Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
| Tülpan ağacı | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| XƏTA: parent və rang parametrlərini doldurmaq lazımdır. ???: Tülpan ağacı | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Təbii yayılması:
Təbii halda Şimali Amerikada yayılmışdır.
Botaniki təsviri:
Hündürlüyü 20-30 m, eni 20-24 m, gövdəsinin diametri 50 sm olan, şaxələnmiş, yumru çətirli ağacdır. Yarpaqların uzunluğu 8-22 sm, eni 6-25 sm-dir. Yarpaqların üstü parlaq yaşıl, payızda isə sarımtıl rəng alır. Tumurcuqları iri, küt, 2 qabıqlıdır. Çiçəkləri ikicinsli, görünüşünə görə tülpanın çiçəklərinə bənzəyir, tək, diametri 3-10 sm, yaşılımtıl-sarıdır. Çiçək yanlığının 9 xırda yarpağı vardır, onlardan üçü üstdə, yumurtavari-neştərvari, yaşılımtıl-ağ, tez tökülən kasayarpaqlı və altı enli-yumurtavari, açıq yaşıl, içəridə ləçəkləri yerləşir. Çiçəkləri zəif xiyar ətirlidir. Erkəkcikləri və dişicikləri sünbülün ətrafında spiral şəklində yerləşir; erkəkcikləri tökülür, dişicikləri isə qanadcıq formasında olur. Çiçəkləməsi iqlim şəraitindən asılı olaraq apreldən iyuna qədər davam edir. Meyvəsi qozatəhər çıxıntıdan ibarətdir. Bu çıxıntı uzunluğu 4-9 sm olan, dörd hissəli toxumlu, bir və ya iki qanadcıqdan ibarətdir. Bitki 100-200 il yaşayır.
Ekologiyası:
İşıq və istisevəndir, kölgələnməyə dözür, hər hansı torpaqda bitir, quraqlığa, küləyə və soyuğa davamlıdır, çox nəmişliyi sevmir.
Azərbaycanda yayılması:
Zaqatala, Gəncə, Bərdə və Xaçmazda təsadüf edilir.
İstifadəsi:
Çətiri, yarpaqları, çiçəkləri, gövdəsi və meyvələri bitkiyə çox dekorativ görünüş verir. Yaşıllıqlarda istifadə üçün çox yararlıdır. Hətta çiçəkləmədikdə belə qeyri-adi gözəl yarpaqları ilə seçilir.
Ədəbiyyat
- Tofiq Məmmədov, Elman İsgəndər, Tariyel Talıbov. Azərbaycanın nadir ağac və kol bitkiləri. Bakı: Elm, 2014, 380 səh.
- Linnaeus C. Species Plantarum (lat.): Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas. 1753. C. 1. S. 535.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tulpan agaciElmi tesnifatXETA parent ve rang parametrlerini doldurmaq lazimdir Tulpan agaciBeynelxalq elmi adiLiriodendron tulipifera L 1753Sekil axtarisiITIS 18086NCBI 3415EOL 1155834Tebii yayilmasi Tebii halda Simali Amerikada yayilmisdir Botaniki tesviri Hundurluyu 20 30 m eni 20 24 m govdesinin diametri 50 sm olan saxelenmis yumru cetirli agacdir Yarpaqlarin uzunlugu 8 22 sm eni 6 25 sm dir Yarpaqlarin ustu parlaq yasil payizda ise sarimtil reng alir Tumurcuqlari iri kut 2 qabiqlidir Cicekleri ikicinsli gorunusune gore tulpanin ciceklerine benzeyir tek diametri 3 10 sm yasilimtil saridir Cicek yanliginin 9 xirda yarpagi vardir onlardan ucu ustde yumurtavari nestervari yasilimtil ag tez tokulen kasayarpaqli ve alti enli yumurtavari aciq yasil iceride lecekleri yerlesir Cicekleri zeif xiyar etirlidir Erkekcikleri ve disicikleri sunbulun etrafinda spiral seklinde yerlesir erkekcikleri tokulur disicikleri ise qanadciq formasinda olur Ciceklemesi iqlim seraitinden asili olaraq aprelden iyuna qeder davam edir Meyvesi qozateher cixintidan ibaretdir Bu cixinti uzunlugu 4 9 sm olan dord hisseli toxumlu bir ve ya iki qanadciqdan ibaretdir Bitki 100 200 il yasayir Ekologiyasi Isiq ve istisevendir kolgelenmeye dozur her hansi torpaqda bitir quraqliga kuleye ve soyuga davamlidir cox nemisliyi sevmir Azerbaycanda yayilmasi Zaqatala Gence Berde ve Xacmazda tesaduf edilir Istifadesi Cetiri yarpaqlari cicekleri govdesi ve meyveleri bitkiye cox dekorativ gorunus verir Yasilliqlarda istifade ucun cox yararlidir Hetta ciceklemedikde bele qeyri adi gozel yarpaqlari ile secilir EdebiyyatTofiq Memmedov Elman Isgender Tariyel Talibov Azerbaycanin nadir agac ve kol bitkileri Baki Elm 2014 380 seh Linnaeus C Species Plantarum lat Exhibentes plantas rite cognitas ad genera relatas 1753 C 1 S 535