Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sentyabr üsyanı (bolq. Септемврийско въстание) — 1923-cü ilin sentyabr ayında Bolqarıstanda baş vermiş silahlı xalq qiyamı. Üsyan Bolqarıstan Kommunist Partiyası (BKP) tərəfindən təşkil edilmiş və ölkədəki hərbi-faşist diktaturasına qarşı yönəlmişdi. Üsyan 9 iyun 1923-cü ildə general Aleksandr Tsankovun rəhbərliyi ilə həyata keçirilən çevriliş nəticəsində hakimiyyətə gələn hərbi rejimin tətbiq etdiyi sərt tədbirlərə qarşı bir reaksiya idi.
| Sentyabr üsyanı | |||
|---|---|---|---|
| 1917-1923-cü illər inqilabları | |||
 Üsyanı yatırmaq üçün göndərilən əsgərlər üçün nəzərdə tutulmuş inqilab dairəsinin vərəqəsi. | |||
| Tarix | 14–29 sentyabr 1923 (2 həftə və 1 gün) | ||
| Yeri | Bolqarıstan krallığı | ||
| Nəticəsi | Bolqarıstan hökumətinin qələbəsi
| ||
| Münaqişə tərəfləri | |||
| |||
| Komandan(lar) | |||
| |||
| | |||
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |||
Tarixi
1923-cü ilin iyun ayında Bolqarıstanda general Aleksandr Tsankovun rəhbərliyi ilə hərbi çevriliş baş verdi və bu çevriliş nəticəsində ölkədə hərbi-faşist diktaturası quruldu. Yeni rejim solçu qüvvələrə qarşı sərt tədbirlər gördü, bu da ölkədə siyasi gərginliyin artmasına səbəb oldu. Sentyabr üsyanı 1923-cü ilin sentyabr ayında başladı. Üsyan Bolqarıstanın müxtəlif bölgələrində, xüsusilə kənd yerlərində geniş vüsət aldı. Üsyançılar yerli hakimiyyət orqanlarını ələ keçirməyə və yeni rejimə qarşı müqavimət göstərməyə çalışdılar. Lakin hökumət qüvvələri üsyanı qəddarlıqla yatırdılar.
Sentyabr üsyanı uğursuzluqla nəticələndi. Üsyanın yatırılması zamanı minlərlə insan həlak oldu və ya həbs edildi. Bu hadisə Bolqarıstan tarixində solçu qüvvələrə qarşı həyata keçirilən ən sərt repressiyalardan biri kimi tanınır.
İstinadlar
- Muzeĭ na revolyutsionnoto dvizhenie v Bŭlgariya: Zvezdi vŭv vekovete Музей на революционното движение в България: Звезди във вековете [Museum of the Revolutionary Movement in Bulgaria: Stars in the Ages] (bolqar). Sofia: Publishing House of the Bulgarian Communist Party. 1972.
- Голяма енциклопедия България, том 10, Главен редактор акад. Васил Гюзелев, Българска академия на науките, Книгоиздателска къща Труд, София, 2012, с. 3992, (т.10) (т.10)
- Roberts, Priscilla Mary. World War One. ABC-CLIO. 2005. səh. 1721. ISBN .
IMRO members as well as other opponents of Stamboliyski's foreign and domestic policies murdered him... cutting off the hand that signed the Niš Treaty.
- Марков, Георги. Покушение, насилие и политка в България 1878 – 1947, София 203, с. 221; Грънчаров, Стойчо и Елена Стателова. История на България в три тома, т. III История на Нова България, София 1999, с. 406
- Протойерей Йордан Попов. Записки по небългарските въстания, София 1992, с. 27 – 28
- Поптомов, Владимир. Пиринският край под септемврийските знамена. – в: Септемврийци за септември. Спомени за Септемврийското въстание от 1923 г. в окръзите: Софийски, Петрички (Благоевградски), Бургаски, Шуменски (Коларовградски), Варненски, Търновски, Плевенски, Хасковски и др., София, Издателство на БКП, 1963, с. 167 – 172.
- Миленковић, Тома. Политичка емиграција из Бугарске у Југославиjи 1923 – 1944, Београд, Институт за савремену историју, 2018, с. 67. Т. Миленкович изтъква, че Димитров и Коларов първи напускат борбата, в най-критчния момент – с. 68.
- Следеният човек. Спомени, предизвикани от документи. Веселин Бранев, София: Фама, 2007
- Музей на революционното движение в България, Звезди във вековете, Издателство на Българската комунистическа партия, София, 1972, 791 стр.
Biblioqrafiya
- Kolarov, V. "The Lessons of October" and the Bulgarian Communist Party // Trotsky's Challenge. Leiden: Brill Publishers. 2016. 464–480. doi:10.1163/9789004306660_019. ISBN . LCCN 2015032934.
- Kosev, Dimitur. "The Historical Significance of the September 1923 Uprising in Bulgaria". Southeastern Europe. 8 (1). 1981: 210–223. doi:10.1163/187633381X00145. ISSN 1876-3332.
- Sygkelos, Yannis. "The National Discourse of the Bulgarian Communist Party on National Anniversaries and Commemorations (1944–1948)". Nationalities Papers. 37 (4). 2009: 425–442. doi:10.1080/00905990902985678. ISSN 0090-5992.
- Voukov, Nikolai. "Death and the desecrated: monuments of the socialist past in post-1989 Bulgaria". Anthropology of East Europe Review. 21 (2). 2003: 49–54.
- Zhechev, Toncho. "The September 1923 Uprising and Bulgarian Culture". Southeastern Europe. 8 (1). 1981: 224–244. doi:10.1163/187633381X00154. ISSN 1876-3332.
- Недев, Недю. Три държавни преврата или Кимон Георгиев и неговото време. София: „Сиела“. 2007. ISBN .
- Троцкий, Л. Уроки Октября (rus). Ленинград: Прибой. 1924.
- Фосколо, Мона. Георги Димитров. Една критическа биография. София: Просвета. 2013. ISBN .
Ədəbiyyat
- Barbusse, Henri. The Executioners (Bulgarian). Sofia. 1928.
- Kratka balgarska entsiklopediya Кратка българска енциклопедия [A short Bulgarian encyclopedia] (bolqar). Sofia. 1969.
- Istoriya na Balgariya (bolqar). Sofia: Hristo Botev. 1993.
- Dimitrov, Georgi; Kolarov, Vasil; Chervenkov, Valko. The September Uprising, 1923-1953. Sofia: Nauka i Izkustvo. 1953. OCLC 6217606. (point of view of Bulgarian Communist Party leaders)
Xarici keçidlər
- Query of a social democrat deputy in the National Assembly regarding the terror around Lom in September 1923 (bolq.)
- Folk song about the massacre of rebels in Gorna Gnoynitsa (bolq.)
- Commentary of data of the German embassy and a conversation with Aleksandar Tsankov (bolq.)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sentyabr usyani bolq Septemvrijsko vstanie 1923 cu ilin sentyabr ayinda Bolqaristanda bas vermis silahli xalq qiyami Usyan Bolqaristan Kommunist Partiyasi BKP terefinden teskil edilmis ve olkedeki herbi fasist diktaturasina qarsi yonelmisdi Usyan 9 iyun 1923 cu ilde general Aleksandr Tsankovun rehberliyi ile heyata kecirilen cevrilis neticesinde hakimiyyete gelen herbi rejimin tetbiq etdiyi sert tedbirlere qarsi bir reaksiya idi Sentyabr usyani1917 1923 cu iller inqilablariUsyani yatirmaq ucun gonderilen esgerler ucun nezerde tutulmus inqilab dairesinin vereqesi Tarix 14 29 sentyabr 1923 2 hefte ve 1 gun Yeri Bolqaristan kralligiNeticesi Bolqaristan hokumetinin qelebesi Usyan yatirildi usyancilar cekildiMunaqise terefleriBulgarian hokumeti Spitskomandi herbilesdirilmis konulluler Ag muhaciretKomandan lar Vikianbarda elaqeli mediafayllarTarixi1923 cu ilin iyun ayinda Bolqaristanda general Aleksandr Tsankovun rehberliyi ile herbi cevrilis bas verdi ve bu cevrilis neticesinde olkede herbi fasist diktaturasi quruldu Yeni rejim solcu quvvelere qarsi sert tedbirler gordu bu da olkede siyasi gerginliyin artmasina sebeb oldu Sentyabr usyani 1923 cu ilin sentyabr ayinda basladi Usyan Bolqaristanin muxtelif bolgelerinde xususile kend yerlerinde genis vuset aldi Usyancilar yerli hakimiyyet orqanlarini ele kecirmeye ve yeni rejime qarsi muqavimet gostermeye calisdilar Lakin hokumet quvveleri usyani qeddarliqla yatirdilar Sentyabr usyani ugursuzluqla neticelendi Usyanin yatirilmasi zamani minlerle insan helak oldu ve ya hebs edildi Bu hadise Bolqaristan tarixinde solcu quvvelere qarsi heyata kecirilen en sert repressiyalardan biri kimi taninir IstinadlarMuzeĭ na revolyutsionnoto dvizhenie v Bŭlgariya Zvezdi vŭv vekovete Muzej na revolyucionnoto dvizhenie v Blgariya Zvezdi vv vekovete Museum of the Revolutionary Movement in Bulgaria Stars in the Ages bolqar Sofia Publishing House of the Bulgarian Communist Party 1972 Golyama enciklopediya Blgariya tom 10 Glaven redaktor akad Vasil Gyuzelev Blgarska akademiya na naukite Knigoizdatelska ksha Trud Sofiya 2012 s 3992 ISBN 978 954 8104 32 6 t 10 ISBN 978 954 398 156 4 t 10 Roberts Priscilla Mary World War One ABC CLIO 2005 seh 1721 ISBN 1 85109 879 8 IMRO members as well as other opponents of Stamboliyski s foreign and domestic policies murdered him cutting off the hand that signed the Nis Treaty Markov Georgi Pokushenie nasilie i politka v Blgariya 1878 1947 Sofiya 203 s 221 Grncharov Stojcho i Elena Statelova Istoriya na Blgariya v tri toma t III Istoriya na Nova Blgariya Sofiya 1999 s 406 Protojerej Jordan Popov Zapiski po neblgarskite vstaniya Sofiya 1992 s 27 28 Poptomov Vladimir Pirinskiyat kraj pod septemvrijskite znamena v Septemvrijci za septemvri Spomeni za Septemvrijskoto vstanie ot 1923 g v okrzite Sofijski Petrichki Blagoevgradski Burgaski Shumenski Kolarovgradski Varnenski Trnovski Plevenski Haskovski i dr Sofiya Izdatelstvo na BKP 1963 s 167 172 Milenkoviћ Toma Politichka emigraciјa iz Bugarske u Јugoslaviji 1923 1944 Beograd Institut za savremenu istoriјu 2018 s 67 T Milenkovich iztkva che Dimitrov i Kolarov prvi napuskat borbata v naj kritchniya moment s 68 Sledeniyat chovek Spomeni predizvikani ot dokumenti Veselin Branev Sofiya Fama 2007 Muzej na revolyucionnoto dvizhenie v Blgariya Zvezdi vv vekovete Izdatelstvo na Blgarskata komunisticheska partiya Sofiya 1972 791 str BiblioqrafiyaKolarov V The Lessons of October and the Bulgarian Communist Party Trotsky s Challenge Leiden Brill Publishers 2016 464 480 doi 10 1163 9789004306660 019 ISBN 9789004217256 LCCN 2015032934 Kosev Dimitur The Historical Significance of the September 1923 Uprising in Bulgaria Southeastern Europe 8 1 1981 210 223 doi 10 1163 187633381X00145 ISSN 1876 3332 Sygkelos Yannis The National Discourse of the Bulgarian Communist Party on National Anniversaries and Commemorations 1944 1948 Nationalities Papers 37 4 2009 425 442 doi 10 1080 00905990902985678 ISSN 0090 5992 Voukov Nikolai Death and the desecrated monuments of the socialist past in post 1989 Bulgaria Anthropology of East Europe Review 21 2 2003 49 54 Zhechev Toncho The September 1923 Uprising and Bulgarian Culture Southeastern Europe 8 1 1981 224 244 doi 10 1163 187633381X00154 ISSN 1876 3332 Nedev Nedyu Tri drzhavni prevrata ili Kimon Georgiev i negovoto vreme Sofiya Siela 2007 ISBN 978 954 28 0163 4 Trockij L Uroki Oktyabrya rus Leningrad Priboj 1924 Foskolo Mona Georgi Dimitrov Edna kriticheska biografiya Sofiya Prosveta 2013 ISBN 978 954 01 2768 2 EdebiyyatBarbusse Henri The Executioners Bulgarian Sofia 1928 Kratka balgarska entsiklopediya Kratka blgarska enciklopediya A short Bulgarian encyclopedia bolqar Sofia 1969 Istoriya na Balgariya bolqar Sofia Hristo Botev 1993 Dimitrov Georgi Kolarov Vasil Chervenkov Valko The September Uprising 1923 1953 Sofia Nauka i Izkustvo 1953 OCLC 6217606 point of view of Bulgarian Communist Party leaders Xarici kecidlerQuery of a social democrat deputy in the National Assembly regarding the terror around Lom in September 1923 bolq Folk song about the massacre of rebels in Gorna Gnoynitsa bolq Commentary of data of the German embassy and a conversation with Aleksandar Tsankov bolq