fbpx
Wikipedia

Tuymaada

Tuymaada (Tuymada saxa Туймаада) — dərə Lena çayının orta axarlarında, sağ sahilində bölgəsində qərarlaşır. Dərədə Yakutiyanın paytaxtı olan Yakutsk şəhəri və onun ətrafında yerləşən Jatay, Xatassı, Tabaqa, Kanqalassı, Tulaqino, Kildyamçı, Slrdax və digər yaşayış məntəqəsi yerləşir.

Coğrafiyası

Tuymaada Lena çayı hövzəsində əhalisinin sayı baxımından üç əsas dərədən biridir (Erkeeni və Ensieli). Vadinin sahəsi 700 km² təşkil edir. Vadidə ümumilikdə 276,2 min nəfər yaşayır (2008). Bu isə bütün Yakutiya əhalisinin ¼ hissəsini təşkil edir. Vadinin ətraf ərazilərə nisbətdə 100 metr dərinlikdə yerləşir. Dərənin uzunluğu 64 km, eni 5–9 km arasında dəyişir.

Dərə boyunca çoxlu sayda göllər vardır. Göllərin çoxluğu ərazinin daimi qrunt buzlağı zonasında yerləşməsi ilə əlaqədardır. Üstəlik zəif buxarlanma və çayların daşması ilə yaranır. Tuymaadanın qərbində Çokur Muran dağı yerləşir.

İqlimi kəskin kontinentaldır. Yanvar ayının orta temperaturu −39,6 °С, iyul ayının isə +19,0 °С təşkil edir. Orta illik yağıntının miqdarı 240 mm-dir. Yakutiya ərazisində Erkerni, Ensieli, Nyoryoktaya, İlinener, Suntaar, Nyorba xoçoto kimi vadilər vardır.

Tarixi

Əsatirlərə görə bu vadiyə yakutların əcdadları Omoqoy Bay və Elley Bootur məskən salmışlar.

Vadinin məskulaşılması hələ paleolit dövrünə təsadüf edir. Arxeoloji qazıntılar zamanı kiçik bir ərazidə çoxlu sayda tapıntılar aşkarlanır. Neolit, Tunc və Dəmir dövrünənin hərəsinə aid 70 eksponat aşkarlanmışdır.

Şəkillər

İstinadlar

  1. «Илин» № 3-4 2003 г. В. М. Дьяконов. На великой Туймааде, меж священных гор…
  2. ərazinin koordinatları
  3. ərazinin koordinatları
  4. контур объекта в Викимапии

Mənbə

  • Tuymaada vadisi

tuymaada, tuymada, saxa, Туймаада, dərə, lena, çayının, orta, axarlarında, sağ, sahilində, bölgəsində, qərarlaşır, dərədə, yakutiyanın, paytaxtı, olan, yakutsk, şəhəri, onun, ətrafında, yerləşən, jatay, xatassı, tabaqa, kanqalassı, tulaqino, kildyamçı, slrdax,. Tuymaada Tuymada saxa Tujmaada dere Lena cayinin orta axarlarinda sag sahilinde bolgesinde qerarlasir Derede Yakutiyanin paytaxti olan Yakutsk seheri ve onun etrafinda yerlesen Jatay Xatassi Tabaqa Kanqalassi Tulaqino Kildyamci Slrdax ve diger yasayis menteqesi yerlesir Mundericat 1 Cografiyasi 2 Tarixi 3 Sekiller 4 Istinadlar 5 MenbeCografiyasi RedakteTuymaada Lena cayi hovzesinde ehalisinin sayi baximindan uc esas dereden biridir Erkeeni ve Ensieli Vadinin sahesi 700 km teskil edir Vadide umumilikde 276 2 min nefer yasayir 2008 Bu ise butun Yakutiya ehalisinin hissesini teskil edir Vadinin etraf erazilere nisbetde 100 metr derinlikde yerlesir Derenin uzunlugu 64 km eni 5 9 km arasinda deyisir Dere boyunca coxlu sayda goller vardir Gollerin coxlugu erazinin daimi qrunt buzlagi zonasinda yerlesmesi ile elaqedardir Ustelik zeif buxarlanma ve caylarin dasmasi ile yaranir Tuymaadanin qerbinde Cokur Muran dagi yerlesir Iqlimi keskin kontinentaldir Yanvar ayinin orta temperaturu 39 6 S iyul ayinin ise 19 0 S teskil edir Orta illik yagintinin miqdari 240 mm dir Yakutiya erazisinde Erkerni Ensieli Nyoryoktaya Ilinener Suntaar Nyorba xocoto kimi vadiler vardir Tarixi RedakteEsatirlere gore bu vadiye yakutlarin ecdadlari Omoqoy Bay ve Elley Bootur mesken salmislar Vadinin meskulasilmasi hele paleolit dovrune tesaduf edir Arxeoloji qazintilar zamani kicik bir erazide coxlu sayda tapintilar askarlanir Neolit Tunc ve Demir dovrunenin heresine aid 70 eksponat askarlanmisdir 1 Sekiller Redakte Vadiye acilan menzere 2 Vadiye acilan menzere 3 4 Vadiye acilan menzereIstinadlar Redakte Ilin 3 4 2003 g V M Dyakonov Na velikoj Tujmaade mezh svyashennyh gor erazinin koordinatlari erazinin koordinatlari kontur obekta v VikimapiiMenbe RedakteTuymaada vadisiMenbe https az wikipedia org w index php title Tuymaada amp oldid 4532565, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.