Saranda (alb. Saranda), yun. Άγιοι Σαράντα) — Albaniyada şəhər və bələdiyyə.
Şəhər | |||
Saranda | |||
---|---|---|---|
![]() | |||
| |||
HGYO | |||
Ölkə | | ||
Başçı | Oltion Çaçi | ||
Tarixi və coğrafiyası | |||
Sahəsi |
| ||
Mərkəzin hündürlüyü | 0 m | ||
Saat qurşağı | | ||
Əhalisi | |||
Əhalisi |
| ||
Rəqəmsal identifikatorlar | |||
Telefon kodu | +355 85 | ||
Poçt indeksi | 9701–9703 | ||
Digər | |||
bashkiasarande.gov.al | |||
![]() Saranda | |||
![]() |
Adı
Saranda qədim dövrlərdə Onkesmos (yun. Ογχεσμός) adlanırdı və Epir bölgəsində yaşayan qədim Çayon tayfasının liman şəhəri idi.
Şəhərin adının mənşəyi, eramızın 6-cı əsrində burada inşa edilmiş Qırx Müqəddəs Şəhid Manastırı (yun. Ιερά Μονή των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων) ilə bağlıdır. Sonradan bu ad Ayi-Saranda (yun. Άγιοι Σαράντα) kimi tələffüz edilir.
Osmanlı dövründə şəhər "Aya Sarandi" və ya "Sarandoz" kimi adlanır.
Bölgədəki Venesiya təsirinə görə şəhər, Qərb xəritələrində tez-tez italyan adı olan "Santi Quaranta" kimi təsvir edilir. Albaniya Knyazlığının yaranmasından sonra, bölgənin italyanlar tərəfindən işğalı səbəbinə görə, şəhər bu adla tanınmağa davam edir. İkinci Dünya müharibəsində İtaliyanın Albaniyanı təkrar işğal etməsindən sonra, Benito Mussolini böyük qızının şərəfinə şəhərin adını "Porto Edda" olaraq dəyişdir.
Albaniya müstəqilliyini bərpa etdikdən sonra şəhər albanca Saranda adını alır.
Yerləşməsi
Coğrafi cəhətdən şəhər Aralıq dənizi daxilində olan İon dənizinin açıq dəniz körfəzində yerləşir. İon dənizinin Albaniya sahili boyunca uzanan Saranda, ildə 300-dən çox günəşli gün olan Aralıq dənizi iqliminə malikdir. Şəhər Yunanıstanın Korfu adasının qarşısında yerləşir və Albaniya Rivyerasının əsas turizm mərkəzlərindən biridir.
Tarixi
Saranda şəhəri ərazisi qədim dövrlərdə, Epir bölgəsində yaşayan, Çayon tayfası tərəfindən məskunlaşmışdı. Eramızdan əvvəl 4-cü əsrdə bu şəhər Çayoniyanın paytaxtı olan "Phoenice" (indiki Finiq) şəhərinin əsas limanı kimi fəaliyyət göstərirdi. Arxeoloji qazıntılar nəticəsində burada eramızdan əvvəl 1400–1100-cü illərə aid Mikena dövrünə məxsus alətlər aşkar edilmişdir. Bu tapıntılar şəhərin qədim Yunan mədəniyyəti ilə əlaqələrini göstərir.
Eramızın 4-cü və 5-ci əsrlərində Sarandada Albaniyanın ilk sinaqoqlarından biri inşa edilir. Bu sinaqoq 6-cı əsrdə xristian kilsəsi ilə əvəz olunmuşdur. 6-cı əsrdə imperator I Yustinianın dövründə inşa edilmiş Qırx Müqəddəs Şəhid Monastırı, həm də (yun. Ιερά Μονή των Αγίων Σαράντα Μαρτύρων) şəhərin adının mənşəyidir. Bu monastır bir minillikdən artıq müddətdə İon dənizi bölgəsində ən mühüm ziyarətgah olmuşdur.
Osmanlı hakimiyyəti dövründə Saranda "Aya Sarandi" və ya "Sarandoz" adları ilə tanınırdı. 19-cu əsrin əvvəllərində Ali Paşa Tepelenli dövründə şəhər "Skala" və ya "Skaloma" adı ilə kiçik bir liman məntəqəsi kimi mövcud idi. 1867-ci ildə Osmanlı inzibati islahatları nəticəsində Saranda müstəqil bir idarə vahidi (müdürlük) statusu alır. Bu dövrdə şəhər əsasən ticarət stansiyası kimi fəaliyyət göstərirdi və daimi sakinləri yox idi.
1934-cü ildə Albaniya kralı I Zoğu, Rumıniya tarixçisi Nikolae Yorqaya Sarandada kiçik bir ərazi hədiyyə etmişdir. Bu ərazi daha sonra Rumıniya dövləti tərəfindən idarə olunmuş və 1937-ci ildə burada Rumıniya konsessiyası yaradılmışdır. Lakin 1939-cu ildə İtaliya Albaniyanı işğal etdikdə bu konsessiya ləğv edilmişdir.
İkinci Dünya müharibəsi zamanı, 6–22 dekabr 1940-cı illərdə Saranda şəhərində Yunanıstan və İtaliya arasında Saranda döyüşü baş vermişdir. Bu döyüş nəticəsində Yunanıstan qüvvələri şəhəri ələ keçirmiş və bu, İtaliya üçün böyük bir məğlubiyyət olmuşdur. Döyüşdən sonra İtaliyanın Baş Qərargah rəisi Pyetro Badoclio istefa vermişdir.
İstinadlar
- https://www.instat.gov.al/en/themes/censuses/census-of-population-and-housing/.
- Zindel, Christian; Lippert, Andreas; Lahi, Bashkim; Kiel, Machiel. Albanien: Ein Archäologie- und Kunstführer von der Steinzeit bis ins 19. Jahrhundert (alman). Vandenhoeck & Ruprecht. 2018. səh. 178. ISBN .
- E.g., Walker, J. & C. "Turkey II: Containing the Northern Part of Greece." Published 1 November 1829 by Baldwin & Cradock, 47 Paternoster Row, London. (London: Chapman & Hall, 1844). Accessed 24 August 2011.
- Murzaku, Ines Angeli. Returning Home to Rome – The Basilian Monks of Grottaferrata in Albania (ingilis). Analekta Kryptoferris. 2009. səh. 220. ISBN .
- Pearson, Owen. Albania and King Zog: independence, republic and monarchy 1908–1939 (ingilis). I.B.Tauris. 2004. səh. 470. ISBN .
- E.g., Wojskowe Zaklady Kartograficzne. Pergamon World Atlas. "Albania, Greece." Pergamon Press, Ltd. & P. W. N. Poland 1967. Sluzba Topograficzna W. P. Accessed 24 August 2011.
- "Onhezmi: The Ancient City of Modern Saranda". İstifadə tarixi: 30 aprel 2024.
- Hodges, Mitchell, 2014, p. 39
- "Saranda" (ingilis). İstifadə tarixi: 30 aprel 2024.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Saranda alb Saranda yun Agioi Saranta Albaniyada seher ve belediyye SeherSarandaGerb39 52 30 sm e 20 00 36 s u H G Y OOlke AlbaniyaBasci Oltion CaciTarixi ve cografiyasiSahesi 58 96 km Merkezin hundurluyu 0 mSaat qursagi UTC 01 00UTC 02 00EhalisiEhalisi 22 613 nef 2023 Reqemsal identifikatorlarTelefon kodu 355 85Poct indeksi 9701 9703Digerbashkiasarande gov alXeriteni goster gizle Saranda Vikianbarda elaqeli mediafayllarAdiSaranda qedim dovrlerde Onkesmos yun Ogxesmos adlanirdi ve Epir bolgesinde yasayan qedim Cayon tayfasinin liman seheri idi Seherin adinin menseyi eramizin 6 ci esrinde burada insa edilmis Qirx Muqeddes Sehid Manastiri yun Iera Monh twn Agiwn Saranta Martyrwn ile baglidir Sonradan bu ad Ayi Saranda yun Agioi Saranta kimi teleffuz edilir Osmanli dovrunde seher Aya Sarandi ve ya Sarandoz kimi adlanir Bolgedeki Venesiya tesirine gore seher Qerb xeritelerinde tez tez italyan adi olan Santi Quaranta kimi tesvir edilir Albaniya Knyazliginin yaranmasindan sonra bolgenin italyanlar terefinden isgali sebebine gore seher bu adla taninmaga davam edir Ikinci Dunya muharibesinde Italiyanin Albaniyani tekrar isgal etmesinden sonra Benito Mussolini boyuk qizinin serefine seherin adini Porto Edda olaraq deyisdir Albaniya musteqilliyini berpa etdikden sonra seher albanca Saranda adini alir YerlesmesiCografi cehetden seher Araliq denizi daxilinde olan Ion denizinin aciq deniz korfezinde yerlesir Ion denizinin Albaniya sahili boyunca uzanan Saranda ilde 300 den cox gunesli gun olan Araliq denizi iqlimine malikdir Seher Yunanistanin Korfu adasinin qarsisinda yerlesir ve Albaniya Rivyerasinin esas turizm merkezlerinden biridir TarixiSaranda seheri erazisi qedim dovrlerde Epir bolgesinde yasayan Cayon tayfasi terefinden meskunlasmisdi Eramizdan evvel 4 cu esrde bu seher Cayoniyanin paytaxti olan Phoenice indiki Finiq seherinin esas limani kimi fealiyyet gosterirdi Arxeoloji qazintilar neticesinde burada eramizdan evvel 1400 1100 cu illere aid Mikena dovrune mexsus aletler askar edilmisdir Bu tapintilar seherin qedim Yunan medeniyyeti ile elaqelerini gosterir Eramizin 4 cu ve 5 ci esrlerinde Sarandada Albaniyanin ilk sinaqoqlarindan biri insa edilir Bu sinaqoq 6 ci esrde xristian kilsesi ile evez olunmusdur 6 ci esrde imperator I Yustinianin dovrunde insa edilmis Qirx Muqeddes Sehid Monastiri hem de yun Iera Monh twn Agiwn Saranta Martyrwn seherin adinin menseyidir Bu monastir bir minillikden artiq muddetde Ion denizi bolgesinde en muhum ziyaretgah olmusdur Osmanli hakimiyyeti dovrunde Saranda Aya Sarandi ve ya Sarandoz adlari ile taninirdi 19 cu esrin evvellerinde Ali Pasa Tepelenli dovrunde seher Skala ve ya Skaloma adi ile kicik bir liman menteqesi kimi movcud idi 1867 ci ilde Osmanli inzibati islahatlari neticesinde Saranda musteqil bir idare vahidi mudurluk statusu alir Bu dovrde seher esasen ticaret stansiyasi kimi fealiyyet gosterirdi ve daimi sakinleri yox idi 1934 cu ilde Albaniya krali I Zogu Ruminiya tarixcisi Nikolae Yorqaya Sarandada kicik bir erazi hediyye etmisdir Bu erazi daha sonra Ruminiya dovleti terefinden idare olunmus ve 1937 ci ilde burada Ruminiya konsessiyasi yaradilmisdir Lakin 1939 cu ilde Italiya Albaniyani isgal etdikde bu konsessiya legv edilmisdir Ikinci Dunya muharibesi zamani 6 22 dekabr 1940 ci illerde Saranda seherinde Yunanistan ve Italiya arasinda Saranda doyusu bas vermisdir Bu doyus neticesinde Yunanistan quvveleri seheri ele kecirmis ve bu Italiya ucun boyuk bir meglubiyyet olmusdur Doyusden sonra Italiyanin Bas Qerargah reisi Pyetro Badoclio istefa vermisdir Istinadlarhttps www instat gov al en themes censuses census of population and housing Zindel Christian Lippert Andreas Lahi Bashkim Kiel Machiel Albanien Ein Archaologie und Kunstfuhrer von der Steinzeit bis ins 19 Jahrhundert alman Vandenhoeck amp Ruprecht 2018 seh 178 ISBN 9783205200109 E g Walker J amp C Turkey II Containing the Northern Part of Greece Published 1 November 1829 by Baldwin amp Cradock 47 Paternoster Row London London Chapman amp Hall 1844 Accessed 24 August 2011 Murzaku Ines Angeli Returning Home to Rome The Basilian Monks of Grottaferrata in Albania ingilis Analekta Kryptoferris 2009 seh 220 ISBN 978 88 89345 04 7 Pearson Owen Albania and King Zog independence republic and monarchy 1908 1939 ingilis I B Tauris 2004 seh 470 ISBN 978 1 84511 013 0 E g Wojskowe Zaklady Kartograficzne Pergamon World Atlas Albania Greece Pergamon Press Ltd amp P W N Poland 1967 Sluzba Topograficzna W P Accessed 24 August 2011 Onhezmi The Ancient City of Modern Saranda Istifade tarixi 30 aprel 2024 Hodges Mitchell 2014 p 39 Saranda ingilis Istifade tarixi 30 aprel 2024