Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Bu məqalədəki məlumatların olması üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var. |
Barnum effekti və ya Forer effekti — teoremi yaradan alimin adıyla bağlı "Forer effekti", bu təsiri iş modeli olaraq istifadə edən XIX əsrlərdə məşhurluq qazanmış amerikalı şoumen Fineas Teylor Barnumun şərəfinə "Barnum effekti" adlandırılan sosial-psixoloji fenomendir. İnsanların bir sıra ümumi xüsusiyyətlərin yalnız onlara məxsus olduqlarına inanma halıdır. Barnum deyirdi: “Hər 1 dəqiqədə dünyada 1 axmaq dünyaya gəlir və onların hər birinə təklif edə biləcəyim şeylər var”.
Barnum effektinin mahiyyəti bundan ibarətdir: insanlar onların şəxsiyyəti, gələcəyi barəsində yazılmış məlumatların fərdi olaraq məhz onlar üçün yaradıldığını güman edir. Lakin bu məlumatlar özlüyündə ümumidir və çox uğurlu şəkildə digər insanlara da aid edilə bilər.
Nümunələri ilə gündəlik həyatda tez-tez rastlaşdığımız effekt 1948-ci ildə Forer adlı alimin universitetdə öz tələbələri ilə apardığı bir sınaq nəticəsində psixologiyaya qazandırılmışdır. Belə ki, professor tələbələrinə onların sınaq nəticələri əsasında psixoloji analiz etdiyini dedi və sonda hər bir tələbədən ortaya çıxan 9 nəticənin nə dərəcədə onları ifadə etdiyini 0-5 arası bir rəqəmlə qiymətləndirmələrini istədi. "Əvvəldə soyuq biri kimi görünsəniz də, qarşınızdakı insanı tanıdıqca istiqanlı və söhbətcil olursunuz", "əsl dost adlandıra biləcəyiniz və hər şeyi bölüşə biləcəyiniz yalnız 2-3 nəfər var", "öz yararınıza çevirə bildiyiniz halda çox güclü və vacib bir potensiala sahibsiniz" kimi analizlərin olduğu kağızlar əslində hər bir tələbədə eyni idi. Ancaq onlar bunu bilmirdilər və hər bir analizi xüsusilə onlara aidmiş kimi dəyərləndirdilər. Bir auditoriya dolusu tələbələrdən çıxan yekun nəticə 5 üzərindən 4.26 kimi ağlasığmaz bir rəqəm idi.
Alimlər Barnum effektini adətən astroloji qoroskoplar, falçılıq, sosionika, homeopatiya və digər yalançı elmlərə aid edir.
İstinadlar
- "Barnum effekti". 2021-08-05 tarixində . İstifadə tarixi: 2020-04-11.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanilabiler olmasi ucun elave menbelere ehtiyac var Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek bu meqaleni tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Barnum effekti ve ya Forer effekti teoremi yaradan alimin adiyla bagli Forer effekti bu tesiri is modeli olaraq istifade eden XIX esrlerde meshurluq qazanmis amerikali soumen Fineas Teylor Barnumun serefine Barnum effekti adlandirilan sosial psixoloji fenomendir Insanlarin bir sira umumi xususiyyetlerin yalniz onlara mexsus olduqlarina inanma halidir Barnum deyirdi Her 1 deqiqede dunyada 1 axmaq dunyaya gelir ve onlarin her birine teklif ede bileceyim seyler var Barnum effektinin mahiyyeti bundan ibaretdir insanlar onlarin sexsiyyeti geleceyi baresinde yazilmis melumatlarin ferdi olaraq mehz onlar ucun yaradildigini guman edir Lakin bu melumatlar ozluyunde umumidir ve cox ugurlu sekilde diger insanlara da aid edile biler Numuneleri ile gundelik heyatda tez tez rastlasdigimiz effekt 1948 ci ilde Forer adli alimin universitetde oz telebeleri ile apardigi bir sinaq neticesinde psixologiyaya qazandirilmisdir Bele ki professor telebelerine onlarin sinaq neticeleri esasinda psixoloji analiz etdiyini dedi ve sonda her bir telebeden ortaya cixan 9 neticenin ne derecede onlari ifade etdiyini 0 5 arasi bir reqemle qiymetlendirmelerini istedi Evvelde soyuq biri kimi gorunseniz de qarsinizdaki insani tanidiqca istiqanli ve sohbetcil olursunuz esl dost adlandira bileceyiniz ve her seyi boluse bileceyiniz yalniz 2 3 nefer var oz yarariniza cevire bildiyiniz halda cox guclu ve vacib bir potensiala sahibsiniz kimi analizlerin oldugu kagizlar eslinde her bir telebede eyni idi Ancaq onlar bunu bilmirdiler ve her bir analizi xususile onlara aidmis kimi deyerlendirdiler Bir auditoriya dolusu telebelerden cixan yekun netice 5 uzerinden 4 26 kimi aglasigmaz bir reqem idi Alimler Barnum effektini adeten astroloji qoroskoplar falciliq sosionika homeopatiya ve diger yalanci elmlere aid edir Istinadlar Barnum effekti 2021 08 05 tarixinde Istifade tarixi 2020 04 11