Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Sandakşatru (e.ə 639-cu il) — Kimmerlərin çarı Tuqdamenin oğlu.
"Sandakşatru" adının mənası haqqında
Bu şəxsin adında qədim fars dilindəki "xşadra" "hakimiyyət" sözü axtarırlar, lakin adın əvvəlindəki "Sanda" hissəsini izah edə bilmirlər150. Əslində isə bu ad türk dillərindəki san "ad-san", "şan", "şöhrət", dək "kimi", "elə bil", "sanki" (Azərbaycan dilində də "dək" sözü bu mənadadır: məsələn, "igid tək", yəni "sanki igid"), şat "şahzadə" və ər "igid", "bahadır" sözlərindən ibarət mürəkkəb addır. Demək, bu şəxsin əsl adı Sandakşatər olmuşdur ("Sandakşatru" adındakı "u" səsi assur dilində yer və adam adlarının sonuna adlıq halda əlavə olunan şəkilçidir). Beləliklə, bu ad "Sanlı (şanlı) şahzadə – igid kimi" mənasını verir.
Sandakşatru çar sülaləsindən idi və o, doğulandan sonra qanuni olaraq vəliəhd sayıldığı üçün valideynləri ona belə ad qoya bilərdilər. Bu adın türk mənşəli olduğunu və onun əvvəlində məhz qədim türk mənşəli san "ad-san", "şan-şöhrət" sözünün durduğunu söyləməyə əsas verən faktlar vardır. Erkən orta əsrlərdə Cənubi Rusiya çöllərində hun tayfa ittifaqına daxil olan türkdilli kuturqurların çarı Sandil adlanırdı.
Qafqaz Albaniyasında IV əsrin əvvəllərində Sanesan və Sanatürk adlı əmirlər qədim erməni mənbələrində qeyd olunur. Çingiz xanın övladları içərisində Sankur (qədim türk dillərində kür "cəsarətli", "cüssəli", "təlatümlü", "çılğın xasiyyətli" və s. deməkdir.) adı da çəkilir. Qaraqalpaq və başqa Orta Asiya türk xalqlarına məxsus "Alpamış" dastanının bir qəhrəmanı Sandaqaç (əslində Sandıqoç, yəni "adlı-sanlı qoç") adlanır. "Şat" sözü Midiyada bəzi çar və hakim adlarında da vardır. Məsələn, Midiyanın Kizilbunda əyalətinin Uraş qalasının hakimi assur mənbələrində Pirişati adlanır. E. A. Qrantovski bu adı qədim fars dilində pari "əvvəl", "qabaq", və şiyati "sülh", "əmin-amanlıq", "sevinc", "şad" sözləri ilə əlaqələndirir və onu fars mənşəli Pərizad şəxs adı ilə müqayisə edir151. Halbuki Pərizad ancaq qadın adıdır və "Pəri doğulmuş" deməkdir.
Mənbə
- Qeybullayev Q. Qədim türklər və Ermənistan. B. : Azərnəşr, 1992, 140 səh.
- Abayev V. İ. Göstərilən əsəri, səh. 126
Həmçinin bax
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Sandaksatru e e 639 cu il Kimmerlerin cari Tuqdamenin oglu 1 Sandaksatru adinin menasi haqqindaredakteBu sexsin adinda qedim fars dilindeki xsadra hakimiyyet sozu axtarirlar lakin adin evvelindeki Sanda hissesini izah ede bilmirler150 Eslinde ise bu ad turk dillerindeki san ad san san sohret dek kimi ele bil sanki Azerbaycan dilinde de dek sozu bu menadadir meselen igid tek yeni sanki igid sat sahzade ve er igid bahadir sozlerinden ibaret murekkeb addir Demek bu sexsin esl adi Sandaksater olmusdur Sandaksatru adindaki u sesi assur dilinde yer ve adam adlarinin sonuna adliq halda elave olunan sekilcidir Belelikle bu ad Sanli sanli sahzade igid kimi menasini verir Sandaksatru car sulalesinden idi ve o dogulandan sonra qanuni olaraq veliehd sayildigi ucun valideynleri ona bele ad qoya bilerdiler Bu adin turk menseli oldugunu ve onun evvelinde mehz qedim turk menseli san ad san san sohret sozunun durdugunu soylemeye esas veren faktlar vardir Erken orta esrlerde Cenubi Rusiya collerinde hun tayfa ittifaqina daxil olan turkdilli kuturqurlarin cari Sandil adlanirdi Qafqaz Albaniyasinda IV esrin evvellerinde Sanesan ve Sanaturk adli emirler qedim ermeni menbelerinde qeyd olunur Cingiz xanin ovladlari icerisinde Sankur qedim turk dillerinde kur cesaretli cusseli telatumlu cilgin xasiyyetli ve s demekdir adi da cekilir Qaraqalpaq ve basqa Orta Asiya turk xalqlarina mexsus Alpamis 2 dastaninin bir qehremani Sandaqac eslinde Sandiqoc yeni adli sanli qoc adlanir Sat sozu Midiyada bezi car ve hakim adlarinda da vardir Meselen Midiyanin Kizilbunda eyaletinin Uras qalasinin hakimi assur menbelerinde Pirisati adlanir E A Qrantovski bu adi qedim fars dilinde pari evvel qabaq ve siyati sulh emin amanliq sevinc sad sozleri ile elaqelendirir ve onu fars menseli Perizad sexs adi ile muqayise edir151 Halbuki Perizad ancaq qadin adidir ve Peri dogulmus demekdir Menberedakte Qeybullayev Q Qedim turkler ve Ermenistan B Azernesr 1992 140 seh Abayev V I Gosterilen eseri seh 126Hemcinin baxredakteAssuriya Orta Asiya Sak carligi Menbe https az wikipedia org w index php title Sandaksatru amp oldid 5925424