Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Ukraynafobiya (ukr. Українофобія) — Ukraynaya, ukraynalılara qarşı düşmənçilik, qərəzli, şübhəli, düşmən münasibətdir. Bir növ ksenofobiya kimi, o, xüsusilə təhqiredici etnonimlərdən istifadədə, ukraynalılara müəyyən mənfi xüsusiyyətlərin stereotipik aid edilməsində özünü göstərir. Ukraynalılara qarşı düşmənçiliyin ən məşhur formalarından biri aşağılayıcı “Xoxol” ləqəbindən istifadə etməkdir.
Terminin şərhləri
“Azadlıq” radiosunun məlumatına görə, “Ukraynafobiya” ukraynalıları karikatura şəklində təqdim etməyə, yalnız konkret insana xas olan davranış xüsusiyyətlərini bütün xalqa aid etməyə çalışırlar. Onlar Ukrayna xalqını karikatura kimi tərif etmək istəyirlər və iddia edirlər ki, “ukraynalılar heç də belə deyillər: acgöz, satqın, hiyləgər”.
Ukraynada terminin təfsir və anlayışlarının çeşidi
Bəzi ukraynalı müəlliflər “Ukrainofobiya” anlayışını bir növ ksenofobiyadan daha geniş şərh edərək, ona siyasi məna baxımından bütün Ukrayna, Ukrayna dövlətçiliyinə və Ukrayna xalqının öz müqəddəratını təyin etməsinə düşmən münasibət kimi, hətta Ukraynanın və bütövlükdə Ukrayna xalqının mövcudluq hüququnun inkarı görürülər. Onlar hesab edirlər ki, Ukraynafobiya Ukrayna xalqının mədəniyyətinə və tarixinə, Ukrayna dilinə və “Ukrayna milli-mədəni kimliyinin bütün təzahürlərinə”, “Ukrayna etnomədəni məkanına” və Ukraynanın dövlət-milli simvollarına istinad edə bilər. Ukraynalı politoloq Oleksandr Paliy bildirib ki, ukraynafobiya əksər hallarda Ukrayna xalqının sadəcə olaraq “lağalanması” deyil, ona zərər vermək üçün səmimi istək və hətta ukraynalıların ayrıca etnik qrup kimi yaşamaq hüququnu inkar etməkdir.
Ukrayna qanunvericiliyi Ukraynaofobiyanı müəyyən etmir və ukraynafobiya və ya Ukrayna əleyhinə hərəkətlərin və inancların siyahısını tərtib etmir.
Rusiyada ukraynafobiya
2013-2014-cü illərdə Avromeydanfəallarının Kiyev qarşıdurmasında qələbə çalmasından və Viktor Yanukoviçin hakimiyyətdən uzaqlaşdırılmasından sonra Rusiyada ukraynafobiya parlaq dalğası görünməyə başladı. Krım böhranı və Ukraynanın şərqindəki silahlı münaqişə zamanı Rusiyada daha çox ukraynaofobiya öz mövqeyini gücləndirdi. Birinci Kanal, Rossiya 1 və NTV kimi Rusiyanın federal telekanalları Rusiyada Ukraynafobik əhval-ruhiyyənin güclənməsində mühüm rol oynayıb. Məsələn, çarmıxa çəkilmiş uşaq haqqında televiziya reportajı geniş ictimaiyyət tərəfindən təpki alır. 12 iyul 2014-cü ildə Birinci Kanalda "Vremya" proqramının efirində özünü Slovyanskdan olan qaçqın kimi tanıdan və Ukrayna hərbçilərinin şəhərə girərək bütün yerli sakinləri necə topladığını canlı rənglərlə izah edən qadın göstərilir. Hekayə bir gün sonra, 13 iyul 2014-cü il tarixdə İradə Zeynalovanın “Bazar vaxtı” adlı müəllif proqramında yenidən nümayiş etdirilmişdir. Lakin oğlanın çarmıxa çəkilməsini təsdiq edən heç bir sənədli fakt aşkar edilməmişdir. Həmçinin, Slavyansk sakinləri arasında Ukrayna ordusunun belə vəhşiliklərinin bir nəfər də olsun şahidi yox idi. Bundan əlavə, Slavyanskda xəbərə görə, oğlanın edam edildiyi Lenin meydanı yoxdur.
Kanadada ukraynafobiya
Birinci Dünya müharibəsi illərində Britaniya İmperiyası Avstriya-Macarıstan ilə müharibəyə girərkən, Kanadanın Britaniya hökmranlığında 100 minə yaxın mühacir Qalisiyadan olan etnik ukraynalılar vətəndaş hüquqlarından, o cümlədən səsvermə hüququndan məhrum edildilər. Qalisiya Avstriya-Macarıstan İmperiyasının tərkibinə daxil idi. Vəziyyətin ironiyası onda idi ki, bir vaxtlar bu insanları mühacirətə sövq edən Avstriya-Macarıstanın Qalisiyanı işğal etməsi idi, lakin Kanada hakimiyyəti güclü anti-Ukrayna əhval-ruhiyyəsi səbəbindən ingilislərin vədlərini nəzərə almadı. Bir neçə min siyasi fəal (həmçinin işsiz) etnik ukraynalı hətta müharibə dövründə konsentrasiya düşərgələrində də saxlanılmışdı.
Polşada ukraynafobiya
Polşada ukraynaofobiyanın mənşəyi Birliyin mövcud olduğu və Ukrayna xalqının öz müstəqilliyi uğrunda mübarizəsi dövrünə gedib çıxır. Ukraynafobik meyillərin güclənməsi XX əsrin birinci yarısında, o cümlədən 1917-1923-cü illər vətəndaş müharibəsi zamanı, 1930-cu illərdə, İkinci Dünya müharibəsi zamanı geniş vüsət alır. Onlar Polşa ərazisində repressiyaya məruz qalır, ukrayna dili, pravoslav inancı və s. sıxışdırılırdı.
İstinadlar
- Новое в русской лексике: словарные материалы. — Русский язык, 1989. — , .
- Ігор Лосєв. Агресивне несприйняття української нації УНІАН 24.03.2001
- Хохол // Толковый словарь русского языка / Под ред. Д. Н. Ушакова. — М.: Государственное издательство иностранных и национальных словарей, 1940. — Т. 4.
- Українофобія є небезпечним явищем — науковці Arxivləşdirilib 2012-05-27 at the Wayback Machine Радіо Свобода, 03 червня 2012
- Українофобія є небезпечним явищем — науковці Arxivləşdirilib 2017-10-23 at the Wayback Machine Радіо Свобода 23.03.2012
- Оксана Климончук. Что такое украинофобия и как её распознать УНІАН 24.03.2001
- Що таке українофобія і як її розпізнати Arxivləşdirilib 2019-04-22 at the Wayback Machine УНІАН 24.03.2011
- Александр Музычко. Зло рядом и внутри Arxivləşdirilib 2013-05-11 at the Wayback Machine. // «День». Ежедневная всеукраинская газета. 4 апреля, 2013
- Українофобія як явище та політтехнологія: Збірник статей / НАН України. ІУАД ім. М. С. Грушевського. Львівське відділення; Філологічний факультет ЛНУ імені Івана Франка; Упоряд.: Гарасим Я., Гречило А., Пилипчук С., Сова А., Халак Н. — Львів, 2014. — Вип. 1. — 140 с.
- Олександр Палій. ЩИРЕ БАЖАННЯ УКРАЇНСЬКІЙ НАЦІЇ ЗЛА [УНИАН] 24.03.2001
- "Россия против Майдана". Белорусский партизан (rus). 07.04.2014. 2014-06-09 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-10.
- "«Так называемые демонстранты»". Lenta.ru (rus). 21.02.2014. 2014-02-22 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-12.
- Петровская, И. "«Майдан захлебывается». В эфире российского ТВ". Новая Газета (rus). 13.12.2013. 2013-12-16 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2020-12-12.
- "Шедевр телеканала «Россия»: Дмитрий Киселев — про Майдан". 2016-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2016-03-10.
- "События на Украине и жидовская хуцпа — Сила дьявола — во лжи, сила Бога — в правде!". 2016-12-14 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Матвей Ганапольский: Трусость «Первого канала», ничтожность российского ТВ и оголтелая ложь об Украине | Собеседник.ру". 2014-03-06 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Российский государственный телеканал поймали на лжи о Евромайдане — Korrespondent.net". 2016-03-04 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Россия 24 и НТВ: ложь в эфире | Уральская Неделя. Новости в Уральске, Казахстане и мире. Фото и видео репортажи с места событий. Комментарии пользователей". 2016-03-10 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Жители Славянска — о том, был ли распятый мальчик Первого канала на самом деле (w/eng subs)". 2016-03-20 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Кровавый навет в эфире «Первого канала»: извинится ли Константин Эрнст перед зрителями". 2016-03-24 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2022-05-22.
- "Eastern European Canadians" (ingilis). Minority Rights Group International. 2010-04-30 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2010-04-15.
- Субтельний, Орест. Україна: Історія: учебное пособие / О. Субтельний. — 3-тє вид.,перероб.і доп. — Київ : Либідь, 1993. — 720 с. ; 20 см. — Arxivləşdirilib 2011-07-04 at the Wayback Machine
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Ukraynafobiya ukr Ukrayinofobiya Ukraynaya ukraynalilara qarsi dusmencilik qerezli subheli dusmen munasibetdir Bir nov ksenofobiya kimi o xususile tehqiredici etnonimlerden istifadede ukraynalilara mueyyen menfi xususiyyetlerin stereotipik aid edilmesinde ozunu gosterir Ukraynalilara qarsi dusmenciliyin en meshur formalarindan biri asagilayici Xoxol leqebinden istifade etmekdir Ukraynafobiyanin simvollarindan biri Terminin serhleri Azadliq radiosunun melumatina gore Ukraynafobiya ukraynalilari karikatura seklinde teqdim etmeye yalniz konkret insana xas olan davranis xususiyyetlerini butun xalqa aid etmeye calisirlar Onlar Ukrayna xalqini karikatura kimi terif etmek isteyirler ve iddia edirler ki ukraynalilar hec de bele deyiller acgoz satqin hiyleger Ukraynada terminin tefsir ve anlayislarinin cesidiBezi ukraynali muellifler Ukrainofobiya anlayisini bir nov ksenofobiyadan daha genis serh ederek ona siyasi mena baximindan butun Ukrayna Ukrayna dovletciliyine ve Ukrayna xalqinin oz muqedderatini teyin etmesine dusmen munasibet kimi hetta Ukraynanin ve butovlukde Ukrayna xalqinin movcudluq huququnun inkari goruruler Onlar hesab edirler ki Ukraynafobiya Ukrayna xalqinin medeniyyetine ve tarixine Ukrayna diline ve Ukrayna milli medeni kimliyinin butun tezahurlerine Ukrayna etnomedeni mekanina ve Ukraynanin dovlet milli simvollarina istinad ede biler Ukraynali politoloq Oleksandr Paliy bildirib ki ukraynafobiya ekser hallarda Ukrayna xalqinin sadece olaraq lagalanmasi deyil ona zerer vermek ucun semimi istek ve hetta ukraynalilarin ayrica etnik qrup kimi yasamaq huququnu inkar etmekdir Ukrayna qanunvericiliyi Ukraynaofobiyani mueyyen etmir ve ukraynafobiya ve ya Ukrayna eleyhine hereketlerin ve inanclarin siyahisini tertib etmir Rusiyada ukraynafobiya2013 2014 cu illerde Avromeydanfeallarinin Kiyev qarsidurmasinda qelebe calmasindan ve Viktor Yanukovicin hakimiyyetden uzaqlasdirilmasindan sonra Rusiyada ukraynafobiya parlaq dalgasi gorunmeye basladi Krim bohrani ve Ukraynanin serqindeki silahli munaqise zamani Rusiyada daha cox ukraynaofobiya oz movqeyini guclendirdi Birinci Kanal Rossiya 1 ve NTV kimi Rusiyanin federal telekanallari Rusiyada Ukraynafobik ehval ruhiyyenin guclenmesinde muhum rol oynayib Meselen carmixa cekilmis usaq haqqinda televiziya reportaji genis ictimaiyyet terefinden tepki alir 12 iyul 2014 cu ilde Birinci Kanalda Vremya proqraminin efirinde ozunu Slovyanskdan olan qacqin kimi tanidan ve Ukrayna herbcilerinin sehere girerek butun yerli sakinleri nece topladigini canli renglerle izah eden qadin gosterilir Hekaye bir gun sonra 13 iyul 2014 cu il tarixde Irade Zeynalovanin Bazar vaxti adli muellif proqraminda yeniden numayis etdirilmisdir Lakin oglanin carmixa cekilmesini tesdiq eden hec bir senedli fakt askar edilmemisdir Hemcinin Slavyansk sakinleri arasinda Ukrayna ordusunun bele vehsiliklerinin bir nefer de olsun sahidi yox idi Bundan elave Slavyanskda xebere gore oglanin edam edildiyi Lenin meydani yoxdur Kanadada ukraynafobiyaBirinci Dunya muharibesi illerinde Britaniya Imperiyasi Avstriya Macaristan ile muharibeye girerken Kanadanin Britaniya hokmranliginda 100 mine yaxin muhacir Qalisiyadan olan etnik ukraynalilar vetendas huquqlarindan o cumleden sesverme huququndan mehrum edildiler Qalisiya Avstriya Macaristan Imperiyasinin terkibine daxil idi Veziyyetin ironiyasi onda idi ki bir vaxtlar bu insanlari muhacirete sovq eden Avstriya Macaristanin Qalisiyani isgal etmesi idi lakin Kanada hakimiyyeti guclu anti Ukrayna ehval ruhiyyesi sebebinden ingilislerin vedlerini nezere almadi Bir nece min siyasi feal hemcinin issiz etnik ukraynali hetta muharibe dovrunde konsentrasiya dusergelerinde de saxlanilmisdi Polsada ukraynafobiyaUkrayna usyanci ordusu terefinden oldurulen Polsa esgerlerinin mezari uzerinde Ag Qartal Ukrayna gerbini simvolize eden ucdisi tapdalayir Polsada ukraynaofobiyanin menseyi Birliyin movcud oldugu ve Ukrayna xalqinin oz musteqilliyi ugrunda mubarizesi dovrune gedib cixir Ukraynafobik meyillerin guclenmesi XX esrin birinci yarisinda o cumleden 1917 1923 cu iller vetendas muharibesi zamani 1930 cu illerde Ikinci Dunya muharibesi zamani genis vuset alir Onlar Polsa erazisinde repressiyaya meruz qalir ukrayna dili pravoslav inanci ve s sixisdirilirdi IstinadlarNovoe v russkoj leksike slovarnye materialy Russkij yazyk 1989 ISBN 5860070969 ISBN 978 5 86007 096 7 Igor Losyev Agresivne nesprijnyattya ukrayinskoyi naciyi UNIAN 24 03 2001 Hohol Tolkovyj slovar russkogo yazyka Pod red D N Ushakova M Gosudarstvennoe izdatelstvo inostrannyh i nacionalnyh slovarej 1940 T 4 Ukrayinofobiya ye nebezpechnim yavishem naukovci Arxivlesdirilib 2012 05 27 at the Wayback Machine Radio Svoboda 03 chervnya 2012 Ukrayinofobiya ye nebezpechnim yavishem naukovci Arxivlesdirilib 2017 10 23 at the Wayback Machine Radio Svoboda 23 03 2012 Oksana Klimonchuk Chto takoe ukrainofobiya i kak eyo raspoznat UNIAN 24 03 2001 Sho take ukrayinofobiya i yak yiyi rozpiznati Arxivlesdirilib 2019 04 22 at the Wayback Machine UNIAN 24 03 2011 Aleksandr Muzychko Zlo ryadom i vnutri Arxivlesdirilib 2013 05 11 at the Wayback Machine Den Ezhednevnaya vseukrainskaya gazeta 4 aprelya 2013 Ukrayinofobiya yak yavishe ta polittehnologiya Zbirnik statej NAN Ukrayini IUAD im M S Grushevskogo Lvivske viddilennya Filologichnij fakultet LNU imeni Ivana Franka Uporyad Garasim Ya Grechilo A Pilipchuk S Sova A Halak N Lviv 2014 Vip 1 140 s ISBN 978 966 02 7241 5 Oleksandr Palij ShIRE BAZhANNYa UKRAYiNSKIJ NACIYi ZLA UNIAN 24 03 2001 Rossiya protiv Majdana Belorusskij partizan rus 07 04 2014 2014 06 09 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 10 Tak nazyvaemye demonstranty Lenta ru rus 21 02 2014 2014 02 22 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 12 Petrovskaya I Majdan zahlebyvaetsya V efire rossijskogo TV Novaya Gazeta rus 13 12 2013 2013 12 16 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2020 12 12 Shedevr telekanala Rossiya Dmitrij Kiselev pro Majdan 2016 03 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2016 03 10 Sobytiya na Ukraine i zhidovskaya hucpa Sila dyavola vo lzhi sila Boga v pravde 2016 12 14 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Matvej Ganapolskij Trusost Pervogo kanala nichtozhnost rossijskogo TV i ogoltelaya lozh ob Ukraine Sobesednik ru 2014 03 06 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Rossijskij gosudarstvennyj telekanal pojmali na lzhi o Evromajdane Korrespondent net 2016 03 04 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Rossiya 24 i NTV lozh v efire Uralskaya Nedelya Novosti v Uralske Kazahstane i mire Foto i video reportazhi s mesta sobytij Kommentarii polzovatelej 2016 03 10 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Zhiteli Slavyanska o tom byl li raspyatyj malchik Pervogo kanala na samom dele w eng subs 2016 03 20 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Krovavyj navet v efire Pervogo kanala izvinitsya li Konstantin Ernst pered zritelyami 2016 03 24 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2022 05 22 Eastern European Canadians ingilis Minority Rights Group International 2010 04 30 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2010 04 15 Subtelnij Orest Ukrayina Istoriya uchebnoe posobie O Subtelnij 3 tye vid pererob i dop Kiyiv Libid 1993 720 s 20 sm Arxivlesdirilib 2011 07 04 at the Wayback Machine ISBN 5 325 00451 4