fbpx
Wikipedia

Yağış qurdu

Yağış qurduHəlqəvi qurdlar tipinin azqıllı hələvi qurdlar sinifinə aiddir.

Yağış qurdu
Elmi təsnifat
Aləmi: Animalia
Tip: Həlqəvi qurdlar
Sinif: Azqıllı qurdlar
Növ: Yağış qurdu
Latın dilində adı

Quruluşu

Yağış qurdu 15–30 sm uzunluqda olub, bədəni qurdvari formadadır. Rəngləri müxtəlifdir. Təbiətdə qonur-boz, qəhvəyi , qirmızımtıl rəngdə olurlar. Bel tərəfi nisbətən qabarıq, qarın hissəsi isə yastılaşmış formadadır. Bədəni həlqələrdən ibarət olub buğumluluq əmələ gətirmişdir. Buğumların sayı 140–180 olub, bütün bədən boyu yerləşmişdir. Buğumlar demək olar ki, hormonom olub, aydın şəkildə nəzərə çarpır. Yağış qurdunun bədəni xaricdən kitikula ilə örtülmüşdür. Kitikula nazik olub, onun alt hissəsində birqatlı silindrşəkilli epiteli yerləşmişdir. Epitelinin altında ikiqatlı əzələ vardır. Onlardan biri üst hissədə yerləşən həlqəvi əzələlərdir. İkincisi isə uzununa əzələlər olub, daha möhkəm qatdır və 4–5 əzələ zolağından ibarətdir. Kitikula, epiteli və əzələlər birlikdə yağış qurdunun dəri-ədununbzələ kissəsini əmələ gətirir. Dəri-əzələ kissəsi yaxşı inkişaf etmişdir, ona görə də onlarda fəal qurdvarı hərəkətlər əmələ gəlir. Yağış qurdunun dərisi birhüceyrəli selikli vəzilərlə zəngindir. Yağış qurdunun bədənin ön qurtaracağında girdə formalı büküş vardır.Bu baş hissənin prostomiumudur. Ondan daldakı buğum peristomium adlanır və ön hissədə ağız dəliyi yerləşir.Bu iki buğum başqa buğumlarda nəzərə çarpacaq dərəcədə fərqlənir. Bədənin dal tərəfində piqidium adlanan anal buğumu vardır. Bu buğum da quruluşuna görə gövdənin buğumlarından fərqlənir və onda anal dəliyi vardır. Yağış qurdunun prostomium, peristomium, və piqidium buğumları bədənin başqa buğumlarından fərqlənir. Yağış qurdunun bədən buğumlarında qıllar vardır. Hər bir buğumda qıllar 4 cütdür. Onlarda iki cütü qarın, iki cütü isə bel və ya yan qarın qıllarıdır. Qıllar uc hissədən itiləşmiş formadadır. Qıllar prostomium, peristomium və piqidium buğumlarında olmur. Yağış qurdunun bel hissəsində kiçik ölçülü tək-tək yerləşmiş dəliklər vardır. Bu dəliklərdən bədənin səthinə daxildəki maye ifraz olunur və bununda qurdun həyatında böyük əhəmiyyəti vardır. Bu dəliklər ancaq bədənin bir neçə ön buğumunda olmur. Yağış qurdu selom adlanan ikinci bədən boşluğuna malikdir. Bədən boşluğu septi adlanan ayrı-ayrı arakəmələrdən təşkil olunmuş kameralardan ibarətdir. Septilər buğumların sərhəddinə uyğun gəlir. Ona görə daxili selomik kameraları onun xarici buğumları ilə eyniyyət təşkil edir. Bədən boşluğu müxtəlif hüceyrələri olan maye ilə dolu olur.

Hərəkəti

Yağış qurdu hərəkət ederkən bədəni peristaltik olaraq yığılir və uzanır. Bədən yığılarkən yoğunlaşır, uzandıqda isə nazikləşir və beləliklə qurdvari hərəkət əmələ gəlir. Bunun başlıca səbəbi isə onlarda dəri-əzələ kissəsinin yaxşı inkişaf etməsidir. Hərəkətdə həmçinin bədəndə olan qıllarda iştirak edir. Qıllar səthə yapışaraq əzələlərin yığılıb açılmasına kömək edir. Yağış qurddu bu qayda ilə hərəkət edərək baş hissəsi ilə torpağa soxulur, özünə yollar açır. Bu vaxt qurd keçdiyi yolda quruntu bağırsağından keçərək yuvasını qurur. Yağış qurdu torpaqda yaşayır. Yağış qurdu 1–2 metr uzunluqda olur. Güclü yağış yağdığda yuvalarından yerin səthinə çıxırlar. Görünür ona görədə yağış qurdu adlanırlar. Ən çox bitki çürüntüləri ilə zəngin olan torpaqda yaşayırlar.

Həzm sistemi

Həzm sistemi ağız dəliyi ilə başlanır və anusla qurtarır. Ağız dəliyi ağız boşluğuna açılır və bədənin ön qurtaracağının qarın hissəsində yerləşmişdir. Ağız boşluğu tədricən əzələli divara malik olan geniş udlağa açılır. Udlağa udlaq vəziləri adlanan çoxlu vəzlərin axarları açılır. İfraz olunan maye qidanı isladır və qismən də həzmdə, xüsusilə zülalların parçalanmasında iştirak edin. Udlaq boruşəkilli dar qida borusuna keçir. Qida borusu 7–14-cü buğumlar arasında yerləşir və onlarda morren adlanan kirəcli vəzlər vardır. Bu vəzlərin ifraz etdiyi maye qurdun qidasında olan turşunu neytrallaşdirmağa və s. xidmət edir. Qida borusu 14-cü buğumda genişlənərək çinədanı əmələ gətirir. Çinədandan sonra əzələli mədə yerləşmişdir. Mədə qalın divara malikdir və burada qida xırdalanır. Göstərilən bu hissələr bu hissələr-ağız dəliyi, udlaq, qida borusu, çinədan, mədə həzm sisteminin bağırsağını təşkil edir. Mədədən sonra orta bağırsaq başlanır. Orta bağırsağın daxili hissəsi birqatlı epiteli ilə örtülmüşdür. Üst hissəsi isə xlorakogen hüceyrələr adlanan sarı təbəqə ilə örtülüdür. Bu hüceyrələr iki funksiya yerinə yetirir. Bir tərəfdən onlar qlikogen, zülal, yağ kimi qidalı maddələrin ehtiyyatını toplayır, digər tərəfdən qonur-sarı dənəcik formasında ifrazat məhsullarını yığırlar. Orta bağırsaqda qidanın həzmi və sorulması baş verir. Burada bağırsağın epitelisi müxtəlif hüceyrələrlə-tiflozolislə zəngin olub, bağırsağın səthinin genişlənməsini və həzm fermenti ifraz etməklə qidanın həzm olunmasını və sorulmasını təmin edir. Həzm hüceyrədaxili deyildir. Orta bağırsaqdan sonra qısa dal bağırsaq gəlir və o da anal dəliyi ilə nəhayətlənir.

İfrazat sistemi

İfrazat sistemi metanefridial tipdədir. Metanefridilər cüt olub, sağ və sol tərəfdə yerləşməklə hər buğumda təkrar olunur. Metanerdi nefrostom adlanan kiçik qıfla başlayır. Qıf bədən boşluğuna, ordan çıxan nazik kanal isə ifrazat kanalına açılır. Hər bir metanefridi əvvəlki buğumdan başlanır və sonrakı buğumun boşluğuna keçərək, yanda olan nefropor adlanan dəliklə xaricə açılır. Nefridial kanal kirpiklərlə təchiz olunmuşdur. İfrazat funksiyasını həmçinin xlorokogen hüceyrələrdə yerinə yetirir. Bu hüceyrələr ifrazat məhsullarını özündə toplayır və sonra məhv olaraq qırılıb bağırsaqın boşluğuna düşərək metanefridi kanalı vasitəsi ilə xaric olunur.

Qan-damar sistemi

Qan-damar sistemi sistemi qapalı olub qan damarlarla axır. Qan-damar sisteminin əsasını qarınbel qan damarları təşkil edir. Bel qan-damarı yağış qurdunun bel hissəsində, bağırsağın üstündə yerləşmişdir. Bu xüsusi əzələlərlə təchiz olunmuşdur və nəbzlidir. Qarın qan-damarı bağırsağın altında yerləşir və nəbzli deyildir. Qan bel hissədə daldan önə doğru hərəkət edir. Bel və qarın damarları ilə yanaşı bədən boyu daha kiçik uzununa nevral damarlar da vardır. Bədənin ön hissəsində 7–11-ci buğumlarda 5 ədəd həlqəvi damarlar vardır. Bu damarlar qida borusunu əhatə edərək bel və qarın qan damarları ilə birləşirlər. Həqəvi damarlar nəbzlidir qanı bel damarından qarın damarına qovur. Odur ki, bu hissə ürək funksiyasını yerinə yetirdiyi üçün ürək adlanır. İri damarlarla yanaşı bağırsağın divarında, bədən səthinə çoxlu miqdarda nazik qan damarları vardır. Bu damarlar kapiliyar qan damarlarıdır və əsas damarlarla əlaqəli olub, bədəni qidalı maddələrlə təmin edir və qazlar mübadiləsini tənzimləyir. Yağış qurdunun qanı qırmızıdır. Qanın qırmızı olmasının səbəbi qanda hemoqlobinin olmasıdır.

Tənəffüs orqanları

Tənəffüs orqanları yoxdur. Tənəffüs prosesi dəri vasitəsi ilə olur. Bədəndə olan kapiliyar qan damarlarında oksidləşmə prosesi baş verir və bununlada qurdun tənəffüsü təmin olunur. Tənəffüs prosesində həmçinin qida borusunda olan kirəcli vəzlərdə rol oynayır.

Sinir sistemi

Sinir sisteminin əsasını mərkəzi sinir sistemi təşkil edir. Mərkəzi sinir sistemi bir cüt udlaqüstü, bir cüt udlaqaltı sinir düyünləri, onların əmələ gətirdiyi sinir həlqəsini və qarın sinir zəncirini təşkil edir. Udlaqüstü düyünlər yaxşı inkişaf edərək, baş beyin adlanır və udlağın bel tərəfində yerləşmişdir. Qarın sinir zənciri udlaqaltı sinir düyünlərindən başlayaraq bədən boyu uzanır və hər bir buğumda sinir hüceyrələri yığılaraq sinir düyününü əmələ gətirir. Hər bir sinir düyünlərindən sinirlər çıxaraq öz buğumunu sinirləndirir.

Cinsi orqanları

Cinsi orqanlarının quruluşuna görə yağış qurdu hermofroditdir. Erkək cinsi orqanlarında toxumluq 10 və 11-ci buğumlarda yerləşən iki cüt kiçik toxumluqdan ibarətdir. Hər toxumluğun yanında toxumçıxarıcı kanalların qıfı yerləşmişdir. Hər iki tərəfin toxumçıxarıcı kanalları toxum borusuna birləşir. Toxum borusu qarın tərəfin 15-ci buğumunda cinsi dəliklə xaricə açılır. Toxumluqlar toxum kisəcikləri ilə əhatə olunmuşdur. Toxum kissəcikləri üçdür və 9, 10, 12-ci buğumda yerləşmişdir. Spermatazoidlər toxum kissəciklərində yetişir və qurdlar cütləşənədək burda qalırlar. Dişi cinsi orqanları yumurtalıqdan, yumurta borusundan və toxumqebuledicidən ibarətdir. Yumurtalıq armudşəkilli olub, bir cütdür və 13-cü buğumda yerləşmişdir. Bu buğumda yumurta borularının qıfı vardır. Cüt yumurta boruları qısadır və 14-cü buğumdan cinsi dəliklə xaricə açılır. Toxumqəbuledicilər iki cütdür. Onlar şarşəkilli formadadır və 9–10-cu buğumların hər birində iki ədəd olmaqla yerləşmişdir.

Çoxalması və inkişafı

Yağış qurdunda mayalanma çarpaz gedir. Cinsi yetişkənliyə çatan yağış qurdları cütləşirlər. Bu vaxt qurdlar baş tərəfin qarın nahiyyəsində bir-birilə birləşir. Bu birləşmə nəticəsində hər iki qurd toxum xaric edir. Xaric olunmuş toxumlar 9 və 10-cu buğumlarda olan toxumqəbuledicilər tərəfindən qəbul edilir. və burada saxlanılır. Bu proses tamamlandıqdan sonra hər qurd bir-birindən ayrılırlar. Yumurtaların yetişib xaric olması ilə əlaqədar olaraq hər iki qurdun kəmər hissəsində epiteli vəzlərin fəaliyyəti artır. Vəzlərin ifraz etdiyi mayedən mufta adlanan hissə əmələ gəlir. Mufta 14-cü buğumda yerləşən diçi cinsi dəlikdən keçərkən ona yumurtalar, 9–10-cu buğumdan keçərkən mübadilə olunmuş toxumlar buraxılır. Mufta hərəkət etdirilərək baş hissədən çıxır və ucları birləşərək barama əmələ gəlir. Barama torpağa qoyulur və içərisində 1–3 mayalanmış yumurtalar olur. Yağış qurdunun inkişafı metamorfozsuz olub, sürfə mərhələsi olmur.

İstinadlar

  1. Behlul Ağayev (2004). Onurğasızlar zologiyasından laboratoriya məşğələləri. ADPU: Bakı. səh. 127-134.

Xarici keçidlər

Azqıllı qurdlar-Soxulcan

yağış, qurdu, həlqəvi, qurdlar, tipinin, azqıllı, hələvi, qurdlar, sinifinə, aiddir, elmi, təsnifataləmi, animaliatip, həlqəvi, qurdlarsinif, azqıllı, qurdlarnöv, latın, dilində, adıvikinnövlərdətəsnifatvikianbardaaxtarütms, ncbi, mündəricat, quruluşu, hərəkət. Yagis qurdu Helqevi qurdlar tipinin azqilli helevi qurdlar sinifine aiddir 1 Yagis qurduElmi tesnifatAlemi AnimaliaTip Helqevi qurdlarSinif Azqilli qurdlarNov Yagis qurduLatin dilinde adiVikinnovlerdetesnifatVikianbardaaxtarUTMS 1 NCBI 1 Mundericat 1 Qurulusu 2 Hereketi 3 Hezm sistemi 4 Ifrazat sistemi 5 Qan damar sistemi 6 Teneffus orqanlari 7 Sinir sistemi 8 Cinsi orqanlari 9 Coxalmasi ve inkisafi 10 Istinadlar 11 Xarici kecidlerQurulusu RedakteYagis qurdu 15 30 sm uzunluqda olub bedeni qurdvari formadadir Rengleri muxtelifdir Tebietde qonur boz qehveyi qirmizimtil rengde olurlar Bel terefi nisbeten qabariq qarin hissesi ise yastilasmis formadadir Bedeni helqelerden ibaret olub bugumluluq emele getirmisdir Bugumlarin sayi 140 180 olub butun beden boyu yerlesmisdir Bugumlar demek olar ki hormonom olub aydin sekilde nezere carpir Yagis qurdunun bedeni xaricden kitikula ile ortulmusdur Kitikula nazik olub onun alt hissesinde birqatli silindrsekilli epiteli yerlesmisdir Epitelinin altinda ikiqatli ezele vardir Onlardan biri ust hissede yerlesen helqevi ezelelerdir Ikincisi ise uzununa ezeleler olub daha mohkem qatdir ve 4 5 ezele zolagindan ibaretdir Kitikula epiteli ve ezeleler birlikde yagis qurdunun deri edununbzele kissesini emele getirir Deri ezele kissesi yaxsi inkisaf etmisdir ona gore de onlarda feal qurdvari hereketler emele gelir Yagis qurdunun derisi birhuceyreli selikli vezilerle zengindir Yagis qurdunun bedenin on qurtaracaginda girde formali bukus vardir Bu bas hissenin prostomiumudur Ondan daldaki bugum peristomium adlanir ve on hissede agiz deliyi yerlesir Bu iki bugum basqa bugumlarda nezere carpacaq derecede ferqlenir Bedenin dal terefinde piqidium adlanan anal bugumu vardir Bu bugum da qurulusuna gore govdenin bugumlarindan ferqlenir ve onda anal deliyi vardir Yagis qurdunun prostomium peristomium ve piqidium bugumlari bedenin basqa bugumlarindan ferqlenir 1 Yagis qurdunun beden bugumlarinda qillar vardir Her bir bugumda qillar 4 cutdur Onlarda iki cutu qarin iki cutu ise bel ve ya yan qarin qillaridir Qillar uc hisseden itilesmis formadadir Qillar prostomium peristomium ve piqidium bugumlarinda olmur Yagis qurdunun bel hissesinde kicik olculu tek tek yerlesmis delikler vardir Bu deliklerden bedenin sethine daxildeki maye ifraz olunur ve bununda qurdun heyatinda boyuk ehemiyyeti vardir Bu delikler ancaq bedenin bir nece on bugumunda olmur Yagis qurdu selom adlanan ikinci beden bosluguna malikdir Beden boslugu septi adlanan ayri ayri arakemelerden teskil olunmus kameralardan ibaretdir Septiler bugumlarin serheddine uygun gelir Ona gore daxili selomik kameralari onun xarici bugumlari ile eyniyyet teskil edir Beden boslugu muxtelif huceyreleri olan maye ile dolu olur Hereketi RedakteYagis qurdu hereket ederken bedeni peristaltik olaraq yigilir ve uzanir Beden yigilarken yogunlasir uzandiqda ise naziklesir ve belelikle qurdvari hereket emele gelir Bunun baslica sebebi ise onlarda deri ezele kissesinin yaxsi inkisaf etmesidir Hereketde hemcinin bedende olan qillarda istirak edir Qillar sethe yapisaraq ezelelerin yigilib acilmasina komek edir Yagis qurddu bu qayda ile hereket ederek bas hissesi ile torpaga soxulur ozune yollar acir Bu vaxt qurd kecdiyi yolda quruntu bagirsagindan kecerek yuvasini qurur Yagis qurdu torpaqda yasayir Yagis qurdu 1 2 metr uzunluqda olur Guclu yagis yagdigda yuvalarindan yerin sethine cixirlar Gorunur ona gorede yagis qurdu adlanirlar En cox bitki curuntuleri ile zengin olan torpaqda yasayirlar 1 Hezm sistemi RedakteHezm sistemi agiz deliyi ile baslanir ve anusla qurtarir Agiz deliyi agiz bosluguna acilir ve bedenin on qurtaracaginin qarin hissesinde yerlesmisdir Agiz boslugu tedricen ezeleli divara malik olan genis udlaga acilir Udlaga udlaq vezileri adlanan coxlu vezlerin axarlari acilir Ifraz olunan maye qidani isladir ve qismen de hezmde xususile zulallarin parcalanmasinda istirak edin Udlaq borusekilli dar qida borusuna kecir Qida borusu 7 14 cu bugumlar arasinda yerlesir ve onlarda morren adlanan kirecli vezler vardir Bu vezlerin ifraz etdiyi maye qurdun qidasinda olan tursunu neytrallasdirmaga ve s xidmet edir Qida borusu 14 cu bugumda genislenerek cinedani emele getirir Cinedandan sonra ezeleli mede yerlesmisdir Mede qalin divara malikdir ve burada qida xirdalanir Gosterilen bu hisseler bu hisseler agiz deliyi udlaq qida borusu cinedan mede hezm sisteminin bagirsagini teskil edir Mededen sonra orta bagirsaq baslanir Orta bagirsagin daxili hissesi birqatli epiteli ile ortulmusdur Ust hissesi ise xlorakogen huceyreler adlanan sari tebeqe ile ortuludur Bu huceyreler iki funksiya yerine yetirir Bir terefden onlar qlikogen zulal yag kimi qidali maddelerin ehtiyyatini toplayir diger terefden qonur sari denecik formasinda ifrazat mehsullarini yigirlar Orta bagirsaqda qidanin hezmi ve sorulmasi bas verir Burada bagirsagin epitelisi muxtelif huceyrelerle tiflozolisle zengin olub bagirsagin sethinin genislenmesini ve hezm fermenti ifraz etmekle qidanin hezm olunmasini ve sorulmasini temin edir Hezm huceyredaxili deyildir Orta bagirsaqdan sonra qisa dal bagirsaq gelir ve o da anal deliyi ile nehayetlenir 1 Ifrazat sistemi RedakteIfrazat sistemi metanefridial tipdedir Metanefridiler cut olub sag ve sol terefde yerlesmekle her bugumda tekrar olunur Metanerdi nefrostom adlanan kicik qifla baslayir Qif beden bosluguna ordan cixan nazik kanal ise ifrazat kanalina acilir Her bir metanefridi evvelki bugumdan baslanir ve sonraki bugumun bosluguna kecerek yanda olan nefropor adlanan delikle xarice acilir Nefridial kanal kirpiklerle techiz olunmusdur Ifrazat funksiyasini hemcinin xlorokogen huceyrelerde yerine yetirir Bu huceyreler ifrazat mehsullarini ozunde toplayir ve sonra mehv olaraq qirilib bagirsaqin bosluguna duserek metanefridi kanali vasitesi ile xaric olunur 1 Qan damar sistemi RedakteQan damar sistemi sistemi qapali olub qan damarlarla axir Qan damar sisteminin esasini qarin ve bel qan damarlari teskil edir Bel qan damari yagis qurdunun bel hissesinde bagirsagin ustunde yerlesmisdir Bu xususi ezelelerle techiz olunmusdur ve nebzlidir Qarin qan damari bagirsagin altinda yerlesir ve nebzli deyildir Qan bel hissede daldan one dogru hereket edir Bel ve qarin damarlari ile yanasi beden boyu daha kicik uzununa nevral damarlar da vardir Bedenin on hissesinde 7 11 ci bugumlarda 5 eded helqevi damarlar vardir Bu damarlar qida borusunu ehate ederek bel ve qarin qan damarlari ile birlesirler Heqevi damarlar nebzlidir qani bel damarindan qarin damarina qovur Odur ki bu hisse urek funksiyasini yerine yetirdiyi ucun urek adlanir Iri damarlarla yanasi bagirsagin divarinda beden sethine coxlu miqdarda nazik qan damarlari vardir Bu damarlar kapiliyar qan damarlaridir ve esas damarlarla elaqeli olub bedeni qidali maddelerle temin edir ve qazlar mubadilesini tenzimleyir Yagis qurdunun qani qirmizidir Qanin qirmizi olmasinin sebebi qanda hemoqlobinin olmasidir 1 Teneffus orqanlari RedakteTeneffus orqanlari yoxdur Teneffus prosesi deri vasitesi ile olur Bedende olan kapiliyar qan damarlarinda oksidlesme prosesi bas verir ve bununlada qurdun teneffusu temin olunur Teneffus prosesinde hemcinin qida borusunda olan kirecli vezlerde rol oynayir Sinir sistemi RedakteSinir sisteminin esasini merkezi sinir sistemi teskil edir Merkezi sinir sistemi bir cut udlaqustu bir cut udlaqalti sinir duyunleri onlarin emele getirdiyi sinir helqesini ve qarin sinir zencirini teskil edir Udlaqustu duyunler yaxsi inkisaf ederek bas beyin adlanir ve udlagin bel terefinde yerlesmisdir Qarin sinir zenciri udlaqalti sinir duyunlerinden baslayaraq beden boyu uzanir ve her bir bugumda sinir huceyreleri yigilaraq sinir duyununu emele getirir Her bir sinir duyunlerinden sinirler cixaraq oz bugumunu sinirlendirir 1 Cinsi orqanlari RedakteCinsi orqanlarinin qurulusuna gore yagis qurdu hermofroditdir Erkek cinsi orqanlarinda toxumluq 10 ve 11 ci bugumlarda yerlesen iki cut kicik toxumluqdan ibaretdir Her toxumlugun yaninda toxumcixarici kanallarin qifi yerlesmisdir Her iki terefin toxumcixarici kanallari toxum borusuna birlesir Toxum borusu qarin terefin 15 ci bugumunda cinsi delikle xarice acilir Toxumluqlar toxum kisecikleri ile ehate olunmusdur Toxum kissecikleri ucdur ve 9 10 12 ci bugumda yerlesmisdir Spermatazoidler toxum kisseciklerinde yetisir ve qurdlar cutlesenedek burda qalirlar Disi cinsi orqanlari yumurtaliqdan yumurta borusundan ve toxumqebulediciden ibaretdir Yumurtaliq armudsekilli olub bir cutdur ve 13 cu bugumda yerlesmisdir Bu bugumda yumurta borularinin qifi vardir Cut yumurta borulari qisadir ve 14 cu bugumdan cinsi delikle xarice acilir Toxumqebulediciler iki cutdur Onlar sarsekilli formadadir ve 9 10 cu bugumlarin her birinde iki eded olmaqla yerlesmisdir 1 Coxalmasi ve inkisafi RedakteYagis qurdunda mayalanma carpaz gedir Cinsi yetiskenliye catan yagis qurdlari cutlesirler Bu vaxt qurdlar bas terefin qarin nahiyyesinde bir birile birlesir Bu birlesme neticesinde her iki qurd toxum xaric edir Xaric olunmus toxumlar 9 ve 10 cu bugumlarda olan toxumqebulediciler terefinden qebul edilir ve burada saxlanilir Bu proses tamamlandiqdan sonra her qurd bir birinden ayrilirlar Yumurtalarin yetisib xaric olmasi ile elaqedar olaraq her iki qurdun kemer hissesinde epiteli vezlerin fealiyyeti artir Vezlerin ifraz etdiyi mayeden mufta adlanan hisse emele gelir Mufta 14 cu bugumda yerlesen dici cinsi delikden kecerken ona yumurtalar 9 10 cu bugumdan kecerken mubadile olunmus toxumlar buraxilir Mufta hereket etdirilerek bas hisseden cixir ve uclari birleserek barama emele gelir Barama torpaga qoyulur ve icerisinde 1 3 mayalanmis yumurtalar olur Yagis qurdunun inkisafi metamorfozsuz olub surfe merhelesi olmur 1 Istinadlar Redakte 1 2 3 4 5 6 7 8 9 Behlul Agayev 2004 Onurgasizlar zologiyasindan laboratoriya mesgeleleri ADPU Baki seh 127 134 Xarici kecidler RedakteAzqilli qurdlar SoxulcanMenbe https az wikipedia org w index php title Yagis qurdu amp oldid 5935813, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.