Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Təşbeh — əşyanın müəyyən əlamətə görə özündən daha qüvvətli başqa əşyaya oxşadılmasına bənzətmə, yaxud təşbeh deyilir.
İki cür təşbeh olur: Mükəmməl və Müfəssəl
Müfəssəl Təşbehdə 4 ünsür iştirak edir:
- Bənzəyən tərəf
- Bənzədilən tərəf
- Bənzətmə qoşması
- Bənzətmə əlaməti
Mükəmməl təşbehdə 2 ünsür iştirak edir:
- Bənzəyən tərəf
- Bənzədilən tərəf
Məsələn: Qarpız bal kimi şirindir. Ürəyin buztək soyuqdur.
Burada Qarpız bənzəyən tərəf, bal bənzədilən tərəf, kimi bənzətmə qoşması, şirin isə bənzətmə əlamətidir.
Oxşarı, təşbehi, kölgəsi deyil;
Dünyada hər şeyin özü gözəldir. B. Vahabzadə
Bənzətmə qoşması və bənzətmə əlamətinin iştirak etmədiyi, yəni yalnız bənzəyən və bənzədiləndən ibarət olan təşbeh mükəmməl təşbeh nümunəsidir. Bədii əsərdə bir hadisəni, adamı və ya şeyi başqa bir hadisəyə, adama və ya şeyə bənzətməkdən ibarət məcaza da təşbeh deyilir.
Mirzə İbrahimov Molla Pənah Vaqifin yaradıcılığı haqqında qeyd edir ki, "realizm və xəlqilik Vaqifin seçdiyi mövzularda, dil və təşbehlərdə də özünü göstərir." Məsələn:
Ağ günə təşbehdir sənin cəmalün;
Eşqindən salmışam aləmə bir ün.
Osman Sarıvəlli xalq şairi Səməd Vurğunun dili haqqında aşağıdakı fikri qeyd edir:
"Səmədin o dövrdəki ədəbi dili təşbehlər, idiomlarla dolu canlı xalq dilidir.
İstinadlar
- "Ədəbiyyat", Bakı, "Abituriyent", 2012. səh.685–686
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Tesbeh esyanin mueyyen elamete gore ozunden daha quvvetli basqa esyaya oxsadilmasina benzetme yaxud tesbeh deyilir Iki cur tesbeh olur Mukemmel ve Mufessel Mufessel Tesbehde 4 unsur istirak edir Benzeyen teref Benzedilen teref Benzetme qosmasi Benzetme elameti Mukemmel tesbehde 2 unsur istirak edir Benzeyen teref Benzedilen teref Meselen Qarpiz bal kimi sirindir Ureyin buztek soyuqdur Burada Qarpiz benzeyen teref bal benzedilen teref kimi benzetme qosmasi sirin ise benzetme elametidir Oxsari tesbehi kolgesi deyil Dunyada her seyin ozu gozeldir B Vahabzade Benzetme qosmasi ve benzetme elametinin istirak etmediyi yeni yalniz benzeyen ve benzedilenden ibaret olan tesbeh mukemmel tesbeh numunesidir Bedii eserde bir hadiseni adami ve ya seyi basqa bir hadiseye adama ve ya seye benzetmekden ibaret mecaza da tesbeh deyilir Mirze Ibrahimov Molla Penah Vaqifin yaradiciligi haqqinda qeyd edir ki realizm ve xelqilik Vaqifin secdiyi movzularda dil ve tesbehlerde de ozunu gosterir Meselen Ag gune tesbehdir senin cemalun Esqinden salmisam aleme bir un Osman Sarivelli xalq sairi Semed Vurgunun dili haqqinda asagidaki fikri qeyd edir Semedin o dovrdeki edebi dili tesbehler idiomlarla dolu canli xalq dilidir Istinadlar Edebiyyat Baki Abituriyent 2012 seh 685 686