təmsilçisi olan milyonçu Hacı Hacağanın oğlu idi. Stokholm Universitetini əla qiymətlərlə bitirmiş, rus, fransız və digər Avropa dillərini mükəmməl öyrənmişdi. Poliqlot idi. Dadaşovların Xəzər dənizində çoxlu gəmiləri varm idi — "İosif Dadaşov", "Kapitan", "Kette" və s. Ağa Yusif 20 yaşından gəmiçiliklə məşğul olub, kontorda idarəçilik işləri görüb. Bir neçə gəmiçilik idarəsinin sahibi, daha sonra bankir olub. Rusiya, İran, Buxara xanlığı və digər dövlətlərlə diplomatik əlaqələrin yaranmasında xidmətlərinə görə bu ölkələrin başçıları tərəfindən orden və medallara layiq görülüb. Dumanın üzvü olub, II Nikolayın həqiqi mülki müşaviri vəzifəsini tutub və çoxlu orden və medallarla təltif edilib. Romanovların 300 illiyi münasibətilə keçirilən mərasimə Bakı quberniyasından yalnız Ağa Yusif çağırılıb.

Xeyriyyəçilik fəaliyyəti

Onun gəmiçilik ticarətindən əldə etdiyi gəlirin əksəriyyəti xalqın maariflənməsinə (Qori Müəllimlər Seminariyası və "Qız məktəbi"nə) sərf edilirdi. Bakı quberniyasının müsəlmanları arasında maarifin yayılmasına çalışan "Nəşri-Maarif" cəmiyyətinin ömürlük fəxri üzvü olub. Bakı-Batum neft kəmərinin çəkilməsinə, Bakı duması binasının inşasına xeyli vəsait sərf edən Dadaşov Maksim Qorkinin, D.İ.Mendeleyevin, neft geologiyası mütəxəssisi İ.M.Qubkinin Bakıya səfərlərini maliyyələşdirmişdi. Azərbaycanın maddi mədəniyyət abidələrinin qorunub saxlanmasında yaxından iştirak edən Dadaşov Bibiheybət məscidini bərpa etdirmiş, həmçinin Buxara əmirinin Moskvada tikdirdiyi məscidə qırxçıraqlı qəndil və qiymətli xalılar bağışlamışdı. Səməd Vurğun küçəsindəki Diaspor Komitəsinin binası, 28 May küçəsindəki 23 saylı məktəbin binası, "Metropol" oteli də (Nizami muzeyinin binası) Dadaşovların mülkü olub. Məhəmməd Əmin Rəsulzadə ilə yaxın olduğundan Müsavat Partiyasının ilk qurultayı da bu binada keçirilib.

Öldürülməsi

Azərbaycanda milli hökumətin yaradılmasına, "Müsavat" partiyasının geniş fəaliyyət göstərməsinə maddi yardım edən Dadaşov 1918-ci il martında vəziyyətin nə ilə nəticələnəcəyini duyaraq Bakıya çoxlu silah gətirtdirir və xalqı silahlandırır. O, bu işə bütün ətrafını səfərbər edir. Rus qoşunları Bakını əhatə etdiyindən şəhərdə xüsusi vəziyyət yaranmışdı. Yalnız yüksək rütbəli general gizli, həm də yoxlanılmadan nə isə edə bilərdi. Bu səbəbdən Ağa Yusif hər yana özü gedər, kisələrlə qızıl xərcləyib Bakının müdafiəsinə qalxarmış.

Onu məhv etmək üçün çox pusqular qururlar. Hətta bir dəfə güllə onun düz ürəyinə tuşlanır, amma döşündə gəzdirdiyi Quran onu qoruyur.

1918-ci ilin 26 martında növbəti dəfə Ağa Yusif Zirə kəndinə silah ardıyca Rusiyaya göndərdiyi gəmiləri qarşılamağa gedir, silahları qəbul edir, silahları arabalara yüklətdirib geri qayıdarkən S.Lalayanın quldur dəstəsi ilə qarşılaşır. S.Lalayan ona qılıncının altından keçməyi əmr edir. Dadaşov isə öz növbəsində deyir ki:

  Mən türkəm. Türk ölər, ancaq erməni dığasının qılıncının altından keçməz  

Bu cavabdan sonra hiddətlənən daşnaklar onu işgəncə ilə doğrayaraq öldürmüşlər. Öldürülərkən hərbi geyimdə olur üzərində olan üstü brilyant, almaz və yaqutla süslənmiş saysız-hesabsız orden-medallar da beləcə yoxa çıxır. Qəbrinin yeri hələ də bilinmir. Nəslin yaşlıları onun cəsədinin mart qırğınlarında öldürülən insanlarla birgə toplu məzarlıqlarda dəfn olunduğunu ehtimal edirlər.

Ailəsi

Burada gəmiçiliyin təməlini ucaldan Hacı Hacıağa məşhur gəmi sahibkarı və I Nikolayın həqiqi müşaviri olub. Ağadadaş və Ağazeynal adlı iki oğlu, Zivər və Bikə adlı iki qızı olub.

Mükafatları

Ölkə xaricindəki fəaliyyətinə və xeyriyyə işlərinə görə Rusiyanın "Müqəddəs Anna", "Müqəddəs Stanislav", 2 dəfə İranın "Şiri-Xurşid", Buxara əmirliyinin "Buxarayi-şərif" ordenləri və bir çox medallarla təltif edilmiş, Dadaşov Rusiyanın "fəxri vətəndaşı" titulunu almışdır.

Həmçinin bax

  • Hacı Hacı ağa Dadaşov
  • Dadaşovlar

İstinadlar

  1. "Yusif ağa Dadaşov". Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti Ensiklopediyası. I. Bakı: "Lider". 2004. səh. 319. ISBN 9952-417-14-2.

yusif, ağa, dadaşov, dadaşov, ağa, yusif, hacı, ağa, oğlu, mart, 1870, 1870, bakı, mart, 1918, 1918, bakı, azərbaycanlı, zadəgan, milyonçu, xeyriyyəçi, ağa, yusif, dadaşovdadaşov, ağa, yusif, hacı, ağa, oğludoğum, tarixi, mart, 1870doğum, yeri, bakı, vəfat, ta. Dadasov Aga Yusif Haci aga oglu 18 mart 1870 1870 03 18 Baki 26 mart 1918 1918 03 26 Baki Azerbaycanli zadegan milyoncu ve xeyriyyeci 1 Aga Yusif DadasovDadasov Aga Yusif Haci aga ogluDogum tarixi 18 mart 1870Dogum yeri Baki Vefat tarixi 26 mart 1918 48 yasinda Vefat yeri Baki Mukafatlari Mundericat 1 Heyati ve tehsili 2 Xeyriyyecilik fealiyyeti 3 Oldurulmesi 4 Ailesi 5 Mukafatlari 6 Hemcinin bax 7 IstinadlarHeyati ve tehsili Redakte1870 ci ilde Iceriseherde dogulub O Bakida uc meshur sulaleden Bakixanovlar Asurbeyovlar ve Dadasovlar birinin temsilcisi olan milyoncu Haci Hacaganin oglu idi Stokholm Universitetini ela qiymetlerle bitirmis rus fransiz ve diger Avropa dillerini mukemmel oyrenmisdi Poliqlot idi Dadasovlarin Xezer denizinde coxlu gemileri varm idi Iosif Dadasov Kapitan Kette ve s Aga Yusif 20 yasindan gemicilikle mesgul olub kontorda idarecilik isleri gorub Bir nece gemicilik idaresinin sahibi daha sonra bankir olub Rusiya Iran Buxara xanligi ve diger dovletlerle diplomatik elaqelerin yaranmasinda xidmetlerine gore bu olkelerin bascilari terefinden orden ve medallara layiq gorulub Dumanin uzvu olub II Nikolayin heqiqi mulki musaviri vezifesini tutub ve coxlu orden ve medallarla teltif edilib Romanovlarin 300 illiyi munasibetile kecirilen merasime Baki quberniyasindan yalniz Aga Yusif cagirilib 1 Xeyriyyecilik fealiyyeti RedakteOnun gemicilik ticaretinden elde etdiyi gelirin ekseriyyeti xalqin maariflenmesine Qori Muellimler Seminariyasi ve Qiz mektebi ne serf edilirdi Baki quberniyasinin muselmanlari arasinda maarifin yayilmasina calisan Nesri Maarif cemiyyetinin omurluk fexri uzvu olub Baki Batum neft kemerinin cekilmesine Baki dumasi binasinin insasina xeyli vesait serf eden Dadasov Maksim Qorkinin D I Mendeleyevin neft geologiyasi mutexessisi I M Qubkinin Bakiya seferlerini maliyyelesdirmisdi Azerbaycanin maddi medeniyyet abidelerinin qorunub saxlanmasinda yaxindan istirak eden Dadasov Bibiheybet mescidini berpa etdirmis hemcinin Buxara emirinin Moskvada tikdirdiyi mescide qirxciraqli qendil ve qiymetli xalilar bagislamisdi Semed Vurgun kucesindeki Diaspor Komitesinin binasi 28 May kucesindeki 23 sayli mektebin binasi Metropol oteli de Nizami muzeyinin binasi Dadasovlarin mulku olub Mehemmed Emin Resulzade ile yaxin oldugundan Musavat Partiyasinin ilk qurultayi da bu binada kecirilib 1 Oldurulmesi RedakteAzerbaycanda milli hokumetin yaradilmasina Musavat partiyasinin genis fealiyyet gostermesine maddi yardim eden Dadasov 1918 ci il martinda veziyyetin ne ile neticeleneceyini duyaraq Bakiya coxlu silah getirtdirir ve xalqi silahlandirir O bu ise butun etrafini seferber edir Rus qosunlari Bakini ehate etdiyinden seherde xususi veziyyet yaranmisdi Yalniz yuksek rutbeli general gizli hem de yoxlanilmadan ne ise ede bilerdi Bu sebebden Aga Yusif her yana ozu geder kiselerle qizil xercleyib Bakinin mudafiesine qalxarmis Onu mehv etmek ucun cox pusqular qururlar Hetta bir defe gulle onun duz ureyine tuslanir amma dosunde gezdirdiyi Quran onu qoruyur 1918 ci ilin 26 martinda novbeti defe Aga Yusif Zire kendine silah ardiyca Rusiyaya gonderdiyi gemileri qarsilamaga gedir silahlari qebul edir silahlari arabalara yukletdirib geri qayidarken S Lalayanin quldur destesi ile qarsilasir S Lalayan ona qilincinin altindan kecmeyi emr edir Dadasov ise oz novbesinde deyir ki Men turkem Turk oler ancaq ermeni digasinin qilincinin altindan kecmez Bu cavabdan sonra hiddetlenen dasnaklar onu isgence ile dograyaraq oldurmusler Oldurulerken herbi geyimde olur uzerinde olan ustu brilyant almaz ve yaqutla suslenmis saysiz hesabsiz orden medallar da belece yoxa cixir Qebrinin yeri hele de bilinmir Neslin yaslilari onun cesedinin mart qirginlarinda oldurulen insanlarla birge toplu mezarliqlarda defn olundugunu ehtimal edirler 1 Ailesi RedakteBurada gemiciliyin temelini ucaldan Haci Haciaga meshur gemi sahibkari ve I Nikolayin heqiqi musaviri olub Agadadas ve Agazeynal adli iki oglu Ziver ve Bike adli iki qizi olub 1 Mukafatlari RedakteOlke xaricindeki fealiyyetine ve xeyriyye islerine gore Rusiyanin Muqeddes Anna Muqeddes Stanislav 2 defe Iranin Siri Xursid Buxara emirliyinin Buxarayi serif ordenleri ve bir cox medallarla teltif edilmis Dadasov Rusiyanin fexri vetendasi titulunu almisdir 1 Hemcinin bax RedakteHaci Haci aga Dadasov DadasovlarIstinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 Yusif aga Dadasov Azerbaycan Xalq Cumhuriyyeti Ensiklopediyasi I Baki Lider 2004 seh 319 ISBN 9952 417 14 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Yusif aga Dadasov amp oldid 5961493, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.