Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Tarin-Kot (fars. ترين کوت) —Tarin-Kot rayonunda Əfqanıstanın cənubundakı Üruzgan vilayətinin mərkəzi. Tarin-Kot şəhərinin əhalisi 71.604 nəfərdir (2015), şəhər bazarında 200-ə yaxın kiçik dükan var.
| Şəhər | |
| Tarin-Kot | |
|---|---|
| fars. ترين کوت | |
 | |
| Ölkə | Əfqanıstan |
| Region | Üruzgan vilayəti |
| Rayon | |
| Tarixi və coğrafiyası | |
| Yaşayış məntəqəsi statuslu | şəhər |
| Mərkəzin hündürlüyü | 1.317 m |
| Saat qurşağı | |
| Əhalisi | |
| Əhalisi | 71.604 nəfər (2015) |
| Dini tərkibi | islam |
| Rəsmi dillər | dəri, puştu |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarin-Kot rayonunda iki böyük puştun qəbilə konfederasiyası təmsil olunur, tarin tayfaları: popolzai, bərəkzai, nurzai, açakzai; və gilzay tayfaları: toxi, hotak. Şəhərdə orta və irimiqyaslı təsərrüfat müəssisəsi yoxdur.
Tarin-Kot Əfqanıstanın cənubunda əyalət mərkəzidir. Torpaqların əksəriyyəti (69%) istifadəsiz torpaqlar kimi təsnif edilir ki, bunun da 67%-i kənd təsərrüfatıdır. Yaşayış sahələri məskunlaşılmış torpaqların 47%-ni təşkil edir. Hava limanı bələdiyyə sərhədləri daxilində yerləşir və ikinci ən böyük məskunlaşılmış torpaqları əhatə edir (24%).
13 avqust 2021-ci ildə Tarin-Kot 2021-ci il genişmiqyaslı Taliban hücumunun bir hissəsi olaraq Taliban döyüşçüləri tərəfindən ələ keçirildi.
Tarixi
Tarixən bu ərazi bizim eranın 12-13-cü əsrlərində bəzi tarinli puştun qəbilə sərdarlarının oturduğu yer olaraq qalmış və onların bəziləri daha sonra Moğol-Səfəvi müharibəsi (1622-1623) zamanı və ya ondan sonra Hindistan yarımadasına köç etmişlər.
Son müharibə
Əfqanıstanın cənubundakı bu şəhər 2001-ci ildə Taliban üçün mühüm strateji dəyərə malik idi. Noyabrın 16-da buradakı vətəndaşlar öz taliban qubernatoruna qarşı ayağa qalxdılar ki, bu da Talibana qarşı ilk mütəşəkkil puştun müqaviməti idi. O vaxt qeyri-müəyyən dövlət xadimi olan Hamid Kərzai o vaxt bölgədə üsyan/ordu qurmağa çalışarkən ABŞ-ın “Alpha 574” əməliyyat dəstəsi kimi tanınan 11 nəfərlik Xüsusi Qüvvələr komandasının müşayiəti ilə iştirak edirdi. Taliban Kərzai və onun silahlı qüvvələrini məhv etmək üçün əks hücuma keçdi. ABŞ Hava Qüvvələrinin köməyi ilə ABŞ və milis qüvvələri Talibanı Tarin-Kotdan geri qovdu.
Tarin-Kotda Talibanın məğlubiyyəti Kərzai üçün mühüm qələbə idi, o, qələbədən istifadə edərək özünün yeni başlayan partizan dəstəsinə daha çox adam cəlb etdi. Onun gücü təxminən 800 nəfərlik dəstəyə qədər böyüdü. Noyabrın 30-da onlar Tarin-Kotdan ayrılaraq Qəndəhara doğru irəliləməyə başladılar.
ABŞ dəniz piyadası Con Riplinin adını daşıyan “FOB Ripley” adlı Amerika bazası 2004-cü ildə Tarin-Kotda inşa edildi. O, əsasən 22-ci Dəniz Ekspedisiya Bölməsindən (xüsusi əməliyyatlar qabiliyyətli) (22ndMEU SOC), 2-5 piyada (Bobcats/Armfantry, Afyonkarahisarda) ibarət birgə işçi qrup tərəfindən yaradılıb. 2001-ci ilin payızında bölgə Taliban rejiminin son qalası idi. Daha sonra digər xarici hərbi qüvvələr Tarin-Kot yaxınlığındakı bazada fəaliyyət göstərib.
22-ci MEU SOC rəhbərliyindəki “Dağ Fırtınası” Əməliyyatından sonra Taliban qüvvələrinin əksəriyyəti Əfqanıstan və Pakistan arasındakı dağlıq bölgəyə köçdü. NATO-nun ISAF missiyası Əfqanıstanın cənubunda təhlükəsizliyə görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdükdə, Niderlandın NATO qoşunları 2006-cı ilin avqustunda “Kamp Holland”-ı (indiki Çoxmillətli Tarin-Kot Bazası) inşa etdi.
2007-ci ilin mart ayından başlayaraq Birləşmiş Ştatların Mühəndislər Korpusu (ABŞMK) Tarin-Kotdan qərbə doğru Deh-Rahvoda, oradan isə Oruzqan əyalətinin qərb ərazilərində Şahidi Həssas rayonuna gedən yolun tikintisinə başladı. Eyni zamanda, ABŞMK Qəndəhara gedən yolu yaxşılaşdırmaq üçün asfalt və körpü tikintisinə də başlayıb.
4 iyul 2010-cu ildə 1-ci eskadronun, 2-ci motoatıcı süvari alayının ABŞ əsgərləri Niderlandın Oruzqandan çıxarılmasından sonra Tarin-Kot və Deh-Rahvodda əməliyyatların məsuliyyətini öz üzərinə götürdülər.
27 iyul 2011-ci ildə Pakistanın Vəziristan bölgəsindən olan pakistanlı terrorçu-kamikadze Əfqanıstan Milli Ordusu və BTDQ qüvvələri tərəfindən Tarin-Kot yaxınlığındakı Sur-Mərqab bölgəsində Molla Qasımın evinə basqın zamanı ələ keçirilib. Səyfullah adlı potensial bombardmançı “Pajhwok Afghan News” müxbiri Əhməd Omaid Xpalvaka müsahibə verib. Müsahibədə Seyfullah bildirib ki, o və Pakistandan olan digər 14 terrorçu hücum üçün uyğun vaxt və yer seçmək üçün ən azı iki ay şəhərdə gəzib: “dəfələrlə əcnəbilərlə rastlaşdıq, amma Molla Qasım əcnəbiləri görüb qaçırdı və nəhayət, heç bir hücum etmədən həbs olunduq.”
Ertəsi gün, iyulun 28-i, saat 12 radələrində, üç intiharçı hökumət binalarının qapılarında partlayıcı ilə dolu nəqliyyat vasitələrini partladıb, ağır silahlarla təchiz edilmiş digər kamikadzelər isə binalara daxil olub və içəridəki hər kəsi öldürməyə başlayıblar. Atışma başa çatdıqdan sonra ən azı 19 nəfər ölüb, 37 nəfər yaralanıb. Ölənlər arasında “Pajhwok” müxbiri Xpalvak, 10 uşaq, 2 qadın və Əfqanıstan Milli Polisinin 1 üzvü var. Xpalvak bədəninin müxtəlif yerlərindən 20 dəfə güllələnib. İyulun 29-da ölənlərin sayı 21-ə yüksəldi. Bölgəyə yerləşdirilən Avstraliya qoşunlarının komandiri general-mayor Anqus Kempbell dedi: “Üsyanın sərt elementləri zorakılıq və məqsədyönlü qətllərə cəhd yolu ilə kampaniyasını davam etdirməyə davam edir. Dünən onlar öz işlərinə ağır qiymət ödədilər. Bütün üsyançıların öz missiyasına çata bilmədiyi halda öldürülməsi ambisiyaları.” Əfqanıstan Milli Ordusunun sözçüsü Hekmatullah Kuçi “Qubernatorun müavininin ofisində iki partlayış olub. Biri kamikadze tərəfindən partladılıb, digərinə isə ANA (Əfqanıstan ordusu) əsgərin başqa bir intiharçıya atəş açması səbəbilə baş verib.”
1 mart 2011-ci ildə 4-cü Batalyon, 70-ci Zirehli Alayından olan ABŞ əsgərləri Tarin-Kot və Deh-Ravodun məsuliyyətini öz üzərinə götürdülər. 23 noyabr 2011-ci ildə 1-ci Kəşfiyyat, Müşahidə və Hədəf Alma Eskadronu, 14-cü Süvari Alayının ABŞ əsgərləri Tarin-Kotdakı əməliyyatlara görə məsuliyyəti öz üzərinə götürdülər.
2016-cı ilin sentyabrında şəhəri Qəndəharla birləşdirən magistral yolu Taliban yaraqlıları tərəfindən ələ keçirilmə təhlükəsi altında idi, eyni zamanda Tarin-Kotun özünə də hücum edilmişdi.
Şəhər 13 avqust 2021-ci ildə beynəlxalq qüvvələrin ərazidən çıxarılmasından sonra Taliban tərəfindən ələ keçirilib.
Nəqliyyat
2014-cü ilin may ayından etibarən Tarin-Kot Hava Limanı müntəzəm olaraq Kabilə birbaşa sərnişin daşınması icra edir.
Coğrafiyası
Tarin-Kot bir qədər təcrid olunub: onun yeganə uçuş zolağı şəhərin kənarındakı NATO-nun rəhbərlik etdiyi BTDQ Yenidənqurma Qrupunun hərbi bazasındadır. Tarin-Kotun yeganə çıxışı cənubda Qəndəharın regional mərkəzinə gedən yoldur, bu yol bəzən Taliban hücumlarına məruz qalır.
İqlimi
Tarin-Kot soyuq yarı-quraq iqlimə malikdir (Köppen iqlim təsnifatı, BSk), isti yay və sərin və soyuq qışı var. Yağıntılar azdır və əsasən dekabrdan mart ayına qədər davam edir.
Həmçinin bax
İstinadlar
- "Arxivlənmiş surət". 2022-10-28 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2016-11-10 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2021-08-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2004-05-24 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2012-02-04 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- "Arxivlənmiş surət". 2018-08-19 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- https://www.npr.org/2011/07/28/138777873/suicide-attacks-target-afghan-government-compound?ft=1&f=1004
- "Arxivlənmiş surət". 2018-09-30 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- https://news.yahoo.com/18-afghan-civilians-killed-roadside-bomb-army-072500373.html
- "Arxivlənmiş surət". 2017-08-11 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
- https://en.m.wikipedia.org/wiki/14th_Cavalry_Regiment_(United_States)
- "Arxivlənmiş surət". 2023-05-13 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-07-25.
Xarici keçidlər
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tarin Kot fars ترين کوت Tarin Kot rayonunda Efqanistanin cenubundaki Uruzgan vilayetinin merkezi Tarin Kot seherinin ehalisi 71 604 neferdir 2015 seher bazarinda 200 e yaxin kicik dukan var SeherTarin Kotfars ترين کوت 32 37 36 sm e 65 52 24 s u Olke EfqanistanRegion Uruzgan vilayetiRayonTarixi ve cografiyasiYasayis menteqesi statuslu seherMerkezin hundurluyu 1 317 mSaat qursagi UTC 04 30EhalisiEhalisi 71 604 nefer 2015 Dini terkibi islamResmi diller deri pustuTarin Kot Vikianbarda elaqeli mediafayllar Tarin Kot rayonunda iki boyuk pustun qebile konfederasiyasi temsil olunur tarin tayfalari popolzai berekzai nurzai acakzai ve gilzay tayfalari toxi hotak Seherde orta ve irimiqyasli teserrufat muessisesi yoxdur Tarin Kot Efqanistanin cenubunda eyalet merkezidir Torpaqlarin ekseriyyeti 69 istifadesiz torpaqlar kimi tesnif edilir ki bunun da 67 i kend teserrufatidir Yasayis saheleri meskunlasilmis torpaqlarin 47 ni teskil edir Hava limani belediyye serhedleri daxilinde yerlesir ve ikinci en boyuk meskunlasilmis torpaqlari ehate edir 24 13 avqust 2021 ci ilde Tarin Kot 2021 ci il genismiqyasli Taliban hucumunun bir hissesi olaraq Taliban doyusculeri terefinden ele kecirildi TarixiTarixen bu erazi bizim eranin 12 13 cu esrlerinde bezi tarinli pustun qebile serdarlarinin oturdugu yer olaraq qalmis ve onlarin bezileri daha sonra Mogol Sefevi muharibesi 1622 1623 zamani ve ya ondan sonra Hindistan yarimadasina koc etmisler Son muharibe Efqanistanin cenubundaki bu seher 2001 ci ilde Taliban ucun muhum strateji deyere malik idi Noyabrin 16 da buradaki vetendaslar oz taliban qubernatoruna qarsi ayaga qalxdilar ki bu da Talibana qarsi ilk mutesekkil pustun muqavimeti idi O vaxt qeyri mueyyen dovlet xadimi olan Hamid Kerzai o vaxt bolgede usyan ordu qurmaga calisarken ABS in Alpha 574 emeliyyat destesi kimi taninan 11 neferlik Xususi Quvveler komandasinin musayieti ile istirak edirdi Taliban Kerzai ve onun silahli quvvelerini mehv etmek ucun eks hucuma kecdi ABS Hava Quvvelerinin komeyi ile ABS ve milis quvveleri Talibani Tarin Kotdan geri qovdu Tarin Kotda Talibanin meglubiyyeti Kerzai ucun muhum qelebe idi o qelebeden istifade ederek ozunun yeni baslayan partizan destesine daha cox adam celb etdi Onun gucu texminen 800 neferlik desteye qeder boyudu Noyabrin 30 da onlar Tarin Kotdan ayrilaraq Qendehara dogru irelilemeye basladilar ABS deniz piyadasi Con Riplinin adini dasiyan FOB Ripley adli Amerika bazasi 2004 cu ilde Tarin Kotda insa edildi O esasen 22 ci Deniz Ekspedisiya Bolmesinden xususi emeliyyatlar qabiliyyetli 22ndMEU SOC 2 5 piyada Bobcats Armfantry Afyonkarahisarda ibaret birge isci qrup terefinden yaradilib 2001 ci ilin payizinda bolge Taliban rejiminin son qalasi idi Daha sonra diger xarici herbi quvveler Tarin Kot yaxinligindaki bazada fealiyyet gosterib 22 ci MEU SOC rehberliyindeki Dag Firtinasi Emeliyyatindan sonra Taliban quvvelerinin ekseriyyeti Efqanistan ve Pakistan arasindaki dagliq bolgeye kocdu NATO nun ISAF missiyasi Efqanistanin cenubunda tehlukesizliye gore mesuliyyeti oz uzerine goturdukde Niderlandin NATO qosunlari 2006 ci ilin avqustunda Kamp Holland i indiki Coxmilletli Tarin Kot Bazasi insa etdi 2007 ci ilin mart ayindan baslayaraq Birlesmis Statlarin Muhendisler Korpusu ABSMK Tarin Kotdan qerbe dogru Deh Rahvoda oradan ise Oruzqan eyaletinin qerb erazilerinde Sahidi Hessas rayonuna geden yolun tikintisine basladi Eyni zamanda ABSMK Qendehara geden yolu yaxsilasdirmaq ucun asfalt ve korpu tikintisine de baslayib ABS ordusunun esgeri Tarin Kotda logistika yoxlamasi zamani efqanlarin kecisini izleyir 4 iyul 2010 cu ilde 1 ci eskadronun 2 ci motoatici suvari alayinin ABS esgerleri Niderlandin Oruzqandan cixarilmasindan sonra Tarin Kot ve Deh Rahvodda emeliyyatlarin mesuliyyetini oz uzerine goturduler 27 iyul 2011 ci ilde Pakistanin Veziristan bolgesinden olan pakistanli terrorcu kamikadze Efqanistan Milli Ordusu ve BTDQ quvveleri terefinden Tarin Kot yaxinligindaki Sur Merqab bolgesinde Molla Qasimin evine basqin zamani ele kecirilib Seyfullah adli potensial bombardmanci Pajhwok Afghan News muxbiri Ehmed Omaid Xpalvaka musahibe verib Musahibede Seyfullah bildirib ki o ve Pakistandan olan diger 14 terrorcu hucum ucun uygun vaxt ve yer secmek ucun en azi iki ay seherde gezib defelerle ecnebilerle rastlasdiq amma Molla Qasim ecnebileri gorub qacirdi ve nehayet hec bir hucum etmeden hebs olunduq Ertesi gun iyulun 28 i saat 12 radelerinde uc intiharci hokumet binalarinin qapilarinda partlayici ile dolu neqliyyat vasitelerini partladib agir silahlarla techiz edilmis diger kamikadzeler ise binalara daxil olub ve icerideki her kesi oldurmeye baslayiblar Atisma basa catdiqdan sonra en azi 19 nefer olub 37 nefer yaralanib Olenler arasinda Pajhwok muxbiri Xpalvak 10 usaq 2 qadin ve Efqanistan Milli Polisinin 1 uzvu var Xpalvak bedeninin muxtelif yerlerinden 20 defe gullelenib Iyulun 29 da olenlerin sayi 21 e yukseldi Bolgeye yerlesdirilen Avstraliya qosunlarinin komandiri general mayor Anqus Kempbell dedi Usyanin sert elementleri zorakiliq ve meqsedyonlu qetllere cehd yolu ile kampaniyasini davam etdirmeye davam edir Dunen onlar oz islerine agir qiymet odediler Butun usyancilarin oz missiyasina cata bilmediyi halda oldurulmesi ambisiyalari Efqanistan Milli Ordusunun sozcusu Hekmatullah Kuci Qubernatorun muavininin ofisinde iki partlayis olub Biri kamikadze terefinden partladilib digerine ise ANA Efqanistan ordusu esgerin basqa bir intiharciya ates acmasi sebebile bas verib 1 mart 2011 ci ilde 4 cu Batalyon 70 ci Zirehli Alayindan olan ABS esgerleri Tarin Kot ve Deh Ravodun mesuliyyetini oz uzerine goturduler 23 noyabr 2011 ci ilde 1 ci Kesfiyyat Musahide ve Hedef Alma Eskadronu 14 cu Suvari Alayinin ABS esgerleri Tarin Kotdaki emeliyyatlara gore mesuliyyeti oz uzerine goturduler 2016 ci ilin sentyabrinda seheri Qendeharla birlesdiren magistral yolu Taliban yaraqlilari terefinden ele kecirilme tehlukesi altinda idi eyni zamanda Tarin Kotun ozune de hucum edilmisdi Seher 13 avqust 2021 ci ilde beynelxalq quvvelerin eraziden cixarilmasindan sonra Taliban terefinden ele kecirilib Neqliyyat2014 cu ilin may ayindan etibaren Tarin Kot Hava Limani muntezem olaraq Kabile birbasa sernisin dasinmasi icra edir CografiyasiTarin Kot bir qeder tecrid olunub onun yegane ucus zolagi seherin kenarindaki NATO nun rehberlik etdiyi BTDQ Yenidenqurma Qrupunun herbi bazasindadir Tarin Kotun yegane cixisi cenubda Qendeharin regional merkezine geden yoldur bu yol bezen Taliban hucumlarina meruz qalir IqlimiTarin Kot soyuq yari quraq iqlime malikdir Koppen iqlim tesnifati BSk isti yay ve serin ve soyuq qisi var Yagintilar azdir ve esasen dekabrdan mart ayina qeder davam edir Hemcinin baxEfqanistan seherleri Uruzgan vilayetiIstinadlar Arxivlenmis suret 2022 10 28 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Arxivlenmis suret 2016 11 10 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Arxivlenmis suret 2021 08 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Arxivlenmis suret 2004 05 24 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Arxivlenmis suret 2012 02 04 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Arxivlenmis suret 2018 08 19 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 https www npr org 2011 07 28 138777873 suicide attacks target afghan government compound ft 1 amp f 1004 Arxivlenmis suret 2018 09 30 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 https news yahoo com 18 afghan civilians killed roadside bomb army 072500373 html Arxivlenmis suret 2017 08 11 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 https en m wikipedia org wiki 14th Cavalry Regiment United States Arxivlenmis suret 2023 05 13 tarixinde Istifade tarixi 2023 07 25 Xarici kecidler