Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Bu məqaləni lazımdır. |
Vilvan — Azərbaycan Respublikasının Lənkəran rayonunun inzibati ərazi vahidində kənd.
| Vilvan | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Rayon | Lənkəran rayonu |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi |
|
| | |
Tarixi
Vilvanın kəndinin yaranması haqqında müxtəlif fikirlər var. Vilvan ərazisində aparılmış qazıntılar zamanı tapılmış keramika nümunələrinə istinadən bu yerlərdə eramızın IV əsrində yaşayış məskəni olduğunu tarixi faktlarla sübut edir. Təxminən 5–6 hektar ərzidə tapılmış maddi-mədəniyyət nümunələrinə əsasən ərazinin keçmişdə kənd məskənin qalıqları olduğu ehtimal edilir.
Kənddə atəşpərəstlik dinin əks etdirən tarixi, maddi-mədəniyyət abidələri də olmuşdur. Qədim məzarlıqda qəbirüstü abidələrdə günəş simvolları öz əksini tapırdı. Qəbirüstü nümunələr kompozisiyası, quruluşu, ornament motivləri baxımından atəşpərəstlik dövrünün abidələrindən idi. Kənddə gələn tarixçi-alimlərdən biri qəbirüstü abidələrin tünc və daş dövrünə aid olduğunu bildirmişdi. Təəssüf ki, bu yerlər baxımsızlıq üzündən dağıdılmışdı.
1988-ci ildə AMEA-nın Tarix İnstitutunun arxeoloqları tərəfindən aşkara çıxarılmış kurqanlara istinad etsək, deyə bilərik ki, Vilvanın yaranma tarixi 4 min ilə yaxındır.[]
Toponimiyası
Tədqiqatçılar Vilvan kəndinin mənasını müxtəlif variantlarda izah edirlər. Bir qisim müəlliflərin yazdıqlarına görə Vilvan "güllü-çiçəkli yer", bəzi müəlliflərə görə, "gül becərən yer" mənasını verir. Vilvan talış dilində "Vılvon" sözündən yaranmışdır. "Vıl" talışca gül adlanır. Bu baxımdan kənddə "güllü-çiçəkli yer" adının verilməsi daha məqsədəuyğundur.[]
Fiziki-coğrafi mövqeyi
Vilvan kəndi Lənkəran rayonun inkişaf etmiş iri yaşayış məntəqələrindən biridir. Bu kənd Lənkəran-Boradigah şose yolu üstündə, rayon mərkəzindən 12 kilometr şimal-qərbdə yerləşir. Cənubdan İstisu qəsəbəsi, şərqdən Veravul, şimaldan Xarxatan və Cil, qərbdən Osakücə və Sinovli kəndləri ilə həmsərhəddir. Kəndin ərazisi 926 hektar təşkil edir. 448 hektarı pay torpağı kimi əhaliyə verilmişdir. 145 hektarı bələdiyyənin ehtiyat fonduna daxildir, 258 hektarı həyətyanı sahələr, 50 hektarı örüş yerləri təşkil edir. Perspektiv inkişaf fonduna 21,1 hektar sahə daxildir.[]
Əhalisi və məşğuliyyəti
1 yanvar 2020-ci il məlumatına görə, kəndin əhalisi 5095 nəfərdir. 2439 nəfəri qadındır, 41 nəfəri "Qəhrəman ana"dır. 1051 ailə təsərrüfatı vardır. Kənd əhalisi etnik mənsubiyyətinə görə talışdır. Aralarında azəri-türkü, rus, tatar, ləzgi və tat və s. millətdən vardır. Əhali mehriban şəraitdə yaşayır. Xalqın keçmiş tarixi də milli birliklə bağlıdır.[]
Əhali çayçılıq, tərəvəzçilik və heyvandarlıqla məşğuldur.
Kəndin təbii şəraiti və iqlimi
Kəndin iqlimi yayı quraq keçən mülayim istidir. Orta temperatur yanvarda bölgəyə xas mənfi 3–4 dərəcə, yayda müsbət 30 dərəcə, bəzən daha çox olur. Vilvan məhsuldar torpaqları, bol su ehtiyatı, gözəl ab-havası və əsrarəngiz təbiəti ilə qədimdən insanları cəlb etmişdir.
1956-cı ilin may ayında Lənkəranın bir çox kəndlərində, o cümlədən Vilvanda qar yağmışdır. 2011-ci ilin sentyabrın 18 və 19-da Veravulçaya keçən güclü sel nəticəsində kəndləri bir-birinə bağlayan körpülər sıradan çıxmışdır. 2015-ci il oktyabrın 18-dən 30-dək yağan yağışlar nəticəsində həyət və təsərrüfatlar su altında qalmışdır.[]
Böyük Vətən müharibəsinin veteranı
2008-ci il iyulun 3-də Rusiya ilə Azərbaycanın aparıcı telekanalları, eləcədə informasiya agentlikləri Rusiya Prezidenti Dmitri Medvedevin ölkəmizə rəsmi səfəri çərçivəsində Lənkəran rayonun Vilvan kənd sakini, 84 yaşlı Ağadadaş Səmədovla görüşünü bütün dünyaya yaydılar. Həmin gün Rusiyanın dövlət başçısı Böyük Vətən müharibəsinin veteranı həmyerilimizə 2-ci və 3-cü dərəcəli "Şöhrət" ordenləri təqdim etdi və bunun çox xoş, şərəfli bir missiya olduğunu söylədi.
Rusiya Prezidenti veterana onun 1945-ci ilin fevral və iyul aylarında layiq görüldüyü "Şöhrət" ordenlərini təqdim etdikdən sonra Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev veteranı layiqli təltif münasibətilə təbrik etmişdir. Veteran Ağadadaş Səmədov təşəkkürünü bildirmiş, dövlət başçıları və "Şöhrət" ordeni kavaleri xatirə şəkli çəkdirmişlər.
Böyük Vətən müharibəsində Vilvandan 129 nəfər iştirak etmişdir, onlardan 77 nəfəri qayıtmışdır.[]
Din
Vilvan kəndində Allaha inam, dinimizə, peyğəmbər və imamlarımıza yüksək etiqad, inam var. Sakinlərin əksəriyyəti namaz qılır, oruc tutur. Burda yaşayanlar şiə mənsəbinə mənsub olanlardır.
Vilvanda ilk məscid 1848-ci ildə, köhnə gübrə anbarının yanında camaat tərəfindən tikilmişdir. Hal hazırkı məscid 1922-ci ildə tkilmişdir. Azərbaycan dövlət müstəqiliyini əldə etdikdən sonra kənddəki məscid yenidən təmir edilərək dindarların ixtiyarına verilmişdir. Təmir zamanı məscidin əvvəlki memarlıq üslubu saxlanılıb. Kəndin Molloba məhəlləsindəki məscid 1990-cı ildə Molla Bəhlul Axundovun təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə tikilmişdir.[]
İstinadlar
- Azərbaycan Respublikasının inzibati — erazi bölgüsü. Məlumat toplusu. Bakı — 2013. 488 səh.
2. Hacı Etibar Əhədov — Günəşə boylanan Vilvan, Bakı-2020. 648 səh
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Vilvan Azerbaycan Respublikasinin Lenkeran rayonunun inzibati erazi vahidinde kend Vilvan38 49 26 sm e 48 44 45 s u Olke AzerbaycanRayon Lenkeran rayonuTarixi ve cografiyasiSaat qursagi UTC 04 00EhalisiEhalisi 4 372 nef Xeriteni goster gizle VilvanTarixiVilvanin kendinin yaranmasi haqqinda muxtelif fikirler var Vilvan erazisinde aparilmis qazintilar zamani tapilmis keramika numunelerine istinaden bu yerlerde eramizin IV esrinde yasayis meskeni oldugunu tarixi faktlarla subut edir Texminen 5 6 hektar erzide tapilmis maddi medeniyyet numunelerine esasen erazinin kecmisde kend meskenin qaliqlari oldugu ehtimal edilir Kendde atesperestlik dinin eks etdiren tarixi maddi medeniyyet abideleri de olmusdur Qedim mezarliqda qebirustu abidelerde gunes simvollari oz eksini tapirdi Qebirustu numuneler kompozisiyasi qurulusu ornament motivleri baximindan atesperestlik dovrunun abidelerinden idi Kendde gelen tarixci alimlerden biri qebirustu abidelerin tunc ve das dovrune aid oldugunu bildirmisdi Teessuf ki bu yerler baximsizliq uzunden dagidilmisdi 1988 ci ilde AMEA nin Tarix Institutunun arxeoloqlari terefinden askara cixarilmis kurqanlara istinad etsek deye bilerik ki Vilvanin yaranma tarixi 4 min ile yaxindir menbe gosterin ToponimiyasiTedqiqatcilar Vilvan kendinin menasini muxtelif variantlarda izah edirler Bir qisim muelliflerin yazdiqlarina gore Vilvan gullu cicekli yer bezi muelliflere gore gul beceren yer menasini verir Vilvan talis dilinde Vilvon sozunden yaranmisdir Vil talisca gul adlanir Bu baximdan kendde gullu cicekli yer adinin verilmesi daha meqsedeuygundur menbe gosterin Fiziki cografi movqeyiVilvan kendi Lenkeran rayonun inkisaf etmis iri yasayis menteqelerinden biridir Bu kend Lenkeran Boradigah sose yolu ustunde rayon merkezinden 12 kilometr simal qerbde yerlesir Cenubdan Istisu qesebesi serqden Veravul simaldan Xarxatan ve Cil qerbden Osakuce ve Sinovli kendleri ile hemserheddir Kendin erazisi 926 hektar teskil edir 448 hektari pay torpagi kimi ehaliye verilmisdir 145 hektari belediyyenin ehtiyat fonduna daxildir 258 hektari heyetyani saheler 50 hektari orus yerleri teskil edir Perspektiv inkisaf fonduna 21 1 hektar sahe daxildir menbe gosterin Ehalisi ve mesguliyyeti1 yanvar 2020 ci il melumatina gore kendin ehalisi 5095 neferdir 2439 neferi qadindir 41 neferi Qehreman ana dir 1051 aile teserrufati vardir Kend ehalisi etnik mensubiyyetine gore talisdir Aralarinda azeri turku rus tatar lezgi ve tat ve s milletden vardir Ehali mehriban seraitde yasayir Xalqin kecmis tarixi de milli birlikle baglidir menbe gosterin Ehali cayciliq terevezcilik ve heyvandarliqla mesguldur Kendin tebii seraiti ve iqlimiKendin iqlimi yayi quraq kecen mulayim istidir Orta temperatur yanvarda bolgeye xas menfi 3 4 derece yayda musbet 30 derece bezen daha cox olur Vilvan mehsuldar torpaqlari bol su ehtiyati gozel ab havasi ve esrarengiz tebieti ile qedimden insanlari celb etmisdir 1956 ci ilin may ayinda Lenkeranin bir cox kendlerinde o cumleden Vilvanda qar yagmisdir 2011 ci ilin sentyabrin 18 ve 19 da Veravulcaya kecen guclu sel neticesinde kendleri bir birine baglayan korpuler siradan cixmisdir 2015 ci il oktyabrin 18 den 30 dek yagan yagislar neticesinde heyet ve teserrufatlar su altinda qalmisdir menbe gosterin Boyuk Veten muharibesinin veteraniAgadadas Semedov Boyuk Veten muharibesi veterani 2008 ci il iyulun 3 de Rusiya ile Azerbaycanin aparici telekanallari elecede informasiya agentlikleri Rusiya Prezidenti Dmitri Medvedevin olkemize resmi seferi cercivesinde Lenkeran rayonun Vilvan kend sakini 84 yasli Agadadas Semedovla gorusunu butun dunyaya yaydilar Hemin gun Rusiyanin dovlet bascisi Boyuk Veten muharibesinin veterani hemyerilimize 2 ci ve 3 cu dereceli Sohret ordenleri teqdim etdi ve bunun cox xos serefli bir missiya oldugunu soyledi Rusiya Prezidenti veterana onun 1945 ci ilin fevral ve iyul aylarinda layiq gorulduyu Sohret ordenlerini teqdim etdikden sonra Azerbaycan Prezidenti Ilham Eliyev veterani layiqli teltif munasibetile tebrik etmisdir Veteran Agadadas Semedov tesekkurunu bildirmis dovlet bascilari ve Sohret ordeni kavaleri xatire sekli cekdirmisler Boyuk Veten muharibesinde Vilvandan 129 nefer istirak etmisdir onlardan 77 neferi qayitmisdir menbe gosterin DinVilvan kendinde Allaha inam dinimize peygember ve imamlarimiza yuksek etiqad inam var Sakinlerin ekseriyyeti namaz qilir oruc tutur Burda yasayanlar sie mensebine mensub olanlardir Vilvan kend mescidi Vilvanda ilk mescid 1848 ci ilde kohne gubre anbarinin yaninda camaat terefinden tikilmisdir Hal hazirki mescid 1922 ci ilde tkilmisdir Azerbaycan dovlet musteqiliyini elde etdikden sonra kenddeki mescid yeniden temir edilerek dindarlarin ixtiyarina verilmisdir Temir zamani mescidin evvelki memarliq uslubu saxlanilib Kendin Molloba mehellesindeki mescid 1990 ci ilde Molla Behlul Axundovun tesebbusu ve teskilatciligi ile tikilmisdir menbe gosterin IstinadlarAzerbaycan Respublikasinin inzibati erazi bolgusu Melumat toplusu Baki 2013 488 seh 2 Haci Etibar Ehedov Gunese boylanan Vilvan Baki 2020 648 seh