Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Təzəkənd bazilikası – Ağcabədi rayonunun Təzəkənd kəndi ərazisində yerləşən VI əsrə aid alban kilsəsinin xarabalıqlarıdır.
| Təzəkənd bazilikası | |
|---|---|
| Ölkə |  Azərbaycan |
| Şəhər | Ağcabədi |
| Yerləşir | Təzəkənd |
| Aidiyyatı | Alban Həvari Kilsəsi |
| Tikilmə tarixi | V-VI əsrlər |
| İstinad nöm. | 739 |
| Kateqoriya | Arxeoloji abidə |
| Əhəmiyyəti | Ölkə əhəmiyyətli |
| | |
Tarixi
Mxitar Qoşnın "Alban salnaməsi"ndə Alban katalikosu Lazar haqqında yazarkən göstərir ki, "o, Baqməcdə (Bərdə və Beyləqan arasında yer) Hazarapatı (kəndini) və Müqəddəs Pantaleon kilsəsini tikdirmişdir. O, bunları Allah-təaladan ona vəhy gələndən sonra bina etmişdir." Təzəkənd bazilikasının həmin Pantaleon kilsəsinin olduğu fikri var.
Memarlıq xüsusiyyətləri
Bina, plan baxımından iki cüt sütunla bölünmüş üçnefli bazilikadır. Bina yaxşı yonulmuş daş və kərpicdən inşa edilmişdir. Abidənin uzunluğu 16,5 metr, eni isə 9,2 metrdir. Binanın şərq tərəfində səcdəgah absidaları və yanlarda keşiş cübbələrinin saxlandığı yer vardır. Orta nefin eni 5 metr, yan neflərin eni isə 2,1 metrdir. Əgər səcdəgah absidası orta nefin sonluğu idisə, düzbucaqlı formalara malik olan keşiş cübbələrinin saxlandığı yerlə yandakı neflər başa çatırdı.
Bazilikanın döşəməsi bişmiş kərpicdən hazırlanmışdır. Qapı oyuğu qərb tərəfdə yerləşirdi. Səcdəgah absidası nalşəkilli formaya malik idi. Bir-birindən 2 metrlik məsafədə yerləşən sütunlar da çaydaşından tikilmişdir.
Bazilikanın səcdəgahının qarşı hissəsinin təmizlənməsi zamanı aydın olmuşdur ki, səcdəgah hissəsi neflərin döşəməsindən 45 santimetr ucada yerləşir. Bazilika ərazisində tapılmış saxsı materiallarına əsasən bu abidəni V–VI əsrə aid edirlər.Amaras monastırındakı bazilikadan fərqli olaraq Təzəkənd bazilikasının apsidası düzbucaqlı içinə daxil edilməmişdir.
Tədqiqi
Məbədin qalıqları 1963-cü ildə aşkara çıxarılmışdır.
İstinadlar
- Мамедова, 2004. səh. 59
- Azərbaycan Tarixi (yeddi cilddə) (II cild). Bakı: AMEA Tarix İnstitutu. 2007.
- Геюшев, Рашид. Христианство в Кавказской Албании: по данным археологии и письменных источников. Элм. 1984. 87.
- Геюшев, Рашид. Христианство в Кавказской Албании: по данным археологии и письменных источников. Элм. 1984. 89.
- Геюшев, Рашид. Христианство в Кавказской Албании: по данным археологии и письменных источников. Элм. 1984. 86.
Ədəbiyyat
- Мамедова, Гюльчохра, Зодчество Кавказской Албании, Баку: Чашыоглу, 2004
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tezekend bazilikasi Agcabedi rayonunun Tezekend kendi erazisinde yerlesen VI esre aid alban kilsesinin xarabaliqlaridir Tezekend bazilikasiOlke AzerbaycanSeher AgcabediYerlesir TezekendAidiyyati Alban Hevari KilsesiTikilme tarixi V VI esrlerAzerbaycandaki tarixi abidelerin milli qeydiyyatiIstinad nom 739KateqoriyaArxeoloji abideEhemiyyetiOlke ehemiyyetliTezekend bazilikasiTarixiMxitar Qosnin Alban salnamesi nde Alban katalikosu Lazar haqqinda yazarken gosterir ki o Baqmecde Berde ve Beyleqan arasinda yer Hazarapati kendini ve Muqeddes Pantaleon kilsesini tikdirmisdir O bunlari Allah tealadan ona vehy gelenden sonra bina etmisdir Tezekend bazilikasinin hemin Pantaleon kilsesinin oldugu fikri var Memarliq xususiyyetleriBina plan baximindan iki cut sutunla bolunmus ucnefli bazilikadir Bina yaxsi yonulmus das ve kerpicden insa edilmisdir Abidenin uzunlugu 16 5 metr eni ise 9 2 metrdir Binanin serq terefinde secdegah absidalari ve yanlarda kesis cubbelerinin saxlandigi yer vardir Orta nefin eni 5 metr yan neflerin eni ise 2 1 metrdir Eger secdegah absidasi orta nefin sonlugu idise duzbucaqli formalara malik olan kesis cubbelerinin saxlandigi yerle yandaki nefler basa catirdi Bazilikanin dosemesi bismis kerpicden hazirlanmisdir Qapi oyugu qerb terefde yerlesirdi Secdegah absidasi nalsekilli formaya malik idi Bir birinden 2 metrlik mesafede yerlesen sutunlar da caydasindan tikilmisdir Bazilikanin secdegahinin qarsi hissesinin temizlenmesi zamani aydin olmusdur ki secdegah hissesi neflerin dosemesinden 45 santimetr ucada yerlesir Bazilika erazisinde tapilmis saxsi materiallarina esasen bu abideni V VI esre aid edirler Amaras monastirindaki bazilikadan ferqli olaraq Tezekend bazilikasinin apsidasi duzbucaqli icine daxil edilmemisdir TedqiqiMebedin qaliqlari 1963 cu ilde askara cixarilmisdir IstinadlarMamedova 2004 seh 59 Azerbaycan Tarixi yeddi cildde II cild Baki AMEA Tarix Institutu 2007 Geyushev Rashid Hristianstvo v Kavkazskoj Albanii po dannym arheologii i pismennyh istochnikov Elm 1984 87 Geyushev Rashid Hristianstvo v Kavkazskoj Albanii po dannym arheologii i pismennyh istochnikov Elm 1984 89 Geyushev Rashid Hristianstvo v Kavkazskoj Albanii po dannym arheologii i pismennyh istochnikov Elm 1984 86 EdebiyyatMamedova Gyulchohra Zodchestvo Kavkazskoj Albanii Baku Chashyoglu 2004