fbpx
Wikipedia

Somoedlər

Samodiylər və ya Samoedlər — Neneslər, Eneslər, Nqanasanlar, Selkuplar və hazırda tam məhv olmuş Sayan Samoedlərinə (Kamasinlər, Koyballar, Motorlar, Tayqiyslər, Karaqalar və Soyotlar) verilmiş ümumi addır. Ural dil ailəsinin Fin-uqor dillərinin Samodi dilləri qrupuna daxildir. Samoedlərin böyük əksəriyyəti (Neneslər, Eneslər, Nqasanlar, Selkun) Nenes muxtar dairəsi, Arxangelsk, Yamal-Nenes muxtar dairəsi, Tyumen vilayəti, Taymır Dolqan-Nenes rayonu və Kranoyarsk diyarı ərazilərində ysyılmışlar.

Adlanması

İlk əvvəllər Samoedamlar (həmcinin «samoyad», «samoedin») samoedlərin ən iri xalqı olan nenesləri adlandırırdılar. Sonradan isə bu ad bir-biri ilə əlaqəsi olan Samoad dillırində danışan xalqlara şamil edilir. Samodiy adı rus dialekt forması ilə əlaqədar əmələ gəlmişdir. Ruslar Nqanasları və Enesləri bu çür adlandırırlar. 1930-cı illərə qədər şimal xalqlarının adı ruslarınn onları adlandırdığı kimi əsas götürülürdü. 1938-ci ildə sovet linqvisti Qergiy Nikolayeviç Prokofev Samodiy xalqı adlandırılması təklifini irəli sürür. Bir müddətdən sonra samodiy adı geniş yayılır. Digər avropa ölkələtində isə onların adı samoed olaraq keçir (alm. Samojeden‎)

Tarixi

 
Samoedlər.

XVIII əsrdə məlum olmuşdur ki, onlar şimal və cənub mərkəzlərinə bölünmüşlər. Filologiya Professor və səyahətçi Matias Aleksandr özünə məxsüs fikir irəli sürür. Onun firincə b,e I və II min illiklərində xalqların böyük köçü zamanı Türklərin təsiri ilə Dayan dağlarından şimala doğu irəliləməli olmuşlar. Bunun nəticəsində hazırki Neneslər, Eneslər, Selkunlar kimi xalqlar meydana gəlmişdur. Cənuba istiqamətlənən samoedlər isə Tuvalılar, Xaxaslar, Şorların tərkibinə daxil olaraq tam yox olmuşlar. Saylarının azlığına səbən doğumun azlığı, iqlimin sərtliyi mühüm təsir göstərir. Gələcəkdə bura daxil xalqların soyunun tükənməsi ehtimalı yüksəkdir. Onlardan Eneslərin sayı barmaqla sayılır.

Məşquliyyətləri

Əsas kənt təsərrüfatı Maralçılıqdır. Ailədə qadın mühüm rol oynaydı. Tarix boyu onların sayı az olmuşdur. Ovçuluq və balıqçılıq belə yayılmışdı. .

Adətləri

Etnoqrafik araşdırmalar bu xalqların əsas koma tipli yaşayış məntəqələrində (Çum) yaşayırdılar.

Mənbə

  • Dudinkada Samaoedlərin mərkəzi açılır
  • Основные проблемы самоедологии в СССР

İstinadlar

  1. 2002-ci il siyahıya almanın nəticələri
  2. . 2012-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.

somoedlər, samodiylər, samoedlər, neneslər, eneslər, nqanasanlar, selkuplar, hazırda, məhv, olmuş, sayan, samoedlərinə, kamasinlər, koyballar, motorlar, tayqiyslər, karaqalar, soyotlar, verilmiş, ümumi, addır, ural, ailəsinin, uqor, dillərinin, samodi, dilləri. Samodiyler ve ya Samoedler Nenesler Enesler Nqanasanlar Selkuplar ve hazirda tam mehv olmus Sayan Samoedlerine Kamasinler Koyballar Motorlar Tayqiysler Karaqalar ve Soyotlar verilmis umumi addir Ural dil ailesinin Fin uqor dillerinin Samodi dilleri qrupuna daxildir Samoedlerin boyuk ekseriyyeti Nenesler Enesler Nqasanlar Selkun Nenes muxtar dairesi Arxangelsk Yamal Nenes muxtar dairesi Tyumen vilayeti Taymir Dolqan Nenes rayonu ve Kranoyarsk diyari erazilerinde ysyilmislar Mundericat 1 Adlanmasi 2 Tarixi 3 Mesquliyyetleri 4 Adetleri 5 Menbe 6 IstinadlarAdlanmasi Redakte Ilk evveller Samoedamlar hemcinin samoyad samoedin samoedlerin en iri xalqi olan nenesleri adlandirirdilar Sonradan ise bu ad bir biri ile elaqesi olan Samoad dillirinde danisan xalqlara samil edilir Samodiy adi rus dialekt formasi ile elaqedar emele gelmisdir Ruslar Nqanaslari ve Enesleri bu cur adlandirirlar 1930 ci illere qeder simal xalqlarinin adi ruslarinn onlari adlandirdigi kimi esas goturulurdu 1938 ci ilde sovet linqvisti Qergiy Nikolayevic Prokofev Samodiy xalqi adlandirilmasi teklifini ireli surur Bir muddetden sonra samodiy adi genis yayilir Diger avropa olkeletinde ise onlarin adi samoed olaraq kecir alm Samojeden Tarixi Redakte Samoedler XVIII esrde melum olmusdur ki onlar simal ve cenub merkezlerine bolunmusler Filologiya Professor ve seyahetci Matias Aleksandr ozune mexsus fikir ireli surur Onun firince b e I ve II min illiklerinde xalqlarin boyuk kocu zamani Turklerin tesiri ile Dayan daglarindan simala dogu irelilemeli olmuslar Bunun neticesinde hazirki Nenesler Enesler Selkunlar kimi xalqlar meydana gelmisdur Cenuba istiqametlenen samoedler ise Tuvalilar Xaxaslar Sorlarin terkibine daxil olaraq tam yox olmuslar Saylarinin azligina seben dogumun azligi iqlimin sertliyi muhum tesir gosterir Gelecekde bura daxil xalqlarin soyunun tukenmesi ehtimali yuksekdir Onlardan Eneslerin sayi barmaqla sayilir 1 Mesquliyyetleri RedakteEsas kent teserrufati Maralciliqdir Ailede qadin muhum rol oynaydi Tarix boyu onlarin sayi az olmusdur Ovculuq ve baliqciliq bele yayilmisdi Adetleri RedakteEtnoqrafik arasdirmalar 2 bu xalqlarin esas koma tipli yasayis menteqelerinde Cum yasayirdilar Menbe RedakteDudinkada Samaoedlerin merkezi acilir Osnovnye problemy samoedologii v SSSRIstinadlar Redakte 2002 ci il siyahiya almanin neticeleri G Yu Sitnyanskij O PROISHOZhDENII DREVNEGO KIRGIZSKOGO POGREBALNOGO OBRYaDA Pechatnaya versiya Sredneaziatskij etnograficheskij sbornik Vypusk IV M 2001 S 175 180 2012 06 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 27 Menbe https az wikipedia org w index php title Somoedler amp oldid 5742726, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.