| Yanan ayaq sindromu | |
|---|---|
| XBT-10 | E53.9 |
| XBT-9 | 266.2 |
| DiseasesDB | 32492 |
Yanan ayaq sindromu — əsasən ayaqlarda yanma hissi, qıcıqlanma və ya ağrı ilə xarakterizə olunan vəziyyət. Bu sindrom, adətən gecələr daha şiddətlənir və xəstənin yuxusunu pozaraq həyat keyfiyyətini ciddi şəkildə təsir edə bilər.
Genetikası
| ]Yanan ayaq sindromu birbaşa genetik bir xəstəlik olmasa da, bəzi genetik amillər bu vəziyyətin inkişaf riskini artıra bilər. Məsələn, diabetik və ya irsi neyroloji xəstəlikləri olan şəxslərdə yanan ayaq sindromu daha çox müşahidə edilir.
Tarix
| ]İlk dəfə XIX əsrin sonlarında təsvir edilmişdir. İkinci Dünya müharibəsi dövründə əsirlərdə bu sindromun daha çox müşahidə edilməsi ilə əlaqədar olaraq, vitamin çatışmazlığının (xüsusilə B qrup vitaminləri) bu vəziyyətin əsas səbəblərindən biri olduğu müəyyən edilmişdir. "Yanan ayaq" termini, xəstələrin yaşadığı yanma hissini ifadə edir.
Simptomlar
| ]Yanan ayaq sindromunun əsas simptomları arasında ayaqlarda, xüsusilə ayaqaltlarında davamlı yanma hissi yer alır. Bununla yanaşı, ayaqlarda iynə batması kimi qıcıqlanma hissləri və ağrı da müşahidə oluna bilər. Simptomlar adətən gecələr daha şiddətlənir, bu da xəstənin yuxusunu pozaraq həyat keyfiyyətini mənfi təsir edir. Bəzi hallarda ayaqlarda qızarıqlıq, qabıqlanma və şişlik kimi dəri problemləri də görülə bilər.
Diaqnostika
| ]Yanan ayaq sindromunun diaqnozu, fiziki müayinə ilə başlayır və ayaqların vəziyyəti qiymətləndirilir. Qan təhlilləri vasitəsilə vitamin çatışmazlığı, diabet və ya digər metabolik pozğunluqların aşkar edilməsi mümkündür. Ayrıca, periferik neyropatiyanın müəyyən edilməsi üçün elektromiyoqrafiya (EMG) və ya sinir keçiricilik testləri kimi neyroloji testlərdən istifadə olunur. İdrar təhlilləri isə böyrək funksiyalarının qiymətləndirilməsi məqsədilə tətbiq edilə bilər.
Müalicə
| ]Yanan ayaq sindromunun müalicəsi, simptomların yüngülləşdirilməsi və səbəblərin müalicəsi məqsədilə müxtəlif yanaşmalarla həyata keçirilir. B qrup vitaminlərinin, xüsusilə B1, B6 və B12 vitaminlərinin çatışmazlığı halında vitamin əvəzləri tətbiq edilir. Yanma və ağrını azaltmaq üçün ağrı kəsici dərmanlar istifadə edilə bilər. Ayaqların hərəkət qabiliyyətinin yaxşılaşdırılması və ağrının azaldılması üçün fizioterapiya tətbiq olunur. Diabetik xəstələr üçün sağlam və balanslı qidalanma vacibdir, eyni zamanda psixoloji dəstək, xroniki ağrı ilə bağlı emosional problemlərin həlli məqsədilə verilir.
Evdə tətbiq edilə bilən müalicə üsulları da mövcuddur. Soyuq su və ya buz vannası, ayaqları soyuq suda vanna etmək, simptomları müvəqqəti olaraq yüngülləşdirə bilər. Epsom duzu ilə ayaq vannası ağrıları və simptomları azaldır. Alma sirkəsi ilə hazırlanan qarışımda ayaqların vanna edilməsi də rahatlama təmin edə bilər. Sarıkök əlavələri, antiinflamatuar və ağrıkəsici təsiri ilə bu sindromun müalicəsində istifadə oluna bilər. Balıq yağı, diabetik nevropatiyanı yavaşlatmağa və hətta geriləməsinə kömək edə bilər. Zəncəfil yağı, ağrıların azalmasına kömək edir və sinir ağrılarının müalicəsində faydalıdır. Lidokain və ya kapsaisin kremi, ağrıların yüngülləşdirilməsi üçün istifadə edilə bilər. Ayaq masajı, qan dövranını yaxşılaşdırmağa kömək edir və simptomları yüngülləşdirə bilər.
İstinadlar
| ]- Grierson-Gopalan syndrome (Who Named It?) saytında
- J. Grierson. On the burning feet of natives. Transactions of the Medical and Physical Society of Calcutta, 1826, 2: 275-280.
- C. Gopalan. The "burning feet syndrome." Indian Medical Gazette, Calcutta, 1946, 81: 22-26. Journal of the American Medical Association, Chicago, 1946, 131: 1177.
- Tavee J, Zhou L. Small fiber neuropathy: A burning problem. Cleve Clin J Med. 2009 May;76(5):297-305. Review. [PubMed - indexed for MEDLINE]
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vikipediya azad ensiklopediya Yanan ayaq sindromuXBT 10 E53 9XBT 9 266 2DiseasesDB 32492 Yanan ayaq sindromu esasen ayaqlarda yanma hissi qiciqlanma ve ya agri ile xarakterize olunan veziyyet Bu sindrom adeten geceler daha siddetlenir ve xestenin yuxusunu pozaraq heyat keyfiyyetini ciddi sekilde tesir ede biler Genetikasi span Yanan ayaq sindromu birbasa genetik bir xestelik olmasa da bezi genetik amiller bu veziyyetin inkisaf riskini artira biler Meselen diabetik ve ya irsi neyroloji xestelikleri olan sexslerde yanan ayaq sindromu daha cox musahide edilir Tarix span Ilk defe XIX esrin sonlarinda tesvir edilmisdir Ikinci Dunya muharibesi dovrunde esirlerde bu sindromun daha cox musahide edilmesi ile elaqedar olaraq vitamin catismazliginin xususile B qrup vitaminleri bu veziyyetin esas sebeblerinden biri oldugu mueyyen edilmisdir Yanan ayaq termini xestelerin yasadigi yanma hissini ifade edir Simptomlar span Yanan ayaq sindromunun esas simptomlari arasinda ayaqlarda xususile ayaqaltlarinda davamli yanma hissi yer alir Bununla yanasi ayaqlarda iyne batmasi kimi qiciqlanma hissleri ve agri da musahide oluna biler Simptomlar adeten geceler daha siddetlenir bu da xestenin yuxusunu pozaraq heyat keyfiyyetini menfi tesir edir Bezi hallarda ayaqlarda qizariqliq qabiqlanma ve sislik kimi deri problemleri de gorule biler Diaqnostika span Yanan ayaq sindromunun diaqnozu fiziki muayine ile baslayir ve ayaqlarin veziyyeti qiymetlendirilir Qan tehlilleri vasitesile vitamin catismazligi diabet ve ya diger metabolik pozgunluqlarin askar edilmesi mumkundur Ayrica periferik neyropatiyanin mueyyen edilmesi ucun elektromiyoqrafiya EMG ve ya sinir keciricilik testleri kimi neyroloji testlerden istifade olunur Idrar tehlilleri ise boyrek funksiyalarinin qiymetlendirilmesi meqsedile tetbiq edile biler Mualice span Yanan ayaq sindromunun mualicesi simptomlarin yungullesdirilmesi ve sebeblerin mualicesi meqsedile muxtelif yanasmalarla heyata kecirilir B qrup vitaminlerinin xususile B1 B6 ve B12 vitaminlerinin catismazligi halinda vitamin evezleri tetbiq edilir Yanma ve agrini azaltmaq ucun agri kesici dermanlar istifade edile biler Ayaqlarin hereket qabiliyyetinin yaxsilasdirilmasi ve agrinin azaldilmasi ucun fizioterapiya tetbiq olunur Diabetik xesteler ucun saglam ve balansli qidalanma vacibdir eyni zamanda psixoloji destek xroniki agri ile bagli emosional problemlerin helli meqsedile verilir Evde tetbiq edile bilen mualice usullari da movcuddur Soyuq su ve ya buz vannasi ayaqlari soyuq suda vanna etmek simptomlari muveqqeti olaraq yungullesdire biler Epsom duzu ile ayaq vannasi agrilari ve simptomlari azaldir Alma sirkesi ile hazirlanan qarisimda ayaqlarin vanna edilmesi de rahatlama temin ede biler Sarikok elaveleri antiinflamatuar ve agrikesici tesiri ile bu sindromun mualicesinde istifade oluna biler Baliq yagi diabetik nevropatiyani yavaslatmaga ve hetta gerilemesine komek ede biler Zencefil yagi agrilarin azalmasina komek edir ve sinir agrilarinin mualicesinde faydalidir Lidokain ve ya kapsaisin kremi agrilarin yungullesdirilmesi ucun istifade edile biler Ayaq masaji qan dovranini yaxsilasdirmaga komek edir ve simptomlari yungullesdire biler Istinadlar span Grierson Gopalan syndrome Who Named It saytinda J Grierson On the burning feet of natives Transactions of the Medical and Physical Society of Calcutta 1826 2 275 280 C Gopalan The burning feet syndrome Indian Medical Gazette Calcutta 1946 81 22 26 Journal of the American Medical Association Chicago 1946 131 1177 Tavee J Zhou L Small fiber neuropathy A burning problem Cleve Clin J Med 2009 May 76 5 297 305 Review PubMed indexed for MEDLINE Kateqoriyalar Elifba sirasina gore xesteliklerSindromlar
