Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Seyid Yəhya Tofiq Əfəndi (1716, İstanbul – 27 mart 1791, İstanbul, Osmanlı imperiyası) — Osmanlı şeyxülislamı və şairi.
| Seyid Yəhya Tofiq Əfəndi | |
|---|---|
| 13 mart 1791 – 27 mart 1791 | |
| Əvvəlki | Həmidizadə Mustafa Əfəndi |
| Sonrakı | Məkkəyi Mehmed Əfəndi |
| Şəxsi məlumatlar | |
| Doğum tarixi | 1716 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 27 mart 1791 |
| Vəfat yeri | |
| Fəaliyyəti | Şeyxülislam |
Həyatı
1716-cı ildə İstanbulda dünyaya gəldi. Atası müdərris Əyyub Əfəndidir. İlk təhsilini atasından və onun ətrafındakı müəllim heyyətindən aldıqdan sonra 1736-cı ildə müdərris oldu və 1767-ci ilədək müxtəlif mədrəsələrdə çalışdı. 1767-ci ildə qazı təyin edildi və öncə Saloniki, ardından Şam (1773) və Məkkədə (1778) xidmət etdi. 7 yanvar 1788-ci ildə Rumeli qazəsgərliyinə təyin edilsə də, bu vəzifədə 3 ay qala bildi. Ertəsi il III Səlimin cülusundan bir müddət sonra ikinci dəfə Rumeli qazəsgərliyinə təyin olundu (16 aprel 1789). Dövrün şeyxülislamı Həmidizadə Əfəndinin onu özünə rəqib görməsi səbəbilə 18 oktyabr 1789-cu ildə vəzifədən alındı. 15 mart 1790-cı ildə naqibüləşraflığa yüksəldi.
Ancaq şeyxülislam Həmidizadə Əfəndinin üləma zümrəsi üzərində apardığı islahatları kəskin etirazla qarşılandı və III Səlim onu vəzifədən uzaqlaşdırmağa məcbur oldu. Nəticədə Seyid Tofiq Əfəndi 13 mart 1791-ci ildə şeyxülislam təyin edildi. Ancaq bu vəzifədə cəmi 13 gün qaldı və 27 mart 1791-ci ildə vəfat etdi. Cənazəsi Fatehdə inşa etdirdiyi Kiçik Qaraman mədrəsəsinin həyətinə dəfn olundu.
Məşhur Osmanlı alimi və tarixçisi Uşşakizadə İbrahim Əfəndinin kürəkəni olan Tofiq Əfəndi türkcə, ərəbcə, farsca şeirlər yazmışdır.
Mənbə
- Cevdet, Târih, V, 111-112.
- İlmiyye Salnâmesi, s. 563-564.
- Uzunçarşılı, Osmanlı Tarihi, IV/2, s. 510-511.
- Danişmend, Kronoloji2, V, 148.
- İsmail E. Erünsal, Osmanlı Vakıf Kütüphaneleri: Tarihî Gelişimi ve Organizasyonu, Ankara 2008, s. 284.
İstinadlar
- Devhatü’l-meşâyih, s. 115-116.
- Taylesanizâde Hâfız Abdullah Efendi Tarihi: İstanbul’un Uzun Dört Yılı: 1785-1789 (haz. Feridun M. Emecen), İstanbul 2003, s. 83, 162, 165, 183, 194, 251, 256, 277, 290, 296, 336-337, 359, 366, 368, 390, 421.
- Mübahat S. Kütükoğlu, XX. Asra Erişen İstanbul Medreseleri, Ankara 2000, s. 52, 229-230.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Seyid Yehya Tofiq Efendi 1716 Istanbul 27 mart 1791 Istanbul Osmanli imperiyasi Osmanli seyxulislami ve sairi Seyid Yehya Tofiq Efendi119 Osmanli seyxulislami13 mart 1791 27 mart 1791EvvelkiHemidizade Mustafa EfendiSonrakiMekkeyi Mehmed EfendiSexsi melumatlarDogum tarixi 1716Dogum yeri Istanbul Osmanli imperiyasiVefat tarixi 27 mart 1791 1791 03 27 Vefat yeri Istanbul Osmanli imperiyasiFealiyyeti SeyxulislamHeyati1716 ci ilde Istanbulda dunyaya geldi Atasi muderris Eyyub Efendidir Ilk tehsilini atasindan ve onun etrafindaki muellim heyyetinden aldiqdan sonra 1736 ci ilde muderris oldu ve 1767 ci iledek muxtelif medreselerde calisdi 1767 ci ilde qazi teyin edildi ve once Saloniki ardindan Sam 1773 ve Mekkede 1778 xidmet etdi 7 yanvar 1788 ci ilde Rumeli qazesgerliyine teyin edilse de bu vezifede 3 ay qala bildi Ertesi il III Selimin culusundan bir muddet sonra ikinci defe Rumeli qazesgerliyine teyin olundu 16 aprel 1789 Dovrun seyxulislami Hemidizade Efendinin onu ozune reqib gormesi sebebile 18 oktyabr 1789 cu ilde vezifeden alindi 15 mart 1790 ci ilde naqibulesrafliga yukseldi Ancaq seyxulislam Hemidizade Efendinin ulema zumresi uzerinde apardigi islahatlari keskin etirazla qarsilandi ve III Selim onu vezifeden uzaqlasdirmaga mecbur oldu Neticede Seyid Tofiq Efendi 13 mart 1791 ci ilde seyxulislam teyin edildi Ancaq bu vezifede cemi 13 gun qaldi ve 27 mart 1791 ci ilde vefat etdi Cenazesi Fatehde insa etdirdiyi Kicik Qaraman medresesinin heyetine defn olundu Meshur Osmanli alimi ve tarixcisi Ussakizade Ibrahim Efendinin kurekeni olan Tofiq Efendi turkce erebce farsca seirler yazmisdir MenbeCevdet Tarih V 111 112 Ilmiyye Salnamesi s 563 564 Uzuncarsili Osmanli Tarihi IV 2 s 510 511 Danismend Kronoloji2 V 148 Ismail E Erunsal Osmanli Vakif Kutuphaneleri Tarihi Gelisimi ve Organizasyonu Ankara 2008 s 284 IstinadlarDevhatu l mesayih s 115 116 Taylesanizade Hafiz Abdullah Efendi Tarihi Istanbul un Uzun Dort Yili 1785 1789 haz Feridun M Emecen Istanbul 2003 s 83 162 165 183 194 251 256 277 290 296 336 337 359 366 368 390 421 Mubahat S Kutukoglu XX Asra Erisen Istanbul Medreseleri Ankara 2000 s 52 229 230