Yeganə Mahmudova
Yeganə Əbil-Həsən qizi Mahmudova (1962) — AMEA Zoologiya İnstitutunun dosenti, biologiya üzrə fəlsəfə doktoru.
Yeganə Mahmudova | |
---|---|
Yeganə Əbil-Həsən qizi Mahmudova | |
Doğum tarixi | |
Doğum yeri | Sabirabad, Azərbaycan SSR, SSRİ |
Vətəndaşlığı | SSRİ→ Azərbaycan |
Elm sahəsi | parazitologiya |
Elmi dərəcəsi | biologiya üzrə fəlsəfə doktoru |
Elmi adı | böyük elmi işçi, Dosent |
İş yeri | AMEA |
Təhsili | Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu |
Həyatı
Yeganə Əbil-Həsən qızı Mahmudova 1 aprel 1962-ci ildə Sabirabad şəhərində anadan olmuşdur. Atasi, Mahmudov Əbil-Həsən Fərəc bəy oğlu,(Sabirabad şəhərində), anası Məmmədova Əzizə Həsən qızı(Bakı şəhərində) anadan olmuş, hər ikisi 1955-ci ildə APİ (Azərbaycan Pedaqoji İnstitutu) indiki N.Tusi adına APU bitirmiş, təqaüdə çıxana qədər atası məktəb direktoru, anası isə müəllimə vəzifəsində çalışmışdır. Yeganə Mahmudova 1979-cu ildə Bakı şəhəri 52 saylı orta məktəbi, 1981- ci ildə S.M.Kirov adına Azərbaycan Dövlət Universitetinin (indiki BDU) biologiya fakultəsini bitirmişdir. Y.Ə.Mahmudova 1994-cü ildə aspiranturaya daxil olmuş “Echinostoma cinsinin taksonomik analizi və təftişi“ mövzusunda dissertasiya işini başa çatdırmış və 1997-ci ildə biologiya üzrə fəlsəfə doktoru, 2000-ci ildə böyük elmi işçi, 2007-ci ildə dosent adını almışdır. AMEA Zoologiya İnstitutunun dissertasiya şurasının D.071 elmi seminarının üzvüdür. Zooloqlar cəmiyyətinin üzvüdür. Hazırda “Azərbaycanın su-bataqlıq quşlarının trematodları Echinostomatidae” mövzusu üzrə doktorluq dissertasiyasının müdafiəsinə hazırlaşır.
Elmi fəaliyyəti
Elmi fəaliyyətinin ilk dövrlərində Y.Ə.Mahmudova AMEA-nın Zoologiya İnstitutunun “Helmintologiya“ laboratoriyasında laborant (1987), Aspiranturaya qəbul olmuş (1994), Kiçik elmi işçi (1997) böyük elmi işçi (2000) çalışmışdır. Hazirda "Parazitologiya" laboratoriyasında böyük elmi işçi vəzifısində çalışır. İşlədiyi müddətdə 5 tematik işin “Himasthilina“ (Echinostomatidae) yarımfəsiləsinin trematodlarının morfoloji dəyişkənliyi (2001-2005)”, ”Aşağı Kür ətrafı göllər və Dəvəçi limanında su-bataqlıq quşlarının trematodlarinin öyrənilməsi , Echinostomatida cinsinin növlərinə aid elektron informasiya məlumatlarının hazırlanması(2006-2008), “Mezorchis (Echinostomatidae) cinsinin trematodlarının morfoloji dəyişkənliyi (2009-2010) “Patagifer (Echinostomatidae) cinsinin növlərinin taksonamik analizi (2011-2013)” icraçılarından biri, “Lənkaran vilayətində balıqyeyən quşların trematod faunasının öyrənilməsi“ (2014-2016) tematik işin icraçısıdır. “Mezorchis və Patagifer" cinslərinin trematodlarının morfoloji dəyişkənliyini öyrənən zaman bu cinslərin sistematikasında cinslərin təyin edilməsi üchun ilk dəfə stabil əlamətlər təyin edilmişdir. Dəvəçi limaninda su-btaqlıq quşlarının trematodlarını tədqiq edən zaman, ilk dəfə tərəfindən 2 növ trematod : Huptiasmus oculeus və Peqasomum saginatum aşkar edilmişdir. Aşağı Kür ətrafi göllərdə (Hacıqabul gölündə) ilk dəfə olaraq 3 növ trematod: Skryabinocoelum petrowi, Notocotulus attenuatus və Pachytrema trinqae qeyd edilmidir. Azərbaycanın cənub qərb zonasında tədqiq edilmiş su-bataqliq quşlarında Azərbaycan faunası üçün yeni olan 4 növ trematod Paramonostomum bucephalae, Mikrofallus claviformis, Plagiorchis laricola və Trichobilharzia ocellata aşkar edilmişdir. Y.Ə. Mahmudova hazırda (2016-cı il) “Azərbaycanın su- bataqliq quşlarının trematodları (Echinostomatidae)“ mövzusu üzrə doktorluq dissertasiyasının müdafiəsinə hazirlaşır. Mahmudova Y.Ə. 50 elmi əsərin müəllifidir. Mahmudova Y.Ə. Azərbaycanda ilk dəfə olaraq su- bataqlıq quşlarının trematod faunasının tam inventarizasiyasını həyata keçırmışdir. Trematodların ayrı-ayrı təsnifat qruplarının taksonomik təhlilini aparmış, dünyada geniş yayılmış olan Echinochasmidae fəsiləsinin və Echinostoma cinsinin nümayəndələrinin təyinat cədvəllərini işləyib hazırlamış, müxtəlif növlərə aid olan quş növlərinin hər birinin bio-ekoloji xüsusiyyətlərindən aslı olaraq trematod faunasını araşdırmış, su-bataqlıq quşlarının trematodlarla yoluxmasının mühit amillərindən və onların miqrasiyalarından asıllığını öyrənmiş, yoluxma mənbələrini müəyyən etmiş, trematod növlərinin sahiblərin müxtəlif növləri arasında və müxtəlif ekoloj-coğrafi xarakteristikalara malik olan su hovzələri üzrə yayılmasının qanunauyğunluqlarını, trematod faunasının formalaşmasında müxtəlif amillərin əhəmiyyətini öyrənmişdir.
Mükafatları
Kitabları və monoqrafiyaları
Elmi əsərləri
- Махмудова E.A. Исторический и таксономический анализ рода Echinostoma (Trematoda).//Материалы научной конф. аспирантов АН Аз. 1995, с. 77-78.
- Махмудова E.A. Факторы, опровергающие гипотезу об усложнении жизненного цикла трематод надсемейства Эхиностоматоидей (Echinostomatoidea). //Материалы научной конф. аспирантов АН Аз. 1996, с. 105.
- Махмудова E.A.Таксономический анализ трематод родов Echinostomaи Paryphostomum. //Сбор. Медико-эколог. пробл. паразитологии, Кемерово, 1996.
- Махмудова E.A.Отно¬сительно статуса некоторых таксонов родовой категории семейств Dicrocoeliidaeи Echinostomatidae. /Гасанова А.М., Фейзуллаева О.В., Фейзуллаев Н.А. // Матер. Науч. Конф., посв. 75-лет. акад. М.А.Мусаева, Изд. «Элм», Баку, 1997, с. 176-177.
- Махмудова E.A. Echinostomacinsi növlərinin təftişi. // Мат. Науч. Конф., посв. 75-лет. акад. М.А.Мусаева, Изд. «Элм», Баку, 1997, с. 147-148.
- Махмудова E.A. Эколого-биологические особенности трематод надсемейства эхиносто-матиде(Echinostomatidae) и его типового рода эхиностома(Echinostoma). / Фейзуллаев H.A. // Известия АН Аз-на, 1999, № 1-6, с. 72-75.
- МахмудоваЕ.А.Таксономическийанализиперестройка системы рода Echinostoma (Trematoda) / Новрузова М.С.,Фейзуллаев Н.А.,// Бильги, 2000, № 1, с. 25-28.
- Махмудова Е.А. Относительно статуса некоторых родов подсемейства Echinostomatinae (Trematoda) // Бильги, 2001, №2, с. 80-83.
- МахмудоваЕ.А.О таксономическом статусе некоторых надвидовых таксономических их категорий трематод надсемейства Echinostomatidae /Дамадаева А.Г., Новрузова М.С.,Фейзуллаева О.В.// Матер.науч. конф., посв. 80-лет. акад. М.А.Мусаева, Изд. «Элм», Баку, 2001, с. 239-242.
- Махмудова Е.А.СистематрематодсемействаEchinostomatidae. / Фейзуллаева О.В.// Бильги, 2001, № 4, с. 32-37.
- Махмудова Е.А. Относительно таксономического статуса рода Pelmatostoma. /Фейзуллаева О.В.//Матер. 62-й науч. конф. АПИ, 2002, вып. 3, с. 177-178.
- Махмудова Е.А. Морфологический анализ трематоды AporchismassiliensisTimon-David-1955 (Echinostomatidae). /Фейзуллаева О.В., Дадашева З.П.// Azərbaycan Zooloqlar Cəmiyyəti I qurult. mater., 2003, s. 63-65.
- Махмудова E.A. О систематическом положении родов Baschkirovitrema, Echinodollfusia, Longicollia (Trematoda:Echinostomatidae). /Фейзуллаева О.В. // Труды Института зоологии, Баку, «Элм», т. 28, 2006, с. 290-296.
- Махмудова Е.А. Об истории и систематическом поло¬же¬нии рода Artyfechinostomum(Trematoda:Echinostomatidae). /Фейзуллаева О.В.// Труды Инсти¬тута зоологии НАНА, Баку, «Элм», т.28, 2006, с. 705-712.
- Махмудова Е.А. Критические заметки о трематодах рода AporchisStossich, 1905 (Echinostomatidae). / Фейзуллаева О.В. // Известия АН Аз-на, сер.биол. наук, 2007, № 1-2, с. 98-108.
- Махмудова Е.А. О систематическом положении рода Pelmatostomum (Trematoda:Echinostomatidae) // НАН Аз-на «Доклады», т. LXIII, № 5, 2007, с. 99-100.
- Махмудова Е.А. Исторический обзор ианализ признаковрода Acantoparyphium (Trematoda:Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В.// II конгресс зоологовАзерб., 2008, т. 8, с.116-120.
- Махмудова Е.А. Морфологическая изменчивость видов рода Himastla (Trematoda:Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В.// II конгресс зоологов Азерб., IV, 2008, т. 8, с. 82-86.
- Махмудова Е.А. История изучения и анализпризнаков рода Himastla (Trematoda:Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В. // Междунар. науч.конф., посвящ. 130 летию акад.К.И.Скрябина, 2008, с. 397-400.
- Махмудова Е.А.Материалы к фауне трематод водно-болотных птиц Дивичинского лимана и Нижнекуринских озер / Фейзуллаева О.В. // Bakı Dövlət Univer. 90 illik yubileyinə həsr olunmuş «Biologiyadan elmi nailiyyətlər» Konf. mater., Bakı, 2009, s. 310-311.
- Махмудова E.A. Морфологический анализ двух видов трематод рода PatagiferDiatz, 1909 (Echinostomatidae) /Фейзуллаева О.В. // Bakı Dövlət Univer. 90 illik yubileyinə həsr olunmuş «Biologiyadan elmi nailiyyətlər» Konf. mater., Bakı, 2009, s. 328-330.
- Махмудова E.A. Внутривидовая изменчивость Mesorchispseudoechinatus (TrematodaEchinostomatidae) / Фейзуллаева О.В. // Мат. Респ. научн. конф. БГУ «XXI век. Актуальные проблемы биологии», Баку, 2010, стр. 191-193.
- Махмудова Е.А. Изменчивость морфологических признаков у Patogiferbilobus (Trematoda:Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В.// Труды общества зоологов Азерб. т. II, Баку, «Элм», 2010, с. 234-240.
- Махмудова Е.А. Морфологическая изменчивость представителей рода Mesorchis (Trematoda:Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В. // Труды общества зоологов Аз-на, т. II, Баку, «Элм», 2010, стр. 163-168.
- Mahmudova Y.A. The polytomic Identification key of the genus EchinostomaRud., 1809 (Trematoda, Echinostomatidae) species – parasites of water fowls for using in environmental researches // Proceedings of the “MAN and Biosphere” (MaB UNESCO)Azerbaijan National Commitee. Ecological civilization, sustainable development, environment, 2011, vol. 7, p. 354-359.
- Махмудова E.А. Фауна эхиностомат водоплавающих птиц Девечинского лимана Каспийского моря // Современные проблемы биологии и экологии. Материалы докладов Международной научно-практической конференции (10-12 марта 2011 г. в г. Махачкала), Махачкала, 2011, с. 307-310.
- Махмудова Е.А.О таксономическом статусе некоторых видов рода Mesorchis (Trematoda, Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В. // Труды общества Зоологов Аз-на, т. III, Баку, «Элм», 2011, с. 467-472.
- Махмудова Е.А. Изучение морфологической изменчи¬вости у Patagiferparvispinosus(Trematoda, Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В.// Труды Института Зоологии НАНА, 2011, Б., Элм, т. 29, стр. 433-438.
- Махмудова Е.А. История изучения видоврода Patagiferи анализ их признаков (Trematoda,Echinostomatidae) / Фейзуллаева О.В.// Труды Института Зоологии НАН Азербайджана, т. 30, №2, Баку, 2012, стр. 201-205.
- Махмудова Е.А. Экологический анализ фауны трематод серебристой чайки (Larusargentatus Pontopp) на азербайджанском побережье Каспийского моря // Материалы Международной научной конференции «Современные проблемы общей паразитологии», М., 2012, с. 207-211.
- Махмудова Е.А. Эколого-фаунистический анализ трематод водно-болотных птиц дельты реки Куры // Вестник Харьковского Национального Университета, 2012, № 4, с. 148¬-155.
- Махмудова Е.А. Эколого-фаунистический анализ трематод водно-болотных птиц Малого Гызылыгачского залива Каспийского моря // Вестник Запорожского Национального Университета, 2012, № 1, с. 59-70.
- Махмудова Е.А. Прогноз паразитологической ситуации в Каспийском море в соответствии с возможными изменениями в экологическом состоянии водоема./ Ибрагимов Ш.Р. // Материалы V Всероссийской конфе¬ренции с международным участием по теоретической и морской парази-тологии (г. Светлогорск Калининградской области, 23-27 апреля 2012 г.). Калининград, АтлантНИРО, 2012, с. 82-84.
- Махмудова Е.А. Эколого-фаунистический анализ трематод водно-болотных птиц трансграничного озера Джандар в Закавказье // Юг России: экология, развитие, 2013, № 1, с. 67-¬71.
- Махмудова Е.А. Эколого-фаунистический анализ зараженности бакланов Азербайджана возбудителями трематодозов // Ветеринарная медицина, 2013, № 1, с. 49-51.
- Махмудова Е.А. Трематодофауна цаплевых птиц Варваринского водохранилища // Сохранение и восстановление биологических ресурсов Каспийского моря (посвящается 100-летию Азербайджанского Научно¬Исследовательского Института Рыбного хозяйства), Баку: Элм, 2013, с. 388-392.
- Махмудова Е.А. Политомический определитель видов рода Echinostonıa Rud., 1809 (Trematoda, Echinostomatidae) фауны Азербайджана. / Ибрагимов Ш.Р., // Зоологический журнал, 2014, т. 93, № 6, с. 786-789.
- Mahmudova Y.Ə. Эколого-фаунистический анализ трематод кряквы (Anasplatyrhynchos L.) и шилохвости (A. acuta L.), живущих в Азербайджане // НАНА Доклады, 2014, т. LXX, № 3, с. 80-84.
- Mahmudova Y.Ə. Azərbaycanda iri qarabattağın (Phalacrocoraxcarbo L.) trematodfaunası // AMEA Zoologiyainstitutununəsərləri, 2014, c. 32, № 1, s. 100-106.
- Махмудова Е.А. Эколого-географический анализ трематод большой поганки (Podicepscristatus Pallas) в Азербайджане // Систематика и экология паразитов. Труды Института проблем экологии и эволюции им. А.Н.Северцова, 2014, т. XLVIII, с. 189-191.
- Махмудова Е.А. Роль рыбоядных птиц в распространении диплостоматид (Diplostomatidae) рыб в Малом Гызылагачском заливе Каспийского моря / Шакаралиева Е.В. // Вестник БГУ, сер. 2, 2015, № 3, с. 39-42.
- Махмудова Е.А. Трематоды рыбоядных птиц Девечинского лимана Каспийского моря // Вестник Харьковского Национального Университета, 2015, № 1, с. 73-81.
- Mahmudova Y.Ə. Azərbaycanın su-bataqlıq quşlarının trematod faunasının onların fəsil miqrasiyalarından asılılığı // AMEA Zoologiya institutunun əsərləri, 2015, c. 33, № 2, s. 67-76.
- Mahmudova Y.Ə. Su-bataqlıq quşlarının trematodlarla yoluxmasının onların qidalanma xüsusiyyətlərindən ekoloji asılılığı // “İnsan və biosfer” (MaB, YUNESCO) Azərbaycan Milli komitəsinin əsərləri, 2015, buraxılış 10, s. 203-213.
İstinadlar
- [ölü keçid] Yeganə Mahmudova və Mirvari Xəlilzadənin “Ömrün qızıl pillələri” adlı kitabının təqdimat mərasimi keçirilib
- Mahmudova Yeganə Əbülhəsən qızı