fbpx
Wikipedia

Nenlər

Nenlər (Nen dili ненэй ненэче, хасово, нещанг; köhnə — samoyedlər, юраки;luoravetlan) —Cənubi Sibirdə xalq.

Nenlər
rus. Ненцы
Ümumi sayı
45 000
Yaşadığı ərazilər
Rusiya 41 302 (2002)
Dili

Nen dili, rus dili

Dini

Provaslavlıq, Şamanizm

Qohum xalqlar

Enlər, Nqanasanlar, Selkuplar, Kamasinlər

Ümumi məlumat

İndiki Arxangelsk, Tümen, Tomsk, Krasnoyarsk və b. rus əyalətlərində yaşayan və cəmi 34 min nəfərdən ibarət nenlər (“nenes”, “iqanasan” “selkup” da adlanırlar) azsaylı millətlərdəndir. Nenlər, və ya Nen xalqı ya da Yuraklar (Rusca yazılışı: Ненцы - Nentsı [çoxluq]) Rusiya Federasiyasında yerli bir xalqdır. 2002 ili siyahıyaalmaya görə Rusiya Federasiyasında 41,302 Nenet yaşamaqdadır. Dilləri Nencədir. Bəzən İngiliscədəki çoxluq takısı olan (s) ilə qarışdırıldıqları üçün Nenet şəklində tələffüz edilməkdədir. Nenləriçlərində Enets xalqı, Selkup və Nganasan xalqının da daxil olduğu Samoyedler qrupu içinə girərlər. İki böyük Nenqrupu vardır: Tundra Nenləri və Meşə Nenləri. Bəziləri Nenlərin miladdan əvvəl 3000lərdə fin-Ural dillərini danışan qruplardan ayrıldıqları və miladdan əvvəl 200lərdə Türkçə və Altayca danışan xalqlarla qarışacaqları şərqə köç edən qruplar olduğuna inanmaqdadırlar. Nenlər torpağa və təbii qaynaqlara hörmət üzərində dayanan şamanist və animist bir inanc sisteminə sahibdirlər. Klan əsaslı bir ictimai quruluşlanmaları vardır. Nen şamanlarına Dadıba deyilir. Nenlər köçəri həyat tərzi keçirirlər.Nenlər 500.000 maral saxlayırlar və bu marallardan həm də xizək üzərində hərəkət üçün də istifadə edirlər. Nenlər Ural irqinə aiddir ki ural irqi də avrapoid və malqaloid irqinin qarışığıdır. Nen dili Ural dil ailəsinin Samoyed qrupuna aiddir və iki dialekt ibarətdir - qərb və şərq dialekti.(ненэць) nen dilindən tərcümədə insan deməkdir. Nenlər əsasən maral ətindən istifadə edirlər.Onlar hətta təzə qaraciyər böyrək maral qanı kimi ekzotik yeməklər də yeyirlər amma onların ən çox sevdikləri yemək dil və ürəkdir.Ağır soyuq şəraitdə yaşamaları onlara maral ətini konservləşdirməyi əti qanlı yeməyi hətta maral qanını belə içməyi öyrətdi. onlar maral əti bundan başqa, burada konserv və donuz əti, dəniz heyvanların əti, eləcə də şirin balıq istifadə olunur.Onlar nadir hallarda düyü və makarondan istifadə edirlər.Onlar nadir hallarda istifadə etsələr belə ancaq çovdar unundan hazırlanmış çörəyə üstünlük verirlər

Nenlərin yaşadığı ərazilər Yamalo-Nen Muxtar mahalında: Яр-Сале kəndi 3035nəfər Гыда qəsəbəsi 2133 Антипаюта qəsəbəsi 1993 Сеяха qəsəbəsi 1926 Панаевскqəsəbəsi 1512 Новый Порт qəsəbəsi 1461 Тазовский kəndi 1243 Самбург kəndi 1179 Находка kəndi 1115 Щучье kəndi 1104 Салехард şəhəri 892 Ныда kəndi 793 Белоярск qəsəbəsi 681 Кутопьюган qəsəbəsi 676 Харампур kəndi 646 Мессо kəndi 620 Тарко-Сале kəndi 566 Матюй-Сале kəndi 465 Халясавэй kəndi 461 Сунэй-Сале kəndi 394 Аксарка qəsəbəsi 326 Салемал qəsəbəsi 319 Надым şəhəri 313 Мыс-Каменный qəsəbəsi 311 Нори qəsəbəsi 301 Лабытнанги şəhəri 266 Тибей-Сале kəndi 184 Юрибей kəndi 178 Лаборовая kəndi 168 Яптик-Сале kəndi 133 Газ-Салеqəsəbəsi 115 Новый Уренгой şəhəri 100 Nen Muxtar mahalı Нарьян-Мар şəhəri 931 Нельмин Нос qəsəbəsi 885 Красное qəsəbəsi 826 Несь kəndi 680 Усть-Кара qəsəbəsi 552 Хорей-Вер qəsəbəsi 415 Ома kəndi 396 Бугриноqəsəbəsi 383 Индига qəsəbəsi 370 Каратайка qəsəbəsi 323 Искателей kəndi 312 Харута qəsəbəsi 296 Амдерма kəndi 220 Хонгурей qəsəbəsi 153 Выучейский qəsəbəsi 114 Krasnoyarsk diyarı: Носок qəsəbəsi 1232 Тухард qəsəbəsi 552 город Дудинка 351 Воронцово qəsəbəsi 244 Караул kəndi 185 Усть-Порт qəsəbəsi 166 Байкаловск qəsəbəsi 116 Ханты-Мансийский АО: Саранпауль kəndi 249 Варьеган kəndi 196 Нумто kəndi 142 Komi Respublikası: Советский kəndi 241 Воркута şəhəri 115 Arxangelsk vilayəti: Архангельск şəhəri 122 Tümen vilayəti: Тюмень şəhəri 112 sankt peterburq: Санкт-Петербург şəhəri 192

Qalereya

Mənbə

ASE, VII cild, Bakı, 1983-cü il, səhifə 190.

İstinadlar

  1. "Всероссийская перепись населения 2002 года". İstifadə tarixi: 2009-12-24.

nenlər, məqaləni, vikiləşdirmək, lazımdır, lütfən, məqaləni, ümumvikipediya, redaktə, qaydalarına, uyğun, şəkildə, tərtib, edin, dili, ненэй, ненэче, хасово, нещанг, köhnə, samoyedlər, юраки, luoravetlan, cənubi, sibirdə, xalq, Ненцы, ümumi, sayı45, 000yaşadığ. Bu meqaleni vikilesdirmek lazimdir Lutfen meqaleni umumvikipediya ve redakte qaydalarina uygun sekilde tertib edin Nenler Nen dili nenej neneche hasovo neshang kohne samoyedler yuraki luoravetlan Cenubi Sibirde xalq Nenlerrus Nency Umumi sayi45 000Yasadigi erazilerRusiya 41 302 2002 1 DiliNen dili rus diliDiniProvaslavliq SamanizmQohum xalqlarEnler Nqanasanlar Selkuplar Kamasinler Mundericat 1 Umumi melumat 2 Qalereya 3 Menbe 4 IstinadlarUmumi melumat RedakteIndiki Arxangelsk Tumen Tomsk Krasnoyarsk ve b rus eyaletlerinde yasayan ve cemi 34 min neferden ibaret nenler nenes iqanasan selkup da adlanirlar azsayli milletlerdendir Nenler ve ya Nen xalqi ya da Yuraklar Rusca yazilisi Nency Nentsi coxluq Rusiya Federasiyasinda yerli bir xalqdir 2002 ili siyahiyaalmaya gore Rusiya Federasiyasinda 41 302 Nenet yasamaqdadir Dilleri Nencedir Bezen Ingiliscedeki coxluq takisi olan s ile qarisdirildiqlari ucun Nenet seklinde teleffuz edilmekdedir Nenlericlerinde Enets xalqi Selkup ve Nganasan xalqinin da daxil oldugu Samoyedler qrupu icine girerler Iki boyuk Nenqrupu vardir Tundra Nenleri ve Mese Nenleri Bezileri Nenlerin miladdan evvel 3000lerde fin Ural dillerini danisan qruplardan ayrildiqlari ve miladdan evvel 200lerde Turkce ve Altayca danisan xalqlarla qarisacaqlari serqe koc eden qruplar olduguna inanmaqdadirlar Nenler torpaga ve tebii qaynaqlara hormet uzerinde dayanan samanist ve animist bir inanc sistemine sahibdirler Klan esasli bir ictimai quruluslanmalari vardir Nen samanlarina Dadiba deyilir Nenler koceri heyat terzi kecirirler Nenler 500 000 maral saxlayirlar ve bu marallardan hem de xizek uzerinde hereket ucun de istifade edirler Nenler Ural irqine aiddir ki ural irqi de avrapoid ve malqaloid irqinin qarisigidir Nen dili Ural dil ailesinin Samoyed qrupuna aiddir ve iki dialekt ibaretdir qerb ve serq dialekti nenec nen dilinden tercumede insan demekdir Nenler esasen maral etinden istifade edirler Onlar hetta teze qaraciyer boyrek maral qani kimi ekzotik yemekler de yeyirler amma onlarin en cox sevdikleri yemek dil ve urekdir Agir soyuq seraitde yasamalari onlara maral etini konservlesdirmeyi eti qanli yemeyi hetta maral qanini bele icmeyi oyretdi onlar maral eti bundan basqa burada konserv ve donuz eti deniz heyvanlarin eti elece de sirin baliq istifade olunur Onlar nadir hallarda duyu ve makarondan istifade edirler Onlar nadir hallarda istifade etseler bele ancaq covdar unundan hazirlanmis coreye ustunluk verirlerNenlerin yasadigi eraziler Yamalo Nen Muxtar mahalinda Yar Sale kendi 3035nefer Gyda qesebesi 2133 Antipayuta qesebesi 1993 Seyaha qesebesi 1926 Panaevskqesebesi 1512 Novyj Port qesebesi 1461 Tazovskij kendi 1243 Samburg kendi 1179 Nahodka kendi 1115 Shuche kendi 1104 Salehard seheri 892 Nyda kendi 793 Beloyarsk qesebesi 681 Kutopyugan qesebesi 676 Harampur kendi 646 Messo kendi 620 Tarko Sale kendi 566 Matyuj Sale kendi 465 Halyasavej kendi 461 Sunej Sale kendi 394 Aksarka qesebesi 326 Salemal qesebesi 319 Nadym seheri 313 Mys Kamennyj qesebesi 311 Nori qesebesi 301 Labytnangi seheri 266 Tibej Sale kendi 184 Yuribej kendi 178 Laborovaya kendi 168 Yaptik Sale kendi 133 Gaz Saleqesebesi 115 Novyj Urengoj seheri 100 Nen Muxtar mahali Naryan Mar seheri 931 Nelmin Nos qesebesi 885 Krasnoe qesebesi 826 Nes kendi 680 Ust Kara qesebesi 552 Horej Ver qesebesi 415 Oma kendi 396 Bugrinoqesebesi 383 Indiga qesebesi 370 Karatajka qesebesi 323 Iskatelej kendi 312 Haruta qesebesi 296 Amderma kendi 220 Hongurej qesebesi 153 Vyuchejskij qesebesi 114 Krasnoyarsk diyari Nosok qesebesi 1232 Tuhard qesebesi 552 gorod Dudinka 351 Voroncovo qesebesi 244 Karaul kendi 185 Ust Port qesebesi 166 Bajkalovsk qesebesi 116 Hanty Mansijskij AO Saranpaul kendi 249 Varegan kendi 196 Numto kendi 142 Komi Respublikasi Sovetskij kendi 241 Vorkuta seheri 115 Arxangelsk vilayeti Arhangelsk seheri 122 Tumen vilayeti Tyumen seheri 112 sankt peterburq Sankt Peterburg seheri 192Qalereya Redakte Usaqlar ile nenler aile Nenler samoyedler 1914 cu ilde Nenler Nen Muxtar dairesi Samoyed qadin Samoyed qiz Mezen samoyedler Yurak Nenli Menbe RedakteASE VII cild Baki 1983 cu il sehife 190 Istinadlar Redakte Vserossijskaya perepis naseleniya 2002 goda Istifade tarixi 2009 12 24 Etnos ile elaqedar bu meqale qaralama halindadir Meqaleni redakte ederek Vikipediyani zenginlesdirin Menbe https az wikipedia org w index php title Nenler amp oldid 4764040, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.