Azərbaycanca
Беларускі
Dansk
Deutsch
Española
Français
Indonesia
Italiana
日本語
Қазақ
Lietuvos
Nederlands
Português
Русский
සිංහල
แบบไทย
Türkçe
Українська
中國人
United State
Afrikaans
Rəhim Cəfər oğlu Cəfərov (22 mart (3 aprel) 1883, Bakı – 1971, Bakı) — Azərbaycan-sovet paleontoloqu. Azərbaycanda onurğalılar faunasının paleontologiyasının inkişafında böyük rol oynamışdır. O, əsasən Azərbaycanın pleystosen ekvivlərini tədqiq etmişdir.
| Rəhim Cəfərov | |
|---|---|
| Doğum tarixi | 22 mart (3 aprel) 1883 |
| Doğum yeri | |
| Vəfat tarixi | 1971 |
| Vəfat yeri | |
Həyatı
Rəhim Cəfər oğlu Cəfərov 22 mart 1883-cü ildə Bakıda anadan olmuşdur. İlk təhsilini rus-tatar məktəbində almış, sonra Bakı kişi gimnaziyasına daxil olmuşdur. Cəfərov 1906-cı ildə orta məktəbi bitirdikdən sonra müəllimi Həsən bəy Zərdabinin məsləhəti ilə Sankt-Peterburq Universitetinin daxil olmuşdur. Cəfərov 1914-cü ildə universiteti bitirdikdən sonra Azərbaycana qayıtmışdır.
Cəfərov 1914–1920-ci illərdə Bakıda dərs demiş, Azərbaycanda ilk ali pedaqoji institutun yaradılmasında fəal iştirak etmişdir. 1920–1927-ci illərdə Azərbaycan Dövlət Pedaqoji İnstitutunda biologiyadan dərs demiş, 1923–1930-cu illərdə Azərbaycan Dövlət Muzeyinin biologiya şöbəsinin müdiri vəzifəsində çalışmışdır.
1930-cu ildən ölümünə qədər Bakıda Təbiət Tarixi Muzeyinin direktoru olmuşdur. Cəfərov şəxsi vəsaitindən istifadə edərək muzey üçün vitrin və şkaflar sifariş etmiş, ingilis, alman və fransız dillərində nəşr olunmuş xarici kitabları almış, muzeyi yeni eksponatlarla zənginləşdirmişdir. Cəfərovun elmi, publisistik və təşkilati fəaliyyəti əsasən bu muzeylə bağlıdır. Cəfərov 1932–1946-cı illərdə muzeydəki işi ilə paralel olaraq Azərbaycan Tibb İnstitutunun biologiya kafedrasında assistent kimi dərs deməyi davam etdirmişdir.
Cəfərovun rəhbərliyi altında bir çox gənc mütəxəssislər (məsələn, D. V. Hacıyev, F. M. Axundov, S. M. Aslanova və s.) elmi-tədqiqat işlərinə cəlb edilmiş, namizədlik dissertasiyası müdafiə etmişlər.
Cəfərovun rəhbərliyi ilə Təbiət Tarixi Muzeyinin elmi işçiləri İkinci Dünya müharibəsi illərində Azərbaycan SSR ərazisində aparılan mühüm sənaye baxış bucağından tədqiqatlarda iştirak etmişdilər. 1941-ci ildə Geologiya İnstitutunun alimləri (V. A. Qorin və başqaları) ilə birlikdə Abşeron yarımadasında və İsmayıllı rayonunda maqmatik şist yataqlarının axtarışında və kəşfində fəal iştirak etmişlər.
Cəfərovun və onun həmkarlarının (V. V. Boqaçev və ) tədqiqatları Azərbaycanda onurğalılar faunasının paleontologiyasının inkişafında böyük rol oynamışdır. Rəhim Cəfərov Binəqədi fauna və flora məzarlığında uzun illər qazıntılara rəhbərlik etmişdir. İlk "Binəqədi dördüncü dövr faunasının atlası"nı yazmışdır. Cəfərovun təşəbbüsü və onun redaktorluğu ilə 1951–1959-cu illərdə "H. Zərdabi adına Təbiət Tarixi Muzeyinin materialları" fundamental seriyasının on iki cildi buraxılmışdır. Alim ömrünün sonuna kimi elmi tədqiqatlar aparmış, onurğalılar paleontologiyasının nailiyyətlərini ön plana çıxarmışdır.
Cəfərovun əsas elmi fəaliyyəti dördüncü dövr Binəqədi onurğalılarının tədqiqinə həsr olunmuşdur. O, ardıcıl axtarışlar nəticəsində Abşeron yarımadasında dördüncü dövrdə yaşamış bəzi nadir heyvanların, o cümlədən Binəqədi kərgədanı, mağara aslanı, al maral, canavar və s. sümüklərini aşkar etmiş, skeletləri toplanmış, təsvirlərini vermişdir.
Rəhim Cəfərov 1971-ci ildə Bakıda vəfat etmişdir.
Yeni taksonlar
- † Sus apscheronicus ( et Dzhafarov, 1946)
- † Rhinoceros binagadensis (Dzhafarov, 1955)
- † Aceratherium G. Gadzhievi (Dzhafarov, 1958)
- † Aceratherium D. Gadzhievi (Dzhafarov, 1958)
Elmi əsərləri
- Джафаров Р. Д. Птицы бинагадинских раскопок // Известия АзФАН СССР. № 7. Б. 1943.
- Джафаров Р. Д. Ископаемые млекопитающие четвертичного периода на Апшероне // Известия АН Азерб. ССР. № 6. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1945. 108–113.
- , Джафаров Р. Д. Находка гигантского оленя Megaceros sp. в кировых отложениях Апшеронского полуострова // Известия АН Азерб. ССР. № 10. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1945.
- Бурчак-Абрамович Н. И., Джафаров Р. Д. Гигантский олень на Апшеронском полуострове // . № 3. 1946.
- Бурчак-Абрамович Н. И., Джафаров Р. Д. Sus apscheronicus sp. nova в составе бинагадинской фауны // Известия АН Азерб. ССР. № 6. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1946. 26–37.
- Бурчак-Абрамович Н. И., Джафаров Р. Д. Остатки дикого кабана из Бинагадинских Кировых отложений (Апшерон) // Труды естественноисторического музея (1–2). Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1948. 76–136.
- Джафаров Р. Д. Ископаемые носороги Rhinocerotidae Кавказа // Известия АН Азерб. ССР. № 8. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1949. 51–59.
- Джафаров Р. Д. Пресмыкающиеся Азербайджанской ССР // Труды естественноисторического музея (3). Б. 1949. 1–85.
- Джафаров Р. Д. Материалы к изучению черепа бинагадинского носорога // Известия АН Азерб. ССР. № 8. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1950. 45–52.
- Джафаров Р. Д. Строение нижней челюсти бинагадинского носорога // Известия АН Азерб. ССР. № 8. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1951. 15–33.
- Джафаров Р. Д. Класс пресмыкающиеся — Reptilia // Животный мир Азербайджана. Ред. коллегия: А. Н. Ализаде и др. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1951. 185–202.
- Джафаров Р. Д. Материалы к изучению черепа бинагадинского носорога // Известия АН Азерб. ССР. № 12. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1952. 61–77.
- Джафаров Р. Д. Ископаемые носороги Кавказа // Известия АН Азерб. ССР. № 6. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1952.
- Бурчак-Абрамович Н. И., Джафаров Р. Д. Бинагадинское местонахождение верхнечетвертичной фауны и флоры на Апшеронском полуострове. // Труды естественноисторического музея (10). Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1955. 89—146.
- Джафаров Р. Д. Новый представитель четвертичных носорогов (Rhinoceros binagadensis sp. nova) бинагадинской фауны (PDF) // Бинагадинское местонахождение четвертичной флоры и фауны. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1955. 65–88.
- Джафаров Р. Д. Новый представитель четвертичного носорога бинагадинской фауны // Труды естественноисторического музея (X). Б. 1956.
- Джафаров Р. Д. Четвертичная фауна Бинагадов (Апшеронский полуостров) // . № 2. 1956.
- Джафаров Р. Д. Плейстоценовая фауна и флора Бинагадов // Труды научной сессии АН Азерб. ССР, посвященной 10-летию АН Азерб. ССР. № 2. Б. 1957.
- Джафаров Р. Д. Два новых вида ацератерия (Aceratherium) из верхнесарматских отложений Кавказа // Изв. АН Азерб. ССР, сер. геол. - геогр. наук. № 2. Б. 1958.
- Джафаров Р. Д. Бинагадинский носорог (PDF) (Труды естественно-исторического музея имени Г. Зардаби). Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1960.
- Бурчак-Абрамович Н. И., Джафаров Р. Д. О нахождении вида Sus apsheronicus в четвертичных отложениях Апшерона // Изв. АН Азерб. ССР, сер. геол. - геогр. наук. № 2. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1965. 19–30.
- Джафаров Р. Д. Бинагадинская ископаемая позвоночная фауна // Известия Академии наук АзССР. Серия наук о земле. № 6. Б.: Издательство Академии наук Азербайджанской ССР. 1966. 51–57.
Mənbə
İstinadlar
- Музей Естественной Истории Имени Хасан бей Зардаби [tury.ru/sight/id/2993-estestvenno-istoricheskiy-muzey-imeni-g-zardabi-v-baku-2993] // tury.ru. (#accessdate_missing_url)
- Занина, 1968. səh. 37
- "Muzeyin elmi tədqiqatları". gia.az (az.). Официальный сайт Института геологии и геофизики НАН Азербайджана. 2011-04-13. 2023-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-01.
- "Muzeyin yaranma tarixi". gia.az (az.). Официальный сайт Института геологии и геофизики НАН Азербайджана. 2011-04-11. 2023-11-01 tarixində . İstifadə tarixi: 2023-11-01.
- Джафаров, 1946
- Джафаров, 1955
- Джафаров, 1958
Ədəbiyyat
- Палеонтологи Советского Союза. Справочник. Л.: . Занина И. Е (ред.). 1968.
wikipedia, oxu, kitab, kitabxana, axtar, tap, meqaleler, kitablar, oyrenmek, wiki, bilgi, tarix, tarixi, endir, indir, yukle, izlə, izle, mobil, telefon ucun, azeri, azəri, azerbaycanca, azərbaycanca, sayt, yüklə, pulsuz, pulsuz yüklə, haqqında, haqqinda, məlumat, melumat, mp3, video, mp4, 3gp, jpg, jpeg, gif, png, şəkil, muisiqi, mahnı, kino, film, kitab, oyun, oyunlar, android, ios, apple, samsung, iphone, pc, xiomi, xiaomi, redmi, honor, oppo, nokia, sonya, mi, web, computer, komputer
Rehim Cefer oglu Ceferov 22 mart 3 aprel 1883 Baki 1971 Baki Azerbaycan sovet paleontoloqu Azerbaycanda onurgalilar faunasinin paleontologiyasinin inkisafinda boyuk rol oynamisdir O esasen Azerbaycanin pleystosen ekvivlerini tedqiq etmisdir Rehim CeferovDogum tarixi 22 mart 3 aprel 1883Dogum yeri Baki Baki quberniyasi Rusiya imperiyasiVefat tarixi 1971Vefat yeri Baki Azerbaycan SSR SSRIHeyatiRehim Cefer oglu Ceferov 22 mart 1883 cu ilde Bakida anadan olmusdur Ilk tehsilini rus tatar mektebinde almis sonra Baki kisi gimnaziyasina daxil olmusdur Ceferov 1906 ci ilde orta mektebi bitirdikden sonra muellimi Hesen bey Zerdabinin mesleheti ile Sankt Peterburq Universitetinin daxil olmusdur Ceferov 1914 cu ilde universiteti bitirdikden sonra Azerbaycana qayitmisdir Ceferov 1914 1920 ci illerde Bakida ders demis Azerbaycanda ilk ali pedaqoji institutun yaradilmasinda feal istirak etmisdir 1920 1927 ci illerde Azerbaycan Dovlet Pedaqoji Institutunda biologiyadan ders demis 1923 1930 cu illerde Azerbaycan Dovlet Muzeyinin biologiya sobesinin mudiri vezifesinde calismisdir 1930 cu ilden olumune qeder Bakida Tebiet Tarixi Muzeyinin direktoru olmusdur Ceferov sexsi vesaitinden istifade ederek muzey ucun vitrin ve skaflar sifaris etmis ingilis alman ve fransiz dillerinde nesr olunmus xarici kitablari almis muzeyi yeni eksponatlarla zenginlesdirmisdir Ceferovun elmi publisistik ve teskilati fealiyyeti esasen bu muzeyle baglidir Ceferov 1932 1946 ci illerde muzeydeki isi ile paralel olaraq Azerbaycan Tibb Institutunun biologiya kafedrasinda assistent kimi ders demeyi davam etdirmisdir Ceferov terefinden askar edilen ve ilk defe tesvir edilen Bineqedi kergedaninin skeleti Bakida Hesen bey Zerdabi adina Tebiet Tarixi Muzeyinde saxlanilir Ceferovun rehberliyi altinda bir cox genc mutexessisler meselen D V Haciyev F M Axundov S M Aslanova ve s elmi tedqiqat islerine celb edilmis namizedlik dissertasiyasi mudafie etmisler Ceferovun rehberliyi ile Tebiet Tarixi Muzeyinin elmi iscileri Ikinci Dunya muharibesi illerinde Azerbaycan SSR erazisinde aparilan muhum senaye baxis bucagindan tedqiqatlarda istirak etmisdiler 1941 ci ilde Geologiya Institutunun alimleri V A Qorin ve basqalari ile birlikde Abseron yarimadasinda ve Ismayilli rayonunda maqmatik sist yataqlarinin axtarisinda ve kesfinde feal istirak etmisler Ceferovun ve onun hemkarlarinin V V Boqacev ve tedqiqatlari Azerbaycanda onurgalilar faunasinin paleontologiyasinin inkisafinda boyuk rol oynamisdir Rehim Ceferov Bineqedi fauna ve flora mezarliginda uzun iller qazintilara rehberlik etmisdir Ilk Bineqedi dorduncu dovr faunasinin atlasi ni yazmisdir Ceferovun tesebbusu ve onun redaktorlugu ile 1951 1959 cu illerde H Zerdabi adina Tebiet Tarixi Muzeyinin materiallari fundamental seriyasinin on iki cildi buraxilmisdir Alim omrunun sonuna kimi elmi tedqiqatlar aparmis onurgalilar paleontologiyasinin nailiyyetlerini on plana cixarmisdir Ceferovun esas elmi fealiyyeti dorduncu dovr Bineqedi onurgalilarinin tedqiqine hesr olunmusdur O ardicil axtarislar neticesinde Abseron yarimadasinda dorduncu dovrde yasamis bezi nadir heyvanlarin o cumleden Bineqedi kergedani magara aslani al maral canavar ve s sumuklerini askar etmis skeletleri toplanmis tesvirlerini vermisdir Rehim Ceferov 1971 ci ilde Bakida vefat etmisdir Yeni taksonlar Sus apscheronicus et Dzhafarov 1946 Rhinoceros binagadensis Dzhafarov 1955 Aceratherium G Gadzhievi Dzhafarov 1958 Aceratherium D Gadzhievi Dzhafarov 1958 Elmi eserleriDzhafarov R D Pticy binagadinskih raskopok Izvestiya AzFAN SSSR 7 B 1943 Dzhafarov R D Iskopaemye mlekopitayushie chetvertichnogo perioda na Apsherone Izvestiya AN Azerb SSR 6 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1945 108 113 Dzhafarov R D Nahodka gigantskogo olenya Megaceros sp v kirovyh otlozheniyah Apsheronskogo poluostrova Izvestiya AN Azerb SSR 10 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1945 Burchak Abramovich N I Dzhafarov R D Gigantskij olen na Apsheronskom poluostrove 3 1946 Burchak Abramovich N I Dzhafarov R D Sus apscheronicus sp nova v sostave binagadinskoj fauny Izvestiya AN Azerb SSR 6 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1946 26 37 Burchak Abramovich N I Dzhafarov R D Ostatki dikogo kabana iz Binagadinskih Kirovyh otlozhenij Apsheron Trudy estestvennoistoricheskogo muzeya 1 2 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1948 76 136 Dzhafarov R D Iskopaemye nosorogi Rhinocerotidae Kavkaza Izvestiya AN Azerb SSR 8 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1949 51 59 Dzhafarov R D Presmykayushiesya Azerbajdzhanskoj SSR Trudy estestvennoistoricheskogo muzeya 3 B 1949 1 85 Dzhafarov R D Materialy k izucheniyu cherepa binagadinskogo nosoroga Izvestiya AN Azerb SSR 8 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1950 45 52 Dzhafarov R D Stroenie nizhnej chelyusti binagadinskogo nosoroga Izvestiya AN Azerb SSR 8 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1951 15 33 Dzhafarov R D Klass presmykayushiesya Reptilia Zhivotnyj mir Azerbajdzhana Red kollegiya A N Alizade i dr B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1951 185 202 Dzhafarov R D Materialy k izucheniyu cherepa binagadinskogo nosoroga Izvestiya AN Azerb SSR 12 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1952 61 77 Dzhafarov R D Iskopaemye nosorogi Kavkaza Izvestiya AN Azerb SSR 6 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1952 Burchak Abramovich N I Dzhafarov R D Binagadinskoe mestonahozhdenie verhnechetvertichnoj fauny i flory na Apsheronskom poluostrove Trudy estestvennoistoricheskogo muzeya 10 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1955 89 146 Dzhafarov R D Novyj predstavitel chetvertichnyh nosorogov Rhinoceros binagadensis sp nova binagadinskoj fauny PDF Binagadinskoe mestonahozhdenie chetvertichnoj flory i fauny B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1955 65 88 Dzhafarov R D Novyj predstavitel chetvertichnogo nosoroga binagadinskoj fauny Trudy estestvennoistoricheskogo muzeya X B 1956 Dzhafarov R D Chetvertichnaya fauna Binagadov Apsheronskij poluostrov 2 1956 Dzhafarov R D Plejstocenovaya fauna i flora Binagadov Trudy nauchnoj sessii AN Azerb SSR posvyashennoj 10 letiyu AN Azerb SSR 2 B 1957 Dzhafarov R D Dva novyh vida acerateriya Aceratherium iz verhnesarmatskih otlozhenij Kavkaza Izv AN Azerb SSR ser geol geogr nauk 2 B 1958 Dzhafarov R D Binagadinskij nosorog PDF Trudy estestvenno istoricheskogo muzeya imeni G Zardabi B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1960 Burchak Abramovich N I Dzhafarov R D O nahozhdenii vida Sus apsheronicus v chetvertichnyh otlozheniyah Apsherona Izv AN Azerb SSR ser geol geogr nauk 2 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1965 19 30 Dzhafarov R D Binagadinskaya iskopaemaya pozvonochnaya fauna Izvestiya Akademii nauk AzSSR Seriya nauk o zemle 6 B Izdatelstvo Akademii nauk Azerbajdzhanskoj SSR 1966 51 57 MenbeIstinadlar Muzej Estestvennoj Istorii Imeni Hasan bej Zardabi tury ru sight id 2993 estestvenno istoricheskiy muzey imeni g zardabi v baku 2993 tury ru accessdate missing url Zanina 1968 seh 37 Muzeyin elmi tedqiqatlari gia az az Oficialnyj sajt Instituta geologii i geofiziki NAN Azerbajdzhana 2011 04 13 2023 11 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 01 Muzeyin yaranma tarixi gia az az Oficialnyj sajt Instituta geologii i geofiziki NAN Azerbajdzhana 2011 04 11 2023 11 01 tarixinde Istifade tarixi 2023 11 01 Dzhafarov 1946 Dzhafarov 1955 Dzhafarov 1958 Edebiyyat Paleontologi Sovetskogo Soyuza Spravochnik L Zanina I E red 1968