Yesemek daş karxanası və heykəltəraşlıq emalatxanası— Qaziantep ilinin İslahiye ilçəsinin Yesemek məhəlləsi yaxınlığında açıq səma altında muzey və arxeoloji sahədir. Sahə Het dövründə karxana olub və 100.000 m2 ərazini əhatə edir ki, bu da onu qədim Yaxın Şərqdə məlum olan ən böyük daş hörmə emalatxanasına çevirir.

Coğrafiyası
| ]Muzey Qaziantep ilinin İslahiye ilçəsinin Yesemək kəndinin cənubunda HGYO-də yerləşir. Dağlıq ərazinin qərb yamaclarında və Tahtalı bənd gölünün şərqindədir. Kənddən 15 kilometr (9,3 mil), İslahiyedən 23 kilometr (14 mil) və Qaziantepdən təxminən 113 kilometr (70 mil) məsafədədir. Ziyarətçilər abidəyə Qaziantep, İskəndərun və ya Antakyadan gələ bilərlər.
Qazıntıların tarixi
| ]
Qalıqlar, 1890-cı ildə bölgənin şimalında Zincirli Höyükdə apardığı qazıntılar zamanı avstriyalı arxeoloq Feliks fon Luşan tərəfindən qismən aşkar edilib. 1957-1961-ci illər arasında türk arxeoloqu Uluğ Bahadır Alkım qazıntıları davam etdirərək 200-ə yaxın heykəl aşkar etdi. Ən son iş isə 1990-cı illərdə Anadolu Mədəniyyətləri Muzeyinin direktoru İlhan Temizsoy tərəfindən həyata keçirilib və yüzlərlə obyekt üzə çıxarılıb. Ərazi hazırda Qaziantep Arxeoloji Muzeyi tərəfindən idarə olunan açıq səma altında muzeydir.
Qazıntılar zamanı memarlıq binalarının ön fasadlarında yerləşdirmək üçün hazırlanan şir və sfinks kimi heykəllər və relyeflər tapılıb. Bu xarabalıqlar əsasında emalatxananın yaradılması eramızdan əvvəl 900-800-cü illərə aid edilir.
2019-cu ildə Yəsəməkin şərqində yerləşən və şərq-qərb istiqamətində 3,5 kilometr uzanan təpədə şəhər divarları qorunsa da, tikintisi başa çatmamış şəhərin xarabalıqları aşkar edilib. Bu tapıntıya əsasən, emalatxanada hazırlanan əsərlərin bu şəhərin memarlığında istifadə ediləcəyi, lakin Xet İmperatorluğunun dağılması ilə tikilməkdə olan şəhərin yarımçıq qaldığı və Yeseməkin yaranma tarixinin daha qədim olduğu anlaşıldı.
Tarixi
| ]
Heykəltəraşlıq emalatxanasının tarixi eramızdan əvvəl 14-cü əsrin ortalarına (e.ə. 1344-1322) Xet imperatoru Böyük Kral I Suppiluliumun hakimiyyəti dövrünə təsadüf edir. Het imperiyasının sonu ilə daş karxanası və emalatxanası, ehtimal ki, tərk edilmişdi. İstehsal, Son Het kiçik krallıqlar dövründə, eramızdan əvvəl IX əsrdə Yesemek aramicə Samʼal (indiki Zincirli) krallığına mənsub olduğu zaman yenidən başladı. Bu dövrün məhsulları arami və assur təsirlərini göstərir.
Eramızdan əvvəl 8-ci əsrdən sonra Sam'al Assuriya hakimiyyəti altına düşdükdən sonra ərazi tərk edildi. Daş ustaları işlərini bitirdilər və ya ehtimal ki, oradakı hökmdarlara işləmək üçün Assuriyaya aparıldılar. Emalatxananın ətrafı daha çox bazaltla örtülmüşdür və heykəllərin xammalı bazaltdır. Emalatxananın ümumi sahəsi təxminən 100.000 kvadratmetrdir (1.100.000 kvadrat fut). Tapılan 300 parça arasında sfinkslər, aslanlar, döyüş arabaları, tanrılar və s. heykəllər var.
Heykəllər
| ]
Burada bir neçə əsas heykəl növü var. Əksəriyyəti dişi başı və aslan bədəni olan sfinkslər və ya aslanlardır (bəziləri qanadlıdır). Bu sfinkslər və şirlər, ehtimal ki, Het şəhərlərinin, saraylarının və məbədlərinin qapılarının ətrafında olmaq üçün nəzərdə tutulmuşdur və Xattusa və Alacahöyükdə tapılan qapı heykəllərinə çox bənzəyirlər. Qollarını sinələrində çarpazlaşdırmış dağ tanrılarının qrupları, ov səhnəsi relyefləri və ayı-adam heykəli də var. Bu obyektlərin xüsusi sifarişlər olduğu güman edilir. Dağ tanrıları Eflatunpınardakı quyu məbədində dayaq kimi istifadə edilənlərə çox bənzəyir. Heykəlləri istehsalın hər mərhələsində görmək olar. Zincirlidə tapılan xüsusilə diqqəti çəkən bir sfinks hazırda Qaziantep Muzeyində nümayiş etdirilir.
Daş sənətkarlığı
| ]
Karxanada qırmızı bazaltdan iri bloklar, əvvəl mövcud olan çatlara çəkic və kəski ilə vurularaq sındırılır. Bu çatlara taxta pərçimlər qoyulub, üzərinə su tökülür. Suyala tıxanmış taxta genişlənərək böyük parçaları ayırırdı. Onlardan kəski ilə kobud fiqurlar oyulmuş və xarici səthi hamarlanmışdır. Sonra incə oyma işləri görülür və sonra parça cilalanır. Yekun detallar əsasən emalatxanada deyil, son təyinat yerində edilirdi. Onların karxanadan necə daşındığı bəlli deyil.
Ümumdünya irsi statusu
| ]Yesemek karxanası və heykəltəraşlıq emalatxanası 13 aprel 2012-ci ildə Mədəniyyət kateqoriyasında YUNESKO-nun Ümumdünya İrsi İlkin Siyahısına daxil edilmişdir.
Qalereya
| ]İstinadlar
| ]- "Sihirlitur:Yesemek". 24 Ocak 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Neredekal:Yesemek page". 10 Kasım 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Biography page (türk.)". 18 Kasım 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Arşivlenmiş kopya". 2 Nisan 2016 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 Ağustos 2016.
- "3500 Yıllık Yesemek Tarihe Işık Tutuyor". 11 Ekim 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 Ekim 2020.
- "Hittite monuments page (türk.)". 5 Ağustos 2020 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Antepegidiyorum: yesemek page". 12 Aralık 2017 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Arşivlenmiş kopya". 6 Ocak 2009 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Unesco page". 7 Nisan 2022 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 11 Şubat 2023.
- "Arşivlenmiş kopya". 27 Haziran 2015 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 7 Ağustos 2016.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Yesemek das karxanasi ve heykelterasliq emalatxanasi Qaziantep ilinin Islahiye ilcesinin Yesemek mehellesi yaxinliginda aciq sema altinda muzey ve arxeoloji sahedir Sahe Het dovrunde karxana olub ve 100 000 m2 erazini ehate edir ki bu da onu qedim Yaxin Serqde melum olan en boyuk das horme emalatxanasina cevirir Yesemekden bir goruntuCografiyasi span Muzey Qaziantep ilinin Islahiye ilcesinin Yesemek kendinin cenubunda 36 53 35 sm e 36 44 40 s u H G Y O de yerlesir Dagliq erazinin qerb yamaclarinda ve Tahtali bend golunun serqindedir Kendden 15 kilometr 9 3 mil Islahiyeden 23 kilometr 14 mil ve Qaziantepden texminen 113 kilometr 70 mil mesafededir Ziyaretciler abideye Qaziantep Iskenderun ve ya Antakyadan gele bilerler Qazintilarin tarixi span Bir araba qabartmasi Qaliqlar 1890 ci ilde bolgenin simalinda Zincirli Hoyukde apardigi qazintilar zamani avstriyali arxeoloq Feliks fon Lusan terefinden qismen askar edilib 1957 1961 ci iller arasinda turk arxeoloqu Ulug Bahadir Alkim qazintilari davam etdirerek 200 e yaxin heykel askar etdi En son is ise 1990 ci illerde Anadolu Medeniyyetleri Muzeyinin direktoru Ilhan Temizsoy terefinden heyata kecirilib ve yuzlerle obyekt uze cixarilib Erazi hazirda Qaziantep Arxeoloji Muzeyi terefinden idare olunan aciq sema altinda muzeydir Qazintilar zamani memarliq binalarinin on fasadlarinda yerlesdirmek ucun hazirlanan sir ve sfinks kimi heykeller ve relyefler tapilib Bu xarabaliqlar esasinda emalatxananin yaradilmasi eramizdan evvel 900 800 cu illere aid edilir 2019 cu ilde Yesemekin serqinde yerlesen ve serq qerb istiqametinde 3 5 kilometr uzanan tepede seher divarlari qorunsa da tikintisi basa catmamis seherin xarabaliqlari askar edilib Bu tapintiya esasen emalatxanada hazirlanan eserlerin bu seherin memarliginda istifade edileceyi lakin Xet Imperatorlugunun dagilmasi ile tikilmekde olan seherin yarimciq qaldigi ve Yesemekin yaranma tarixinin daha qedim oldugu anlasildi Tarixi span Emalatxana Heykelterasliq emalatxanasinin tarixi eramizdan evvel 14 cu esrin ortalarina e e 1344 1322 Xet imperatoru Boyuk Kral I Suppiluliumun hakimiyyeti dovrune tesaduf edir Het imperiyasinin sonu ile das karxanasi ve emalatxanasi ehtimal ki terk edilmisdi Istehsal Son Het kicik kralliqlar dovrunde eramizdan evvel IX esrde Yesemek aramice Samʼal indiki Zincirli kralligina mensub oldugu zaman yeniden basladi Bu dovrun mehsullari arami ve assur tesirlerini gosterir Eramizdan evvel 8 ci esrden sonra Sam al Assuriya hakimiyyeti altina dusdukden sonra erazi terk edildi Das ustalari islerini bitirdiler ve ya ehtimal ki oradaki hokmdarlara islemek ucun Assuriyaya aparildilar Emalatxananin etrafi daha cox bazaltla ortulmusdur ve heykellerin xammali bazaltdir Emalatxananin umumi sahesi texminen 100 000 kvadratmetrdir 1 100 000 kvadrat fut Tapilan 300 parca arasinda sfinksler aslanlar doyus arabalari tanrilar ve s heykeller var Heykeller span Dag tanrilari Burada bir nece esas heykel novu var Ekseriyyeti disi basi ve aslan bedeni olan sfinksler ve ya aslanlardir bezileri qanadlidir Bu sfinksler ve sirler ehtimal ki Het seherlerinin saraylarinin ve mebedlerinin qapilarinin etrafinda olmaq ucun nezerde tutulmusdur ve Xattusa ve Alacahoyukde tapilan qapi heykellerine cox benzeyirler Qollarini sinelerinde carpazlasdirmis dag tanrilarinin qruplari ov sehnesi relyefleri ve ayi adam heykeli de var Bu obyektlerin xususi sifarisler oldugu guman edilir Dag tanrilari Eflatunpinardaki quyu mebedinde dayaq kimi istifade edilenlere cox benzeyir Heykelleri istehsalin her merhelesinde gormek olar Zincirlide tapilan xususile diqqeti ceken bir sfinks hazirda Qaziantep Muzeyinde numayis etdirilir Das senetkarligi span Qapi aslani Karxanada qirmizi bazaltdan iri bloklar evvel movcud olan catlara cekic ve keski ile vurularaq sindirilir Bu catlara taxta percimler qoyulub uzerine su tokulur Suyala tixanmis taxta genislenerek boyuk parcalari ayirirdi Onlardan keski ile kobud fiqurlar oyulmus ve xarici sethi hamarlanmisdir Sonra ince oyma isleri gorulur ve sonra parca cilalanir Yekun detallar esasen emalatxanada deyil son teyinat yerinde edilirdi Onlarin karxanadan nece dasindigi belli deyil Umumdunya irsi statusu span Yesemek karxanasi ve heykelterasliq emalatxanasi 13 aprel 2012 ci ilde Medeniyyet kateqoriyasinda YUNESKO nun Umumdunya Irsi Ilkin Siyahisina daxil edilmisdir Qalereya span Istinadlar span Sihirlitur Yesemek 24 Ocak 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Neredekal Yesemek page 10 Kasim 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Biography page turk 18 Kasim 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Arsivlenmis kopya 2 Nisan 2016 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 Agustos 2016 3500 Yillik Yesemek Tarihe Isik Tutuyor 11 Ekim 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 Ekim 2020 Hittite monuments page turk 5 Agustos 2020 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Antepegidiyorum yesemek page 12 Aralik 2017 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Arsivlenmis kopya 6 Ocak 2009 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Unesco page 7 Nisan 2022 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 11 Subat 2023 Arsivlenmis kopya 27 Haziran 2015 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 7 Agustos 2016 Kateqoriyalar Turkiye abideleriTurkiyedeki arxeoloji abidelerQaziantep iliHetlerAciq sema altinda muzeylerAciq hava heykelleriGizli kateqoriya Kartographer uzantisindan istifade eden sehifeler




