Bədənləri qara bozdur və bədənlərinin ön qisimi və başlarının üstündə olan tünd ləkələr göy rəngə çalan halqalarla sarılmışdır. Yan xəttləri boyunca və alt tərəflərində qırmızı xalları və qəlsəmə qapaqlarının ön tərəfi üzərində bir ləkə və kürək üzgəclərindədə ləkələr vardır. Yüngül girintili bir quyruq üzgəcləri vardır. Kür qızılbalığı qızılbalıqkimilərin ən irisidir. Əvvəllər onun bədəninin uzunluğu 133 sm-ə, kütləsi 51 kq-a çatırdı. İndi isə ovun 86.7%-ni 70-96 sm uzunluğunda fərdlər təşkil edir.
Yayılması
Kür-Terek və Samur çaylarında, habelə Cənubi və Orta Xəzərin əsaən qərb və cənub sahillərinin kiçik çaylarında çoxalır. Azərbaycan ərazisindən Xəzərə tökülən nisbətən sulu çayların (Kür, Araz, Lənkərançay, Astaraçay, Drud, Xudat-Yalama çayları, Samur çayı, eləcə də Gilan və Mazandaran çayları) hamısında bu qızılbalığa rast gəlinir. Bu çaylarda onlar müstəqil sürülər əmələ gətirirlər. Bu sürülər içində ən böyük ölçüyə və kütləyə malik olan Kür populyasiyasıdır.
Yaşayış yeri və həyat tərzi
Keçici balıqdır. Dənizdə cavan balıqların əsas qidasını xərçəngkimilər (yanüzərlər, mizidlər, krevetlər), yaşlılarınkını isə kilkələr (adi və ançousabənzər), aterinlər və körpə siyənəklər təşkil edir.Kür qızılbalığı keçmişdə çoxsaylı balıqlardan olub. Kür çayı axınının tənzim olunmasından sonra ehtiyatı kəskin surətdə azalmışdır, təbii çoxalması praktiki olaraq baş vermir və ehtiyatı yalnız süni artırma yolu ilə saxlanılır.
Çoxalması
Balıq çayda qidalanmır və birdəfə kürüsünü tökdükdən sonra tələf olur. Kür qızılbalığının cinsi yetkinliyi 3 yaşından 7 yaşınadək baş verir. Yaxşı inkişaf etmiş cinsi məhsullarla payızda çaylara girən fərdlər elə həmin il kürü tökürlər. Zəif inkişaf etmiş cinsi vəziləri olan yetişməmiş qızılbalıqlar kürü tökməyə az qala bir il qalmış çaylara girirlər və növbəti ildə kürü tökür. Artıma zamanları oktyabr ayından fevral ayına qədər sürər.
Məhdudlaşdırıcı amillər
Kür-Araz çayı axınları tənzim edildikdən sonra təbii kürüləmə yerlərinin sıradan çıxması, son illərdə qeyri qanuni ovun intensiv aparılması, eləcə də süni artırılmasının miqyasının azalması, Xəzərə tökülən çayların və dənizin çirkləndirilməsi.
Tətbiq olunmuş və lazımi mühafizə tədbirləri
Ehtiyatını bərpa etmək üçün iki süni balıqartırma zavodu təşkil olunmuşdur – Çaykənd və Qəbələ zavodları. Süni artırmanın miqyası genişləndirilməli, bu məqsədlə Kür populyasiyasından törədici kimi istifadə olunmalı, mühafizə tədbirləri gücləndirilməlidir. Hal-hazırda Azərbaycan Respublikasının Qırmızı kitabına daxil edilmişdir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Qızılbalıq ətinin keyfiyyətinə görə ən qiymətli balıqlardan biridir. Mühüm vətəgə balığıdır, payızda və qışın birinci yarısında çaya gələn zaman tutulur. Kür axının təmizlənməsinə qədər onun illik ovu 1814 sentnere (1952-ci il) çatmışdı.
İstinadlar
Azərbaycanın heyvanlar aləmi. Onurğalılar, III cild. Bakı: Elm, 2004, s.84
xəzər, qızılbalığı, salmo, trutta, caspius, qızılbalıqlar, fəsiləsinin, qızılbalıq, cinsinə, balıq, yarımnövüdür, salmo, trutta, caspiuselmi, təsnifataləmi, heyvanlaryarımaləm, eumetazoylarbölmə, ikitərəflisimmetriyalılaryarımbölmə, sonağızlılartip, xordalılar. Xezer qizilbaligi lat Salmo trutta caspius qizilbaliqlar fesilesinin qizilbaliq cinsine aid baliq yarimnovudur Xezer qizilbaligiSalmo trutta caspiusElmi tesnifatAlemi HeyvanlarYarimalem EumetazoylarBolme IkitereflisimmetriyalilarYarimbolme SonagizlilarTip XordalilarYarimtip OnurgalilarSinifustu BaliqlarSinif Sumuklu baliqlarYarimsinif Suauzgecli baliqlarDeste QizilbaliqkimilerFesile QizilbaliqlarCins QizilbaliqNov KumjaYarimnov Xezer qizilbaligiElmi adiSalmo trutta caspius Kessler 1877SekilaxtarisiNCBI 602068EOL 1230025 Mundericat 1 Morfoloji elametleri 2 Yayilmasi 3 Yasayis yeri ve heyat terzi 4 Coxalmasi 5 Mehdudlasdirici amiller 6 Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleri 7 Teserrufat ehemiyyeti 8 Istinadlar 9 Xarici kecidlerMorfoloji elametleri RedakteBedenleri qara bozdur ve bedenlerinin on qisimi ve baslarinin ustunde olan tund lekeler goy renge calan halqalarla sarilmisdir Yan xettleri boyunca ve alt tereflerinde qirmizi xallari ve qelseme qapaqlarinin on terefi uzerinde bir leke ve kurek uzgeclerindede lekeler vardir Yungul girintili bir quyruq uzgecleri vardir Kur qizilbaligi qizilbaliqkimilerin en irisidir Evveller onun bedeninin uzunlugu 133 sm e kutlesi 51 kq a catirdi Indi ise ovun 86 7 ni 70 96 sm uzunlugunda ferdler teskil edir 1 Yayilmasi RedakteKur Terek ve Samur caylarinda habele Cenubi ve Orta Xezerin esaen qerb ve cenub sahillerinin kicik caylarinda coxalir Azerbaycan erazisinden Xezere tokulen nisbeten sulu caylarin Kur Araz Lenkerancay Astaracay Drud Xudat Yalama caylari Samur cayi elece de Gilan ve Mazandaran caylari hamisinda bu qizilbaliga rast gelinir Bu caylarda onlar musteqil suruler emele getirirler Bu suruler icinde en boyuk olcuye ve kutleye malik olan Kur populyasiyasidir Yasayis yeri ve heyat terzi RedakteKecici baliqdir Denizde cavan baliqlarin esas qidasini xercengkimiler yanuzerler mizidler krevetler yaslilarinkini ise kilkeler adi ve ancousabenzer aterinler ve korpe siyenekler teskil edir Kur qizilbaligi kecmisde coxsayli baliqlardan olub Kur cayi axininin tenzim olunmasindan sonra ehtiyati keskin suretde azalmisdir tebii coxalmasi praktiki olaraq bas vermir ve ehtiyati yalniz suni artirma yolu ile saxlanilir 2 3 Coxalmasi RedakteBaliq cayda qidalanmir ve birdefe kurusunu tokdukden sonra telef olur Kur qizilbaliginin cinsi yetkinliyi 3 yasindan 7 yasinadek bas verir Yaxsi inkisaf etmis cinsi mehsullarla payizda caylara giren ferdler ele hemin il kuru tokurler Zeif inkisaf etmis cinsi vezileri olan yetismemis qizilbaliqlar kuru tokmeye az qala bir il qalmis caylara girirler ve novbeti ilde kuru tokur Artima zamanlari oktyabr ayindan fevral ayina qeder surer Mehdudlasdirici amiller RedakteKur Araz cayi axinlari tenzim edildikden sonra tebii kuruleme yerlerinin siradan cixmasi son illerde qeyri qanuni ovun intensiv aparilmasi elece de suni artirilmasinin miqyasinin azalmasi Xezere tokulen caylarin ve denizin cirklendirilmesi Tetbiq olunmus ve lazimi muhafize tedbirleri RedakteEhtiyatini berpa etmek ucun iki suni baliqartirma zavodu teskil olunmusdur Caykend ve Qebele zavodlari Suni artirmanin miqyasi genislendirilmeli bu meqsedle Kur populyasiyasindan toredici kimi istifade olunmali muhafize tedbirleri guclendirilmelidir Hal hazirda Azerbaycan Respublikasinin Qirmizi kitabina daxil edilmisdir 4 Teserrufat ehemiyyeti RedakteQizilbaliq etinin keyfiyyetine gore en qiymetli baliqlardan biridir Muhum vetege baligidir payizda ve qisin birinci yarisinda caya gelen zaman tutulur Kur axinin temizlenmesine qeder onun illik ovu 1814 sentnere 1952 ci il catmisdi Istinadlar Redakte Azerbaycanin heyvanlar alemi Onurgalilar III cild Baki Elm 2004 s 84 1 H S Abbasov R V Haciyev Ixtiologiya Baki 2007 seh 180 H S Abbasov R V Haciyev Ixtiologiya Baki 2007 seh 180Xarici kecidler Redakte 2 Menbe https az wikipedia org w index php title Xezer qizilbaligi amp oldid 5329230, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
