Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Verter effekti — kütləvi intiharlar.
Psixologiyada "Verter effekti (sindromu)" deyilən bir fenomen mövcuddur. Effekt ilk dəfə dahi alman yazıçısı Yohann Volfqanq Götenin "Gənc Verterin iztirabları" adlı əsəriylə əlaqədar müşahidə olunduğundan bu əsərin baş qəhrəmanının adı ilə də adlandırılıb. Əsər Verter adlı personajın intiharı ilə bitir. Əsərin təsir gücü o dərəcədə böyük olur ki, onun təsiri ilə özünəqəsd epidemiyası Avropanı bürüyür. Fenomen o qədər güclü səviyyə alır ki, bir çox ölkələrdə əsərin çapı və yayılması dövlət səviyyəsində qadağan edilir.
Fenomenin izahını Kaliforniya universitetlərindən birinin sosioloqu Devid Filips verdi. 1947-1962-ci illər ərzində ABŞ-nin ayrı-ayrı ştatlarında baş verən intiharlarla, həmin ştatın mətbuatında intiharlar barədə dərc olunan materialları əlaqələndirərək Filips bu qənaətə gəlir ki, hansı ərəfədə hansı ərazinin mətbuatında intihar faktları barədə ardı-arası kəsilməyən geniş materiallar dərc olunubsa, orada bundan sonra intiharların sayı da həndəsi silsilə üzrə artmağa başlayıb. Onun tədqiqatlarına görə, intihar halının epidemiya şəkli alıb yayılmasında bu intiharlar barədə mətbuatın geniş materiallar dərc etməsi əlahiddə rol oynayır. Özü də, mətbuatda hansı məqam, hansı formalı intihar xüsusi qeyd olunur, vurğulanırsa, növbəti intiharçılar da özlərini məhz həmin qaydada öldürür, intihar stilində məhz həmin məqamı vurğulayır, saxlayırlar.
Beləliklə, özünə inamı olmayan və ya verilmiş situasiyada özünəinamsız, mütəəssir halda olan ayrı-ayrı şəxslərə çoxluğun "qrup təzyiqi" effektinin təsiri göz qabağındadır.
Həmçinin bax
 | ilə əlaqədar bu məqalə qaralama halındadır. Məqaləni redaktə edərək Vikipediyanı zənginləşdirin. |
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Verter effekti kutlevi intiharlar Psixologiyada Verter effekti sindromu deyilen bir fenomen movcuddur Effekt ilk defe dahi alman yazicisi Yohann Volfqanq Gotenin Genc Verterin iztirablari adli eseriyle elaqedar musahide olundugundan bu eserin bas qehremaninin adi ile de adlandirilib Eser Verter adli personajin intihari ile bitir Eserin tesir gucu o derecede boyuk olur ki onun tesiri ile ozuneqesd epidemiyasi Avropani buruyur Fenomen o qeder guclu seviyye alir ki bir cox olkelerde eserin capi ve yayilmasi dovlet seviyyesinde qadagan edilir Fenomenin izahini Kaliforniya universitetlerinden birinin sosioloqu Devid Filips verdi 1947 1962 ci iller erzinde ABS nin ayri ayri statlarinda bas veren intiharlarla hemin statin metbuatinda intiharlar barede derc olunan materiallari elaqelendirerek Filips bu qenaete gelir ki hansi erefede hansi erazinin metbuatinda intihar faktlari barede ardi arasi kesilmeyen genis materiallar derc olunubsa orada bundan sonra intiharlarin sayi da hendesi silsile uzre artmaga baslayib Onun tedqiqatlarina gore intihar halinin epidemiya sekli alib yayilmasinda bu intiharlar barede metbuatin genis materiallar derc etmesi elahidde rol oynayir Ozu de metbuatda hansi meqam hansi formali intihar xususi qeyd olunur vurgulanirsa novbeti intiharcilar da ozlerini mehz hemin qaydada oldurur intihar stilinde mehz hemin meqami vurgulayir saxlayirlar Belelikle ozune inami olmayan ve ya verilmis situasiyada ozuneinamsiz muteessir halda olan ayri ayri sexslere coxlugun qrup tezyiqi effektinin tesiri goz qabagindadir Hemcinin baxIntihar Morfi qanunlari Mardela effekti Nova effekti Barnum effekti Psixologiya ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin