Vikipediya azad ensiklopediya Bu məqalədəki məlumatların yoxlanıla bilməsi üçün əlavə mənbələrə ehtiyac var Lütfən məqal

Vikipediya azad ensiklopediya Bu meqaledeki melumatlarin yoxlanila bilmesi ucun elave menbelere ehtiyac var Lutfen meqaleye etibarli menbeler elave ederek onu tekmillesdirmeye komek edin Menbesiz mezmun problemler yarada ve siline biler Problemler hell edilmemis sablonu meqaleden cixarmayin Daha etrafli melumat ve ya meqaledeki problemlerle bagli muzakire aparmaq ucun diqqet yetire bilersiniz Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Stromal huceyreler ve ya mezenximal stromal huceyreler sumuk iliyinde bol olan lakin butun bedende de gorune bilen ferqli huceyrelerdir Stromal huceyreler usaqligin selikli qisasi endometrium prostat sumuk iliyi limfa duyunleri ve yumurtaliq kimi istenilen huceyre orqaninin birlesdirici toxumasinda gorune biler Onlarin funksiyasini destekleyen huceyreler parenximada bu orqanin huceyreleridir En cox yayilmis stromal huceyreler fibroblastlar ve perisitlerdir Atama stromal Latin stromat Yataq desti ve Qedim Yunan rō ma stroma Yataq sozlerinden gelir Stromal huceyreler bedenin toxunulmazliginin vacib hissesidir ve iltihabi bir cox cehetden modulyasiya edir Onlar hematopoetik huceyrelerin differensasiyasina ve lazimi qan elementlerinin formalasmasina komek edir Stromal huceyreler ve sis huceyreleri arasindaki qarsiliqli elaqenin xercengin boyumesinde ve inkisafinda boyuk rol oynadigi bilinir Bundan elave yerli sitokin sebekelerini meselen M CSF LIF tenzimleyerek insanlarda sumuk iliyinin stromal huceyrelerinin istirak etdiyi hematopoez ve iltihabi prosesler tesvir edilmisdir Boyume faktorlarinin epidermise derinin ust tebeqesi stromal huceyrelere bitisik dermis qatinda salinmasina komek eden huceyrenin bolunmesi Epidermisin asagi hissesinden berpa olunmaga davam edir epidermisdeki huceyrelerin ust tebeqesi daim bedenden diqqetini yayindirir Bundan elave stromal huceyreler iltihab reaksiyasinda ve toxumanin iltihabli hissesinde yigilan huceyrelerin miqdarinin idare edilmesinde rol oynayir Stromal huceyrelerin askarlanmasi span Stromal huceyrenin askarlanmasi cox vacibdir cunki kecmisde cetinlik menbeyi olmusdur Guclu izah olunmayan tedqiqatlar bir birinden kece ve ya bir birinden oyrene bilmedi cunki stromal huceyre yaxsi mueyyen edilmemisdi ve bir cox adla getdi Stromal huceyre indi mezenximal kok huceyre MSC adlanir O hematopoetik deyil cox enerjili ve ozunu coxaldir Bu amiller onu potensial huceyre terapiyasi ve toxuma temirinde tesirli bir vasite halina getirir Mezenximal huceyre bolunmesi diger huceyrelere ve diger toxumalara birlesdirici toxumaya qan damarlarina ve limfa toxumasina qosulma qabiliyyetidir Bezi stromal huceyreler kok huceyre hesab edile biler lakin hamisini kok huceyre adlandirmaq olmaz Butun MSC ler plastiklere yapismaq ve ozunu tekrarlamaq qabiliyyetine malikdir Huceyre sethi markerleri MSC lerde movcuddur lakin onlar tutmali olan markerlerin universal siyahisi yoxdur Adeten huceyre sethini ehate eden CD73 CD90 CD105 CD44 ve s Onlarda CD14 CD34 CD45 markerlerinin ifadesi yoxdur bu da stromal huceyrelerin immun sistemi terefinden ehemiyyetli derecede askar edilmemesi ucun vacib ola biler Insan leykosit antigeninin HLA DR asagi seviyyede olmasi MSC nin hipoimmunogen tesirine malikdir MSC ler uygunlasma qabiliyyetine malik uc trilinaj ferqliliyi olan osteoblastlar xondrositler ve adipositlerdir Onlar hemcinin antiinflamatuar tesir gostere biler lakin cavablar immun xesteliklere ve iltihabli xesteliklere qarsi genis spektrli proinflamatuar reaksiyalara imkan verir Stromal huceyrelerin menbeleri span Melumdur ki stromal huceyreler emele gelir ve yetkinlesme ve diferensiasiyaya qeder sumuk iliyinde saxlanilir Onlar stromada yerlesir ve qan elementlerinin formalasmasinda hematopoetik huceyrelere komek edir Ekseriyyetinde sumuk iliyi olsa da elm adamlari stromal huceyrelerin muxtelif toxumalarda da ola bileceyini bilirler Bunlara yag toxumasi endometrium sinovial maye dis toxumasi amniotik membran ve maye hemcinin plasenta daxil ola biler Bezi etibarli stromal huceyreler plasentada yerlesir cunki stromal huceyreler qocalir Yaslandiqca MSC lerimiz zeifleyir ve mualice olaraq daha az istifade olunur Immunomodulyator tesir span Iltihab eleyhine span MSC nin muhum qabiliyyeti onun heddinden artiq immun reaksiyasini bogmaq qabiliyyetidir T huceyreleri B huceyreleri dendritik huceyreler makrofaqlar ve tebii oldurucu huceyreler immunitet sisteminin reaksiyasi ile heddinden artiq stimullasdirila biler lakin stromal huceyreler tarazligi qorumaga komek edir ve beden heddinden artiq iltihab olmadan duzgun mualice edile biler Iltihabi reaksiya stimullasdirildiqda MSC immunosupressiv agentlerinin serbest buraxilmasi Mexanizmlere azot oksidinin NO indoleamin 2 3 dioksigenazin IDO prostaqlandin E2 PGE2 liqand 1 PD L1 ve basqalarinin proqramlasdirilmis olumu daxildir MSC olmadan bu amiller cox mehduddur ve toxunulmazliq tez ve maneesiz bas verir Bununla bele tenzimleme olmadan immun cavabi heddinden artiq stimullasdirmaq mumkundur ve MSC ve onlarin ifrazat amilleri teleb olunduqda IFN qamma MSC nin IDO ifadesinin movcudlugunu tesviq edir IDO gelecek nesilden T huceyrelerini inhibe etmek ucun kinureninin triptofana cevrilmesini katalizleyir NO dan istifade eden mexanizm hem de T huceyrelerinin proliferasiyasini azaldan monositlerin yetismesidir Yetismemis monositler dendritik huceyrelere cevrilirler ki bu da T huceyrelerinin daha az aktivlesmesine getirib cixarir ve musbet eks elaqe muddeti IL 10 seviyyesini artirir buna gore de dendritik huceyreler daha cox iltihab eleyhine fenotip qebul edirler MSC xususi olaraq T huceyrelerinin effektor qolunu hedef alir ve buna gore de immun sisteminin tesirlerini mueyyen derecede sixisdira biler MSC huceyrelerinin istiraki ile dendritik huceyreler yetismemis ve ferqlenmemis olurlar bu da T huceyrelerinin cagiris funksiyasinin pozulmasina ve anadangelme ve adaptiv immun cavablara sebeb olur Bu dendritik huceyreler immun sisteminin diger huceyrelerinin ve qan huceyrelerinin boyumesini ve fealiyyetini tenzimlemek ucun sitokinler buraxirlar Immunitetin tesiri altinda MSC yuksek seviyyede olduqda daha cox B huceyrelerinin istehsali dayanir Hele istehsal oluna bilen B huceyrelerinin antikor istehsalini ve kimyevi davranisini hesablayin B huceyrelerinin yayilmasinin azalmasi IFN qammanin olmasi MSC sethinde IDO nun stimullasdirilmasi ve triptofan yolu ile effektor huceyrelerin basdirilmasi ile elaqelendirilir Proinflamasiya span Stromal huceyreler tez tez onlarin hipoimmunogen reaksiyasini nezere alirlar lakin eslinde qeyri spesifik immunomodulyasiyaya malikdirler MSC ler IFN qamma seviyyelerinden TNF alfa ve her ikisi Il 6 ve ya Il 6 seviyyesinden asili olaraq antiinflamatuar ve proinflamatuar arasinda mubadilesini deyise biler Patogenler evvelce odenisli reseptorlar TLR terefinden taninir O iltihab mediatorlarini stimullasdirir ve pro ve ya antiinflamatuar MSC ni aktivlesdirir Eger IFN qamma ve TNF alfa yuksekdirse MSC aktivlesdirme yolu ile antiinflamatuar cavabi stimullasdirir CD4 CD25 ve evezine Treg huceyre T huceyreleri Bununla bele IFN qamma ve TNF alfa seviyyeleri asagi olarsa MSC nin asagi seviyyeleri IDO yarada biler ve buna gore de T huceyrelerini normal sekilde aktivlesdirir ve iltihab prosesi bas vere biler Monositlerin istiraki ile IL 6 olan MSC ler T huceyrelerinin aktivlesmesini manee toreden M ve CCL 18 emele getirir Bununla bele MSC IL 6 monositlerin istiraki ile M1 istehsal edir ve T huceyrelerini aktivlesdire ve yuxarida qeyd olunan mexanizm vasitesile iltihabi tenzimleyen yuksek seviyyede IFN qamma ve TNF alfa istehsal ede biler Hematopoezde rolu span Ferqlenmeden evvel ekser MSC ler sumuk iliyinde yerlesir burada da limfositler ve diger qan elementleri emele gelir Stromal huceyreler hematopoetik huceyrelerin diger qan huceyreleri ile ferqlenen huceyreler ayrilmasinda boyuk rol oynayir MSC nin fealiyyeti hematopoetik huceyrelerin huceyredenkenar matrisidir Stromal huceyreler hemcinin qanyaradici huceyrenin inkisafini davam etdirmek ucun qida maddeleri ve boyume faktorlari ile temin edilir Nehayet MSC ifadesi hematopoetik huceyreler terefinden yapisma molekullarinin diferensiallasmasina tesir gosterir Beden MSC ye hansi qan elementlerine ehtiyaci oldugunu bildirir ve bu yapisma molekullarini ferqlendirici huceyreye catdirir Xercengde span Normal yara sagalmasi prosesinde yerli stromal huceyreler fenotipi deyisdikden sonra reaktiv stromaya cevrilir Bununla bele mueyyen sertler altinda sis huceyreleri bu reaktiv stromal huceyreleri daha da deyisdire ve onlari sisle elaqeli stromal huceyrelere TASC kocure biler Qeyri reaktiv stromal huceyrelerle muqayisede TAC ler zulallarin ve matriks metalloproteinazalarin MMP miqdarini artirir Bu zulallara fibroblast aktivlesdiren zulal ve alfa hamar ezele hereketi daxildir Bundan elave TAC lar coxlu damar endotelinin boyume faktoru VEGF stromal toreme faktor 1 alfa IL 6 IL 8 tenaskin C ve basqalari kimi anti sis faktorlarini ferqlendirir Bu amillere elave olaraq Ev sahibi stroma ve sis huceyreleri arasindaki qarsiliqli elaqe sisin boyumesi ve inkisafi ucun vacibdir Sisin stromal istehsali qan damarlarinin yeni formalasmasi immun huceyrelerin ve fibroblastlarin infiltrasiyasi ve huceyredenkenar matrisin ehemiyyetli derecede regenerasiyasi kimi xususiyyetlere malikdir Bundan elave sumuk iliyinin mezenximal stromal huceyreleri endotel huceyreleri ve adipositler kimi yerli normal ev sahibi stromal huceyrelerin istiraki aydin heterojen mezmun yaratmaga komek edir Bundan elave bu huceyreler sis boyumesini tenzimleyen bir cox faktor ifraz edirler Asagidaki ana toxumalarda sisle elaqeli stromal huceyre celb edilmesi ucun potensial hedefler mueyyen edilmisdir sumuk iliyi birlesdirici toxuma yag toxumasi ve qan damarlari Bundan elave subutlar sisle elaqeli stromanin metastaz ve sis huceyrelerinin isgali ucun ilkin sert oldugunu gosterir Onlarin en azi alti ferqli menseye malik oldugu melumdur immun huceyreler makrofaqlar adipositler fibroblastlar perisitler ve sumuk iliyinin mezenximal stromal huceyreleri Bundan elave sis stromasi esasen bazal membrandan fibroblastlardan huceyredenkenar matrisden immun huceyrelerden ve qan damarlarindan ibaretdir Tipik olaraq stromadaki bir cox ana huceyre sisi bastirma qabiliyyeti ile ferqlenir Bununla bele bedxasseli sisler zamani stroma boyume invaziya ve metastazla neticelenen deyisikliklere meruz qalir Bu deyisikliklere reaktiv toxuma stromasinin esas komponenti olan ve sis inkisafina nezaretde muhum rol oynayan karsinoma ile elaqeli fibroblastlarin CAF emele gelmesi daxildir Bezi deri xercengi novleri bazal huceyreli karsinomalar bedene yayila bilmez cunki xerceng huceyreleri yaxinliqdaki stromal huceyrelerin bolunmeye davam etmesini teleb edir Xerceng butun beden boyunca hereket ederken bu stromal boyume faktorlarinin itirilmesi xercengin diger orqanlara daxil olmasina mane olur Stroma bedxasseli olmayan huceyrelerden ibaretdir lakin sis huceyrelerinin inkisaf ede bileceyi huceyredenkenar matrisi temin ede biler Stromal huceyreler immun qabiliyyetini manee toreden azot oksidinin istehsali ile T huceyrelerinin yayilmasi ile de mehdudlasdirila biler Hemcinin bax span Normativ yoxlamaMicrosoft 16930146Tibb haqqinda olan bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Kateqoriyalar Tibb qaralamalariInsan huceyreleriGizli kateqoriyalar Vikipediya Menbe azligi olan meqalelerVikipediya Vikilesdirilecek meqaleler