Azərbaycanca
Deutsch
Lietuvos
සිංහල
Türkçe
Українська
Selikli qişa (lat. tunica mucosa) — yumşaq, nəm, bir çox nahiyələrdə büküşlü, çəhrayı və tünd qırmızı rəngdə olur, artıq dərəcədə genəlmə qabiliyyətinə malikdir.
| Selikli qişa | |
|---|---|
 Mədənin selikli qişası (açıq çəhrayı) | |
 Qida borusunun kəsiyi | |
| Latınca | tunica mucosa |
| Qrey | subyekt 242 1110 |
| Dorlands/Elsevier | Mucous membrane |
 Vikianbarda əlaqəli mediafayllar | |
Əsasını lifli birləşdirici toxumadan əmələ gəlmiş xüsusi səfhə - lat. lamina propria mucosae təşkil edir; boşluğa baxan səthi müxtəlif şəkilli (yastı və silindrəbənzər) epitel ilə örtülüdür. Çoxqatlı yastı epitel ilə örtülü olan nahiyələrdə lifli birləşdirici toxumadan məməciklər - lat. papillae əmələ gəlir. Selikli qişanın bəzi nahiyələrində liflərindən təşkil olunmuş əzələ səfhəsində - lat. laminamuscularis mucosae təsadüf olunur.
Selikli qişa həzm və tənəffüs aparatında ağız boşluğunu, ağız vəzilərinin axacaqlarını, əsnəyi, udlağı, eşitmə borularını və onun əlavə boşluqlarını (ciblərini), göz yaşı-burun axacaqlarını, qırtlağı, nəfəs borusunu, bronxları, qida borusunu, mədəni, bağırsaqları, ödlüyü, öd axacaqlarını və pankreas axacağını örtür.
Sidik-cinsiyyət aparatında isə bu qişa sidik üzvlərindən böyrək ləyənini, sidik axarlarını, sidikliyi və sidik kanalını, kişi cinsiyyət üzvlərindən - xaya artımları axacaqlarını, toxum kisəciklərini və qadın cinsiyyət üzvlərindən - uşaqlıq borularını, uşaqlığı və uşaqlıq yolunu örtür.
Selikaltı qat - lat. tela submucosa boş birləşdirici toxumadan əmələ gəlmişdir, burada artıq miqdarda damalar, sinirlər, piy toxuması, vəzilər və limfoid ünsürlər vardır. Selikaltı qat selikli qişanı əzələ təbəqəsilə birləşdirir və selikli qişanın əzələ səfhəsi yığıldıqda selikli qişada bir çox büküşlər - lat. plicae mucosae əmələ gətirir. Bəzi nahiyələrdə selikaltı qat olmur, belə olduqda selikli qişa bilavasitə əzələ qişası ilə birləşir və nəticədə selikli qişada büküşlər əmələ gəlmir. Selikli qişanın epitel təbəqəsinin başlıca vəzifələrindən biri selik - lat. mucus ifraz etmək, qida maddələrini və suyu sormaqdır. Selikli qişanı örtən epiteldən vəzilər - lat. glandulae inkişaf edir, odur ki bunlar selikli qişa törəmələri hesab olunur.
Vəzilərdən başqa selikli qişada limfoid ya tor (retikulyar) toxumadan təşkil olunmuş limfa follikullarına - lat. folliculi limphatici təsadüf edilir. Bunlar ya tək-tək (lat. folliculi limphatici solitarii), ya yığıntı (lat. folliculi limphatici aggregati), ya badamcıq (lat. tonsilla) şəklində olur və qanyaradıcı üzvlərə aiddir.
Mənbələr
- Prof. Kamil Əbdülsalam oğlu Balakişiyevin, İnsanın Normal Anatomiyası, II cild, səhifə 10, "MAARİF" Nəşriyyatı, Bakı - 1979
- Р. Д. Синельников. Атлас анатомии человека (4 тома)
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Selikli qisa lat tunica mucosa yumsaq nem bir cox nahiyelerde bukuslu cehrayi ve tund qirmizi rengde olur artiq derecede genelme qabiliyyetine malikdir Selikli qisaMedenin selikli qisasi aciq cehrayi ve selikalti qat tund cehrayi Qida borusunun kesiyiLatinca tunica mucosaQrey subyekt 242 1110Dorlands Elsevier Mucous membrane Vikianbarda elaqeli mediafayllar Esasini lifli birlesdirici toxumadan emele gelmis xususi sefhe lat lamina propria mucosae teskil edir bosluga baxan sethi muxtelif sekilli yasti ve silindrebenzer epitel ile ortuludur Coxqatli yasti epitel ile ortulu olan nahiyelerde lifli birlesdirici toxumadan memecikler lat papillae emele gelir Selikli qisanin bezi nahiyelerinde liflerinden teskil olunmus ezele sefhesinde lat laminamuscularis mucosae tesaduf olunur Selikli qisa hezm ve teneffus aparatinda agiz boslugunu agiz vezilerinin axacaqlarini esneyi udlagi esitme borularini ve onun elave bosluqlarini ciblerini goz yasi burun axacaqlarini qirtlagi nefes borusunu bronxlari qida borusunu medeni bagirsaqlari odluyu od axacaqlarini ve pankreas axacagini ortur Sidik cinsiyyet aparatinda ise bu qisa sidik uzvlerinden boyrek leyenini sidik axarlarini sidikliyi ve sidik kanalini kisi cinsiyyet uzvlerinden xaya artimlari axacaqlarini toxum kiseciklerini ve qadin cinsiyyet uzvlerinden usaqliq borularini usaqligi ve usaqliq yolunu ortur Selikalti qat lat tela submucosa bos birlesdirici toxumadan emele gelmisdir burada artiq miqdarda damalar sinirler piy toxumasi veziler ve limfoid unsurler vardir Selikalti qat selikli qisani ezele tebeqesile birlesdirir ve selikli qisanin ezele sefhesi yigildiqda selikli qisada bir cox bukusler lat plicae mucosae emele getirir Bezi nahiyelerde selikalti qat olmur bele olduqda selikli qisa bilavasite ezele qisasi ile birlesir ve neticede selikli qisada bukusler emele gelmir Selikli qisanin epitel tebeqesinin baslica vezifelerinden biri selik lat mucus ifraz etmek qida maddelerini ve suyu sormaqdir Selikli qisani orten epitelden veziler lat glandulae inkisaf edir odur ki bunlar selikli qisa toremeleri hesab olunur Vezilerden basqa selikli qisada limfoid ya tor retikulyar toxumadan teskil olunmus limfa follikullarina lat folliculi limphatici tesaduf edilir Bunlar ya tek tek lat folliculi limphatici solitarii ya yiginti lat folliculi limphatici aggregati ya badamciq lat tonsilla seklinde olur ve qanyaradici uzvlere aiddir MenbelerProf Kamil Ebdulsalam oglu Balakisiyevin Insanin Normal Anatomiyasi II cild sehife 10 MAARIF Nesriyyati Baki 1979 R D Sinelnikov Atlas anatomii cheloveka 4 toma