fbpx
Wikipedia

Yerin mantiyası

Mantiya (yun. mantion- plaş, örtük) — Yer kürəsinin Maxaroviçiç sərhədindən (30–35 km, Yer qabığının dabanı) 2900 km dərinliyə kimi (nüvənin xarici Vixert-Qutenberq sərhədi) olan hissəsi. Əsasən, maqneziumdəmirlə zəngin olan ağır minerallardan təşkil olunmuşdur. Mantiya adətən 3 hissəyə bölünür: üst (300 km-ədək), orta (300–950 km) və alt (950–2900 km) mantiya. Tektonik hərəkətlər, maqmatizm və s. proseslər mantiya ilə əlaqədardır.

Yerin mantiyası nüvəsinin xarici sərhədində uzununa dalğaların sürəti (Vp) orta hesabla 8 km/s-dan (7,8–8,5 km\s) ~ 13,6 km\s-dək (nüvənin Perqam sərhədində), eninə dalğaların (Vs) sürəti isə uyğun olaraq 4,4–7,3 km\s-dək artır. Yerin mantiyası sıxlığın şaquli paylanması yer qabığının altında 3,3–3,5 q\sm3-dək, nüvənin xarici sərhədində 5,6–5,9 q\sm3-dək dəyişir. Yerin mantiyası üçün ağırlıq qüvvəsinin (g) hesablanmış qiyməti dəyişməz kəmiyyətdir: g"const"1000 sm\san2. Yer qabığı altında təzyiq 1,3–1,4 mln. atm-ə yaxındır. Okean altındakı təzyiq qitə qabığı altındakı təzyiqdən xeyli azdır. Yerin mantiyası elektrik keçiriciliyi dərinliyə getdikcə artır. Müxtəlif müəlliflərə görə, mantiyanın dabanında temperatur 1500–10000 °C arasında dəyişir, sabit temperatur qradiyentin 0,6 qrad\km 3000°-yə dədər ehtimal olunur. Mantiya səthinin temperaturu, ola bilsin ki, ərimə temperaturu intervalına yaxındır.

Həmçinin bax

İstinadlar

  1. Geologiya terminlərinin izahlı lüğəti. Bakı: Nafta-Press. 2006. 679.
  2. Yerin mantiyası // Geomorfoloji terminlərin izahlı lüğəti. Bakı: "Elm". 2012. səh. 177. ISBN 978-9952-453-14-0.

yerin, mantiyası, məqalə, qaralama, halındadır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, əgər, mümkündürsə, daha, dəqiq, şablondan, istifadə, edin, mantiya, mantion, plaş, örtük, kürəsinin, maxaroviçiç, sərhədindən,. Bu meqale qaralama halindadir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Eger mumkundurse daha deqiq bir sablondan istifade edin Mantiya yun mantion plas ortuk Yer kuresinin Maxarovicic serhedinden 30 35 km Yer qabiginin dabani 2900 km derinliye kimi nuvenin xarici Vixert Qutenberq serhedi olan hissesi 1 Esasen maqnezium ve demirle zengin olan agir minerallardan teskil olunmusdur Mantiya adeten 3 hisseye bolunur ust 300 km edek orta 300 950 km ve alt 950 2900 km mantiya Tektonik hereketler maqmatizm ve s prosesler mantiya ile elaqedardir 2 Yerin mantiyasi nuvesinin xarici serhedinde uzununa dalgalarin sureti Vp orta hesabla 8 km s dan 7 8 8 5 km s 13 6 km s dek nuvenin Perqam serhedinde enine dalgalarin Vs sureti ise uygun olaraq 4 4 7 3 km s dek artir Yerin mantiyasi sixligin saquli paylanmasi yer qabiginin altinda 3 3 3 5 q sm3 dek nuvenin xarici serhedinde 5 6 5 9 q sm3 dek deyisir Yerin mantiyasi ucun agirliq quvvesinin g hesablanmis qiymeti deyismez kemiyyetdir g const 1000 sm san2 Yer qabigi altinda tezyiq 1 3 1 4 mln atm e yaxindir Okean altindaki tezyiq qite qabigi altindaki tezyiqden xeyli azdir Yerin mantiyasi elektrik keciriciliyi derinliye getdikce artir Muxtelif muelliflere gore mantiyanin dabaninda temperatur 1500 10000 C arasinda deyisir sabit temperatur qradiyentin 0 6 qrad km 3000 ye deder ehtimal olunur Mantiya sethinin temperaturu ola bilsin ki erime temperaturu intervalina yaxindir Hemcinin bax RedakteGeoloji prosesler Yer qabigiIstinadlar Redakte Geologiya terminlerinin izahli lugeti Baki Nafta Press 2006 679 Yerin mantiyasi Geomorfoloji terminlerin izahli lugeti Baki Elm 2012 seh 177 ISBN 978 9952 453 14 0 Menbe https az wikipedia org w index php title Yerin mantiyasi amp oldid 6051854, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.