Qərbi Sibir, Altay, Avropa, Şimali Afrika, Asiya və Qafqazda yayılmışdır.
Azərbaycanda yayılması
Böyük Qafqaz dağlarında (Quba-Xaçmaz) və Naxçıvan MR-də təbii halda rast gəlinir.
Statusu
Azərbaycanın nadir bitkisidir. NT.
Bitdiyi yer
Əsasən qarışıq meşələrin orta yaruslarında rast gəlinir. Dağlarda bu tozağacı dəniz səviyyəsindən 2100–2500 m-ədək hündürlüyə qalxır.
Təbii ehtiyatı
Azərbaycanda arealı çox geniş deyil.
Bioloji xüsusiyyətləri
Əlverişli şəraitdə hündürlüyü 25–30 m, diametri 80 sm-ədək, çatır. Cavan ağacların qabığı qonurdur, 8-10 yaşdan ağarır. Cavan fərdlərini qızılağacın növləri ilə qarışıq salmaq olar. Iri vəziyyətdə ağ qabığına görə digər ağaclardan yaxşı fərqlənir. Daha yaşlı ağaclarda qabığı gövdənin aşağı hissəsind dərin yarıqlı, qara olur. Oduncağı sarımtıl-ağ, möhkəm və ağırdır. Budaqları çılpaq, çoxsaylı, sıx, qatranlı vəziciklərlə – ziyilciklərlə örtülmüşdür. Cavan budaqları aşağı sallanır və tozağacının çətirinə çox səciyyəvi görünüş verir (adı – sallaq tozağacı). Çətiri budaqlı, ancaq sıx deyil, budaqlanması simpodialdır. Yarpaqları rombvarı–yumurtavarıdan üçkünc–yumurtavarıyadək, uzunluğu 3,5-7 sm, eni 2-5 sm, ucu biz, hamar, cavan yaşda yapışqanlıdır; kənarları ikili dişlidir. Saplaqları çılpaq, uzunluğu 0,8-3 sm-dir. Çiçəkləri düz, xırda, bircinsli, budaqların uclarında sırğavari, sallaq çiçək qruplarına yığılmışdır. Yarpaqlar açılanadək çiçəkləyir. Erkək çiçəkləri qısa saplaqlarda, qırmızı-qonur pulcuqların qoltuqlarında 3 ədəd dixazial yerləşir və keçən ilin uzunsov zoğlarının uclarında 2-4 ədəd sallaq (5-6 sm) erkək sırğalar əmələ gətirir. Çiçəkyanlığı sadə, bir, iki yarpaqlı, 2-4 ədəd erkəkcikləri ikiyə bölünmüş, çiçəkyanlığın yarpaqlarla üzbəüz yerləşir. Dişi çiçəklərin çiçəkyanlığı yoxdur, üçqanadlı pulcuqlarla bitmişdir. Onlar qısa, yan zoğlarda 5 ədəd dixazilərə yığılmışdır və qısa, silindrik yaşıl, dişi sırğalar formalaşdırır. 2 ədəd dişiciyi bitişik olub, orada bir toxum rüşeymi inkişaf edir. Sapşəkilli dişicik ağızları uzun, bəzən parlaq rənglidir. Meyvələri yayın axırlarında yetişir.
Çoxalması
Generativ və vegetativ yolla çoxalır.
Təbii ehtiyatının dəyişilməsi səbəbləri
Başlıca olaraq insan fəaliyyətidir.
Becərilməsi
Məlumat yoxdur.
Qəbul edilmiş qoruma tədbirləri
Şahdağ Milli Parkında qorunur.
Zəruri qoruma tədbirləri
Azərbaycanın "Qırmızı kitabı"na salınması tövsiyə edilir.
Ədəbiyyat
Деревья и кустарники СССР. Т.4. 1951.;
Флора Азербайджана. т.6.1955;
Azəraycanın ağac və kolları. I cild. 1961;
Azərbaycan florasının konspekti. I-III cildlər.2005;2006;2008;
Naxçıvan MR florasının taksonomik spektrı.2008;
Naxçıvan MR-nın flora müxtəlifliyi və onun nadir növlərinin qorunması.2011.
sallaq, tozağacı, betula, pendula, tozağacı, fəsiləsinin, tozağacı, cinsiə, ağac, növü, digər, adı, ziyilli, tozağacıdır, betula, verrucosa, betula, pendulaelmi, təsnifataləmi, bitkilərşöbə, örtülütoxumlularsinif, ikiləpəliləryarımsinif, hamamelidsıra, fıstıqç. Sallaq tozagaci lat Betula pendula tozagaci fesilesinin tozagaci cinsie aid agac novu Diger adi ziyilli tozagacidir Betula verrucosa Sallaq tozagaciBetula pendulaElmi tesnifatAlemi BitkilerSobe OrtulutoxumlularSinif IkilepelilerYarimsinif HamamelidSira FistiqciceklilerFesile TozagacikimilerCins TozagaciNov Sallaq tozagaciElmi adiBetula pendula RothSinonimlerBetula verrucosa Ehrh VikinovlerdesistematikaSekilaxtarisiITIS 19495NCBI 3505EOL 1149364GRIN 7127IPNI 295174 1TPL kew 21582 Mundericat 1 Umumi yayilmasi 2 Azerbaycanda yayilmasi 3 Statusu 4 Bitdiyi yer 5 Tebii ehtiyati 6 Bioloji xususiyyetleri 7 Coxalmasi 8 Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri 9 Becerilmesi 10 Qebul edilmis qoruma tedbirleri 11 Zeruri qoruma tedbirleri 12 Edebiyyat 13 Melumat menbesiUmumi yayilmasi RedakteQerbi Sibir Altay Avropa Simali Afrika Asiya ve Qafqazda yayilmisdir Azerbaycanda yayilmasi RedakteBoyuk Qafqaz daglarinda Quba Xacmaz ve Naxcivan MR de tebii halda rast gelinir Statusu RedakteAzerbaycanin nadir bitkisidir NT Bitdiyi yer RedakteEsasen qarisiq meselerin orta yaruslarinda rast gelinir Daglarda bu tozagaci deniz seviyyesinden 2100 2500 m edek hundurluye qalxir Tebii ehtiyati RedakteAzerbaycanda areali cox genis deyil Bioloji xususiyyetleri RedakteElverisli seraitde hundurluyu 25 30 m diametri 80 sm edek catir Cavan agaclarin qabigi qonurdur 8 10 yasdan agarir Cavan ferdlerini qizilagacin novleri ile qarisiq salmaq olar Iri veziyyetde ag qabigina gore diger agaclardan yaxsi ferqlenir Daha yasli agaclarda qabigi govdenin asagi hissesind derin yariqli qara olur Oduncagi sarimtil ag mohkem ve agirdir Budaqlari cilpaq coxsayli six qatranli veziciklerle ziyilciklerle ortulmusdur Cavan budaqlari asagi sallanir ve tozagacinin cetirine cox seciyyevi gorunus verir adi sallaq tozagaci Cetiri budaqli ancaq six deyil budaqlanmasi simpodialdir Yarpaqlari rombvari yumurtavaridan uckunc yumurtavariyadek uzunlugu 3 5 7 sm eni 2 5 sm ucu biz hamar cavan yasda yapisqanlidir kenarlari ikili dislidir Saplaqlari cilpaq uzunlugu 0 8 3 sm dir Cicekleri duz xirda bircinsli budaqlarin uclarinda sirgavari sallaq cicek qruplarina yigilmisdir Yarpaqlar acilanadek cicekleyir Erkek cicekleri qisa saplaqlarda qirmizi qonur pulcuqlarin qoltuqlarinda 3 eded dixazial yerlesir ve kecen ilin uzunsov zoglarinin uclarinda 2 4 eded sallaq 5 6 sm erkek sirgalar emele getirir Cicekyanligi sade bir iki yarpaqli 2 4 eded erkekcikleri ikiye bolunmus cicekyanligin yarpaqlarla uzbeuz yerlesir Disi ciceklerin cicekyanligi yoxdur ucqanadli pulcuqlarla bitmisdir Onlar qisa yan zoglarda 5 eded dixazilere yigilmisdir ve qisa silindrik yasil disi sirgalar formalasdirir 2 eded disiciyi bitisik olub orada bir toxum ruseymi inkisaf edir Sapsekilli disicik agizlari uzun bezen parlaq renglidir Meyveleri yayin axirlarinda yetisir Coxalmasi RedakteGenerativ ve vegetativ yolla coxalir Tebii ehtiyatinin deyisilmesi sebebleri RedakteBaslica olaraq insan fealiyyetidir Becerilmesi RedakteMelumat yoxdur Qebul edilmis qoruma tedbirleri RedakteSahdag Milli Parkinda qorunur Zeruri qoruma tedbirleri RedakteAzerbaycanin Qirmizi kitabi na salinmasi tovsiye edilir Edebiyyat RedakteDerevya i kustarniki SSSR T 4 1951 Flora Azerbajdzhana t 6 1955 Azeraycanin agac ve kollari I cild 1961 Azerbaycan florasinin konspekti I III cildler 2005 2006 2008 Naxcivan MR florasinin taksonomik spektri 2008 Naxcivan MR nin flora muxtelifliyi ve onun nadir novlerinin qorunmasi 2011 Melumat menbesi RedakteTofiq Memmedov Azerbaycan dendroflorasi II cild Baki Seda 2015 Arxivlesdirilib 2019 11 17 at the Wayback MachineMenbe https az wikipedia org w index php title Sallaq tozagaci amp oldid 6022891, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,
ne axtarsan burda
, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.
