fbpx
Wikipedia

Xarici siyasət

Xarici siyasət digər dövlətlərin davranışına təsir göstərmək və ya öz davranışını beynəlxalq mühitə uyğunlaşdırmaq üçün dövlətin həyata keçirdiyi fəaliyyətlər sistemidir. Xarici siyasətin başlıca məqsədi milli maraqların müdafiəsidir. Xarici siyasətin həyata keçirilməsinin bir çox vasitələri mövcuddur ki, onların içində ən əhəmiyyətlisi diplomatiyadır. Müharibələr də xarici siyasətin həyata keçirilmə vasitələrindəndir.

Xarici siyasətin təbiətinə beynəlxalq münasibətlər elmində müxtəlif fərqli yanaşmalar mövcuddur. Bir yanaşma belə hesab edir ki, dövlətin xarici siyasəti onun daxili siyasətinin davamı və ya bir növ xarici uzantısıdır. Başqa yanaşmanın tərəfdarları, xüsusən də beynəlxalq münasibətlər elmində neorealist məktəbin nümayəndələri isə, əksinə, iddia edirlər ki, xarici siyasətin formalaşmasında daxili siyasət heç bir rol oynamır. Kennet Volts buna klassik misal kimi Soyuq müharibə illərində Sovet və ABŞ xarici siyasətlərini nümunə göstərir. Belə ki, siyasi və sosial-iqtisadi quruluşlarında, eləcə də hakim ideologiyalarında fundamental fərqlər və ziddiyyətlər olmasına baxmayaraq hər iki dövlət, demək olar ki, oxşar xarici siyasət yürüdürdü. Neorealistlərin fikrincə xarici siyasətin əsas determinantı Beynəlxalq sistemin strukturudur. Struktur, hər bir dövlətin üzərinə müəyyən öhdəlik qoyur ki, bu da dövlətin daxili xarakteristikalarından yox, onun bacarıqlarından və imkanlarından qaynaqlanır.

Xarici siyasətə nəzarət dövlət və ya hökumət başçısının, hökumət və parlamentin əlində olur, lakin birbaşa rəhbərliyi xüsusi mərkəzi xarici siyasət orqanı – Xarici İşlər Nazirliyi həyata keçirir. XİN də öz növbəsində qarşisina qoyulmuş məqsədləri yerinə yetirmək üçün həm ölkə daxilində, həm də xaricdə geniş bürokratik aparata malik olur.

Xarici siyasətin doqquz qaydası

  1. Diplomatiya səlib ruhundan azad olmalıdır.
  2. Xarici siyasətin hədəfləri milli maraqlar baxımından müəyyən edilməli və adekvat güc ilə dəstəklənməlidir.
  3. Diplomatiya siyasi səhnəyə üçüncü dövlətlərin gözü ilə baxmalıdır 
  4. Dövlətlər onlar üçün həyati əhəmiyyətə malik olmayan bütün məsələlərdə güzəştlərə həmişə hazır olmalıdırlar 
  5. Gerçək səmərə dəyərsiz simvolik hüquqlara dəyişdirilməməlidir 
  6. Özünü elə vəziyyətlərə salma ki, sonra böyük risklər və ya simanı itirmək bahasına həmin mövqedən çəkilməyəsən.
  7. Zəif müttəfiqinin sənin əvəzinə qərar verməsinə heç vaxt imkan vermə 
  8. Silahlı qüvvələr siyasətin rəhbəri yox, siyasətin alətidir 
  9. Hökumət ictimai rəyin köləsi deyil, əksinə, onu yönləndirməyi bacarmalıdır.

Qeydlər

  1. Morgenthau H., Thompson K. Politics Among Nations. NY, 1985

xarici, siyasət, digər, dövlətlərin, davranışına, təsir, göstərmək, davranışını, beynəlxalq, mühitə, uyğunlaşdırmaq, üçün, dövlətin, həyata, keçirdiyi, fəaliyyətlər, sistemidir, başlıca, məqsədi, milli, maraqların, müdafiəsidir, həyata, keçirilməsinin, çox, va. Xarici siyaset diger dovletlerin davranisina tesir gostermek ve ya oz davranisini beynelxalq muhite uygunlasdirmaq ucun dovletin heyata kecirdiyi fealiyyetler sistemidir Xarici siyasetin baslica meqsedi milli maraqlarin mudafiesidir Xarici siyasetin heyata kecirilmesinin bir cox vasiteleri movcuddur ki onlarin icinde en ehemiyyetlisi diplomatiyadir Muharibeler de xarici siyasetin heyata kecirilme vasitelerindendir Xarici siyasetin tebietine beynelxalq munasibetler elminde muxtelif ferqli yanasmalar movcuddur Bir yanasma bele hesab edir ki dovletin xarici siyaseti onun daxili siyasetinin davami ve ya bir nov xarici uzantisidir Basqa yanasmanin terefdarlari xususen de beynelxalq munasibetler elminde neorealist mektebin numayendeleri ise eksine iddia edirler ki xarici siyasetin formalasmasinda daxili siyaset hec bir rol oynamir Kennet Volts buna klassik misal kimi Soyuq muharibe illerinde Sovet ve ABS xarici siyasetlerini numune gosterir Bele ki siyasi ve sosial iqtisadi quruluslarinda elece de hakim ideologiyalarinda fundamental ferqler ve ziddiyyetler olmasina baxmayaraq her iki dovlet demek olar ki oxsar xarici siyaset yurudurdu Neorealistlerin fikrince xarici siyasetin esas determinanti Beynelxalq sistemin strukturudur Struktur her bir dovletin uzerine mueyyen ohdelik qoyur ki bu da dovletin daxili xarakteristikalarindan yox onun bacariqlarindan ve imkanlarindan qaynaqlanir Xarici siyasete nezaret dovlet ve ya hokumet bascisinin hokumet ve parlamentin elinde olur lakin birbasa rehberliyi xususi merkezi xarici siyaset orqani Xarici Isler Nazirliyi heyata kecirir XIN de oz novbesinde qarsisina qoyulmus meqsedleri yerine yetirmek ucun hem olke daxilinde hem de xaricde genis burokratik aparata malik olur Xarici siyasetin doqquz qaydasi RedakteDiplomatiya selib ruhundan azad olmalidir Xarici siyasetin hedefleri milli maraqlar baximindan mueyyen edilmeli ve adekvat guc ile desteklenmelidir Diplomatiya siyasi sehneye ucuncu dovletlerin gozu ile baxmalidir Dovletler onlar ucun heyati ehemiyyete malik olmayan butun meselelerde guzestlere hemise hazir olmalidirlar Gercek semere deyersiz simvolik huquqlara deyisdirilmemelidir Ozunu ele veziyyetlere salma ki sonra boyuk riskler ve ya simani itirmek bahasina hemin movqeden cekilmeyesen Zeif muttefiqinin senin evezine qerar vermesine hec vaxt imkan verme Silahli quvveler siyasetin rehberi yox siyasetin aletidir Hokumet ictimai reyin kolesi deyil eksine onu yonlendirmeyi bacarmalidir 1 Qeydler Redakte Morgenthau H Thompson K Politics Among Nations NY 1985Menbe https az wikipedia org w index php title Xarici siyaset amp oldid 5943632, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.