Azərbaycanca
සිංහල
Türkçe
Paycıqlı quşüzümü (lat. Solanum laciniatum) — bitkilər aləminin quşüzümüçiçəklilər dəstəsinin quşüzümükimilər fəsiləsinin quşüzümü cinsinə aid bitki növü.
| Paycıqlı quşüzümü | ||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | ||||||||||
| Elmi təsnifat | ||||||||||
| Domen: Klad: Ranqsız: Aləm: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Klad: Dəstə: Fəsilə: Yarımfəsilə: Triba: Cins: Növ: Paycıqlı quşüzümü | ||||||||||
| Beynəlxalq elmi adı | ||||||||||
| ||||||||||
Botaniki xarakteristikası
Çoxillik ot bitkisi olub, hündürlüyü 2,5 m, birillik kulturada isə 1 m-ə qədər olur. Gövdəsi tək olub, hündürlüyü 40–60 sm, dişcikli-budaqlanandır. Gövdəsi üzərində bənövşəyi piqmentli düyüncüklü, aşağı yarpaqları saplaqlı, uzunluğu 35 sm, cüt olmayan, üç hissəli parçalanan, yuxarı yarpaqları isə azalaraq sadələşən, kiçik, bütöv və neştərşəkillidir. Yarpaqları çılpaq, yuxarı hissəsi azacıq tünd-yaşıl, aşağı hissəsi isə açıq-yaşıl rənglidir. Çiçəkləri iri, qısa çiçəkqrupundan ibarət olub, 3–17 ədəddir. Kasacığı yaşıl, 5 yarpaqlı, çiçək tacı tünd-bənövşəyi, dairəvi, meyvələri şirəli olub, uzunluğu 3 sm-dir. Meyvələri narıncı-qırmızı oval giləmeyvə, uzunluğu 2–3 sm olub, toxumları kiçik və çoxsaylıdır. Butun bitkiləri zəhərlidir.
Bitkinin vətəni subtropik təbilətli ölkələr — Avstraliya və Yeni Zelandiyadır.
Qazaxıstan və Orta Asiyada birillik kulturada becərilir. Toxumlarla çoxalır.
Xammalı kütləvi çiçəkləmə zamanı toplanılır. Yayda məhsulu 2 dəfə toplamaq mümkündür. Qurudulma təbii və süni yolla ola bilər. Bitki 8–12 sm qalınlığında sərilməli və daimi olaraq qurudulmalıdır. Süni şəkildə quruducu şkafda 50–60ºС temperaturda qurudulmalıdır.
Saxlanılma müddəti 5 il olmaqla, quru yerdə saxlanılır. B siyahısına daxildir. Özünəməxsus zəif iyli olub, dadı təyin olunmamışdır.
Tərkibi və təsiri
Bitkinin tərkibində qlüko-alkaloidlər olan solasonin, solamarqin və solasodin aqlikon vardır. Solasodin alkaloidi və steroid sırasının əsasını təşkil edir. Solasodin alkaloidləri yetişməmiş meyvələrdə 2,42–3,27%, yarpaqlarda 1,30–2,07%, gövdə və köklərdə az 0,33% vardır.
Famakoterapevtik qrup — Xammalı hormonal preparatların sintezində işlədilir.
Mədəni əkilən çoxillik quşüzümü bitkisi (otu) çiçək və meyvələrinin yetişməsi zamanı xammal kimi keyfiyyətli dərman bitkisidir.
Progesteron, 1% və 2,5% məhlulu. Bu hormon yarımsintetik yolla alınır.
Kortizon asetat, həb 0,025, 0,05q, inyeksiya üçün suspenziya. Qlükokortikosteroiddir.
Otundan solasodin maddəsi alınır ki, bu maddədən progesteron sintez olunur. Tibb praktikasında həm də kortizon asetat maddəsi alınır. Bu maddə bronxial astma, revmatizm, revmatoid artrit, kəskin limfo və mieloblast leykozda, infeksion mononukleoz, neyrodermit, ekzema və digər dəri xəstəliklərində tətbiq olunur. Eyni zamanda böyrəküstü vəzin hormonal çatmamazlığı olan Addison xəstəliyində, hemolitik anemiyada, qlomerulonefrit, kəskin pankreatit və virus hepatitinin müalicəsində istifədə edilir.
İstinadlar
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Payciqli qusuzumu lat Solanum laciniatum bitkiler aleminin qusuzumucicekliler destesinin qusuzumukimiler fesilesinin qusuzumu cinsine aid bitki novu Payciqli qusuzumuElmi tesnifatDomen EukariotlarKlad DiaphoretickesRanqsiz ArxeplastidlerAlem BitkilerKlad StreptofitlerKlad EmbryophytesKlad Klad Klad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerKlad Klad Klad Klad AsteridsKlad Deste QusuzumuciceklilerFesile QusuzumukimilerYarimfesile Triba Cins QusuzumuNov Payciqli qusuzumuBeynelxalq elmi adiSolanum laciniatum Aiton 1789Sekil axtarisiITIS 521669NCBI 45835EOL 5698050Botaniki xarakteristikasiCoxillik ot bitkisi olub hundurluyu 2 5 m birillik kulturada ise 1 m e qeder olur Govdesi tek olub hundurluyu 40 60 sm discikli budaqlanandir Govdesi uzerinde benovseyi piqmentli duyuncuklu asagi yarpaqlari saplaqli uzunlugu 35 sm cut olmayan uc hisseli parcalanan yuxari yarpaqlari ise azalaraq sadelesen kicik butov ve nestersekillidir Yarpaqlari cilpaq yuxari hissesi azaciq tund yasil asagi hissesi ise aciq yasil renglidir Cicekleri iri qisa cicekqrupundan ibaret olub 3 17 ededdir Kasacigi yasil 5 yarpaqli cicek taci tund benovseyi dairevi meyveleri sireli olub uzunlugu 3 sm dir Meyveleri narinci qirmizi oval gilemeyve uzunlugu 2 3 sm olub toxumlari kicik ve coxsaylidir Butun bitkileri zeherlidir Bitkinin veteni subtropik tebiletli olkeler Avstraliya ve Yeni Zelandiyadir Qazaxistan ve Orta Asiyada birillik kulturada becerilir Toxumlarla coxalir Xammali kutlevi cicekleme zamani toplanilir Yayda mehsulu 2 defe toplamaq mumkundur Qurudulma tebii ve suni yolla ola biler Bitki 8 12 sm qalinliginda serilmeli ve daimi olaraq qurudulmalidir Suni sekilde quruducu skafda 50 60ºS temperaturda qurudulmalidir Saxlanilma muddeti 5 il olmaqla quru yerde saxlanilir B siyahisina daxildir Ozunemexsus zeif iyli olub dadi teyin olunmamisdir Terkibi ve tesiriBitkinin terkibinde qluko alkaloidler olan solasonin solamarqin ve solasodin aqlikon vardir Solasodin alkaloidi ve steroid sirasinin esasini teskil edir Solasodin alkaloidleri yetismemis meyvelerde 2 42 3 27 yarpaqlarda 1 30 2 07 govde ve koklerde az 0 33 vardir Famakoterapevtik qrup Xammali hormonal preparatlarin sintezinde isledilir Medeni ekilen coxillik qusuzumu bitkisi otu cicek ve meyvelerinin yetismesi zamani xammal kimi keyfiyyetli derman bitkisidir Progesteron 1 ve 2 5 mehlulu Bu hormon yarimsintetik yolla alinir Kortizon asetat heb 0 025 0 05q inyeksiya ucun suspenziya Qlukokortikosteroiddir Otundan solasodin maddesi alinir ki bu maddeden progesteron sintez olunur Tibb praktikasinda hem de kortizon asetat maddesi alinir Bu madde bronxial astma revmatizm revmatoid artrit keskin limfo ve mieloblast leykozda infeksion mononukleoz neyrodermit ekzema ve diger deri xesteliklerinde tetbiq olunur Eyni zamanda boyrekustu vezin hormonal catmamazligi olan Addison xesteliyinde hemolitik anemiyada qlomerulonefrit keskin pankreatit ve virus hepatitinin mualicesinde istifede edilir IstinadlarHemcinin bax