fbpx
Wikipedia

Sionizmin növləri

Sionizmin növləri — ilkin hədəfi yəhudi xalqı üçün vətən qurmaq olan sionizmin növləri. Sionizm bu məqsədi yerinə yetirməklə bağlı fərqli-fərqli düşüncələrə malik fəlsəfəçilər tərəfindən yaradılmışdır bir ideologiyadır.

Teodor Hertsl sionist hərəkatının qurucusu hesab edilir. 1896-cı ildə nəşr etdirdiyi Yəhudi dövləti adlı kitabında XX əsrdə müstəqil bir yəhudi dövlətinin qurulmasını təsəvvür etmişdir.

Siyasi sionizm

 
Tətbiqi sionizmin banisi – Leon Pinsker

Siyasi sionizmə Rusiyada Teodor Hertsl və Maks Nordau tərəfindən yaradılmışdır. Bu sionist fikir ilk dəfə Birinci Sionist Konqresində müdafiə edilmişdir.

Tətbiqi sionizm

İvrit dilində Tsionut Ma-asit (ivr. ציונות מעשית‎) olaraq bilinən tətbiqi sionizmə Moyşe Leyb Liliyenblyum və Leon Pinsker tərəfindən yaradılmış və Hovevey Sion tərəfindən həyata keçirilmişdir. Bu fikir yəhudilərin İsrail Torpağına immiqrasiyasının tətbiqi yollarının olmasını – Aliyanı və yəhudilərin həmin torpaqda tezliklə məskən salmasını fərz edir.

Sintetik sionizm

Haym Veysman, Leo Motskin və Nahum Sokolov tərəfindən yaradılmışdır və iki və ya daha çox fikrin kombinasiyasını təbliğ edir.

 
Dov Ber Boroxov – sosialist sionizmin qurucularından biri.

Sosialist sionizm

  Əsas məqalə: Sosialist sionizm

Sionizmi bölən bu növlərin bəzilərinin sionizmlə heç bir əlaqəsi yoxdur. Bu cür növlər yəhudi dövlətinin xarakterini müəyyənləşdirəcək mürəkkəb ideologiyalara əsaslanır. Onlardan biri sosialist sionizm. Bu fikir Naxman Sırkin, Ber Boroxov, Haym Arlozorov və Berl Katsnelson tərəfindən yaradılmışdır. Siyasi və tətbiqi sionizmdən fərqli olaraq, sosialist sionizm yəhudi dövlətində özəl-burjuaziya cəmiyyət yerinə mənəvi bərabərlik ideyasının əsasında aqronom cəmiyyət təsis etməyi fərz edir.

 
Vladimir Jabotinski – revisionist sionizmin banisi.

Revisionist sionizm

  Əsas məqalə: Revisionist sionizm

Vladimir Jabotinski tərəfindən yaradılan və sonralar Menaxem Begin (1977–1983-cü illərdə İsrailin Baş Naziri) rəhbərliyində olan revisionist sionizm yəhudi dövlətinin yəhudi milliyətçiliyinin və İsrail Torpağında yaşayan yəhudilərin tarixi irsinin vurğulanmasıyla yaradılmasını dəstəkləyən bir ideologiyadır. Onlar liberalizmi, xüsusən də iqtisadi liberalizmi dəstəkləyir və sosialist sionizmə, eləcə də İsrail Torpağında kommunist bir cəmiyyətin təsis edilməsinə qarşı çıxırlar. Revisionist sionizmi radikal islamçı və ərəb milliyətçi qruplarına qarşı sərt hərbi tədbirin görülməsini dəstəkləyir. Bu mövqelərinə görə bəzi revisionist sionizm rəhbərləri həmin hərəkatdan ayrılaraq İrqun təşkilatını yaratmışdır. Bu ideologiyaya inanan şəxslər Böyük İsrail düşüncəsini də dəstəkləyir.

Mədəni sionizm

 
Ahad-ha-Am (Uşer Ginsberq) – mədəni sionizmin banisi.
  Əsas məqalə: Mədəni sionizm

Ahad-ha-Am (Uşer Hirş Ginsberq) tərəfindən yaradılan mədəni sionizm yəhudi xalqının milli dirçəlişini, eləcə də İsrail Torpağının yəhudi diasporu üçün mədəniyyət və təhsil mərkəzinə çevrilməsini, beləliklə "yəhudi xalqının assimilasiyaya uğraması təhlükəsi"nin aradan qaldırılmasını dəstəkləyir.

İnqilabi sionizm

Avraam Şteri, İsrael Eldad və Uri Tsvi Qinberq tərəfindən yaradılan inqilabi sionizm sionizmi yəhudiləri bir-araya gətirmək, ivrit dilini yenidən canlandırmaq və İsrail Torpağında yəhudi dövləti qurmaq üçün inqilabi bir mübarizə hesab edir. 1940-cı illərdə Lehi hərbi qrupunun üzvləri olan inqilabi sionistlər Fələstində Britaniya mandatını devirmək və yəhudi müstəqilliyi üçün yol çəkmək uğrunda Böyük Britaniya hakimiyyətinə qarşı partizan müharibə aparmışdır. İsrail Dövlətinin qurulmasından sonra bu ideologiyanın rəhbər xadimləri sionizmin İsrail Dövlətini qurmaq barədə olduğunu yox, ivrit dilində Malxut Yisrael (azərb. İsrail Krallığı‎) adlanan bir dövlətin qurulmasında istifadə edilən bir vasitə olduğunu irəli sürürdülər. İnqilabi sionistlər bəzən revisionist sionistlərlə səhv salınır, ancaq onlar arasında mühüm fərqlər var. Revisionist sionistlər Britaniya İmperiyasının Millətlər Birliyi daxilində bir olan yəhudi dövləti qurmaq istəyən sekulyar milliyətçilər idilər, inqilabi sionistlər isə Yərusəlim məbədinin yenidən inşa edilməsi və İsrail Krallığının yenidən qurulmasını milli məsihçiliyin bir formasının təsis edilməsini arzulayırdılar. İnqilabi sionizm anti-imperialist fikirləri dəstəkləmiş, həm sağçı, həm də solçu milliyətçiləri öz üzvləri arasına daxil etmişdir.

Dini sionizm

  Əsas məqalə: Dini sionizm

Mizrahi hərəkatının qurucusu İtshak Yakov Reynes və Avraam İtsk Kuk tərəfindən yaradılan dini sionizm yəhudi milliyətinin qorunub-saxlanılması və İsrail Dövlətinin qurulmasının Tövratdan törəyən dini bir vəzifə olduğuna inanır. İsrail Torpağının geri alınmasının yalnız məsihin ikinci dəfə qayıtmasından sonra baş verəcəyinə inanan qeyri-sekulyar yəhudi icmasından fərqli olaraq, dini sionistlər torpağın xalq tərəfindən geri qaytarılmasının məsihin bir əmri olduğuna inanırlar. Şüarları – İsrail Tövratına görə İsrail Torpağı İsrail xalqınındır (ivr. ארץ ישראל לעם ישראל לפי תורת ישראל‎). İndiki dövrdə onlar "dindar milliyətçilər" və "mühacir" adlandırılırlar.

İslahatçı sionizm

  Əsas məqalə: İslahatçı sionizm

İslahatçı sionizm və ya Tərəqqipərvər sionizm iudaizmin və sionizmin tərəqqipərvər qoludur. Onların hədəfi "İsraili müqəddəs canlar və islahatçı yəhudilər üçün fundamental etməyə cəhd göstərmək"dir.

Mənbə

İstinadlar

  1. "The First Zionist Congress and the Basel Program". Jewish Virtual Library.
  2. Eldad, 1971. səh. 47–49
  3. Eldad, 1971. səh. 45
  4. Eldad, 1971. səh. 37

Ədəbiyyat

  • Eldad, İsrael (1971). The Jewish Revolution. Nyu-York: Shengold Publishers. 151. ISBN 9652294144
  • Eldad, İsrail (1961). Israel: The Road to Full Redemption. Nyu-York: Futuro Press.

Xarici keçidlər

  • "Siyasi sionizm". — Virtual Yəhudi Kitabxanası.
  • "Tətbiqi sionizm". — Virtual Yəhudi Kitabxanası.
  • "Tətbiqi sionizm". — Virtual Yəhudi Kitabxanası.

sionizmin, növləri, ilkin, hədəfi, yəhudi, xalqı, üçün, vətən, qurmaq, olan, sionizmin, növləri, sionizm, məqsədi, yerinə, yetirməklə, bağlı, fərqli, fərqli, düşüncələrə, malik, fəlsəfəçilər, tərəfindən, yaradılmışdır, ideologiyadır, teodor, hertsl, sionist, h. Sionizmin novleri ilkin hedefi yehudi xalqi ucun veten qurmaq olan sionizmin novleri Sionizm bu meqsedi yerine yetirmekle bagli ferqli ferqli dusuncelere malik felsefeciler terefinden yaradilmisdir bir ideologiyadir Teodor Hertsl sionist herekatinin qurucusu hesab edilir 1896 ci ilde nesr etdirdiyi Yehudi dovleti adli kitabinda XX esrde musteqil bir yehudi dovletinin qurulmasini tesevvur etmisdir Mundericat 1 Siyasi sionizm 2 Tetbiqi sionizm 3 Sintetik sionizm 4 Sosialist sionizm 5 Revisionist sionizm 6 Medeni sionizm 7 Inqilabi sionizm 8 Dini sionizm 9 Islahatci sionizm 10 Menbe 10 1 Istinadlar 10 2 Edebiyyat 11 Xarici kecidlerSiyasi sionizm Redakte Tetbiqi sionizmin banisi Leon Pinsker Siyasi sionizme Rusiyada Teodor Hertsl ve Maks Nordau terefinden yaradilmisdir Bu sionist fikir ilk defe Birinci Sionist Konqresinde mudafie edilmisdir 1 Tetbiqi sionizm RedakteIvrit dilinde Tsionut Ma asit ivr ציונות מעשית olaraq bilinen tetbiqi sionizme Moyse Leyb Liliyenblyum ve Leon Pinsker terefinden yaradilmis ve Hovevey Sion terefinden heyata kecirilmisdir Bu fikir yehudilerin Israil Torpagina immiqrasiyasinin tetbiqi yollarinin olmasini Aliyani ve yehudilerin hemin torpaqda tezlikle mesken salmasini ferz edir Sintetik sionizm RedakteHaym Veysman Leo Motskin ve Nahum Sokolov terefinden yaradilmisdir ve iki ve ya daha cox fikrin kombinasiyasini teblig edir Dov Ber Boroxov sosialist sionizmin qurucularindan biri Sosialist sionizm Redakte Esas meqale Sosialist sionizmSionizmi bolen bu novlerin bezilerinin sionizmle hec bir elaqesi yoxdur Bu cur novler yehudi dovletinin xarakterini mueyyenlesdirecek murekkeb ideologiyalara esaslanir Onlardan biri sosialist sionizm Bu fikir Naxman Sirkin Ber Boroxov Haym Arlozorov ve Berl Katsnelson terefinden yaradilmisdir Siyasi ve tetbiqi sionizmden ferqli olaraq sosialist sionizm yehudi dovletinde ozel burjuaziya cemiyyet yerine menevi beraberlik ideyasinin esasinda aqronom cemiyyet tesis etmeyi ferz edir Vladimir Jabotinski revisionist sionizmin banisi Revisionist sionizm Redakte Esas meqale Revisionist sionizmVladimir Jabotinski terefinden yaradilan ve sonralar Menaxem Begin 1977 1983 cu illerde Israilin Bas Naziri rehberliyinde olan revisionist sionizm yehudi dovletinin yehudi milliyetciliyinin ve Israil Torpaginda yasayan yehudilerin tarixi irsinin vurgulanmasiyla yaradilmasini destekleyen bir ideologiyadir Onlar liberalizmi xususen de iqtisadi liberalizmi destekleyir ve sosialist sionizme elece de Israil Torpaginda kommunist bir cemiyyetin tesis edilmesine qarsi cixirlar Revisionist sionizmi radikal islamci ve ereb milliyetci qruplarina qarsi sert herbi tedbirin gorulmesini destekleyir Bu movqelerine gore bezi revisionist sionizm rehberleri hemin herekatdan ayrilaraq Irqun teskilatini yaratmisdir Bu ideologiyaya inanan sexsler Boyuk Israil dusuncesini de destekleyir Medeni sionizm Redakte Ahad ha Am User Ginsberq medeni sionizmin banisi Esas meqale Medeni sionizmAhad ha Am User Hirs Ginsberq terefinden yaradilan medeni sionizm yehudi xalqinin milli dircelisini elece de Israil Torpaginin yehudi diasporu ucun medeniyyet ve tehsil merkezine cevrilmesini belelikle yehudi xalqinin assimilasiyaya ugramasi tehlukesi nin aradan qaldirilmasini destekleyir Inqilabi sionizm RedakteAvraam Steri Israel Eldad ve Uri Tsvi Qinberq terefinden yaradilan inqilabi sionizm sionizmi yehudileri bir araya getirmek ivrit dilini yeniden canlandirmaq ve Israil Torpaginda yehudi dovleti qurmaq ucun inqilabi bir mubarize hesab edir 2 1940 ci illerde Lehi herbi qrupunun uzvleri olan inqilabi sionistler Felestinde Britaniya mandatini devirmek ve yehudi musteqilliyi ucun yol cekmek ugrunda Boyuk Britaniya hakimiyyetine qarsi partizan muharibe aparmisdir Israil Dovletinin qurulmasindan sonra bu ideologiyanin rehber xadimleri sionizmin Israil Dovletini qurmaq barede oldugunu yox ivrit dilinde Malxut Yisrael azerb Israil Kralligi adlanan bir dovletin qurulmasinda istifade edilen bir vasite oldugunu ireli sururduler 3 Inqilabi sionistler bezen revisionist sionistlerle sehv salinir ancaq onlar arasinda muhum ferqler var Revisionist sionistler Britaniya Imperiyasinin Milletler Birliyi daxilinde bir olan yehudi dovleti qurmaq isteyen sekulyar milliyetciler idiler inqilabi sionistler ise Yeruselim mebedinin yeniden insa edilmesi ve Israil Kralliginin yeniden qurulmasini milli mesihciliyin bir formasinin tesis edilmesini arzulayirdilar 4 Inqilabi sionizm anti imperialist fikirleri desteklemis hem sagci hem de solcu milliyetcileri oz uzvleri arasina daxil etmisdir Dini sionizm Redakte Esas meqale Dini sionizmMizrahi herekatinin qurucusu Itshak Yakov Reynes ve Avraam Itsk Kuk terefinden yaradilan dini sionizm yehudi milliyetinin qorunub saxlanilmasi ve Israil Dovletinin qurulmasinin Tovratdan toreyen dini bir vezife olduguna inanir Israil Torpaginin geri alinmasinin yalniz mesihin ikinci defe qayitmasindan sonra bas vereceyine inanan qeyri sekulyar yehudi icmasindan ferqli olaraq dini sionistler torpagin xalq terefinden geri qaytarilmasinin mesihin bir emri olduguna inanirlar Suarlari Israil Tovratina gore Israil Torpagi Israil xalqinindir ivr ארץ ישראל לעם ישראל לפי תורת ישראל Indiki dovrde onlar dindar milliyetciler ve muhacir adlandirilirlar Islahatci sionizm Redakte Esas meqale Islahatci sionizmIslahatci sionizm ve ya Tereqqiperver sionizm iudaizmin ve sionizmin tereqqiperver qoludur Onlarin hedefi Israili muqeddes canlar ve islahatci yehudiler ucun fundamental etmeye cehd gostermek dir Menbe RedakteIstinadlar Redakte The First Zionist Congress and the Basel Program Jewish Virtual Library Eldad 1971 seh 47 49 Eldad 1971 seh 45 Eldad 1971 seh 37 Edebiyyat Redakte Eldad Israel 1971 The Jewish Revolution Nyu York Shengold Publishers 151 ISBN 9652294144 Eldad Israil 1961 Israel The Road to Full Redemption Nyu York Futuro Press Xarici kecidler Redakte Siyasi sionizm Virtual Yehudi Kitabxanasi Tetbiqi sionizm Virtual Yehudi Kitabxanasi Tetbiqi sionizm Virtual Yehudi Kitabxanasi Menbe https az wikipedia org w index php title Sionizmin novleri amp oldid 5534613, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.