fbpx
Wikipedia

Şoranlıq

Şoran

Geomorfoloji termin

Şoranlıq -(rus. солончаки, ing. solonchaks) şoran torpaq tipi, üst qatında 1-3 dən 10- 15%-ə qədər asan həll olan duz olur. Çöl , yarım səhra və səhra zonalarında yayılmışdır. Şorlaşma əsasən səthdən suyun buxarlanması nəticəsində baş verir.  Torpaq pro­fili zəif təbəqələnmiş  olur; az məh­suldardır. Təbii bitki örtüyü halofit­lərdən ibarət olur və ya heç olmur. Yuyulduqdan və qrunt sula­rının səviyyəsi aşağı salındıqdan sonra əkinçilik üçün yararlıdır.  Azərbaycanda, Orta Asiyada, Qazaxıstanda və b. yerlərdə təsadüf edilir. Şoran -yuxarı üfüqlərində asanəriyən duzlarla səciyələnən və, bitişik bitki örtüyü yaratmayan halofitlərdən ( dəvəayağı, qarağan, sirkən, yulğun, acərək) başqa, əksər bitkilər üçün yararsız olan zəmin növü.

Arid yaxud yarıarid şəraitdə bataqlıq su rejimində yaranır. Çöl, səhra və yarımsəhralar üçün səciyəvidir. Mərkəzi Afrika, Asiya, Avstraliya, Şimali Amerika, Qazaxıstan, Orta Asiya, Azərbaycan (Kür-Araz ovalığı, Xəzəryanı ovalığ), Krım, Aşağı Volqaboyu, dənizqırağı Dağıstanda yayğındır.

Zəminin profili aşağıdakı morfoloji quruluşa malikdir:

A. humus üfüqu, humustoplanması sezilməyəndən seçilənə qədər çox tərəddüd edir, boz, açıq-boz, bəzən üst örtükdən boz aralıq üfüq kimi, sıx köklərlə dolu çim qalıqları seçilir, üfüqün üst qatında ağ-appaq, yaxud bozumtul-ağ qabıq və ya şiş kimi bol duz təbəqəsi formasında olur;

B(Bg) — humus üfüqu yaxud üst duz üfüqu altında, bəzən B üfüquna keçən, yekcins təbəqə və ya təbəqələr dizisi seçilir;

G —müxtəlif dərəcəli təzahüratlı gley üfüqu. Duzlar zəmin profilində ağ-appaq, eləcə də boz rəngdə parıldayan kiçikdənəcikli kümələr, damarcıqlar, xallar kimi seçilir.

Şoran torpaqlar Azərbaycanda

Qış otlağı kimi istifadə olunan Şoran torpaqlar Kür-Araz ovalığında, Abşeronda, Şərur və Ordubad düzənliklərində tala şəklində yayılıb. Buna səbəb suvarılmanın düzgün aparılmaması, suvarma kanallarının əksəriyyətinin dibinin betonlaşdırılmaması, qrunt sularının səthə yaxın olmasıdır. Meliorativ tədbirlər — yəni torpaqların yuyulması və kollektor-drenaj şəbəkəsi çəkməklə şoranlığı aradan qaldırmaq olar.

Həmçin bax

İstinadlar

  1. Şoranlıq // Geomorfoloji terminlərin izahlı lüğəti. Bakı: "Elm". 2012. səh. 177. ISBN 978-9952-453-14-0.
  2. -azerbaycancografiyasi - Torpaq örtüyü

şoranlıq, şoran, mündəricat, geomorfoloji, termin, şoran, torpaqlar, azərbaycanda, həmçin, istinadlargeomorfoloji, termin, redaktə, солончаки, solonchaks, şoran, torpaq, tipi, üst, qatında, dən, qədər, asan, həll, olan, olur, çöl, yarım, səhra, səhra, zonaları. Soran Mundericat 1 Geomorfoloji termin 2 Soran torpaqlar Azerbaycanda 3 Hemcin bax 4 IstinadlarGeomorfoloji termin RedakteSoranliq rus solonchaki ing solonchaks soran torpaq tipi ust qatinda 1 3 den 10 15 e qeder asan hell olan duz olur Col yarim sehra ve sehra zonalarinda yayilmisdir Sorlasma esasen sethden suyun buxarlanmasi neticesinde bas verir Torpaq pro fili zeif tebeqelenmis olur az meh suldardir Tebii bitki ortuyu halofit lerden ibaret olur ve ya hec olmur Yuyulduqdan ve qrunt sula rinin seviyyesi asagi salindiqdan sonra ekincilik ucun yararlidir Azerbaycanda Orta Asiyada Qazaxistanda ve b yerlerde tesaduf edilir Soran yuxari ufuqlerinde asaneriyen duzlarla seciyelenen ve bitisik bitki ortuyu yaratmayan halofitlerden deveayagi qaragan sirken yulgun acerek basqa ekser bitkiler ucun yararsiz olan zemin novu 1 Arid yaxud yariarid seraitde bataqliq su rejiminde yaranir Col sehra ve yarimsehralar ucun seciyevidir Merkezi Afrika Asiya Avstraliya Simali Amerika Qazaxistan Orta Asiya Azerbaycan Kur Araz ovaligi Xezeryani ovalig Krim Asagi Volqaboyu denizqiragi Dagistanda yaygindir Zeminin profili asagidaki morfoloji qurulusa malikdir A humus ufuqu humustoplanmasi sezilmeyenden secilene qeder cox tereddud edir boz aciq boz bezen ust ortukden boz araliq ufuq kimi six koklerle dolu cim qaliqlari secilir ufuqun ust qatinda ag appaq yaxud bozumtul ag qabiq ve ya sis kimi bol duz tebeqesi formasinda olur B Bg humus ufuqu yaxud ust duz ufuqu altinda bezen B ufuquna kecen yekcins tebeqe ve ya tebeqeler dizisi secilir G muxtelif dereceli tezahuratli gley ufuqu Duzlar zemin profilinde ag appaq elece de boz rengde parildayan kicikdenecikli kumeler damarciqlar xallar kimi secilir Soran torpaqlar Azerbaycanda RedakteQis otlagi kimi istifade olunan Soran torpaqlar Kur Araz ovaliginda Abseronda Serur ve Ordubad duzenliklerinde tala seklinde yayilib Buna sebeb suvarilmanin duzgun aparilmamasi suvarma kanallarinin ekseriyyetinin dibinin betonlasdirilmamasi qrunt sularinin sethe yaxin olmasidir Meliorativ tedbirler yeni torpaqlarin yuyulmasi ve kollektor drenaj sebekesi cekmekle soranligi aradan qaldirmaq olar 2 Hemcin bax RedakteSuvarmaIstinadlar Redakte Soranliq Geomorfoloji terminlerin izahli lugeti Baki Elm 2012 seh 177 ISBN 978 9952 453 14 0 azerbaycancografiyasi Torpaq ortuyuMenbe https az wikipedia org w index php title Soranliq amp oldid 4761013, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.