fbpx
Wikipedia

Xan qızı Natəvanın sarayı

Xan qızı Natəvanın evi — Şuşa şəhərində yerləşən XVIII əsrə aid tarix-memarlıq abidəsi. Binanın birinci mərtəbəsində xidməti xarakterli və xidmətçilərin yaşaması üçün nəzərdə tutulmuş yeddi otaq yerləşir. Cənub tərəfdə üç giriş qapısı yerləşir. Onlardan ortada yerləşən qapı dəhlizə, yanlarda yerləşən digər iki qapı isə yan otaqlara aparır.

Xan qızı Natəvanın evi
Abidənin 2013-cü ildəki vəziyyəti
39°45′53″ şm. e. 46°45′03″ ş. u.
Ölkə Azərbaycan Azərbaycan
Şəhər Şuşa
Yerləşir Şuşa
Aidiyyatı Qarabağ xanlığı
Memar Kərbəlayi Səfixan Qarabaği
Sifarişçi Xurşidbanu Natəvan
Tikilmə tarixi XVIII əsr
Üslubu Arran memarlıq məktəbi
Vəziyyəti ermənilər tərəfindən dağıdılıb
UNESCO Ehtiyat Siyahısı
TipiMədəni
Kriteriyai,iv,v,vi
Təyin edilib2001
İstinad nöm.1574
DövlətAzərbaycan
RegionAvropa
İstinad nöm.342
ƏhəmiyyətiÖlkə əhəmiyyətli
Sarayın birinci və ikinci mərtəbələrinin planı
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar

Natəvanın sarayının memarlığı Şuşa şəhərinin yaşayış tikililərinin memarlığı üşün xarakterik olmasa da, böyük maraq kəsb edir. Tikilinin cənub fasadı vertikal şəkildə yerləşdirilmiş bellərlə bölünmüşdür. İkinci mərtəbənin pəncərələrini çərçivəyə alan bellər isə digərləri ilə müqayisədə daha da genişləndirilmişdir.

Tarixi

Xurşidbanu Natəvanın evi Şuşanın ilk zamanlarında inşa edilmiş mülklərindən biridir. Natəvanın sarayı böyük bir ərazini əhatə edən həyət və bu həyətdə müxtəlif xidməəti tikililərə də malikdir..

Bülbülün təşəbbüsü ilə Azərbaycan SSR Xalq Maarif Komissarlığının 10 oktyabr 1932-ci il tarixli qərarına əsasən rəsmi olaraq Şuşa Musiqi Məktəbi yaradıldı (bu həm də Azərbaycanda yaradılan ilk uşaq musiqi məktəbi idi). Məktəbə rəhbərlik Həsənov soyadlı şəxsə tapşırıldı. Məktəb Xan qızı Natəvanın evi olmuş binada fəaliyyətə başlamışdı.

1987-ci ildə binada restavrasiya işləri aparılmış və Nizami Gəncəvi adına Milli Azərbaycan Ədəbiyyatı Muzeyinin filialı olan Xurşidbanu Natəvanın ev-muzeyi fəaliyyətə başlamışdır. Muzeyin ilk direktoru Namiq Babayev olmuşdur.

Memarlıq xüsusiyyətləri

 
Sarayın kərpic hörgülü yeganə fasadı

Evin cənub divarı kərpicdən, qalan divarları isə yerli daşlardan inşa edilmişdir. Bina planda 24x12.5 metr ölçülərə malik düzbucaqlı formasına malikdir. Binanın yerdən dama qədər olan hündürlüyü 8.5 metrə bərabərdir. Binanın birinci mərtəbəsində xidməti xarakterli və xidmətçilərin yaşaması üçün nəzərdə tutulmuş yeddi otaq yerləşir. Cənub tərəfdə üç giriş qapısı yerləşir. Onlardan ortada yerləşən qapı dəhlizə, yanlarda yerləşən digər iki qapı isə yan otaqlara aparır.

Aşağı mərtəbənin otaqları iki qrupa bölünür ki, onlardan da birinə dörd, digərinə isə üç otaq daxildir. Bu otaq qrupları arasında əlaqə yalnız dəhliz vasitəsiylə həyata keçirilir.

Parad xüsusiyyəti daşıyan ikinci mərtəbəyə evin qərb divarında inşa edilmi daş pilləkən aparır. İkinci mərtəbənin mərkəzində geniş qonaq zalı, onun ətrafında isə yaşayış üçün nəzərdə tutulmuş dörd otaq yerləşir. Zal, hər iki tərəfdən bütün uzunluğu boyunca 5x3.5 metr ölçülərə malik iri şəbəkə pəncərələr vasitəsiylə işıqlandırılır. Cənub divarında böyük giriş qapısı ətrafında daha iki pəncərə yerləşir. Parad zalının hündürlüyü 5 metrə yaxındır. Altında antresollar yerləşən digər dörd otağın hündürlüyü isə bir qədər azdır. Parad zalının interyerinin bəzədilməsində freska rəsmləri və alebastr üzərində oyma naxışlardan istifadə olunmuşdur.

Natəvanın sarayının memarlığı Şuşa şəhərinin yaşayış tikililərinin memarlığı üşün xarakterik olmasa da, böyük maraq kəsb edir. Tikilinin cənub fasadı vertikal şəkildə yerləşdirilmiş bellərlə bölünmüşdür. İkinci mərtəbənin pəncərələrini çərçivəyə alan bellər isə digərləri ilə müqayisədə daha da genişləndirilmişdir. Bölünmələr arasındakı fərqli məsafələr sayəsində binanın memarlığı quruluqdan xilas edilmişdir. Üstdən əlavə edilmiş horizontal bölünmələr sayəsində fasad düzgün və yüngül xarakter əldə etmişdir.

Evin birinci və ikinci mərtəbəsinin kərpic divarı oxvari tağlar və düzbucaqlı formaya malik pəncərələrlə həll edilmişdir. Üçüncü mərtəbə isə kör kərpic divara malikdir. Fasadın bu cür bölünməsi maraqlı işıq-kölgə oyunu effekti yaratmışdır. Binanın yerli daşlardan tikilmiş və şimala baxan fasadı isə öz formaları ilə yerli Şuşa evlərinin memarlığına daha yaxın olsa da, memarlıq işlərinin keyfiyyətinə görə, bir çox bəy-ağa evlərindən geri qalır.

İstinadlar

  1. Авалов, Э. В. (1977). Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика. Баку: Элм. səh. 60.
  2. Азербайджан (Исторические и достопримечательные места). Б.: Издательство АН Азербайджанской ССР. 1960. səh. 92. (#parameter_ignored); (#parameter_ignored)
  3. "Дом-музей Хуршидбану Натаван". 1905.az. 27.01.2015. İstifadə tarixi: 28 iyul 2019.
  4. Саркисов, Ализаде, 1950. səh. 127
  5. Саркисов, Ализаде, 1950. səh. 128

Ədəbiyyat

  • Авалов, Э. В. (1977). Архитектура города Шуши и проблемы сохранения его исторического облика. Баку: Элм.
  • А. В. Саркисов, А. М. Ализаде (1950). О некоторых архитектурных памятниках Шуши (Памятники архитектуры Азербайджана (сборник материалов), т. II). Москва-Баку.
  • Фатуллаев, Ш. С. (1970). Памятники Шуши. Баку.
  • Саламзаде, А. В. (1964). Архитектура Азербайджана XVI-XIX вв. Баку.

Həmçinin bax

qızı, natəvanın, sarayı, qızı, natəvanın, şuşa, şəhərində, yerləşən, xviii, əsrə, tarix, memarlıq, abidəsi, binanın, birinci, mərtəbəsində, xidməti, xarakterli, xidmətçilərin, yaşaması, üçün, nəzərdə, tutulmuş, yeddi, otaq, yerləşir, cənub, tərəfdə, üç, giriş,. Xan qizi Natevanin evi Susa seherinde yerlesen XVIII esre aid tarix memarliq abidesi Binanin birinci mertebesinde xidmeti xarakterli ve xidmetcilerin yasamasi ucun nezerde tutulmus yeddi otaq yerlesir Cenub terefde uc giris qapisi yerlesir Onlardan ortada yerlesen qapi dehlize yanlarda yerlesen diger iki qapi ise yan otaqlara aparir Xan qizi Natevanin eviAbidenin 2013 cu ildeki veziyyeti39 45 53 sm e 46 45 03 s u Olke Azerbaycan AzerbaycanSeher SusaYerlesir SusaAidiyyati Qarabag xanligiMemar Kerbelayi Sefixan Qarabagi 1 Sifarisci Xursidbanu NatevanTikilme tarixi XVIII esrUslubu Arran memarliq mektebiVeziyyeti ermeniler terefinden dagidilibUNESCO Ehtiyat SiyahisiTipiMedeniKriteriyai iv v viTeyin edilib2001Istinad nom 1574DovletAzerbaycanRegionAvropaAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 342EhemiyyetiOlke ehemiyyetliSarayin birinci ve ikinci mertebelerinin plani Vikianbarda elaqeli mediafayllarNatevanin sarayinin memarligi Susa seherinin yasayis tikililerinin memarligi usun xarakterik olmasa da boyuk maraq kesb edir Tikilinin cenub fasadi vertikal sekilde yerlesdirilmis bellerle bolunmusdur Ikinci mertebenin pencerelerini cerciveye alan beller ise digerleri ile muqayisede daha da genislendirilmisdir Mundericat 1 Tarixi 2 Memarliq xususiyyetleri 3 Istinadlar 4 Edebiyyat 5 Hemcinin baxTarixi RedakteXursidbanu Natevanin evi Susanin ilk zamanlarinda insa edilmis mulklerinden biridir Natevanin sarayi boyuk bir erazini ehate eden heyet ve bu heyetde muxtelif xidmeeti tikililere de malikdir 2 Bulbulun tesebbusu ile Azerbaycan SSR Xalq Maarif Komissarliginin 10 oktyabr 1932 ci il tarixli qerarina esasen resmi olaraq Susa Musiqi Mektebi yaradildi bu hem de Azerbaycanda yaradilan ilk usaq musiqi mektebi idi Mektebe rehberlik Hesenov soyadli sexse tapsirildi Mekteb Xan qizi Natevanin evi olmus binada fealiyyete baslamisdi 1987 ci ilde binada restavrasiya isleri aparilmis ve Nizami Gencevi adina Milli Azerbaycan Edebiyyati Muzeyinin filiali olan Xursidbanu Natevanin ev muzeyi fealiyyete baslamisdir Muzeyin ilk direktoru Namiq Babayev olmusdur 3 Memarliq xususiyyetleri Redakte Sarayin kerpic horgulu yegane fasadi Evin cenub divari kerpicden qalan divarlari ise yerli daslardan insa edilmisdir Bina planda 24x12 5 metr olculere malik duzbucaqli formasina malikdir Binanin yerden dama qeder olan hundurluyu 8 5 metre beraberdir Binanin birinci mertebesinde xidmeti xarakterli ve xidmetcilerin yasamasi ucun nezerde tutulmus yeddi otaq yerlesir Cenub terefde uc giris qapisi yerlesir Onlardan ortada yerlesen qapi dehlize yanlarda yerlesen diger iki qapi ise yan otaqlara aparir 4 Asagi mertebenin otaqlari iki qrupa bolunur ki onlardan da birine dord digerine ise uc otaq daxildir Bu otaq qruplari arasinda elaqe yalniz dehliz vasitesiyle heyata kecirilir 4 Parad xususiyyeti dasiyan ikinci mertebeye evin qerb divarinda insa edilmi das pilleken aparir Ikinci mertebenin merkezinde genis qonaq zali onun etrafinda ise yasayis ucun nezerde tutulmus dord otaq yerlesir Zal her iki terefden butun uzunlugu boyunca 5x3 5 metr olculere malik iri sebeke pencereler vasitesiyle isiqlandirilir Cenub divarinda boyuk giris qapisi etrafinda daha iki pencere yerlesir Parad zalinin hundurluyu 5 metre yaxindir Altinda antresollar yerlesen diger dord otagin hundurluyu ise bir qeder azdir Parad zalinin interyerinin bezedilmesinde freska resmleri ve alebastr uzerinde oyma naxislardan istifade olunmusdur 4 Natevanin sarayinin memarligi Susa seherinin yasayis tikililerinin memarligi usun xarakterik olmasa da boyuk maraq kesb edir Tikilinin cenub fasadi vertikal sekilde yerlesdirilmis bellerle bolunmusdur Ikinci mertebenin pencerelerini cerciveye alan beller ise digerleri ile muqayisede daha da genislendirilmisdir 5 Bolunmeler arasindaki ferqli mesafeler sayesinde binanin memarligi quruluqdan xilas edilmisdir Ustden elave edilmis horizontal bolunmeler sayesinde fasad duzgun ve yungul xarakter elde etmisdir 5 Evin birinci ve ikinci mertebesinin kerpic divari oxvari taglar ve duzbucaqli formaya malik pencerelerle hell edilmisdir Ucuncu mertebe ise kor kerpic divara malikdir Fasadin bu cur bolunmesi maraqli isiq kolge oyunu effekti yaratmisdir 5 Binanin yerli daslardan tikilmis ve simala baxan fasadi ise oz formalari ile yerli Susa evlerinin memarligina daha yaxin olsa da memarliq islerinin keyfiyyetine gore bir cox bey aga evlerinden geri qalir 5 Istinadlar Redakte Avalov E V 1977 Arhitektura goroda Shushi i problemy sohraneniya ego istoricheskogo oblika Baku Elm seh 60 Azerbajdzhan Istoricheskie i dostoprimechatelnye mesta B Izdatelstvo AN Azerbajdzhanskoj SSR 1960 seh 92 parameter ignored parameter ignored Dom muzej Hurshidbanu Natavan 1905 az 27 01 2015 Istifade tarixi 28 iyul 2019 1 2 3 Sarkisov Alizade 1950 seh 127 1 2 3 4 Sarkisov Alizade 1950 seh 128Edebiyyat RedakteAvalov E V 1977 Arhitektura goroda Shushi i problemy sohraneniya ego istoricheskogo oblika Baku Elm A V Sarkisov A M Alizade 1950 O nekotoryh arhitekturnyh pamyatnikah Shushi Pamyatniki arhitektury Azerbajdzhana sbornik materialov t II Moskva Baku Fatullaev Sh S 1970 Pamyatniki Shushi Baku Salamzade A V 1964 Arhitektura Azerbajdzhana XVI XIX vv Baku Hemcinin bax RedakteSusa Dovlet Tarix Memarliq Qorugu Natevan bulagiMenbe https az wikipedia org w index php title Xan qizi Natevanin sarayi amp oldid 6042656, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.