Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Samodiylər və ya Samoedlər — Neneslər, Eneslər, Nqanasanlar, Selkuplar və hazırda tam məhv olmuş (, Koyballar, , Tayqiyslər, Karaqalar və Soyotlar) verilmiş ümumi addır. Ural dil ailəsinin Fin-uqor dillərinin Samodi dilləri qrupuna daxildir. Samoedlərin böyük əksəriyyəti (Neneslər, Eneslər, Nqasanlar, Selkun) Nenes muxtar dairəsi, Arxangelsk, Yamal-Nenes muxtar dairəsi, Tyumen vilayəti, Taymır Dolqan-Nenes rayonu və Kranoyarsk diyarı ərazilərində ysyılmışlar.
Adlanması
İlk əvvəllər Samoedamlar (həmcinin «samoyad», «samoedin») samoedlərin ən iri xalqı olan nenesləri adlandırırdılar. Sonradan isə bu ad bir-biri ilə əlaqəsi olan Samoad dillırində danışan xalqlara şamil edilir. Samodiy adı rus dialekt forması ilə əlaqədar əmələ gəlmişdir. Ruslar Nqanasları və Enesləri bu çür adlandırırlar. 1930-cı illərə qədər şimal xalqlarının adı ruslarınn onları adlandırdığı kimi əsas götürülürdü. 1938-ci ildə sovet linqvisti Qergiy Nikolayeviç Prokofev Samodiy xalqı adlandırılması təklifini irəli sürür. Bir müddətdən sonra samodiy adı geniş yayılır. Digər avropa ölkələtində isə onların adı samoed olaraq keçir (alm. Samojeden)
Tarixi
XVIII əsrdə məlum olmuşdur ki, onlar şimal və cənub mərkəzlərinə bölünmüşlər. Filologiya Professor və səyahətçi Matias Aleksandr özünə məxsüs fikir irəli sürür. Onun firincə b,e I və II min illiklərində xalqların böyük köçü zamanı Türklərin təsiri ilə Dayan dağlarından şimala doğu irəliləməli olmuşlar. Bunun nəticəsində hazırkı Neneslər, Eneslər, Selkunlar kimi xalqlar meydana gəlmişdur. Cənuba istiqamətlənən samoedlər isə , , Şorların tərkibinə daxil olaraq tam yox olmuşlar. Saylarının azlığına səbən doğumun azlığı, iqlimin sərtliyi mühüm təsir göstərir. Gələcəkdə bura daxil xalqların soyunun tükənməsi ehtimalı yüksəkdir. Onlardan Eneslərin sayı barmaqla sayılır.
Məşquliyyətləri
Əsas kənt təsərrüfatı Maralçılıqdır. Ailədə qadın mühüm rol oynaydı. Tarix boyu onların sayı az olmuşdur. Ovçuluq və balıqçılıq belə yayılmışdı. .
Adətləri
Etnoqrafik araşdırmalar bu xalqların əsas koma tipli yaşayış məntəqələrində (Çum) yaşayırdılar.
Mənbə
- Dudinkada Samaoedlərin mərkəzi açılır
- Основные проблемы самоедологии в СССР
İstinadlar
- . 2015-09-24 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
- . 2012-06-23 tarixində orijinalından arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2015-11-27.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Samodiyler ve ya Samoedler Nenesler Enesler Nqanasanlar Selkuplar ve hazirda tam mehv olmus Koyballar Tayqiysler Karaqalar ve Soyotlar verilmis umumi addir Ural dil ailesinin Fin uqor dillerinin Samodi dilleri qrupuna daxildir Samoedlerin boyuk ekseriyyeti Nenesler Enesler Nqasanlar Selkun Nenes muxtar dairesi Arxangelsk Yamal Nenes muxtar dairesi Tyumen vilayeti Taymir Dolqan Nenes rayonu ve Kranoyarsk diyari erazilerinde ysyilmislar AdlanmasiIlk evveller Samoedamlar hemcinin samoyad samoedin samoedlerin en iri xalqi olan nenesleri adlandirirdilar Sonradan ise bu ad bir biri ile elaqesi olan Samoad dillirinde danisan xalqlara samil edilir Samodiy adi rus dialekt formasi ile elaqedar emele gelmisdir Ruslar Nqanaslari ve Enesleri bu cur adlandirirlar 1930 ci illere qeder simal xalqlarinin adi ruslarinn onlari adlandirdigi kimi esas goturulurdu 1938 ci ilde sovet linqvisti Qergiy Nikolayevic Prokofev Samodiy xalqi adlandirilmasi teklifini ireli surur Bir muddetden sonra samodiy adi genis yayilir Diger avropa olkeletinde ise onlarin adi samoed olaraq kecir alm Samojeden TarixiSamoedler XVIII esrde melum olmusdur ki onlar simal ve cenub merkezlerine bolunmusler Filologiya Professor ve seyahetci Matias Aleksandr ozune mexsus fikir ireli surur Onun firince b e I ve II min illiklerinde xalqlarin boyuk kocu zamani Turklerin tesiri ile Dayan daglarindan simala dogu irelilemeli olmuslar Bunun neticesinde hazirki Nenesler Enesler Selkunlar kimi xalqlar meydana gelmisdur Cenuba istiqametlenen samoedler ise Sorlarin terkibine daxil olaraq tam yox olmuslar Saylarinin azligina seben dogumun azligi iqlimin sertliyi muhum tesir gosterir Gelecekde bura daxil xalqlarin soyunun tukenmesi ehtimali yuksekdir Onlardan Eneslerin sayi barmaqla sayilir MesquliyyetleriEsas kent teserrufati Maralciliqdir Ailede qadin muhum rol oynaydi Tarix boyu onlarin sayi az olmusdur Ovculuq ve baliqciliq bele yayilmisdi AdetleriEtnoqrafik arasdirmalar bu xalqlarin esas koma tipli yasayis menteqelerinde Cum yasayirdilar MenbeDudinkada Samaoedlerin merkezi acilir Osnovnye problemy samoedologii v SSSRIstinadlar 2015 09 24 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 27 2012 06 23 tarixinde orijinalindan arxivlesdirilib Istifade tarixi 2015 11 27