Urmiya vilayəti — Cənubi Azərbaycan əyalətinin inzibati bölgələrindən biri. Avşar elinin əmirləri Səfəvilər dönəmində bu vilayəti idarə edirdilər. Sonra müstəqil xanlıq qurmuşdular.
Tarixi
Urmiya xanlığı Azərbaycanın nisbətən böyük feodal dövlətlərindən biri olmuşdu. О, şimaldan Salmas (Xoy xanlığı), şərqdən Urmiya gölü, cənubdan Кürdüstan, qərbdən Türkiyə və İraqla həmsərhəddir.
Xanlığın ərazisi, Urmiya gölünün sahillərinin istisna etməklə, hər tərəfdən böyük dağ silsilələrindən ibarət idi. Bu silsilələrdən mühümləri: Mur-i Şəhidan, Cəlaləddin, Güruh dağ, Dalamir, Qəndil, Balistan, Quşçu, Boz, Кora və Zənbil adlı dağlardır. Həmin dağların çoxunun üzəri yumşaq qaratorpaqla örtüldüyündən dəmyə əkin üçün əlverişlidir.
Xanlığın torpağı əsasən qara, qumlu, lil torpaqdan ibarətdir. Bu torpaq növlərinin hər ikisi çox münbit və əkinçilik üçün yararlıdır. Bununla bərabər bir sıra rayonlarda üstü yuxularla örtülmüş və əkinçilik üçün yararsız olan yerlər də vardır. Türkiyə sərhəddindəki dağların bir sırasının zirvəsi ilin bütün fəsillərində qarla örtülmüş və əkinçilik üçün yarasız olan yerlər də vardır.
Xanlığın əsas çayları Baranduz, Şəhər (Urmu), Nazlı, Tatay (və yaxud Tamay), Zərinə, Siminə, Qədir, Gidar adlı çaylardır. Bundan əlavə, Urmiyada bir çox kəhrizlər, çeşmələr və bulaqlar da vardır. Urmiyada yağıntı başqa vilayətlərə nisbətən çoxdur. Buna görə də Azərbaycanın bol suya və su mənbələrinə malik olan yerlərindən biri hesab edilir.
Urmiya gölü sahillərində vilayətin havası mülayim, başqa yerlərdə isə nisbətən soyuqdur. Burada hava ümumiyyətlə sakitdir. Şiddətli və zərəverici küləklər yoxdur. Havanın ən isti vaxtlarında şimal və cənub-qərbdən sərin və sakit küləklər əsir. Yerli əhali bu küləkləri "xırman küləyi", "yayın sərin küləyi", "yağışlı Salmas küləyi", "cənub küləyi", "vədə yeli" və sairə adlarla adlandırırlar. Vilayətdə mövcud olan əlverişli iqlim, bollu su, münbit torpaq burada əkinçiliyin bütün növləri və maldarlığın inkişafı üçün şərait yaradırdı.
Urmiyanı Salmas, Maku, Bəzirgan, Mərənd, Təbriz, Culfa, Кürdüstan, Marağa, Sayınqala və başqa yerlərlə bağlayan karvan yolları var idi. Bundan əlavə, xanlıq Urmiya gölü vasitəsilə də başqa mahallarla əlaqə saxlamaq imkanına malik idi.
Urmiya xanlığının müxtəlif yerlərində daş kömür, mərmər, duz, mis, dəmir, mineral su və başqa mədənlər vardır. Bu mədənlərin çoxundan hələ XV yüzilin axırlarındək istifadə olunurdu. Lakin istehsal vasitələrinin çox aşağı səviyyədə olması, xarici basqınlar, daxili feodal çəkişmələri yeraltı sərvətlərin normal istehsalına və xalq kütlələrinin ehtiyacının lazımi qədər ödənilməsinə imkan vermirdi.
Əhali əkinçilik, maldarlıq, bağçılıq, sənətkarlıq və ticarətlə məşğul olurdu. Urmiya şəhərinin istisna etməklə bütün xanlıqda maldarlıqla əkinçilik əsas yer tuturdu.
urmiya, vilayəti, cənubi, azərbaycan, əyalətinin, inzibati, bölgələrindən, biri, avşar, elinin, əmirləri, səfəvilər, dönəmində, vilayəti, idarə, edirdilər, sonra, müstəqil, xanlıq, qurmuşdular, mündəricat, tarixi, mahalları, hakimləri, mənbə, həmçinin, baxtari. Urmiya vilayeti Cenubi Azerbaycan eyaletinin inzibati bolgelerinden biri Avsar elinin emirleri Sefeviler doneminde bu vilayeti idare edirdiler Sonra musteqil xanliq qurmusdular Mundericat 1 Tarixi 2 Mahallari 3 Hakimleri 4 Menbe 5 Hemcinin baxTarixi RedakteUrmiya xanligi Azerbaycanin nisbeten boyuk feodal dovletlerinden biri olmusdu O simaldan Salmas Xoy xanligi serqden Urmiya golu cenubdan Kurdustan qerbden Turkiye ve Iraqla hemserheddir Xanligin erazisi Urmiya golunun sahillerinin istisna etmekle her terefden boyuk dag silsilelerinden ibaret idi Bu silsilelerden muhumleri Mur i Sehidan Celaleddin Guruh dag Dalamir Qendil Balistan Quscu Boz Kora ve Zenbil adli daglardir Hemin daglarin coxunun uzeri yumsaq qaratorpaqla ortulduyunden demye ekin ucun elverislidir Xanligin torpagi esasen qara qumlu lil torpaqdan ibaretdir Bu torpaq novlerinin her ikisi cox munbit ve ekincilik ucun yararlidir Bununla beraber bir sira rayonlarda ustu yuxularla ortulmus ve ekincilik ucun yararsiz olan yerler de vardir Turkiye serheddindeki daglarin bir sirasinin zirvesi ilin butun fesillerinde qarla ortulmus ve ekincilik ucun yarasiz olan yerler de vardir Xanligin esas caylari Baranduz Seher Urmu Nazli Tatay ve yaxud Tamay Zerine Simine Qedir Gidar adli caylardir Bundan elave Urmiyada bir cox kehrizler cesmeler ve bulaqlar da vardir Urmiyada yaginti basqa vilayetlere nisbeten coxdur Buna gore de Azerbaycanin bol suya ve su menbelerine malik olan yerlerinden biri hesab edilir Urmiya golu sahillerinde vilayetin havasi mulayim basqa yerlerde ise nisbeten soyuqdur Burada hava umumiyyetle sakitdir Siddetli ve zereverici kulekler yoxdur Havanin en isti vaxtlarinda simal ve cenub qerbden serin ve sakit kulekler esir Yerli ehali bu kulekleri xirman kuleyi yayin serin kuleyi yagisli Salmas kuleyi cenub kuleyi vede yeli ve saire adlarla adlandirirlar Vilayetde movcud olan elverisli iqlim bollu su munbit torpaq burada ekinciliyin butun novleri ve maldarligin inkisafi ucun serait yaradirdi Urmiyani Salmas Maku Bezirgan Merend Tebriz Culfa Kurdustan Maraga Sayinqala ve basqa yerlerle baglayan karvan yollari var idi Bundan elave xanliq Urmiya golu vasitesile de basqa mahallarla elaqe saxlamaq imkanina malik idi Urmiya xanliginin muxtelif yerlerinde das komur mermer duz mis demir mineral su ve basqa medenler vardir Bu medenlerin coxundan hele XV yuzilin axirlarindek istifade olunurdu Lakin istehsal vasitelerinin cox asagi seviyyede olmasi xarici basqinlar daxili feodal cekismeleri yeralti servetlerin normal istehsalina ve xalq kutlelerinin ehtiyacinin lazimi qeder odenilmesine imkan vermirdi Ehali ekincilik maldarliq bagciliq senetkarliq ve ticaretle mesgul olurdu Urmiya seherinin istisna etmekle butun xanliqda maldarliqla ekincilik esas yer tuturdu Mahallari RedakteSayinqala mahali Tikab mahali Sulduz mahali Miyandab mahali Qosacay Dol mahali Nazli mahali Beykisli mahali Enzel mahali Qarabag Dest mahali Rovze mahali Usneviyye mahali Usnu Terkever mahali Sumay mahali Beredost mahali Baranduz Berdesur mahaliHakimleri RedakteKelbeli xan Qasim sultan oglu Imanli 1628 1639 Genceli xan Qasim sultan oglu Imanli 1639 1650 Mehemmedqulu xan Imanli 1650 II Genceli xan Qasimli Avsar Tagi xan Rustem xan oglu Pornek Turkman Imamverdi xan Avsar Fezleli xan Imanli Avsar Subhanverdi xan Avsar Xudadad xan Mehemmedxan bey oglu Qasimli Avsar 1702 1721 Mehemmedqasim xan Xudadad xan oglu Qasimli Avsar Yusif pasa Pero xan Avsar Asur xan Babali Avsar Mehemmedkerim xan Qasimli Avsar Menbe RedakteEnver Cingizoglu Behram Memmedli Urmiya xanligi Baki SDU nun nesriyyati 2013 188 seh Hemcinin bax RedakteUrmiya Urmiya sehristani Urmiya xanligiMenbe https az wikipedia org w index php title Urmiya vilayeti amp oldid 4530489, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
