Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Taz (nen. Тасу’ява) — Rusiyanın Qərbi Sibir ərazisindən axan çayı. Yamalo-Nenets Muxtar Dairəsinin ərazisi boyunca axır. Çayın uzunluğu 1401 km, hövzəsinin sahəsi 150.000 km², ağızdan 357 km yuxarıda orta illik axın sürəti 930 m³/s-dir. Taz çayı Tazovski qəsəbəsi ərazisindən başlayaraq Ob estuarisinə qədər uzanan ərazidə, təxminən 250 kilometr (160 mil) uzunluğunda olan Taz estuarisini əmələ gətirir. Onun əsas qolları arasında Bolşaya Şirta və sağdan Xudosey çayları, soldan Tolka və Çaselka çayları vardır.
| Taz çayı | |
|---|---|
| nen. Тасу’ява | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya |
| Mənbəyi | |
| • Yüksəkliyi | 139 m |
| Mənsəbi | Kara dənizi |
| • Yüksəkliyi | 0 m |
| Uzunluğu | 1401 km |
| Su sərfi | 930 m³/s |
| Hövzəsinin sahəsi | 150000 km² |
| | |
| [ru] | 15050000112115300063280 |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Coğrafiyası
Öz başlanğıcını Sibir Uvalıdan götürü. Mənbənin hündürlüyü dəniz səviyyəsindən 139 m yuxarıdır. Qərbi Sibir düzənliyinin şimal-şərq hissəsi boyunca bataqlıqlar arasında axır. Vadisi genişdir, yatağı meandrlaşmışdır, çoxsaylı qollara bölünür. Mənsəbdə dayaz bar əmələ gətirir. İqarkadan və Norilsk və Novıy Urengoya gedən avtomobilkər qışı çayın üzəri ilə hərəkət edir.
Hidrologiya
Qidalanmasının əsasını qar (54%), bir hissəsini isə (27%) yeraltı sular təşkil edir. Yuxarı axarlarda gursululuq aprelin sonundan sentyabr ayına, aşağı axınlarda isə mayın sonundan sentyabr ayına qədər davam edir. Üst və orta axarlarda səviyyə dalğalanma diapazonu təqribən 6 m, aşağı axaralarda təqribən 3 m-dir. Mənsəb hissədə (200 km-ə qədər) səviyyə dalğalanması 2 m-ə qədərdır. Ortıq illik su axınının sürəti ağızdan 357 km aralıda 930 m³/s (ağızda - təxminən 1450 m³/s), ən böyüyü - 6630 m³/s, ən kiçiyi - 157 m³/s-dir. Yazda yağıntı ehtiyatının 60%, yaz və payızda 21 %, qışda isə 19 %-ni alır. Ən gursulu ay iyun ayıdır (illik axının 40% -i). Oktyabr ayında dondurur, mayın sonu - iyunun əvvəlində isə donu açılır.
Yaşayış məntəqələri
Çayın sahilində Krasnoselkup kəndi, ağızın yaxınlığında isə Tazovski kəndi yerləşir.
Təsərrüfat əhəmiyyəti
Çay aşağı axarlarda gəmişilik üçün yaralıdır. Tolka kəndindən çayın ağzına qədər olan 798 km-lik hissə Rusiya Federasiyasının su yolları siyahısına daxil edilmişdir.
, peled, siqi, , Coregonus albula (az sayda Sibir nərəsi və nelma) kimi balıqların ovu gerçəkləşdirilir.
Su reestr məlumatları
Rusiya Dövlət Su Reyestrinə və Rusiya Federasiyası ərazisindəki su idarəçiliyinin coğrafi informasiya sisteminə görə (Su Resursları üzrə Federal Agentlik tərəfindən hazırlanmışdır): Hövzə dairəsi - Nijneobski
Çay hövzəsi - Taz
Alt çay hövzəsi - yox
Su sahəsi - Taz
Su obyektinın kodu - 15050000112115300063280.
İstinadlar
- Ресурсы поверхностных вод СССР: Гидрологическая изученность. Т. 15. Алтай и Западная Сибирь. Вып. 3. Нижний Иртыш и Нижняя Обь / под ред. Г. Д. Эйрих. — Л.: Гидрометеоиздат, 1964. — 432 с
- Государственный водный реестр. Таз. textual.ru. Минприроды России (29 марта 2009)
Mənbə
- Taz çayı — Rusiyanın bütün çayları
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Taz nen Tasu yava Rusiyanin Qerbi Sibir erazisinden axan cayi Yamalo Nenets Muxtar Dairesinin erazisi boyunca axir Cayin uzunlugu 1401 km hovzesinin sahesi 150 000 km agizdan 357 km yuxarida orta illik axin sureti 930 m s dir Taz cayi Tazovski qesebesi erazisinden baslayaraq Ob estuarisine qeder uzanan erazide texminen 250 kilometr 160 mil uzunlugunda olan Taz estuarisini emele getirir Onun esas qollari arasinda Bolsaya Sirta ve sagdan Xudosey caylari soldan Tolka ve Caselka caylari vardir Taz cayinen Tasu yavaOlke RusiyaMenbeyi Yuksekliyi 139 mMensebi Kara denizi Yuksekliyi 0 mUzunlugu 1401 kmSu serfi 930 m sHovzesinin sahesi 150000 km menbeyi mensebiTaz cayi Yamalo Nenets Muxtar Dairesinin fiziki xeritesinde 62 37 06 sm e 84 09 51 s u 67 33 05 sm e 78 33 21 s u ru 15050000112115300063280 Vikianbarda elaqeli mediafayllarCografiyasiOz baslangicini Sibir Uvalidan goturu Menbenin hundurluyu deniz seviyyesinden 139 m yuxaridir Qerbi Sibir duzenliyinin simal serq hissesi boyunca bataqliqlar arasinda axir Vadisi genisdir yatagi meandrlasmisdir coxsayli qollara bolunur Mensebde dayaz bar emele getirir Iqarkadan ve Norilsk ve Noviy Urengoya geden avtomobilker qisi cayin uzeri ile hereket edir HidrologiyaQidalanmasinin esasini qar 54 bir hissesini ise 27 yeralti sular teskil edir Yuxari axarlarda gursululuq aprelin sonundan sentyabr ayina asagi axinlarda ise mayin sonundan sentyabr ayina qeder davam edir Ust ve orta axarlarda seviyye dalgalanma diapazonu teqriben 6 m asagi axaralarda teqriben 3 m dir Menseb hissede 200 km e qeder seviyye dalgalanmasi 2 m e qederdir Ortiq illik su axininin sureti agizdan 357 km aralida 930 m s agizda texminen 1450 m s en boyuyu 6630 m s en kiciyi 157 m s dir Yazda yaginti ehtiyatinin 60 yaz ve payizda 21 qisda ise 19 ni alir En gursulu ay iyun ayidir illik axinin 40 i Oktyabr ayinda dondurur mayin sonu iyunun evvelinde ise donu acilir Yasayis menteqeleriCayin sahilinde Krasnoselkup kendi agizin yaxinliginda ise Tazovski kendi yerlesir Teserrufat ehemiyyetiCay asagi axarlarda gemisilik ucun yaralidir Tolka kendinden cayin agzina qeder olan 798 km lik hisse Rusiya Federasiyasinin su yollari siyahisina daxil edilmisdir peled siqi Coregonus albula az sayda Sibir neresi ve nelma kimi baliqlarin ovu gerceklesdirilir Su reestr melumatlariRusiya Dovlet Su Reyestrine ve Rusiya Federasiyasi erazisindeki su idareciliyinin cografi informasiya sistemine gore Su Resurslari uzre Federal Agentlik terefinden hazirlanmisdir Hovze dairesi Nijneobski Cay hovzesi Taz Alt cay hovzesi yox Su sahesi Taz Su obyektinin kodu 15050000112115300063280 IstinadlarResursy poverhnostnyh vod SSSR Gidrologicheskaya izuchennost T 15 Altaj i Zapadnaya Sibir Vyp 3 Nizhnij Irtysh i Nizhnyaya Ob pod red G D Ejrih L Gidrometeoizdat 1964 432 s Gosudarstvennyj vodnyj reestr Taz textual ru Minprirody Rossii 29 marta 2009 MenbeTaz cayi Rusiyanin butun caylari