Xəmsə əlyazması М-207 — Nizami Gəncəvinin "Xəmsə"sindən dörd poemanı ehtiva edən 1636-cı ilə aid əlyazma. Hazırda AMEA Əlyazmalar İnstitutunda saxlanılır.
Xəmsə əlyazması | |
---|---|
![]() | |
Tip | Xəmsə |
Tarix | 1636 |
Dil(lər) | farsca |
Yazan(lar) | Nizami Gəncəvi |
Tərtib edən | Dust Məhəmməd ibn Darvin ət-Daraqçı |
Material | kağız və mürəkkəb |
Ölçü | 17 × 23 sm |
Format | kitab |
Vəziyyət | əla |
Əlifba | ərəb əlifbası |
İçindəkilər | 408 səhifə |
Əvvəl saxlanılıb | AMEA Əlyazmalar İnstitutu, Bakı, |
Xüsusiyyətləri
Əlyazmasında poemalar aşağıdakı ardıcıllıqla düzülmüşdür: "Sirlər xəzinəsi" (1b−38b), "Yeddi gözəl" (39b−129a), "Xosrov və Şirin" (129b−242a), "İsgəndərnamə" (242b−408a). Əlyazması yüksək keyfiyyətdə icra edilmişdir.
Əlyazması, qızıl suyu, , belillər və qırmızı boyalarla icra edilmiş yüksək bədii keyfiyyətli çiçək ornamentli frontispislə başlayır. Hər bir poemanın başlanğıcında həmin boyalarla çəkilmiş çox incə və yüksək zövqlü ünvan səhifələri vardır.
Əlyazmaya daxil olan on bir incə miniatür İran miniatür məktəblərinə aid olmaqla, XVII əsr miniatür sənətini öyrənmək üçün əhəmiyyət kəsb edir. Əlyazmanın mətnləri dəqiq kalliqrafik nəstəliq ilə dörd sütun şəklində nazik noxudu şərq kağızı üzərində yazılmış və mavi, qara və qızılı xəttlərlə çərçivələnmişdir. Səhifələrin sahələrində nadir hallarda rast gəlinir.
Əlyazması moruq rəngli dəri ilə üzlənmişdir. Əlyazmanın tarixi 408-ci səhifədə hicri 1046-cı il (1636/1637) kimi qeyd edilmiş, sonradan isə 746-cı ilə dəyişdirilmişdir. Əlyazmanın xəttatı Dust Məhəmməd ibn Darvin ət-Daraqçıdır. Əlyazmasında 408 səhifə vardır, ölçüləri isə 17 × 23 sm-dir.
Əlyazmasının unikallığı ondan ibarətdir ki, xəttat onun hazırlanmasımndan sonra daha qədim olan başqa bir nüsxə tapmış və müqayisələr edərək düzəlişlər həyata keçirmişdir. Əlyazması həm də bədii tərtibi və paleoqrafik xüsusiyyətləri ilə diqqət çəkir. Hər bir poemanın başlığıqızıl suyu və parlaq boyalarla çəkilmiş incə ornamentlərlə bəzədilmişdir.
- Əlyazmasında olan miniatürlərdən bəziləri
- "Xosrovun ölümü"
Xosrov və Şirin - "Fərhad Xosrovun qəbulunda"
Xosrov və Şirin -
- "Bəhram Gur ağ pavilyonda"
Yeddi gözəl - "Bəhram Gur qızıl pavilyonda"
Yeddi gözəl
İstinadlar
- Каграманов Дж. В. Республиканский рукописный фонд АН Азерб. ССР // В сокровищнице рукописей. — Б., 1983. — Т. VI. — С. 10.
- Каграманов, 1979
Ədəbiyyat
- Хамсэ // Низами Гянджеви: Краткий справочник / Составитель Дж. В. Каграманов. — Элм, 1979. — С. 92.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Xemse elyazmasi M 207 Nizami Gencevinin Xemse sinden dord poemani ehtiva eden 1636 ci ile aid elyazma Hazirda AMEA Elyazmalar Institutunda saxlanilir Xemse elyazmasiElyazmasinda Yeddi gozel poemasina cekilmis Behram Gurun ov zamani miniaturuTip XemseTarix 1636Dil ler farscaYazan lar Nizami GenceviTertib eden Dust Mehemmed ibn Darvin et DaraqciMaterial kagiz ve murekkebOlcu 17 23 smFormat kitabVeziyyet elaElifba ereb elifbasiIcindekiler 408 sehifeEvvel saxlanilib AMEA Elyazmalar Institutu Baki AzerbaycanXususiyyetleriElyazmasinda poemalar asagidaki ardicilliqla duzulmusdur Sirler xezinesi 1b 38b Yeddi gozel 39b 129a Xosrov ve Sirin 129b 242a Isgendername 242b 408a Elyazmasi yuksek keyfiyyetde icra edilmisdir Elyazmasi qizil suyu beliller ve qirmizi boyalarla icra edilmis yuksek bedii keyfiyyetli cicek ornamentli frontispisle baslayir Her bir poemanin baslangicinda hemin boyalarla cekilmis cox ince ve yuksek zovqlu unvan sehifeleri vardir Elyazmaya daxil olan on bir ince miniatur Iran miniatur mekteblerine aid olmaqla XVII esr miniatur senetini oyrenmek ucun ehemiyyet kesb edir Elyazmanin metnleri deqiq kalliqrafik nesteliq ile dord sutun seklinde nazik noxudu serq kagizi uzerinde yazilmis ve mavi qara ve qizili xettlerle cercivelenmisdir Sehifelerin sahelerinde nadir hallarda rast gelinir Elyazmasi moruq rengli deri ile uzlenmisdir Elyazmanin tarixi 408 ci sehifede hicri 1046 ci il 1636 1637 kimi qeyd edilmis sonradan ise 746 ci ile deyisdirilmisdir Elyazmanin xettati Dust Mehemmed ibn Darvin et Daraqcidir Elyazmasinda 408 sehife vardir olculeri ise 17 23 sm dir Elyazmasinin unikalligi ondan ibaretdir ki xettat onun hazirlanmasimndan sonra daha qedim olan basqa bir nusxe tapmis ve muqayiseler ederek duzelisler heyata kecirmisdir Elyazmasi hem de bedii tertibi ve paleoqrafik xususiyyetleri ile diqqet cekir Her bir poemanin basligiqizil suyu ve parlaq boyalarla cekilmis ince ornamentlerle bezedilmisdir Elyazmasinda olan miniaturlerden bezileri Xosrovun olumu Xosrov ve Sirin Ferhad Xosrovun qebulunda Xosrov ve Sirin Sirin cimerken Xosrov ve Sirin Behram Gur ag pavilyonda Yeddi gozel Behram Gur qizil pavilyonda Yeddi gozelIstinadlarKagramanov Dzh V Respublikanskij rukopisnyj fond AN Azerb SSR V sokrovishnice rukopisej B 1983 T VI S 10 Kagramanov 1979EdebiyyatHamse Nizami Gyandzhevi Kratkij spravochnik Sostavitel Dzh V Kagramanov Elm 1979 S 92