Terek deltası 4 000 — 6 000 km² ərazini əhatə edən massivdən ibarətdir (bu isə Kuban deltası ilə eyni sahədir). Bu sahənin 500 km² irriqasiya bölgəsidir. Böyük əhəmiyyətə malikdir. Delta Karqalin stanisasından başlayır. Deltada kəskin eniş 56 metrdir. Bölgənin böyük hissəsini göllər, tuqay meşələri və şoranlıqlar təşkil edir.
Deltanın hidroqrafiyası
Terek deltasında yüksək inkişaf dinamizmi müşahidə edilir. Orta Asiya çaylarına xas xüsusiyyətlərindən dağlardan aşağı axarlara doğru çoxlu lil gətirir. Çayın gətirdiyi lil sayəsində Xəzər dənizi sahillərində geniş bir ərazini əhatə etməsinə baxmayaraq hazırda qapalı hövzəyə çevrilmək üzrədir. Deltada mövcud olan qollar: Prorva, Orta, Talovka və Yeni Terek. Əvvəllər hər 60 ildən bir çay öz mənsəbində yerləşən axarını dəyişirdi. XVII əsrdə onun əsas axarı Sulu Çubult çayı idi. XVIII əsrin əvvəllərində çay Köhnə Terekə yönəlir. Elə həmin əsrin sonlarında bu qola paralel yeni qol peyda olur. Yeni qol Yeni Terek və ya Kordonka adlanır. 1812-ci ildə baş vermiş daşqın zamanı Borozdin, 1914-cü ildə isə Karqalin dəhlizi peyda olmuşdur. Sovet dönəmində müəyyən irriqasiya işləri görülmüşdür.
İqlimi
Delta özünün yumşaq iqlimi ilə seçilir. İl faktiki olaraq iki mövsümə bölünür:İsti (martdan oktyabra qədər) və soyuq (noyabrdan fevrala qədər). Ysyı isti və quru, qışı isə yumşaqdır. Orta aylıq temperatur ancaq yanvar-fevral ayları stabilləşir. Orta illik temperatur +12°C təşkil edir. Ən isti aylar iyul və avqustdur. Bu ayların orta temperaturu 24°, maksimal temperaturu isə 34 - 40°C-dir. Deltada orta illik yağıntının miqdarı 350 mm təşkil edir. İsti aylarda yağıntının 200 mm, soyuq ayları isə 100 mm yağıntı düşür. Qar örtüyü maksimum 30 gün qalır. Qar örtüyünün qalınlığı 5 sm olur. Minimal temperatur −20°C-dən aşağı düşmür. Buz örtüyü hər il müşahidə edilmir və 70 günü keçmir.
Ekokultur xüsusiyyətləri
Təbii xüsusiyyətləri ilə yanaşı ekokultur inkişaf etmişdir. Deltanın düzən reylefinə rus işğalından sonra koloniyalaşdırılmışdır. Bura çixlu rus əhalisi köçürülmüşdür. Gəlmə əhalinin əsas məşğuliyyətu hərbi iş və balıqçılıq (kənd təsərrüfatı) ilə məşğul olurdular. Bura həmdə Cənubi Qafqazdan erməni və gürçülər köç etmişlər. XX əsrin ikinci yarısından sonra bura Dağıstanın müxtəlif xalqları tərəfindən məskunlaşılmışdır. Hazırda region Dağıstanın etnik baxımdan ən qarışıq regionlarından biridir.
İstinadlar
Terek deltası
Terek deltası
Аграханский залив и дельта реки Терек (Северный Аграхан) / Том 6 / Водно-болотные угодия России
Mart 12, 2022
terek, deltası, adın, digər, istifadə, formaları, üçün, terek, ərazini, əhatə, edən, massivdən, ibarətdir, isə, kuban, deltası, ilə, eyni, sahədir, sahənin, irriqasiya, bölgəsidir, böyük, əhəmiyyətə, malikdir, delta, karqalin, stanisasından, başlayır, deltada,. Bu adin diger istifade formalari ucun bax Terek Terek deltasi 4 000 6 000 km 1 erazini ehate eden massivden ibaretdir bu ise Kuban deltasi ile eyni sahedir Bu sahenin 500 km irriqasiya bolgesidir 2 Boyuk ehemiyyete malikdir Delta Karqalin stanisasindan baslayir Deltada keskin enis 56 metrdir Bolgenin boyuk hissesini goller tuqay meseleri ve soranliqlar teskil edir Mundericat 1 Deltanin hidroqrafiyasi 2 Iqlimi 3 Ekokultur xususiyyetleri 4 IstinadlarDeltanin hidroqrafiyasi RedakteTerek deltasinda yuksek inkisaf dinamizmi musahide edilir Orta Asiya caylarina xas xususiyyetlerinden daglardan asagi axarlara dogru coxlu lil getirir Cayin getirdiyi lil sayesinde Xezer denizi sahillerinde genis bir erazini ehate etmesine baxmayaraq hazirda qapali hovzeye cevrilmek uzredir Deltada movcud olan qollar Prorva Orta Talovka ve Yeni Terek Evveller her 60 ilden bir cay oz mensebinde yerlesen axarini deyisirdi XVII esrde onun esas axari Sulu Cubult cayi idi XVIII esrin evvellerinde cay Kohne Tereke yonelir Ele hemin esrin sonlarinda bu qola paralel yeni qol peyda olur Yeni qol Yeni Terek ve ya Kordonka adlanir 1812 ci ilde bas vermis dasqin zamani Borozdin 1914 cu ilde ise Karqalin dehlizi peyda olmusdur Sovet doneminde mueyyen irriqasiya isleri gorulmusdur Iqlimi RedakteDelta ozunun yumsaq iqlimi ile secilir Il faktiki olaraq iki movsume bolunur Isti martdan oktyabra qeder ve soyuq noyabrdan fevrala qeder Ysyi isti ve quru qisi ise yumsaqdir Orta ayliq temperatur ancaq yanvar fevral aylari stabillesir Orta illik temperatur 12 C teskil edir En isti aylar iyul ve avqustdur Bu aylarin orta temperaturu 24 maksimal temperaturu ise 34 40 C dir Deltada orta illik yagintinin miqdari 350 mm teskil edir Isti aylarda yagintinin 200 mm soyuq aylari ise 100 mm yaginti dusur Qar ortuyu maksimum 30 gun qalir Qar ortuyunun qalinligi 5 sm olur Minimal temperatur 20 C den asagi dusmur 3 Buz ortuyu her il musahide edilmir ve 70 gunu kecmir Ekokultur xususiyyetleri RedakteTebii xususiyyetleri ile yanasi ekokultur inkisaf etmisdir Deltanin duzen reylefine rus isgalindan sonra koloniyalasdirilmisdir Bura cixlu rus ehalisi kocurulmusdur Gelme ehalinin esas mesguliyyetu herbi is ve baliqciliq kend teserrufati ile mesgul olurdular Bura hemde Cenubi Qafqazdan ermeni ve gurculer koc etmisler XX esrin ikinci yarisindan sonra bura Dagistanin muxtelif xalqlari terefinden meskunlasilmisdir Hazirda region Dagistanin etnik baximdan en qarisiq regionlarindan biridir Istinadlar Redakte Terek deltasi Terek deltasi Agrahanskij zaliv i delta reki Terek Severnyj Agrahan Tom 6 Vodno bolotnye ugodiya Rossii Menbe https az wikipedia org w index php title Terek deltasi amp oldid 4907588, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
