Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Süyümbikə minarəsi (rus. Башня Сююмбике, tatar. Сөембикә манарасы, Sөyembikə manarası) — Kazan Kremlinin ərazisində yerləşən qüllə. İtaliyada yerləşən məşhur Piza qülləsi kimi Süyümbikə minarəsi də "Yıxılan qüllə"lərdəndir. Hal-hazırda Süyümbikə minarəsi şimal-şərq istiqamətinə əyilib. Onun ucunun şaquli xəttindən məsafəsi təxminən 2 m təşkil edir.
| Süyümbikə minarəsi | |
|---|---|
| tatar. Сөембикә манарасы, Sөyembikə manarası rus. Башня Сююмбике | |
 | |
 | |
| Ölkə |  Rusiya Tatarıstan |
| Şəhər |  Kazan |
| Yerləşir | Kazan |
| Aidiyyatı | Kazan Kremli |
| Hündürlüyü | 58 m |
| İstinad nöm. | 1610053007 |
| Kateqoriya | Qüllə |
| | |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Tarixi
Süyümbikə minarəsi salınma tarixi indiyənə kimi naməlum olaraq qalır. Bəzi alimlər minarəni XVII—XVIII əsrlərə aid olduğunu söyləsələrdə, digərləri onun XVI əsrin ikinci yarısında inşa olunduğunu bildirirlər. Bəzi alimlər isə (məsələn, Nikolay Zaqoskin) Süyümbikə minarəsi Kazan xanlığı dövründə, yəni 1552-ci ilə qədər, ucaldılmasının tərafdarıdılar.
Minarənin inşaası barədə heç bir tarixi sənəd dövrümüzə qədər gəlin çıxmayıb. Kazanın XVI—XVII əsrlərdə idarəsi haqqda olan sənədlər 1701-ci ildə Moskva yanğını nəticəsində yanmışdır, Kazan xanlığı dövrünə aid tatar sənədləri isə Kazan şəhərinin işğalı nəticəsində məhv olmuşdular.
1730-cu ildə Süyümbikə minarəsinin ucunda ikibaşlı qartal heykəli ucaldılır. 1918-ci ildə minarə tatar müsəlman icmasına verilir və ikibaşlı qartal aypara ilə əvəzlənir, lakin 1930-cu ildə dövlətin dinə qarşı olan siyasəti nəticəsində aypara yığışdırılır və yalnız 1980-ci illərin axırlarında, yenidənqurma dövründə, bərpa edilir.
Yazılı mənbələrdə ilk dəfə 1777-ci ildə qeyd olunur.
Əfsanələr
Süyümbikə minarəsi haqqında bir neçə əfsanə dolaşır. Onlardan biri qüllənin 1549-cu ildə Söyümbikə adlı qadın hökmdar tərəfindən vəfat etmiş əri Səfa-Gərayən şərəfinə ucaldığını söyləyir. Digəri isə qüllənin 1552-ci ildə çar İvan Qroznı tərəfindən və Söyümbikənin xahişi ilə ucaldığını söyləyir. Əfasənə görə İvan Qroznı Söyümbikə ilə evlənmək istəyir, ancaq Süyümbikə özünü minarənin yeddinci qatından atır.
Ədəbiyyatda
1907-cu ildə Məcid Qafuri Süyümbikə minarəsi haqqında eyniadlı şer bəsləyir.
İstinadlar
- Kazanın bütün gözəllikləri әks etdirilib
- «План Казанской крепости по большом масштабе снят и сочинен 1777 г.» // РГВИА. — Ф. 349. — Оп. 17. — Д. 212.
- "Ramiz Əskər. Türk xalqlari ədəbiyyatı oçerkləri. Bakı, 2011". 2021-04-23 tarixində . İstifadə tarixi: 2017-09-19.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Suyumbike minaresi rus Bashnya Syuyumbike tatar Soembikә manarasy Soyembike manarasi Kazan Kremlinin erazisinde yerlesen qulle Italiyada yerlesen meshur Piza qullesi kimi Suyumbike minaresi de Yixilan qulle lerdendir Hal hazirda Suyumbike minaresi simal serq istiqametine eyilib Onun ucunun saquli xettinden mesafesi texminen 2 m teskil edir Suyumbike minaresitatar Soembikә manarasy Soyembike manarasi rus Bashnya Syuyumbike55 48 01 sm e 49 06 18 s u Olke Rusiya TataristanSeher KazanYerlesir KazanAidiyyati Kazan KremliHundurluyu 58 mIstinad nom 1610053007KateqoriyaQulleSuyumbike minaresi Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixiSuyumbike minaresi salinma tarixi indiyene kimi namelum olaraq qalir Bezi alimler minareni XVII XVIII esrlere aid oldugunu soyleselerde digerleri onun XVI esrin ikinci yarisinda insa olundugunu bildirirler Bezi alimler ise meselen Nikolay Zaqoskin Suyumbike minaresi Kazan xanligi dovrunde yeni 1552 ci ile qeder ucaldilmasinin terafdaridilar Minarenin insaasi barede hec bir tarixi sened dovrumuze qeder gelin cixmayib Kazanin XVI XVII esrlerde idaresi haqqda olan senedler 1701 ci ilde Moskva yangini neticesinde yanmisdir Kazan xanligi dovrune aid tatar senedleri ise Kazan seherinin isgali neticesinde mehv olmusdular 1730 cu ilde Suyumbike minaresinin ucunda ikibasli qartal heykeli ucaldilir 1918 ci ilde minare tatar muselman icmasina verilir ve ikibasli qartal aypara ile evezlenir lakin 1930 cu ilde dovletin dine qarsi olan siyaseti neticesinde aypara yigisdirilir ve yalniz 1980 ci illerin axirlarinda yenidenqurma dovrunde berpa edilir Yazili menbelerde ilk defe 1777 ci ilde qeyd olunur EfsanelerSuyumbike minaresi haqqinda bir nece efsane dolasir Onlardan biri qullenin 1549 cu ilde Soyumbike adli qadin hokmdar terefinden vefat etmis eri Sefa Gerayen serefine ucaldigini soyleyir Digeri ise qullenin 1552 ci ilde car Ivan Qrozni terefinden ve Soyumbikenin xahisi ile ucaldigini soyleyir Efasene gore Ivan Qrozni Soyumbike ile evlenmek isteyir ancaq Suyumbike ozunu minarenin yeddinci qatindan atir Edebiyyatda1907 cu ilde Mecid Qafuri Suyumbike minaresi haqqinda eyniadli ser besleyir IstinadlarKazanin butun gozellikleri әks etdirilib Plan Kazanskoj kreposti po bolshom masshtabe snyat i sochinen 1777 g RGVIA F 349 Op 17 D 212 Ramiz Esker Turk xalqlari edebiyyati ocerkleri Baki 2011 2021 04 23 tarixinde Istifade tarixi 2017 09 19