Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Vedi tıs-tısı (lat. Acantholimon vedicum) — plumbaqokimilər fəsiləsinin tıs-tıs cinsinə aid bitki növü.
| Vedi tıs-tısı | ||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Elmi təsnifat | ||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Cins: ???: Vedi tıs-tısı | ||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||
| ||||||||
| ||||||||
Təbii yayılması
Cənubi Qafqaz, Cənub-Qərbi Asiya, Türkiyənin şimal-şərqində geniş yayılmışdır.
Botaniki təsviri
25 sm diametrində, sıx yastığa bənzər kolcuqdur. Yarpaqları 2-3 sm uzunluqda, 1 mm enində olub, sərt, bizvari, çılpaq, aşağı tərəfdən kənarları boyunca seyrək və qısa kirpikcikli, çox hallarda bənövşəyi ucluqludur. Çiçək saplaqları sadə, kövrək və kələ-kötür olub, təxminən 15 sm uzunluqda və ya çox hallarda yarpaqlardan hündürdür. Sünbülcüklərin uzunluğu 10-11 mm olub, kifayət qədər uzunsünbül çiçək qrupunda toplanmışlar. Çiçəkaltlığı çılpaqdır. Xarici çiçəkaltlığı 7-9 mm uzunluqda olub, daxili çiçəkaltlığından uzun, nadir hallarda isə ona bərabər olur. Xarici çiçəkaltlığı adətən kasacığın uzunluğunun yarısına bərabər, uzunsov-neştərşəkilli, əsasından başlayaraq tədricən itiləşir, nadir hallarda isə ikiyə bölünmüş ucluqla qurtarır. Daxili çiçəkaltlıqları kasacığın borucuğundan uzun və yuxarı tərəfdən kütvari itiləşmiş, qısa ucluğa malikdir. Kasacığın uzunluğu 10-11 mm-dir. Kasacığın borucuğu 6-7 mm uzunluqda olub, sıxılmış tükcüklüdür. Kasacığın büküyü 4 mm enindədir. Ləçəkləri çəhrayı və bir qədər kasacıqdan hündürə qalxır. May (iyun) ayında çiçəkləyir, iyulda toxumları yetişir.
Ekologiyası
Kserofitdir. Aşağı və orta dağlıq qurşaqlarda 800-1500 (1700) m hündürlüklərdə dağ bozqırlarında və friqanoid bitkiliyində rast gəlinir. İran-Turan coğrafi elementinə daxildir.
Azərbaycanda yayılması
Ordubadda daşlı-çınqıllı yamaclarda və əhəngli torpaqlarda yayılmışdır.
İstifadəsi
Dağlıq sahələrin bərkidilməsində və quraqlıq ərazilərin yaşıllaşdırılmasında istifadə edilə bilər.
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Vedi tis tisi lat Acantholimon vedicum plumbaqokimiler fesilesinin tis tis cinsine aid bitki novu Vedi tis tisiElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Deste QerenfilciceklilerFesile PlumbaqokimilerCins Tis tis Vedi tis tisiBeynelxalq elmi adiAcantholimon vedicum Mirzoeva 1955Seklin VikiAnbarda axtarisiNCBI 1935286EOL 5490595Tebii yayilmasiCenubi Qafqaz Cenub Qerbi Asiya Turkiyenin simal serqinde genis yayilmisdir Botaniki tesviri25 sm diametrinde six yastiga benzer kolcuqdur Yarpaqlari 2 3 sm uzunluqda 1 mm eninde olub sert bizvari cilpaq asagi terefden kenarlari boyunca seyrek ve qisa kirpikcikli cox hallarda benovseyi ucluqludur Cicek saplaqlari sade kovrek ve kele kotur olub texminen 15 sm uzunluqda ve ya cox hallarda yarpaqlardan hundurdur Sunbulcuklerin uzunlugu 10 11 mm olub kifayet qeder uzunsunbul cicek qrupunda toplanmislar Cicekaltligi cilpaqdir Xarici cicekaltligi 7 9 mm uzunluqda olub daxili cicekaltligindan uzun nadir hallarda ise ona beraber olur Xarici cicekaltligi adeten kasacigin uzunlugunun yarisina beraber uzunsov nestersekilli esasindan baslayaraq tedricen itilesir nadir hallarda ise ikiye bolunmus ucluqla qurtarir Daxili cicekaltliqlari kasacigin borucugundan uzun ve yuxari terefden kutvari itilesmis qisa ucluga malikdir Kasacigin uzunlugu 10 11 mm dir Kasacigin borucugu 6 7 mm uzunluqda olub sixilmis tukcukludur Kasacigin bukuyu 4 mm enindedir Lecekleri cehrayi ve bir qeder kasaciqdan hundure qalxir May iyun ayinda cicekleyir iyulda toxumlari yetisir EkologiyasiKserofitdir Asagi ve orta dagliq qursaqlarda 800 1500 1700 m hundurluklerde dag bozqirlarinda ve friqanoid bitkiliyinde rast gelinir Iran Turan cografi elementine daxildir Azerbaycanda yayilmasiOrdubadda dasli cinqilli yamaclarda ve ehengli torpaqlarda yayilmisdir IstifadesiDagliq sahelerin berkidilmesinde ve quraqliq erazilerin yasillasdirilmasinda istifade edile biler EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh