fbpx
Wikipedia

Sabir Şəfiyev

Avqust 04, 2021

Sabir Kərbəlayı Əli oğlu Şəfiyev (28 aprel 1930-) — SSRİ və Azərbaycan SSR xalq maarifi əlaçısı, professor.

Sabir Şəfiyev
Sabir Kərbəlayı Əli oğlu Şəfiyev
Naxçıvan Vilayət Komsomol Komitəsində ikinci katib
Naxçıvan Vilayət Komsomol Komitəsində birinci katib
Azərbaycan KP MK-nın məktəb və elm şöbəsində təlimatçı
1960 — 1965
Ağsu Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi,
1965-ci ilin yanvar — 1965-ci ilin noyabr
Şamaxı Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi
1965 — 1970
Xələfi Yunis Rzayev
Şəxsi məlumatlar
Partiya Kommunist partiyası
Doğum tarixi 28 aprel 1930(1930-04-28) (91 yaş)
Doğum yeri
Milliyyəti azərbaycanlı

Həyatı

Sabir Əli oğlu Şəfiyev 1930-cu il aprelin 28-də Azərbaycanın mirvarisi və füsunkar güşələrindən biri - musiqi beşiyi sayılan Şuşada anadan olmuşdur. Həyatın ağrı-acısını çox erkən dadan balaca Sabir lap kiçik yaşlarından hər iki valideynini itirmiş (1932-ci ildə atası, 1936-cı ildə anası dünyalarını dəyişmişlər), ata qayğı və dayağından, ana nəvazişi və şirin nəğmələrindən məhrum olmuşdur. Bu mənada onun taleyi ilə Vətəni Şuşanın taleyində bir oxşarlıq vardır.

Nə yaxşı ki, dünyada həmişə yaxşı adamlar tapılır və köməksizə həyan dururlar. Böyük ürəkli böyük qardaşı bütün qayğıları öz üzərinə götürür, onun gələcək inkişafını istiqamətləndirir və müdrik bir şəxsiyyət kimi yetişməsinə şərait yaradır.

Ailə vəziyyəti ilə əlaqədar S.Şəfiyev bir sıra ümumtəhsil məktəblərində (Bakıda, Şamaxıda və s.) oxuyur və 1946-1947-ci tədris ilində Şamaxı şəhər 1 nömrəli orta məktəbini bitirir. Həmin ildə V.İ.Lenin adına Azərbaycan Pedaqoji İnstitutunun (indiki Azərbaycan Dövlət Pedaqoji Universiteti) tarix fakültəsinə daxil olur.

1951-ci ildə institutu bitirmiş gənc müəllimin qarşısında geniş üfüqlər açılır. Ölkənin bir çox fəal və şüurlu gəncləri kimi o da seçim qarşısında qalmır, "Harada çətindir, harada lazımam" şüarı ilə hərəkət edir.

1951-1952-ci dərs ilində Şamaxı rayonunun Göylər kəndində əmək fəaliyyətinə başlayan Sabir Şəfiyev özünün təşkilatçılıq bacarığına, insanlarla çox asanlıqla ünsiyyət yaratdığına, xeyirxahlığına və xoş rəftarına görə komsomol işinə cəlb olunur.

S.Şəfiyev 1952-ci ildən 1953-cü ilə qədər Azərbaycan LKGİ Bakı Vilayət Komitəsinin məktəbli gənclər şöbəsində təlimatçı, 1955-1960-cı illərdə isə Naxçıvan Vilayət Komsomol Komitəsində əvvəlcə ikinci, sonra isə birinci katib vəzifələrində işləyir. Öz işinə məsuliyyətlə yanaşdığına, vəzifəsini ləyaqətlə yerinə yetirdiyinə görə 1960-cı ildə partiya işinə irəli çəkilir və bir sıra məsul vəzifələr tapşırılır.

1960-1965-ci illərdə Azərbaycan KP MK-nın məktəb və elm şöbəsində təlimatçı, 1965-ci ilin yanvarından noyabrına qədər Ağsu, 1965-1970-ci illərdə isə Şamaxı Rayon Partiya Komitəsinin birinci katibi işləyir.

Əmək fəaliyyəti dövründə o, V çağırış Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin, VII çağırış Azərbaycan SSR Ali Sovetinin, Ağsu, Şamaxı rayon, Naxçıvan şəhər sovetlərinin deputatı olmuşdur. O, Azərbaycan Kommunist Partiyasının XXII, XXIII, XXIV, Azərbaycan LKGİ XXI, XXII və ÜİLKGİ-nin XIII qurultaylarının nümayəndəsi seçilmişdir. "Əmək fəaliyyətinə görə", "V.İ.Leninin anadan olmasının 100 illiyi", "Əmək veteranı" medalları və üç dəfə Azərbaycan və Naxçıvan MSSR Ali Sovetinin, SSRİ "Bilik" cəmiyyətinin, ÜİLKGİ MK-nın "Komsomolda fəal işinə görə" döş nişanı ilə, Ümumittifaq Kənd Təsərrüfatı Nailiyyətləri Sərgisinin "Qızıl" medalı ilə, dəfələrlə ÜİLKGİ MK-nın, Az. LGİ MK-nın, SSRİ və Respublika Maarif Nazirliyinin, Ümumittifaq "Bilik" cəmiyyətinin fəxri fərmanları ilə təltif olunur.

Ağsu və Şamaxıda işlədiyi müddətdə S. Şəfiyev yerli əhalinin sevimlisinə çevrilmiş, bacarıqlı rəhbər kimi müxtəlif rəsmi yığıncaqlarda və zəhmətkeş insanlar arasında təriflənmiş, onun haqqında xoş sözlər deyilmişdir. Rayon zəhmətkeşlərinin maddi-rifah halının və mədəni-sosial səviyyəsinin yaxşılaşdırılması işində yaxından iştirak edən Sabir müəllim xeyirxahlığı, ədalətliliyi, insanları başa düşməyi ilə, həmçinin yaradıcı, təşkilatçı bir rəhbər kimi ad çıxarmışdır. Uzun illər keçməsinə baxmayaraq, indi də bu yerlərin insanları Sabir müəllimi xoş duyğularla xatırlayır, onun adı çəkiləndə haqqında səmimi sözlər deyir, hörmət və ehtiramla özü və işi haqqında danışır, ona uzun ömür, cansağlığı arzulayırlar.

Komsomol və partiya işində çalışmaqla yanaşı, o, məktəbi də yaddan çıxarmamış, daim təhsil müəssisələri ilə sıx əlaqədə olmuş, komsomolun məktəbdə apardığı tərbiyəvi işlərin əsas istiqamətləri ilə bağlı olan elmi axtarışlar, tədqiqatlar aparmışdır. Özündə bir pedaqoq - tədqiqatçı bacarığı, qabiliyyəti hiss edən Sabir müəllim bu arzularla 1961-ci ildə keçmiş V.İ.Lenin adına APİ-nin Pedaqogika kafedrası üzrə qiyabi aspiranturaya daxil olmuşdur. Apardığı elmi tədqiqatların nəticələri 1965-ci ildə müdafiə etdiyi "Şagirdlərin ideya-siyasi tərbiyəsində komsomol işi" adlı dissertasiyada öz əksini tapmış, elmlər namizədi dərəcəsi almışdır.

1970-ci ilin oktyabrından 1972-ci ilin mayına qədər V.İ.Lenin adına APİ-də müəllim, baş müəllim və sonra 1979-cu ilin noyabrına qədər dosent vəzifəsində işləmişdir. Bu illər ərzində Sabir müəllim yüksəkixtisaslı kadrların hazırlanmasında yaxından iştirak etmiş, işlədiyi kollektivdə dərin hörmətə, məhəbbətə layiq olmuşdur. Xeyirxahlığı, nəvazişi və səmimiyyəti ilə seçilən Sabir müəllim həm də tələbələrinin xatirələrində dərin iz buraxmış, onlara atalıq qayğısı göstərmişdir. Odur ki, indiyə qədər tələbələri onu unutmur, müxtəlif məsul vəzifələrdə çalışsalar da, Sabir müəllimi yaddan çıxarmır, ona məktublar yazır, məsləhətlər alırlar.

1979-cu ilin noyabrında M.F.Axundov adına Azərbaycan Pedaqoji Rus dili və Ədəbiyyatı İnstitutunun Pedaqogika kafedrasının müdiri vəzifəsinə seçilən professor S.Şəfiyev bu günə kimi Bakı Slavyan Universitetində həmin kafedraya rəhbərlik edir. Kafedranın elmi potensialını yüksəltmək yolunda əməli işlər apararaq qısa müddət ərzində gənc kadrların yetişməsində böyük xidməti olmuşdur. Əgər 1980-cı ilin əvvəllərində kafedrada 3 nəfər elmlər namizədi çalışırdısa, indi kafedrada 2 pedaqoji elmlər doktoru, 15 pedaqoji elmlər namizədi elmi-pedaqoji fəaliyyətlə məşğul olur. Professor Şəfiyevin rəhbərliyi ilə 5 nəfər müdafiə etmiş və pedaqoji elmlər namizədi alimlik dərəcəsinə layiq görülmüşdür. 1988-ci ildə professor elmi adına layiq görülən Sabir müəllim 1995-ci ildən Rusiya Beynəlxalq Pedaqogika və Sosiologiya Akademiyasının həqiqi üzvü seçilmişdir. Sabir Şəfiyev öz əməkdaşlarına qarşı olduqca səmimi, mehriban, qayğıkeşdir. Rəhbərlik etdiyi kafedra Bakı Slavyan Universitetində aparıcı kafedralardan biridir.

Bilik və bacarığını, varlığını və bütün mənalı ömrünü insanlara həsr edən Sabir müəllim 27 monoqrafiya və kitabçanın, 49 metodik vəsaitin, proqramın, 41 jurnal və 100-dən çox qəzet məqaləsinin müəllifidir. Bunların ümumi həcmi 90 çap vərəqi təşkil edir.

S.Şəfiyev SSRİ və Azərbaycan SSR xalq maarifi əlaçısıdır. 1972-1983-cü illərdə SSRİ Maarif Nazirliyinin nəzdində tələbələrin elmi işlər üzrə şurasının, ADRU-nun nəzdində olan, 1999-cu ildən ETPEİ - də (indiki Təhsil Problemləri İnstitutu) fəaliyyət göstərən pedaqogika üzrə müdafiə şurasının, "Azərbaycan məktəbi" jurnalının redaksiya heyətinin, 1964-cü ildən SSRİ Jurnalistlər İttifaqının üzvü olmuşdur. Respublikada və onun hüdudlarından kənarda tərbiyənin müxtəlif problemlərinə həsr olunmuş elmi konfranslarda çıxış edən Sabir müəllim bir pedaqoq-alim kimi bu problemlərin həlli yollarının əsaslarını elmi surətdə açıb göstərmiş, pedaqoji problemlərin mədəni-ictimai, sosial, siyasi-iqtisadi həyatın ayrılmaz hissəsi olduğunu nəzərə çatdırmışdır.

Opponent olduğu dissertasiya işlərinə dərin və hərtərəfli elmi-pedaqoji təhlil vermiş, gənc aspirantların elmi biliklərə yiyələnmələri və elmin əlçatmaz zirvələrinə yüksəlmələri işində fəal mövqe tutmuşdur.

Mənəvi saflığı, təmənnasız köməyi, xeyirxahlığı, uşaq kimi paklığı sayəsində Sabir Şəfiyev universitetdə "müdrik ağsaqqal" kimi ad çıxarmışdır. Tələbədən tutmuş elmlər doktoruna qədər hamı onun məsləhətinə ehtiyac duyur. Hamıya əl tutmağı bacaran Sabir müəllim bunu həyatının amalı, məramı hesab edir.

Professor S.Şəfiyevin elmi-pedaqoji yaradıcılığının böyük bir hissəsi onun yüksək qiymətləndirdiyi, doğma övladları qədər çox sevdiyi, məhəbbətini heç vaxt əsirgəmədiyi, qayğıları ilə yaşadığı, hər biri üçün qürur duyduğu tələbələridir. O, bütün mənalı ömrünü onlara həsr etdiyini dəfələrlə müxtəlif kürsülərdən etiraf etmişdir.

Ona ünvanlanmış yüzlərlə məktub və avtoqrafda dərin düşüncəsi, geniş erudisiyası, təvazökarlığı, doğruluğu, xeyirxahlığı dolğun və parlaq şəkildə ifadə edilmişdir.

Mənbə

Həmçinin bax

Avqust 04, 2021
sabir, şəfiyev, sabir, kərbəlayı, əli, oğlu, şəfiyev, aprel, 1930, ssri, azərbaycan, xalq, maarifi, əlaçısı, professor, sabir, kərbəlayı, əli, oğlu, şəfiyevnaxçıvan, vilayət, komsomol, komitəsində, ikinci, katibnaxçıvan, vilayət, komsomol, komitəsində, birinci. Sabir Kerbelayi Eli oglu Sefiyev 28 aprel 1930 SSRI ve Azerbaycan SSR xalq maarifi elacisi professor Sabir SefiyevSabir Kerbelayi Eli oglu SefiyevNaxcivan Vilayet Komsomol Komitesinde ikinci katibNaxcivan Vilayet Komsomol Komitesinde birinci katibAzerbaycan KP MK nin mekteb ve elm sobesinde telimatci1960 1965Agsu Rayon Partiya Komitesinin birinci katibi 1965 ci ilin yanvar 1965 ci ilin noyabrSamaxi Rayon Partiya Komitesinin birinci katibi1965 1970Xelefi Yunis RzayevSexsi melumatlarPartiya Kommunist partiyasiDogum tarixi 28 aprel 1930 1930 04 28 91 yas Dogum yeri Susa DQMV Azerbaycan SSR ZSFSR SSRIMilliyyeti azerbaycanliHeyati RedakteSabir Eli oglu Sefiyev 1930 cu il aprelin 28 de Azerbaycanin mirvarisi ve fusunkar guselerinden biri musiqi besiyi sayilan Susada anadan olmusdur Heyatin agri acisini cox erken dadan balaca Sabir lap kicik yaslarindan her iki valideynini itirmis 1932 ci ilde atasi 1936 ci ilde anasi dunyalarini deyismisler ata qaygi ve dayagindan ana nevazisi ve sirin negmelerinden mehrum olmusdur Bu menada onun taleyi ile Veteni Susanin taleyinde bir oxsarliq vardir Ne yaxsi ki dunyada hemise yaxsi adamlar tapilir ve komeksize heyan dururlar Boyuk urekli boyuk qardasi butun qaygilari oz uzerine goturur onun gelecek inkisafini istiqametlendirir ve mudrik bir sexsiyyet kimi yetismesine serait yaradir Aile veziyyeti ile elaqedar S Sefiyev bir sira umumtehsil mekteblerinde Bakida Samaxida ve s oxuyur ve 1946 1947 ci tedris ilinde Samaxi seher 1 nomreli orta mektebini bitirir Hemin ilde V I Lenin adina Azerbaycan Pedaqoji Institutunun indiki Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Universiteti tarix fakultesine daxil olur 1951 ci ilde institutu bitirmis genc muellimin qarsisinda genis ufuqler acilir Olkenin bir cox feal ve suurlu gencleri kimi o da secim qarsisinda qalmir Harada cetindir harada lazimam suari ile hereket edir 1951 1952 ci ders ilinde Samaxi rayonunun Goyler kendinde emek fealiyyetine baslayan Sabir Sefiyev ozunun teskilatciliq bacarigina insanlarla cox asanliqla unsiyyet yaratdigina xeyirxahligina ve xos reftarina gore komsomol isine celb olunur S Sefiyev 1952 ci ilden 1953 cu ile qeder Azerbaycan LKGI Baki Vilayet Komitesinin mektebli gencler sobesinde telimatci 1955 1960 ci illerde ise Naxcivan Vilayet Komsomol Komitesinde evvelce ikinci sonra ise birinci katib vezifelerinde isleyir Oz isine mesuliyyetle yanasdigina vezifesini leyaqetle yerine yetirdiyine gore 1960 ci ilde partiya isine ireli cekilir ve bir sira mesul vezifeler tapsirilir 1960 1965 ci illerde Azerbaycan KP MK nin mekteb ve elm sobesinde telimatci 1965 ci ilin yanvarindan noyabrina qeder Agsu 1965 1970 ci illerde ise Samaxi Rayon Partiya Komitesinin birinci katibi isleyir Emek fealiyyeti dovrunde o V cagiris Naxcivan MSSR Ali Sovetinin VII cagiris Azerbaycan SSR Ali Sovetinin Agsu Samaxi rayon Naxcivan seher sovetlerinin deputati olmusdur O Azerbaycan Kommunist Partiyasinin XXII XXIII XXIV Azerbaycan LKGI XXI XXII ve UILKGI nin XIII qurultaylarinin numayendesi secilmisdir Emek fealiyyetine gore V I Leninin anadan olmasinin 100 illiyi Emek veterani medallari ve uc defe Azerbaycan ve Naxcivan MSSR Ali Sovetinin SSRI Bilik cemiyyetinin UILKGI MK nin Komsomolda feal isine gore dos nisani ile Umumittifaq Kend Teserrufati Nailiyyetleri Sergisinin Qizil medali ile defelerle UILKGI MK nin Az LGI MK nin SSRI ve Respublika Maarif Nazirliyinin Umumittifaq Bilik cemiyyetinin fexri fermanlari ile teltif olunur Agsu ve Samaxida islediyi muddetde S Sefiyev yerli ehalinin sevimlisine cevrilmis bacariqli rehber kimi muxtelif resmi yigincaqlarda ve zehmetkes insanlar arasinda teriflenmis onun haqqinda xos sozler deyilmisdir Rayon zehmetkeslerinin maddi rifah halinin ve medeni sosial seviyyesinin yaxsilasdirilmasi isinde yaxindan istirak eden Sabir muellim xeyirxahligi edaletliliyi insanlari basa dusmeyi ile hemcinin yaradici teskilatci bir rehber kimi ad cixarmisdir Uzun iller kecmesine baxmayaraq indi de bu yerlerin insanlari Sabir muellimi xos duygularla xatirlayir onun adi cekilende haqqinda semimi sozler deyir hormet ve ehtiramla ozu ve isi haqqinda danisir ona uzun omur cansagligi arzulayirlar Komsomol ve partiya isinde calismaqla yanasi o mektebi de yaddan cixarmamis daim tehsil muessiseleri ile six elaqede olmus komsomolun mektebde apardigi terbiyevi islerin esas istiqametleri ile bagli olan elmi axtarislar tedqiqatlar aparmisdir Ozunde bir pedaqoq tedqiqatci bacarigi qabiliyyeti hiss eden Sabir muellim bu arzularla 1961 ci ilde kecmis V I Lenin adina API nin Pedaqogika kafedrasi uzre qiyabi aspiranturaya daxil olmusdur Apardigi elmi tedqiqatlarin neticeleri 1965 ci ilde mudafie etdiyi Sagirdlerin ideya siyasi terbiyesinde komsomol isi adli dissertasiyada oz eksini tapmis elmler namizedi derecesi almisdir 1970 ci ilin oktyabrindan 1972 ci ilin mayina qeder V I Lenin adina API de muellim bas muellim ve sonra 1979 cu ilin noyabrina qeder dosent vezifesinde islemisdir Bu iller erzinde Sabir muellim yuksekixtisasli kadrlarin hazirlanmasinda yaxindan istirak etmis islediyi kollektivde derin hormete mehebbete layiq olmusdur Xeyirxahligi nevazisi ve semimiyyeti ile secilen Sabir muellim hem de telebelerinin xatirelerinde derin iz buraxmis onlara ataliq qaygisi gostermisdir Odur ki indiye qeder telebeleri onu unutmur muxtelif mesul vezifelerde calissalar da Sabir muellimi yaddan cixarmir ona mektublar yazir meslehetler alirlar 1979 cu ilin noyabrinda M F Axundov adina Azerbaycan Pedaqoji Rus dili ve Edebiyyati Institutunun Pedaqogika kafedrasinin mudiri vezifesine secilen professor S Sefiyev bu gune kimi Baki Slavyan Universitetinde hemin kafedraya rehberlik edir Kafedranin elmi potensialini yukseltmek yolunda emeli isler apararaq qisa muddet erzinde genc kadrlarin yetismesinde boyuk xidmeti olmusdur Eger 1980 ci ilin evvellerinde kafedrada 3 nefer elmler namizedi calisirdisa indi kafedrada 2 pedaqoji elmler doktoru 15 pedaqoji elmler namizedi elmi pedaqoji fealiyyetle mesgul olur Professor Sefiyevin rehberliyi ile 5 nefer mudafie etmis ve pedaqoji elmler namizedi alimlik derecesine layiq gorulmusdur 1988 ci ilde professor elmi adina layiq gorulen Sabir muellim 1995 ci ilden Rusiya Beynelxalq Pedaqogika ve Sosiologiya Akademiyasinin heqiqi uzvu secilmisdir Sabir Sefiyev oz emekdaslarina qarsi olduqca semimi mehriban qaygikesdir Rehberlik etdiyi kafedra Baki Slavyan Universitetinde aparici kafedralardan biridir Bilik ve bacarigini varligini ve butun menali omrunu insanlara hesr eden Sabir muellim 27 monoqrafiya ve kitabcanin 49 metodik vesaitin proqramin 41 jurnal ve 100 den cox qezet meqalesinin muellifidir Bunlarin umumi hecmi 90 cap vereqi teskil edir S Sefiyev SSRI ve Azerbaycan SSR xalq maarifi elacisidir 1972 1983 cu illerde SSRI Maarif Nazirliyinin nezdinde telebelerin elmi isler uzre surasinin ADRU nun nezdinde olan 1999 cu ilden ETPEI de indiki Tehsil Problemleri Institutu fealiyyet gosteren pedaqogika uzre mudafie surasinin Azerbaycan mektebi jurnalinin redaksiya heyetinin 1964 cu ilden SSRI Jurnalistler Ittifaqinin uzvu olmusdur Respublikada ve onun hududlarindan kenarda terbiyenin muxtelif problemlerine hesr olunmus elmi konfranslarda cixis eden Sabir muellim bir pedaqoq alim kimi bu problemlerin helli yollarinin esaslarini elmi suretde acib gostermis pedaqoji problemlerin medeni ictimai sosial siyasi iqtisadi heyatin ayrilmaz hissesi oldugunu nezere catdirmisdir Opponent oldugu dissertasiya islerine derin ve herterefli elmi pedaqoji tehlil vermis genc aspirantlarin elmi biliklere yiyelenmeleri ve elmin elcatmaz zirvelerine yukselmeleri isinde feal movqe tutmusdur Menevi safligi temennasiz komeyi xeyirxahligi usaq kimi pakligi sayesinde Sabir Sefiyev universitetde mudrik agsaqqal kimi ad cixarmisdir Telebeden tutmus elmler doktoruna qeder hami onun meslehetine ehtiyac duyur Hamiya el tutmagi bacaran Sabir muellim bunu heyatinin amali merami hesab edir Professor S Sefiyevin elmi pedaqoji yaradiciliginin boyuk bir hissesi onun yuksek qiymetlendirdiyi dogma ovladlari qeder cox sevdiyi mehebbetini hec vaxt esirgemediyi qaygilari ile yasadigi her biri ucun qurur duydugu telebeleridir O butun menali omrunu onlara hesr etdiyini defelerle muxtelif kursulerden etiraf etmisdir Ona unvanlanmis yuzlerle mektub ve avtoqrafda derin dusuncesi genis erudisiyasi tevazokarligi dogrulugu xeyirxahligi dolgun ve parlaq sekilde ifade edilmisdir Menbe RedakteEnver Cingizoglu Sefiyevler Soy dergisi 1 1 Baki 2003 Temennasiz ve xeyirxah insan Ferrux Rustemov Pedaqoji ocerkler Seleflerim ve muasirlerim Baki Elm ve tehsil 2010 seh 66 Hemcinin bax RedakteSefiyevlerMenbe https az wikipedia org w index php title Sabir Sefiyev amp oldid 6009680, wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, hersey,

ne axtarsan burda

, en yaxsi meqale sayti, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, seks, porno, indir, yukle, sex, azeri sex, azeri, seks yukle, sex yukle, izle, seks izle, porno izle, mobil seks, telefon ucun, chat, azeri chat, tanisliq, tanishliq, azeri tanishliq, sayt, medeni, medeni saytlar, chatlar, mekan, tanisliq mekani, mekanlari, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar.