fbpx
Wikipedia

Çin cırlimonu

Çin cırlimonu (lat. Schisandra chinensis) — bitkilər aləminin austrobaileyales dəstəsinin cırlimonkimilər fəsiləsinin cır limon cinsinə aid bitki növü.

Çin cırlimonu
Elmi təsnifat
Ranqsız:
Diaphoretickes
Ranqsız:
Archaeplastida
Aləm:
Klad:
Streptophyta
Klad:
Embryophytes
Klad:
Polysporangiophytes
Klad:
Tracheophytes
Dəstə:
Austrobaileyales
Növ:
Çin cırlimonu
Beynəlxalq elmi adı

Arealı

Rusiyanın Uzaq Şərqindən Çinin şimalı və Yaponiyanın mərkəzi hissələrinə qədər yayılmışdır.

Botaniki təsnifatı

Hündürlüyü 8 m-ə qədər olub, sarmaşan bitkidir. Şar formada, qırmızı rəngli, ikitoxumlu giləmeyvəyə malikdir. Toxumları sarı rəngdədir. Bitki iyun ayından başlayaraq çiçək açır, meyvələri sentyabr-oktyabrda yetişir. Yabanı halda Mancuriyanın iriyarpaq meşələrində, xüsusən meşələrin qalın yerlərində və çay kənarlarında geniş yayılmışdır. Bitkinin meyvələrindən həm təzə dərilmiş, həm də qurudulmuş halda istifadə edilir. Qurudulmuş meyvələri tünd qırmızı rəngdə olub, turş dada malikdir. Meyvələrinin tərkibində 10 %-ə qədər şəkər, alma turşusu, 1 %-ə qədər limon turşusu və 250-300 mq % C vitamini vardır. Göstərilənlərdən başqa meyvələrinin tərkibində 0,3 %-ə qədər, toxumlarında isə 1 %-ə qədər xoş ətirli efir yağı olur.

Çin cır limonunun meyvələri becərilən əsil limon kimi xoş ətirli iyə malikdir. Min cır limonunun meyvələrindən, eləcə də toxumlarından müasir təbabətdə cövhər [tiktura], tablet və poroşok şəklində zəiflikdə və yorğunluqda sinir sisteminin tonusunu artıran və orqanizmin ümumi fəaliyyətini yaxşılaşdıran dərman kimi istifadə edirlər. Meyvələrinin lət hissəsindən duru ekstrakt da hazırlanır ki, onun quşüzümü ekstraktını əvəzedici kimi işlədirlər. Cır limonun meyvəsi qanazlığında, avitaminozda, fiziki və zehni yorğunluqda çox faydalıdır.

Deyilənləri nəzərə alaraq son illərdə Azərbaycanın subtropik rayonlarında bu qiymətli bitki müvəffəqiyyətlə becərilir.

Sinonimləri

  • Kadsura chinensis Turcz.
  • Maximowiczia amurensis Rupr.
  • Maximowiczia chinensis (Turcz.) Rupr.
  • Maximowiczia japonica (A.Gray) K.Koch
  • Maximowiczia sinensis Rob.
    • Schisandra chinensis var. glabrata Nakai ex T.Mori
    • Schisandra chinensis var. leucocarpa P.H.Huang & L.H.Zhuo
  • Schisandra viridicarpa Y.N.Lee [Invalid]
  • Sphaerostema japonicum A.Gray

İstinadlar

  1. Çin cırlimonu:Plants of the World Online saytında takson barədə məlumat. (ing.)
  2. Çin cırlimonu:''The Plant List saytında takson barədə məlumat. (ing.)

Həmçinin bax

çin, cırlimonu, schisandra, chinensis, bitkilər, aləminin, austrobaileyales, dəstəsinin, cırlimonkimilər, fəsiləsinin, cır, limon, cinsinə, bitki, növü, elmi, təsnifatdomen, eukariotlarranqsız, diaphoretickesranqsız, archaeplastidaaləm, bitkilərklad, streptoph. Cin cirlimonu lat Schisandra chinensis bitkiler aleminin austrobaileyales destesinin cirlimonkimiler fesilesinin cir limon cinsine aid bitki novu Cin cirlimonuElmi tesnifatDomen EukariotlarRanqsiz DiaphoretickesRanqsiz ArchaeplastidaAlem BitkilerKlad StreptophytaKlad EmbryophytesKlad PolysporangiophytesKlad TracheophytesKlad Toxumlu bitkilerKlad Cicekli bitkilerDeste AustrobaileyalesFesile CirlimonkimilerCins Cir limonNov Cin cirlimonuBeynelxalq elmi adiSchisandra chinensis Baill SekilaxtarisiNCBI 50507EOL 5348382 Mundericat 1 Areali 2 Botaniki tesnifati 3 Sinonimleri 4 Istinadlar 5 Hemcinin baxAreali RedakteRusiyanin Uzaq Serqinden Cinin simali ve Yaponiyanin merkezi hisselerine qeder yayilmisdir 1 Botaniki tesnifati RedakteHundurluyu 8 m e qeder olub sarmasan bitkidir Sar formada qirmizi rengli ikitoxumlu gilemeyveye malikdir Toxumlari sari rengdedir Bitki iyun ayindan baslayaraq cicek acir meyveleri sentyabr oktyabrda yetisir Yabani halda Mancuriyanin iriyarpaq meselerinde xususen meselerin qalin yerlerinde ve cay kenarlarinda genis yayilmisdir Bitkinin meyvelerinden hem teze derilmis hem de qurudulmus halda istifade edilir Qurudulmus meyveleri tund qirmizi rengde olub turs dada malikdir Meyvelerinin terkibinde 10 e qeder seker alma tursusu 1 e qeder limon tursusu ve 250 300 mq C vitamini vardir Gosterilenlerden basqa meyvelerinin terkibinde 0 3 e qeder toxumlarinda ise 1 e qeder xos etirli efir yagi olur Cin cir limonunun meyveleri becerilen esil limon kimi xos etirli iye malikdir Min cir limonunun meyvelerinden elece de toxumlarindan muasir tebabetde covher tiktura tablet ve porosok seklinde zeiflikde ve yorgunluqda sinir sisteminin tonusunu artiran ve orqanizmin umumi fealiyyetini yaxsilasdiran derman kimi istifade edirler Meyvelerinin let hissesinden duru ekstrakt da hazirlanir ki onun qusuzumu ekstraktini evezedici kimi isledirler Cir limonun meyvesi qanazliginda avitaminozda fiziki ve zehni yorgunluqda cox faydalidir Deyilenleri nezere alaraq son illerde Azerbaycanin subtropik rayonlarinda bu qiymetli bitki muveffeqiyyetle becerilir Sinonimleri RedakteKadsura chinensis Turcz Maximowiczia amurensis Rupr Maximowiczia chinensis Turcz Rupr Maximowiczia japonica A Gray K Koch Maximowiczia sinensis Rob Schisandra chinensis var glabrata Nakai ex T Mori Schisandra chinensis var leucocarpa P H Huang amp L H Zhuo Schisandra viridicarpa Y N Lee Invalid Sphaerostema japonicum A Gray 2 Istinadlar Redakte Cin cirlimonu Plants of the World Online saytinda takson barede melumat ing Cin cirlimonu The Plant List saytinda takson barede melumat ing Hemcinin bax Redakte Menbe https az wikipedia org w index php title Cin cirlimonu amp oldid 6870615, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.