Salix Səydəşov (tatar. Salix Camaletdin uğlı Səydəşev, Салих Җамалетдин улы Сәйдәшев; 3 dekabr 1900, Kazan – 16 dekabr 1954, Moskva) — Tatar bəstəkarı, tatarların peşəkar musiqisinin banilərindən biri.
Salix Səydəşov | |
---|---|
![]() | |
Doğum tarixi | 3 dekabr 1900 |
Doğum yeri |
|
Vəfat tarixi | 16 dekabr 1954 (54 yaşında) |
Vəfat yeri | |
Dəfn yeri |
|
Təhsili | |
Fəaliyyəti | dirijor, bəstəkar, pianoçu |
Fəaliyyət illəri | 1918-ci ildən |
Mükafatları | ![]() |
![]() |
Bioqrafiyası
Səydəşovun musiqi istedadı özünü tez göstərır. Çalmağa başladığı ilk alət qarmon olur. Sonra qohumlar onun üçün bir piano alır. İlk müəllimi xalq musiqiçisi Zaqidulla Yarullin, daha sonra Kazan Musiqi Kollecinin görkəmli müəllimləri olur. Salix Səydəşovun atası oğlunu görmədən dünyasını dəyişir. Salix əri Şiqab Axmerov olan tatar ziyalılarının mütərəqqi dairələrinə mənsub olduğu bir bacının ailəsində böyüyür.
1918-ci ildə gənc musiqiçi bir orkestr təşkil edir. 1920-ci ildə Qızıl Orduya könüllü yazılır. Tərxis olduqdan sonra, Orenburqdakı musiqi məktəbində çalışır. 1922-ci ildə Səydəşov Kazana qayıdır və Gəliəsgər Kamal adına Tatar Dövlət Akademik Dram Teatrında dirijor və musiqi direktoru kimi çalışmağa başlayır. Səydəşovun yaradıcılıq fəaliyyəti geniş şəkildə inkişaf edir: bir-birinin ardınca dram əsərləri üçün musiqiləri meydana çıxır: M. Faizinin "Qulyabanı", "İl" ("Vətən"), "Kandranın üstündə", Kərim Tinçurinin "Mavi Şal", Tazi Qizzatın "Killer kirayələyən" və başqaları. Səydəşov Soltan Qəbyaşinin tatar teatr sənətində musiqili dram adlanan yeni janr ənənələrini davam etdirir.
Bu illərdə məşhur "Sovet Ordusunun Yürüşü" əsərini yazır. Müxtəlif janrlarda yeni musiqi əsərlərinin yazılması üzərində fəal işləyir, çoxsaylı konsertlərdə pianoçu və dirijor kimi çıxış edir.
1934-1938-ci illərdə Salix Səydəşov Moskvadakı Tatar Opera Studiyasında oxuyur. Moskvadan qayıdaraq Qəliəsgər Kamal adına Tatar teatrında yeni əsərlərin yaradılması üzərində işləyir, tamaşalar üçün musiqi yazır.
Salix Səydəşov Tatar peşəkar musiqisinin banisi sayılır. Həqiqətən peşəkar və yüksək yaradıcılıq səviyyəsində Səydəşov ilk xalq bəstəkarlarının təcrübələrini ümumiləşdirir, xalqın çoxəsrlik ənənələrini Avropa musiqisi təcrübəsi ilə folklorla üzvi şəkildə birləşdirməyə şalışır
16 dekabr 1963-cü ildə Kazanda dünyasını dəyişir. Salix Səydəşov Kazanın Novo-Tatar qəsəbəsindəki tatar qəbiristanlığında dəfn edilmişdir.
Mükafatları
Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasının əməkdar incəsənət xadimi,
Tatarıstan MSSR xalq artisti.
Xatirəsi
25 iyun 1993-cü ildə Tatarıstan Muxtar Sovet Sosialist Respublikası Nazirlər Sovetinin 23 noyabr 1988-ci il tarixli 413 saylı Qərarı ilə Kazanda Salix Səydəşovun muzeyi açılır. Muzey Səydəşovun yaşadığı mənzillərdən birində, 20-ci əsrin əvvəllərində tikilmiş 2 mərtəbəli binada qurulur.
2000-ci ildə Salix Səydəşovun adı Kazandakı yenidən qurulmuş Böyük Dövlət Konsert Salonuna verilir.
2005-ci ildə Kazanda Kamal teatrı ilə üzbəüz, Tatar Dövlət Humanitar Pedaqoji Universitetinin binasının qarşısında Salix Səydəşovun abidəsi qoyulmuşdur.
Kazanın Vaxitov rayonundakı bir küçə onun adını daşıyır.
İstinadlar
- "Музей С. Сайдашева". 2013-03-15 tarixində arxivləşdirilib. İstifadə tarixi: 2013-12-22.
Mənbə
- Фотография могилы Салиха Сайдашева в Казани
- Salikh Saidashev (1900—1954) (ing.)
- Книга «Салих Сайдашев в воспоминаниях современников»
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Salix Seydesov tatar Salix Camaletdin ugli Seydesev Salih Җamaletdin uly Sәjdәshev 3 dekabr 1900 Kazan 16 dekabr 1954 Moskva Tatar bestekari tatarlarin pesekar musiqisinin banilerinden biri Salix Seydesov Dogum tarixi 3 dekabr 1900 1900 12 03 Dogum yeri Kazan Kazan qezasi d Kazan quberniyasi Rusiya imperiyasi Vefat tarixi 16 dekabr 1954 1954 12 16 54 yasinda Vefat yeri Moskva RSFSR SSRI Defn yeri Kazandaki tatar qebiristanligi d Tehsili Mehemmediyye Fealiyyeti dirijor bestekar pianocu Fealiyyet illeri 1918 ci ilden Mukafatlari Vikianbarda elaqeli mediafayllar Mundericat 1 Bioqrafiyasi 2 Mukafatlari 3 Xatiresi 4 Istinadlar 5 MenbeBioqrafiyasiredakteSeydesovun musiqi istedadi ozunu tez gosterir Calmaga basladigi ilk alet qarmon olur Sonra qohumlar onun ucun bir piano alir Ilk muellimi xalq musiqicisi Zaqidulla Yarullin daha sonra Kazan Musiqi Kollecinin gorkemli muellimleri olur Salix Seydesovun atasi oglunu gormeden dunyasini deyisir Salix eri Siqab Axmerov olan tatar ziyalilarinin mutereqqi dairelerine mensub oldugu bir bacinin ailesinde boyuyur 1918 ci ilde genc musiqici bir orkestr teskil edir 1920 ci ilde Qizil Orduya konullu yazilir Terxis olduqdan sonra Orenburqdaki musiqi mektebinde calisir 1922 ci ilde Seydesov Kazana qayidir ve Geliesger Kamal adina Tatar Dovlet Akademik Dram Teatrinda dirijor ve musiqi direktoru kimi calismaga baslayir Seydesovun yaradiciliq fealiyyeti genis sekilde inkisaf edir bir birinin ardinca dram eserleri ucun musiqileri meydana cixir M Faizinin Qulyabani Il Veten Kandranin ustunde Kerim Tincurinin Mavi Sal Tazi Qizzatin Killer kirayeleyen ve basqalari Seydesov Soltan Qebyasinin tatar teatr senetinde musiqili dram adlanan yeni janr enenelerini davam etdirir Bu illerde meshur Sovet Ordusunun Yurusu eserini yazir Muxtelif janrlarda yeni musiqi eserlerinin yazilmasi uzerinde feal isleyir coxsayli konsertlerde pianocu ve dirijor kimi cixis edir 1934 1938 ci illerde Salix Seydesov Moskvadaki Tatar Opera Studiyasinda oxuyur Moskvadan qayidaraq Qeliesger Kamal adina Tatar teatrinda yeni eserlerin yaradilmasi uzerinde isleyir tamasalar ucun musiqi yazir Salix Seydesov Tatar pesekar musiqisinin banisi sayilir Heqiqeten pesekar ve yuksek yaradiciliq seviyyesinde Seydesov ilk xalq bestekarlarinin tecrubelerini umumilesdirir xalqin coxesrlik enenelerini Avropa musiqisi tecrubesi ile folklorla uzvi sekilde birlesdirmeye salisir 16 dekabr 1963 cu ilde Kazanda dunyasini deyisir Salix Seydesov Kazanin Novo Tatar qesebesindeki tatar qebiristanliginda defn edilmisdir MukafatlariredakteTataristan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasinin emekdar incesenet xadimi Tataristan MSSR xalq artisti Xatiresiredakte25 iyun 1993 cu ilde Tataristan Muxtar Sovet Sosialist Respublikasi Nazirler Sovetinin 23 noyabr 1988 ci il tarixli 413 sayli Qerari ile Kazanda Salix Seydesovun muzeyi acilir 1 Muzey Seydesovun yasadigi menzillerden birinde 20 ci esrin evvellerinde tikilmis 2 mertebeli binada qurulur 2000 ci ilde Salix Seydesovun adi Kazandaki yeniden qurulmus Boyuk Dovlet Konsert Salonuna verilir 2005 ci ilde Kazanda Kamal teatri ile uzbeuz Tatar Dovlet Humanitar Pedaqoji Universitetinin binasinin qarsisinda Salix Seydesovun abidesi qoyulmusdur Kazanin Vaxitov rayonundaki bir kuce onun adini dasiyir Istinadlarredakte Muzej S Sajdasheva 2013 03 15 tarixinde arxivlesdirilib Istifade tarixi 2013 12 22 MenberedakteFotografiya mogily Saliha Sajdasheva v Kazani Salikh Saidashev 1900 1954 ing Kniga Salih Sajdashev v vospominaniyah sovremennikov Menbe https az wikipedia org w index php title Salix Seydesov amp oldid 6611733