Bu əsər müəllifin yazdığı 3-cü komediya sayılır və Azərbaycan teatrı səhnəsində qoyulmuş ilk dramatik əsərdir. Komediyada xanlıq idarə üsulu komik dillə ifşa olunur. Burda dramaturq lətifələrdən bacarıqla istifadə edir, xanın şikayətlərə baxarkən çıxardığı hökmlər Molla Nəsrəddin lətifələri qədər məna daşıyır. Ədib bu lətifələrdən istifadə etməklə səriştəsiz, boşbeyin və ağılsız xanı xalq gülüşü ilə öldürür.
Hekayənin sujeti 1800–1801 illərə təsdüf edir. Talış xanlığının vəziri Mirzə Həbib müstəbid kimi göstərilir, ancaq o, xanın qabağında qul kimi alçalır. Həmdə o, öz arvadları tərəfindən yalana və həqarətlərə məruz qalır. Komediyada saray və ailə intriqaları fonunda vəzirin baldızı Nisə xanım və xanın qardaşı oğlu Teymur ağanın arasında fədakar məhəbbət göstərilib.
Yaranma tarixi, tərcümələr və nəşri
Əsər Hicri-qəməri təqvimi ilə 1267-ci ildə yazılıb, yəni 1851-də. Komediyanın ilk öncə adı "Sərab xanlığının vəzirinin macəraları" idi. Elə bu adla da 1853-cü ildə əsər "Qafqaz" qəzətində nəşr olunmuşdur. Elə bu ildə də ədəbin öz tərcüməsində Tiflis şəhərində komediya "Mirzə Fət-Əli Axundovun hekayə toplumu" adlı toplumda çap edilmişdir.
1874-cü ildə Axundov bu komediyanı fars dilində yazmış və "Lənkəran xanlığının vəzirinin macəraları haqqında povest" adında əsərlər toplumuna əlavə etmişdi. Buna istinad edərək, bir sıra qərbi avropa şərqşünasları hesab edirdilər ki, əsərin adını əsərin tərcüməçisi Mirzə Məhəmməd Cəfər Qaracadağa dəyişib. Azərbaycanlı axundçularda uzun zaman bu fikirdə idilər. Amma bəzi tədqiqatlardan sonra sübüt olunduki Mirzə Məhəmməd Cəfər Qaracadağa adı bilavasitə Axundovun məsləhəti ilə dəyişdirib. Adını dəyişilməsinə səbəb onda idi ki, əsər dənizkənarında olan şəhərdə başlayır və bitir, Sərab şəhəri isə dənizdən uzaqdadı. Bu məlumatın mənbəsi isə Axundovun publisist Mirzə Yusif xana 17 dekabr 1873-cü ildə göndərdiyi məktubundadı "Əziz tərcüməçiyə deyinki, hər yerdə "Sərab xanlığının vəziri macəraları haqqında" adını "Lənkaran xanlığının vəzirinin macəraları haqqında" dəyişsin.. Sərab səhv yazılıb, Lənkaran yazmaq lazımdı, çünki Sərabda dəniz yoxdu.". Mirzə Yusif xan bu istəyi tərcüməçiyə çatdırdı, və o, adını dəyişdi. Bundan sonra hekayə "Lənkaran xanlığının vəzirinin macəraları haqqında" adı ilə çap olunmağa başlandı.
1928-ci ildə əsər ayrıca kitab şəklində buraxılmışdır.
Personajlar
Lənkəran vilayətinin xanı
Mirzə Həbib — onun vəziri
Ziba xanım — vəzirin əvvəlimci hərəmi
Şölə xanım — vəzirin istəkli ikimci hərəmi
Nisə xanım — Şölə xanımın bacısıdır, qızdır, vəzirin evində yaşıyır
Pərı xanım — Şölə xanımın anasıdır, vəzirin evində olur
Teymur ağa — xanın qardaşı oğludur, Nisə xanıma aşiqdir
Hacı Salah — tacir
Ağa Bəşir — vəzirin nəziri
Heydər — vəzirin fərraşı
Kərim — vəzirin mehtəri
Xacə Məsud Qara — vəzirin xacəsi
Səlim bəy — xanın eşik ağası
Qədir bəy Səlim bəy — onun naibi
Səməd bəy — xanın fərraşbaşçısı
Əziz ağa — xanın pişxidmətbaşçısı
Vəzirin bir neçə başqa fərraşları və bir neçə bəyləri
1852-ci ildən 1853-cü ilə qədər uğurla Tiflis şəhərinin rus səhnəsində qoyulmuşdu.
22 mart 1873 ildə bu komediya Bakıda Azərbaycanın ilk həvəskar tamaşası üçün seçilmişdir. Həsən bəy Zərdabinin rəhbərliyi altında və Nəcəf bəy Vəzirovun aktiv iştirakı sayəsində komediyanın səhnəyə qoyulması mümkün olmuşdur. Bununla da Azərbaycan teatrının əsası qoyuldu.Sitat səhvi: Invalid <ref> tag; invalid names, e.g. too manyAxundov bu xəbəri "Qafqaz" jurnalından bildi və Həsən bəy Zərdabiyə göndərdiyi məktubunda demişdi: "Mən artıq qocalmışam və ölümümü gözlüyürdüm, amma bu xəbər mənim ömrümü 10 il daha uzatdı".
2009-cu ildə Mərdan Feyzullayev bu pyesi Moskvada "Jar Ptitsa" teatrının səhnəsində nümayiş etdirmişdir.Sitat səhvi: Invalid <ref> tag; invalid names, e.g. too many
2012-ci ilin26 dekabırında Axundovun 200 iliyi şərəfinə komediya Qriboyedov adına Tiflis rus dram teatrının səhnəsində nümayiş edilmişdi.Sitat səhvi: Invalid <ref> tag; invalid names, e.g. too many
İstinadlar
"Hekayənin məqsədi".
. 2016-03-07 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2014-11-22.
"12 yaşlı Hüseynqulu ilk dəfə teatr tamaşasına baxır: bu həvəskarların ifasında "Xan Sarabi" adı ilə qoyulmuş Mirzə Fətəli Axundovun "Sərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkəran" komediyası idi".
Xarici keçidlər
VikianbardaSərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkəran ilə əlaqəli mediafayllar var.
VikimənbədəSərgüzəşti-vəziri-xani-Lənkəran ilə əlaqəli məlumatlar var.
Avqust 01, 2021
sərgüzəşti, vəziri, xani, lənkəran, lənkəran, xanının, vəzirinin, sərgüzəştləri, mirzə, fətəli, axundzadənin, 1850, ildə, yazdığı, komediya, 1873, martın, keçirilən, tamaşanın, afişasımüəllif, lər, mirzə, fətəli, axundovjanr, komediyaorijinalın, dili, azərbayc. Serguzesti veziri xani Lenkeran ve ya Lenkeran xaninin vezirinin serguzestleri Mirze Feteli Axundzadenin 1850 ci ilde yazdigi komediya Serguzesti veziri xani Lenkeran1873 cu il martin 10 da kecirilen tamasanin afisasiMuellif ler Mirze Feteli AxundovJanr KomediyaOrijinalin dili Azerbaycan diliOrijinalin nesr ili 1853Nesriyyat Kafkaz qezetiBu eser muellifin yazdigi 3 cu komediya sayilir ve Azerbaycan teatri sehnesinde qoyulmus ilk dramatik eserdir Komediyada xanliq idare usulu komik dille ifsa olunur Burda dramaturq letifelerden bacariqla istifade edir xanin sikayetlere baxarken cixardigi hokmler Molla Nesreddin letifeleri qeder mena dasiyir Edib bu letifelerden istifade etmekle seristesiz bosbeyin ve agilsiz xani xalq gulusu ile oldurur 1 Hekayenin sujeti 1800 1801 illere tesduf edir Talis xanliginin veziri Mirze Hebib mustebid kimi gosterilir ancaq o xanin qabaginda qul kimi alcalir Hemde o oz arvadlari terefinden yalana ve heqaretlere meruz qalir Komediyada saray ve aile intriqalari fonunda vezirin baldizi Nise xanim ve xanin qardasi oglu Teymur aganin arasinda fedakar mehebbet gosterilib Mundericat 1 Yaranma tarixi tercumeler ve nesri 2 Personajlar 3 Tamasalar 4 Istinadlar 5 Xarici kecidlerYaranma tarixi tercumeler ve nesri RedakteEser Hicri qemeri teqvimi ile 1267 ci ilde yazilib yeni 1851 de Komediyanin ilk once adi Serab xanliginin vezirinin maceralari idi Ele bu adla da 1853 cu ilde eser Qafqaz qezetinde nesr olunmusdur Ele bu ilde de edebin oz tercumesinde Tiflis seherinde komediya Mirze Fet Eli Axundovun hekaye toplumu adli toplumda cap edilmisdir 1874 cu ilde Axundov bu komediyani fars dilinde yazmis ve Lenkeran xanliginin vezirinin maceralari haqqinda povest adinda eserler toplumuna elave etmisdi Buna istinad ederek bir sira qerbi avropa serqsunaslari hesab edirdiler ki eserin adini eserin tercumecisi Mirze Mehemmed Cefer Qaracadaga deyisib Azerbaycanli axundcularda uzun zaman bu fikirde idiler Amma bezi tedqiqatlardan sonra subut olunduki Mirze Mehemmed Cefer Qaracadaga adi bilavasite Axundovun mesleheti ile deyisdirib Adini deyisilmesine sebeb onda idi ki eser denizkenarinda olan seherde baslayir ve bitir Serab seheri ise denizden uzaqdadi Bu melumatin menbesi ise Axundovun publisist Mirze Yusif xana 17 dekabr 1873 cu ilde gonderdiyi mektubundadi Eziz tercumeciye deyinki her yerde Serab xanliginin veziri maceralari haqqinda adini Lenkaran xanliginin vezirinin maceralari haqqinda deyissin Serab sehv yazilib Lenkaran yazmaq lazimdi cunki Serabda deniz yoxdu Mirze Yusif xan bu isteyi tercumeciye catdirdi ve o adini deyisdi Bundan sonra hekaye Lenkaran xanliginin vezirinin maceralari haqqinda adi ile cap olunmaga baslandi 1928 ci ilde eser ayrica kitab seklinde buraxilmisdir Personajlar RedakteLenkeran vilayetinin xani Mirze Hebib onun veziri Ziba xanim vezirin evvelimci heremi Sole xanim vezirin istekli ikimci heremi Nise xanim Sole xanimin bacisidir qizdir vezirin evinde yasiyir Peri xanim Sole xanimin anasidir vezirin evinde olur Teymur aga xanin qardasi ogludur Nise xanima asiqdir Haci Salah tacir Aga Besir vezirin neziri Heyder vezirin ferrasi Kerim vezirin mehteri Xace Mesud Qara vezirin xacesi Selim bey xanin esik agasi Qedir bey Selim bey onun naibi Semed bey xanin ferrasbascisi Eziz aga xanin pisxidmetbascisi Vezirin bir nece basqa ferraslari ve bir nece beyleri Xanin bir nece basqa ferraslari Bir nece erizeciler xan imaretindeTamasalar Redakte Cahangir Zeynalovun serefine olan tamasanin afisasi 1910 cu il 1852 ci ilden 1853 cu ile qeder ugurla Tiflis seherinin rus sehnesinde qoyulmusdu 22 mart 1873 ilde bu komediya Bakida Azerbaycanin ilk heveskar tamasasi ucun secilmisdir 2 Hesen bey Zerdabinin rehberliyi altinda ve Necef bey Vezirovun aktiv istiraki sayesinde komediyanin sehneye qoyulmasi mumkun olmusdur Bununla da Azerbaycan teatrinin esasi qoyuldu Sitat sehvi Invalid lt ref gt tag invalid names e g too many Axundov bu xeberi Qafqaz jurnalindan bildi ve Hesen bey Zerdabiye gonderdiyi mektubunda demisdi Men artiq qocalmisam ve olumumu gozluyurdum amma bu xeber menim omrumu 10 il daha uzatdi 1897 ci ilde Cahangir Zeynalovun evinde komediya sehneye qurulmasina hazirlananda pyesin bezi epizodik rollarina aktyor catismazligi var idi Onda Sultan Mecid Hanizade ve Hebib bey Mahmudbeyov oz sagirdleri Huseyn Ereblinskini ve Mir Mahmud Kazimovu tamasada istirak etmek ucun cagirmisdilar 3 sonralar onlar Azerbaycan sehnesinin boyuk xadimleri olmusdular 2009 cu ilde Merdan Feyzullayev bu pyesi Moskvada Jar Ptitsa teatrinin sehnesinde numayis etdirmisdir Sitat sehvi Invalid lt ref gt tag invalid names e g too many2012 ci ilin 26 dekabirinda Axundovun 200 iliyi serefine komediya Qriboyedov adina Tiflis rus dram teatrinin sehnesinde numayis edilmisdi Sitat sehvi Invalid lt ref gt tag invalid names e g too manyIstinadlar Redakte Hekayenin meqsedi AZERBAYCANDA TEATR SENETININ YARANMASI VE INKISAFI 2016 03 07 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2014 11 22 12 yasli Huseynqulu ilk defe teatr tamasasina baxir bu heveskarlarin ifasinda Xan Sarabi adi ile qoyulmus Mirze Feteli Axundovun Serguzesti veziri xani Lenkeran komediyasi idi Xarici kecidler Redakte Vikianbarda Serguzesti veziri xani Lenkeran ile elaqeli mediafayllar var Vikimenbede Serguzesti veziri xani Lenkeran ile elaqeli melumatlar var Menbe https az wikipedia org w index php title Serguzesti veziri xani Lenkeran amp oldid 6071401, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
